De Blauhúster Dakkapel en het Fries Volkslied: een unieke combinatie van muziek en traditie

Published by Redactie on september 12, 2025 | Category dakkapel

Het zingen van het Fries volkslied is een unieke traditie binnen het Fries voetbal en sportcircuit. Deze traditie, die zich vooral in Heerenveen heeft ingebed, is versterkt door de bijzondere rol die de Blauhúster Dakkapel heeft gespeeld sinds haar oprichting in 1972. Deze dweilorkestgroep, die zich bekend maakte met het spelen van muziek vanaf daken, speelde regelmatig het Fries volkslied in sportevenementen, waardoor het volkslied een bredere nationale erkenning kreeg. In deze artikel zullen we de geschiedenis en invloed van de Blauhúster Dakkapel op het gebruik van het Fries volkslied in voetbal en sport in het algemeen uitvoerig belichten, met een focus op de rol van muziek in sportevenementen, de traditie rondom het volkslied, en de impact van de dweilorkestgroep op de Fries identiteit in sport.

De oprichting en unieke identiteit van de Blauhúster Dakkapel

De Blauhúster Dakkapel werd in 1972 opgericht door een groep muzikanten uit Sneek. De oprichting was het resultaat van een initiatief om een wereldrecord te vestigen: het spelen van drie uur en een kwartier non-stop blaasmuziek vanaf een dak. Dit record werd op 24 juni 1972 behaald op het dak van een bejaardentehuis in Blauwhuis, nabij Sneek. Hoewel het record niet officieel geregistreerd is, werd de gebeurtenis wel breed gedekt in de Leeuwarder Courant, wat leidde tot de naamgeving van de groep: de Blauhúster Dakkapel.

Deze unieke vorm van optreden — het spelen van muziek vanaf daken — gaf de groep een bijzondere identiteit. Tijdens optredens draagt het orkest boerenkielen die gemaakt zijn van de Friese vlag, een symbool van regio en identiteit. De groep was actief tot 2012 en heeft zich over de jaren ontwikkeld tot een vaste aanwezigheid bij sportevenementen, vooral in de regio Friesland.

De rol van de Blauhúster Dakkapel in sportevenementen

De Blauhúster Dakkapel speelde een belangrijke rol bij sportevenementen in Friesland. Zo was de groep aanwezig tijdens het EK en WK schaatsen in het Thialfstadion te Heerenveen. Bovendien werd het orkest regelmatig ingezet bij thuisspelen van SC Heerenveen, waar het vanaf de jaren tachtig het Fries volkslied voorafgaand aan wedstrijden speelde. Deze traditie is tot op de dag van vandaag in ere gehouden, wat duidt op een sterke verankering van het volkslied in de sportcultuur van de regio.

De groep heeft ook meegewerkt aan het nationaliseren van het Fries volkslied. Door het spelen van het lied tijdens grote evenementen zoals schaatswedstrijden en voetbalwedstrijden, werd het volkslied niet alleen erkend binnen de Friese gemeenschap, maar ook buiten deze. Dit heeft geleid tot een grotere erkenning van de Fries identiteit binnen de bredere sportwereld.

Het gebruik van het Fries volkslied in voetbal: een traditie met wortels

Het gebruik van het Fries volkslied bij voetbalwedstrijden heeft wortels die ver in de geschiedenis gaan. Volgens bronnen was de traditie al in de Tweede Wereldoorlog in gebruik. In die tijd speelde de stafmuziek van het 9e regiment infanterie het Fries volkslied tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tussen Frisia (uit Leeuwarden) en een Engelse club. De muziek werd onder leiding van J.C. van den Berg gespeeld, en het lied werd met enthousiasme ontvangen door het publiek.

