Brandveiligheid in de bouw: Belang en toepassing van de brandveiligheidsbesluiten bij de afdakking van woningen

Published by Redactie on september 13, 2025 | Category dakkapel

Inleiding

Brandveiligheid is een kernaspect bij de bouw of renovatie van woningen. Zowel voor bouwers, woningeigenaren als voor de brandweer is het van groot belang dat bouwwerken zijn ingericht op zo’n manier dat in geval van brand snel en effectief kan worden ingegrepen. In Nederland gelden voor brandveiligheid duidelijke wettelijke regels, zoals vastgelegd in het Brandveiligheidsbesluit en lokaal in diverse bouwverordeningen. Deze regels hebben de functie om de veiligheid van gebruikers, bewoners en hulpverleners te waarborgen.

Hoewel de afdakking van woningen, zoals bijvoorbeeld de bouw van een dakkapel of het uitbreiden van het dakoppervlak, op het eerste gezicht niet direct met brandveiligheid lijkt te verband houden, zijn er toch belangrijke aspecten waarop aandacht moet worden besteed. Zoals aangegeven in de bronnen, is de toegankelijkheid van een gebouw voor de brandweer en het bereikbaarheid van blusvoertuigen essentieel. Daarnaast wordt de rol van de brandweer en gemeente bij de inspectie van brandveiligheid in de bouw besproken, met name in verband met het indienen van meldingen en aanvragen voor omgevingsvergunningen.

In deze artikel wordt een overzicht gegeven van de relevante bepalingen in de lopende wetgeving, met name in relatie tot brandveiligheid bij de bouw van dakkapellen of het uitbreiden van dakoppervlakken. Aan de hand van de gegevens uit de bronnen worden de belangrijkste punten belicht, zoals toegangspunten voor de brandweer, de verplichtingen van de bouwer of eigenaar, en de rol van de gemeente bij het toezicht op brandveiligheid.

Brandweeringangen en toegankelijkheid

2.5.3A Brandweeringangen: Eenvoudige toegang voor de brandweer

Een van de belangrijkste bepalingen met betrekking tot brandveiligheid is de verplichting om zowel eenvoudige toegang te garanderen als zeker te stellen dat de brandweer op elk moment ruimtes binnen een bouwwerk kan betreden. Dit is vooral van toepassing op gebouwen die zijn uitgerust met automatische brandmeldinstallaties die direct alarm geven bij een incident.

Volgens artikel 2.5.3A van de lokaal geldende regelgeving dient de brandweer te overleggen met de gemeente om de brandweeringang aan te wijzen. Deze toegang moet zo zijn ingericht dat het voor de brandweer eenvoudig is om binnen te treden, ook wanneer het betreffende deel van het gebouw normaal gesproken is afgesloten. Daarnaast dient de brandweer altijd over sleutels te beschikken voor ruimtes die normaal gesloten zijn. Dit is van essentieel belang om tijdens een brand geen verdere schade te veroorzaken door vertraging bij het ingrepen.

Bij de bouw van een dakkapel of een uitbreiding van het dakoppervlak is het dus mogelijk dat een nieuwe toegangspunt nodig is. Zorg voor een duidelijke en eenvoudige toegang is in dat geval verplicht. Hierbij dient rekening te worden gehouden met de aanbevelingen van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR). De NVBR publiceert richtlijnen voor brandbeveiligingsinstallaties, die ook van toepassing zijn op de bouw van dakkapellen of andere uitbreidingen van woningen.

Opstelplaatsen voor blusvoertuigen

Een verdere aspect die bij brandveiligheid centraal staat is de bereikbaarheid van het gebouw voor blusvoertuigen. Artikel 2.5.3A bevat ook bepalingen omtrent opstelplaatsen voor blusvoertuigen. Het aantal en de locatie van deze opstelplaatsen moeten voldoen aan de grootte van het bouwwerk. Bij grotere woningen of uitbreidingen, zoals bijvoorbeeld het bouwen van een dakkapel boven een ruime woning, kan dit betekenen dat extra opstelplaatsen nodig zijn.

