Bouwbesluit 2015 en de eisen voor isolatie van een nieuwe dakkapel

Published by Redactie on september 12, 2025 | Category dakkapel

Bij renovatieprojecten of verbouwingen van bestaande woningen is het aanleggen of vervangen van een dakkapel een veelvoorkomende aanpassing. Echter, volgens het Bouwbesluit 2012 (en in navolging daarvan het Bouwbesluit 2015), zijn er strikte eisen voor de thermische isolatie van dakkapellen. Deze eisen gelden ook voor verbouwingen van bestaande woningen, zelfs als het bestaande dak niet of slecht geïsoleerd is. In dit artikel worden de relevante regelgeving, praktische toepassing en technische details besproken, met een nadruk op de vereisten van het Bouwbesluit 2015 in relatie tot de isolatie van dakkapellen.

Inleiding: de rol van dakkapellen in energieprestaties van woningen

Een dakkapel vormt een logische uitbreiding van een woning en biedt vaak extra woonruimte. Vanwege hun locatie aan het dak zijn dakkapellen echter gevoelig voor warmteverlies, zowel via het dak als de zijwanden. Omdat dakkapellen vaak klein zijn en niet geïsoleerd zijn bij aankoop, vormen ze een warmtebrug die kan leiden tot ongemak en hogere energiekosten. Het Bouwbesluit 2012 stelde daarom duidelijke eisen voor de thermische isolatie van nieuwe dakkapellen, ook in bestaande woningen. Deze eisen zijn overgenomen in het Bouwbesluit 2015 en blijven van kracht voor alle verbouwingen.

Energieprestaties en isolatie-eisen

Thermische isolatie en Rc-waarden

Volgens het Bouwbesluit 2012, en daarmee ook het Bouwbesluit 2015, geldt voor nieuwe dakkapellen het nieuwbouwniveau voor thermische isolatie. Dit betekent dat dakkapellen voldoen moeten aan de Rc-waarden die voor nieuwbouw gelden.

Voor de zijwanden van de dakkapel geldt een Rc-waarde van 3,5 m²K/W.
Voor het dak van de dakkapel geldt een Rc-waarde van 6,0 m²K/W.

Deze eisen gelden ook wanneer het bestaande dak van de woning niet of slecht geïsoleerd is. Dit kan op het eerste gezicht vreemd lijnen, aangezien de energieprestatie van de dakkapel dan in tegenspraak lijkt te staan met de rest van het huis. Echter, zoals verduidelijkt wordt in de contextdocumenten, is het niet zo dat een goed geïsoleerde dakkapel teniet wordt gedaan door een slecht geïsoleerde rest van het huis. Integendeel: het isoleren van de dakkapel vormt een logische stap, die kan dienen als uitgangspunt voor verdere verbeteringen in de rest van de woning.

Bouwkundig tekenaar Tim Lommen: uitleg en toelichting

Tim Lommen, bouwkundig tekenaar bij Arvalis, benadrukt dat de eisen voor thermische isolatie van dakkapellen volledig zijn opgenomen in het Bouwbesluit 2012. Hij wijst op artikel 5.6 lid 2 van dit bouwbesluit, waarin wordt aangegeven dat artikel 5.3 (over thermische isolatie) ook van toepassing is op verbouwingen. Daarbij geldt geen uitzondering voor het isolatie niveau. Dit betekent dat de Rc-waarden voor dakkapellen volledig gelijk zijn aan de eisen voor nieuwbouw.

Lommen benadrukt ook dat het isoleren van een dakkapel niet zinloos is, zelfs als de rest van het huis slecht geïsoleerd is. Het isoleren van de dakkapel leidt tot directe energiebesparing in die ruimte en kan dienen als een aanzet tot het isoleren van de rest van de woning. Dit is een belangrijke overweging voor eigenaren die overwegen om een dakkapel aan te leggen in het kader van een renovatieproject.

Praktische toepassing: isolatie van dakkapellen in de praktijk

Materialen en methoden

In de praktijk worden een aantal materialen en technieken gebruikt voor het isoleren van dakkapellen. De keuze van het juiste isolatiemateriaal hangt af van factoren zoals de dikte van de constructie, de gewenste Rc-waarde en de toepassing (dak of zijwanden). Enkele veelgebruikte isolatiematerialen zijn:

Mineral wool (mineralen wol): Vaak gebruikt in dakkapellen vanwege de goede thermische isolatie en brandwerendheid.
Polyurethaan (PU): Soms gebruikt in prefab dakkapellen vanwege de hoge isolatiewaarde en compacte opbouw.
Glaswol of houtvezelplaten: Voor de zijwanden van dakkapellen, vooral bij losse verbouwingen.

De manier waarop de isolatie wordt aangebracht hangt ook af van het type dakkapel. Bij prefab dakkapellen wordt de isolatie vaak al ingebouwd in de constructie. Bij losse verbouwingen moet de isolatie op maat worden aangebracht, waarbij aandacht moet worden besteed aan luchtdichtheid en het voorkomen van warmtebruggen.