Na de oorlog werd het gebruik van het Fries volkslied bij voetbalwedstrijden regelmatiger. Zo was het lied een onderdeel van de 25-jarige verjaardag van Frisia in 1908, waarbij het lied voorafgaand aan de wedstrijd werd gezongen. In 1910 gebeurde hetzelfde tijdens een kampioenswedstrijd tegen De Volewijckers uit Amsterdam, wat opnieuw leidde tot een warme ontvangst van de Friezen. Deze traditie werd later overgenomen door SC Heerenveen, waar het gebruik van het Fries volkslied werd ingevoerd in de jaren tachtig.

Het Fries volkslied en de sfeer van voetbalwedstrijden

Het zingen van het Fries volkslied bij voetbalwedstrijden in Heerenveen werd gezien als een onderdeel van de unieke sfeer van de wedstrijden. In de jaren tachtig begon het publiek in Heerenveen spontaan het volkslied te zingen wanneer het team goed presteerde. Deze sfeer werd door de pers beschreven als "een ouderwetse voetbalwedstrijd", een contrast met de toenemende professionalisering van het betaalde voetbal elders in Nederland.

Een artikel uit de NRC Handelsblad van 1 juni 1981 benadrukte de bijzondere aard van deze traditie. Het tijdschrift wijst erop dat het zingen van het Fries volkslied, samen met het gebruik van een ouderwets, met de hand bediend scorebord en een gewone elektrische klok, het stadion van Heerenveen onderscheidde van andere voetbalarenas. Deze unieke sfeer maakte het stadion tot een speciaal plek waar voetbal niet alleen gespeeld werd, maar ook ervaren als een cultureel fenomeen.

De invloed van de Blauhúster Dakkapel op het gebruik van het Fries volkslied

De Blauhúster Dakkapel speelde een centrale rol in de verspreiding van het gebruik van het Fries volkslied in sportevenementen. De groep verscheen regelmatig bij SC Heerenveen-wedstrijden, waar ze het volkslied voorafgaand aan de wedstrijd speelde. Dit gebruik werd in 1990 opnieuw ingeblazen tijdens een belangrijke promotiewedstrijd tegen Emmen, waarbij het volkslied opnieuw een centrale rol speelde.

De groep speelde ook bij andere evenementen, zoals schaatswedstrijden, wat bijdroeg aan de brede erkenning van het volkslied. In 1986 verbeterde de Blauhúster Dakkapel zelfs hun eigen record door het spelen van muziek non-stop gedurende vier uur, een bewijs van hun toewijding aan hun muziek en traditie.

De Blauhúster Dakkapel en het gebruik van dieren tijdens optredens

Een bijzondere gebeurtenis die de Blauhúster Dakkapel betrof, vond plaats tijdens een wedstrijd tussen SC Heerenveen en FC Groningen in het seizoen 1990-1991. Gedurende de wedstrijd liet de groep een dwergpoedel, een struisvogel en een drievoetige hond het veld op. Deze actie leidde tot een berisping door de KNVB, die het optreden van dieren op het veld niet op prijs stelde. Toch was het een memorabele gebeurtenis die aantoond dat de groep bereid was om creatieve en provocerende acties te ondernemen om aandacht te trekken voor hun werk.

De drievoetige hond legde tijdens de wedstrijd zelfs een drol op het veld, wat leidde tot de toepassing van het spandoek "liever de drol van een hond, dan de kak van de bond". Deze actie was een duidelijke uiting van de luidruchtige en onorthodoxe aanpak van de groep.

De Blauhúster Dakkapel en hun internationale optredens

De Blauhúster Dakkapel was niet alleen actief binnen Nederland, maar ook in internationale locaties. Zo hebben ze opgetreden in Europa, de Caraïben, Canada en Japan. Deze internationale aanwezigheid benadrukt de brede erkenning van hun muziek en traditie. De groep heeft zich over de jaren ontwikkeld tot een unieke en herkenbare dweilorkestgroep die zich uit voor het spelen van muziek vanaf daken.

In 2007, het jaar dat het bejaardentehuis waarop het orkest zijn start maakte, werd gesloopt, nam de Blauhúster Dakkapel afscheid met een concert vanaf het dak. Deze afscheidsactie benadrukte de emotionele band die de groep had met de locatie waarop hun carrière begon.