Het is belangrijk op te merken dat opstelplaatsen niet altijd verhard hoeven te zijn, mits de brandweer blusvoertuigen heeft die geschikt zijn voor terreingebruik. Dit is echter afhankelijk van de uitgerustheid van de lokaal actieve brandweer. Voor bouwprojecten in regio’s waar de brandweer over dergelijke voertuigen beschikt, is het mogelijk om niet-verharde opstelplaatsen te kiezen. Voor eigenaren betekent dit dat het bouwproject eventueel minder kosten kan opleveren bij het aanleggen van toegangspunten voor blusvoertuigen.

Voorbeelden van ontheffing

In bepaalde gevallen kan de verplichting van toegangspunten en opstelplaatsen voor blusvoertuigen worden ontheven. Dit geldt bijvoorbeeld voor recreatiewoonverblijven die aan het water liggen en over een aanlegsteiger beschikken. Ook vrijstaande boerenschuren en schuilhutten zijn voorbeelden van gebouwen die mogelijk geen toegangspunt of opstelplaats nodig hebben. De reden hiervoor is dat deze objecten vanwege hun ligging en gebruik geen risico voor gebruikers of de omgeving vormen.

Bij de bouw of uitbreiding van een dakkapel is het dus belangrijk om te controleren of het bouwwerk in aanmerking komt voor dergelijke ontheffing. Dit moet duidelijk worden vastgelegd in de omgevingsvergunning of melding bij de gemeente. Als dit niet het geval is, dient er voldoende aandacht te worden besteed aan toegangspunten en opstelplaatsen voor blusvoertuigen.

Brandveiligheid en het indienen van meldingen of aanvragen

100% toets bij meldingen en aanvragen voor omgevingsvergunningen

Een belangrijk proces in het beheer van brandveiligheid is het indienen van meldingen of aanvragen voor omgevingsvergunningen. Bij de toetsing van dergelijke documenten wordt een 100%-toets uitgevoerd. Dit betekent dat de brandweer integraal controleert of alle benodigde gegevens zijn aangeleverd en of deze voldoen aan de brandveiligheidsrichtlijnen.

Bij het bouwen of uitbreiden van een dakkapel is het belangrijk om hier rekening mee te houden. Als de aanvraag of melding niet voldoet aan de vereisten, kan dit leiden tot vertragingen in de bouwperiode of zelfs tot het weigeren van de vergunning. Hierbij is het essentieel dat het bouwproject is voorzien van de juiste brandweeringang en eventueel opstelplaatsen voor blusvoertuigen.

De brandweer geeft vervolgens een advies aan de gemeente over de brandveiligheid van het project. Als het advies positief is, wordt de aanvraag of melding verder behandeld door de gemeente. Dit proces is van belang bij het indienen van aanvragen voor het geheel of gedeeltelijk oprichten, vernieuwen, veranderen of vergroten van bouwwerken.

Objectgroep-categorieën

Het Basistakenpakket voor brandveiligheid bevat een indeling in objectgroep-categorieën. Deze indeling bepaalt welk niveau van toezicht op brandveiligheid nodig is, afhankelijk van de risico’s die het bouwwerk met zich meebrengt. Voor woningen met een dakkapel of uitbreiding kan dit betekenen dat een hoger toezichtsniveau nodig is, afhankelijk van de grootte van de uitbreiding en het aantal gebruikers.

Het doel van deze indeling is om toezicht en inspecties efficiënt en effectief uit te voeren. Door de risico’s op te delen in categorieën, kan de brandweer prioriteit geven aan gebouwen die het grootste risico vormen. Voor woningeigenaren en bouwers betekent dit dat het bouwproject moet voldoen aan de eisen van de toegewezen categorie.