Beoordeling en aanvraagproces

Bij het aanvragen van een omgevingsvergunning voor een nieuwe of verbouwde dakkapel, moet de bouwplannen aan de eisen van het Bouwbesluit voldoen. Hierbij is het noodzakelijk om een bouwkundig tekenaar of architect bij te schakelen die ervaring heeft met het berekenen van Rc-waarden en het opstellen van thermische berekeningen.

De aanvraag voor een omgevingsvergunning moet voldoen aan de termijnen die zijn opgenomen in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Deze termijnen zijn korter dan voorgaande wetten, wat betekent dat de tijdsplanning voor het afronden van het project strikter moet zijn. Een dorpsbouwmeester, indien aanwezig in de gemeente, kan verantwoordelijk zijn voor het uitbrengen van welstandsadvies over de aanvraag. De dorpsbouwmeester heeft een onafhankelijke rol en is deskundig op het gebied van architectuur en ruimtelijke kwaliteit.

Aanvullende vereisten bij verontreinigde bodem

Indien het bouwen op een terrein plaatsvindt waar verontreinigde bodem aanwezig is, gelden extra eisen. In dergelijke gevallen is het bouwen verboden, tenzij de bodemkwaliteit aan de eisen voldoet. Een bodemonderzoek moet worden uitgevoerd en ingediend bij het bevoegd gezag, minstens drie weken voor de aanvang van de bouwwerkzaamheden.

Deze eisen zijn belangrijk bij verbouwingen in stadsgebieden waar verontreinigde bodem vaak voorkomt. In dergelijke gevallen moeten remediatie- of preventieve maatregelen worden genomen voordat met de bouw kan worden begonnen.

Overige regelgeving en bouwproces

Belemmeringshoeken en hoogtebeperkingen

Bij het ontwerp van een dakkapel zijn ook stedenbouwkundige regels van belang. Zo zijn er belemmeringshoeken die bepalen hoe ver een bouwwerk mag uitsteken over straat- of grachtgebieden. In bebouwde kommen geldt een belemmeringshoek van maximaal 45 graden, terwijl dit elders maximaal 37 graden is. Deze regels beïnvloeden de vorm en hoogte van de dakkapel en zijn belangrijk om aan te houden bij het ontwerp.

Voor- en achtergevelrooilijnen

Voor- en achtergevelrooilijnen kunnen ook invloed hebben op de toegestane hoogte van een dakkapel. In sommige gevallen kan een voor- of achtergevelrooilijn ontbreken, bijvoorbeeld langs een vaart of park. Hierbij is het belangrijk om te controleren of het bouwwerk in aanmerking komt voor uitzonderingen of afwijkingen van de normale hoogtebeperkingen.

Invloed van de dorpsbouwmeester

De rol van de dorpsbouwmeester is belangrijk in het bouwproces, met name bij het uitbrengen van welstandsadvies. De dorpsbouwmeester moet een advies geven binnen twee weken nadat het verzoek is ingediend, tenzij er bijzondere omstandigheden zijn. In dat geval kan de termijn worden verlengd. Het advies van de dorpsbouwmeester is onderdeel van de aanvraagprocedure en kan invloed hebben op het resultaat van de omgevingsvergunning.

Verkeer en logistiek

Indien de dakkapel of woning een functie heeft die ruimte vereist voor het laden of lossen van goederen, moeten ook logistieke aspecten worden meegenomen in het ontwerp. Dit kan van invloed zijn op de aanleg van parkeerruimte, stalling of laadruimte. Het bevoegd gezag kan in afwijking van de standaard eisen uitzonderingen maken, indien bijzondere omstandigheden dat noodzakelijk maken.

Conclusie

De bouw van een nieuwe dakkapel of de verbouwing van een bestaande dakkapel valt onder de eisen van het Bouwbesluit 2015, met name wat betreft thermische isolatie. Een dakkapel moet voldoen aan de Rc-waarden van nieuwbouw, ongeacht de staat van isolatie van de rest van het huis. Deze eisen zijn gericht op het verbeteren van de energieprestatie van de woning en het voorkomen van warmteverlies.

Daarnaast zijn er verschillende stedenbouwkundige en logistieke regels die van toepassing kunnen zijn, afhankelijk van de locatie en het ontwerp van de dakkapel. Het is daarom belangrijk om bij een verbouwing een bouwkundig tekenaar of architect in te schakelen die ervaring heeft met het Bouwbesluit en de lokale regelgeving.

De aanvraagprocedure voor een omgevingsvergunning moet worden gevolgd binnen de kaders van de Wabo-termijnen, en een dorpsbouwmeester kan verantwoordelijk zijn voor het uitbrengen van welstandsadvies. Bij het bouwen op verontreinigde bodem moeten extra stappen worden genomen, zoals het uitvoeren van een bodemonderzoek.

Het isoleren van een dakkapel is niet alleen verplicht volgens de regelgeving, maar ook een verstandige investering voor de energieprestatie en het comfort van de woning. Het kan dienen als startpunt voor verdere isolatieverbeteringen in de rest van het huis en leidt tot directe energiebesparing.