De rol van dweilorkesten in de Fries identiteit

De Blauhúster Dakkapel is slechts een van de vele dweilorkesten die in Friesland actief zijn. Deze groepen spelen een belangrijke rol in het behouden van de Fries identiteit, niet alleen binnen de muziekwereld, maar ook in sport en culturele evenementen. Het gebruik van het Fries volkslied bij voetbalwedstrijden is slechts een voorbeeld van hoe dweilorkesten bijdragen aan de erkenning van de Fries cultuur.

Dweilorkesten zoals de Blauhúster Dakkapel en De Dekdweilers — een groep die in de jaren 2000 ook actief werd in Heerenveen — hebben zich vooral gericht op het spelen van het Fries volkslied in sportevenementen. Zo versterkte het gebruik van het volkslied de band tussen sport en identiteit, en maakte het de sportevenementen uniek binnen de regio.

De Dekdweilers en het Fries volkslied

Naast de Blauhúster Dakkapel heeft ook De Dekdweilers een bijdrage geleverd aan de traditie van het spelen van het Fries volkslied bij sportevenementen. Deze groep begon in 2008 met optredens in het Abe Lenstra Stadion, waar ze voorafgaand aan wedstrijden het volkslied speelden. Hun eerste optreden trok 26.000 toeschouwers, wat benadrukte de populariteit van deze traditie.

De Dekdweilers zijn sinds 2008 regelmatig aanwezig bij voetbalwedstrijden in Heerenveen en andere evenementen zoals de Sneekweek en het Septemberpopfestival. Bovendien hebben ze zich uitgebreid naar internationale locaties, waaronder Amsterdam, waar ze optraden bij een personeelsfeest van BNN. In 2010 organiseerden ze hun eigen Dekdweilfestival, wat een succes was.

De groep heeft zich sindsdien ontwikkeld tot een stabiele en invloedrijke groep binnen de Fries muziekcultuur. In 2011 stonden ze op het podium tijdens de Fryske Music Night, en in 2012 namen ze afscheid van Thomas, die jarenlang lid was van de groep. Deze groei en ontwikkeling benadruken de duurzame aard van het gebruik van het Fries volkslied in sport- en culturele evenementen.

De toekomst van het Fries volkslied in sport

De toekomst van het Fries volkslied in sport is afhankelijk van de voortdurende inzet van groepen zoals de Blauhúster Dakkapel en De Dekdweilers. Hoewel de Blauhúster Dakkapel officieel in 2012 afscheid nam, is het gebruik van het volkslied bij voetbalwedstrijden in Heerenveen nog steeds levendig. Dit duidt op een sterke wortel van de traditie binnen de lokale gemeenschap.

De toekomstige ontwikkelingen zullen afhangen van de continuïteit van deze traditie en de bereidheid van nieuwe generaties om het volkslied en de Fries identiteit in sport te behouden. Aangezien de groepen zich al jarenlang inzetten voor deze traditie, is er hoop dat het gebruik van het Fries volkslied in sport een blijvende en unieke component zal blijven van de sportcultuur in Friesland.

Conclusie

De Blauhúster Dakkapel speelde een centrale rol in het vestigen en nationaliseren van het gebruik van het Fries volkslied in sportevenementen. Door hun unieke optredens en toewijding aan hun traditie, hebben ze bijgedragen aan de erkenning van het volkslied als een symbool van Fries identiteit. Deze traditie is verder uitgebreid door groepen zoals De Dekdweilers, die zich in de jaren 2000 ook actief bleven in sport- en culturele evenementen.

Het gebruik van het Fries volkslied bij voetbalwedstrijden is niet alleen een cultureel fenomeen, maar ook een onderdeel van de unieke sfeer die Heerenveen en Friesland in de sportwereld vertegenwoordigt. Door het behouden van deze traditie, wordt de Fries identiteit verankerd in sport en muziek, waardoor het volkslied blijft spelen in het hart van de regio.