Toezicht en samenwerking tussen brandweer en gemeente

Jaarlijks overleg en toezichtsplan

Het toezicht op brandveiligheid in de bouwsector vindt plaats op basis van een jaarlijks overleg tussen de brandweer en de gemeente. Dit overleg leidt tot het opstellen van een toezichtsplan, waarin wordt bepaald welke gebouwen of projecten in het komende jaar geïnspecteerd worden. Het doel van dit plan is om gelijkwaardige brandweerzorg te garanderen in de gehele regio.

Bij de bouw of uitbreiding van een dakkapel kan het bouwproject in het toezichtsplan opgenomen worden, afhankelijk van de categorie en het risico. Het is daarom belangrijk om tijdens het bouwproces duidelijk te communiceren met de gemeente en de brandweer over de geplande veranderingen. Dit voorkomt onverwachte vertragingen bij de inspectie of indiening van de omgevingsvergunning.

Prioriteiten in toezicht

In de afgelopen jaren heeft de brandweer (BMWB) gekozen voor toezicht op gebouwen met de hoogste risico’s. Het doel is om bewustzijn te schijnen voor brandveiligheid bij objecteigenaren en gebruikers. Voor woningen met een dakkapel of uitbreiding kan dit betekenen dat de inspectie bij een dergelijk project prioriteit krijgt, afhankelijk van de categorie en de risico’s die het project met zich meebrengt.

Het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant heeft binnen het Bestuurlijk Toezichtprogramma 2015-2018 een aantal prioriteiten benoemd. Deze prioriteiten worden jaarlijks opgenomen in het uitvoeringsplan en bepalen welke gebouwen en projecten onder toezicht vallen. Voor woningeigenaren en bouwers is het belangrijk om zich bewust te zijn van deze prioriteiten, zodat het bouwproject voldoet aan de eisen en geen problemen oplevert bij de indiening of inspectie.

Brandveiligheid en bouwactiviteiten

Vervallen artikelen en nieuwe regelgeving

Een aantal artikelen in de lokaal geldende regelgeving zijn vervallen vanwege de inwerkingtreding van nieuwe besluiten. Zo zijn bijvoorbeeld artikelen over overbevolking, het weren van gedierte en het gebruik van water in de woning vervallen. Dit betekent dat deze bepalingen niet meer van toepassing zijn bij de bouw of renovatie van woningen.

Daarentegen zijn er nieuwe regelgevingen ingevoerd, zoals het Besluit van 26 juli 2008 over brandveilig gebruik van bouwwerken. Deze wetgeving bevat duidelijke voorschriften voor het gebruik van woningen en bouwwerken uit het oogpunt van brandveiligheid. Voor de bouw of uitbreiding van een dakkapel is het belangrijk om deze regelgeving goed te doorgronden, zodat het project voldoet aan alle vereisten.

Verantwoordelijkheid van de bouwer

De verantwoordelijkheid voor brandveiligheid ligt bij de bouwer of eigenaar van het bouwwerk. In gevallen waarin de gemeente geen openbare bluswatervoorziening kan of wil aanbieden, zoals bij recreatiewoningen of afgelegen woningen, is de bouwer verplicht om een eigen bluswatervoorziening te regelen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een woning aan de rand van een bebouwde kom of een woning op een landelijke locatie.

Bij het bouwen of uitbreiden van een dakkapel dient de bouwer te controleren of er een openbare bluswatervoorziening beschikbaar is. Als dit niet het geval is, dient hij of zij zelf zorg te dragen voor een voldoende bluswatervoorziening. Dit kan bijvoorbeeld een eigen bluswaterreservoir of een directe verbinding met de openbare leiding zijn.

Conclusie

Brandveiligheid is een essentieel onderdeel bij de bouw of uitbreiding van woningen, waaronder de aanleg van een dakkapel of het uitbreiden van het dakoppervlak. De lokaal geldende regelgeving bevat duidelijke bepalingen omtrent de toegankelijkheid van het bouwwerk voor de brandweer, de bereikbaarheid van blusvoertuigen en de indiening van meldingen of aanvragen voor omgevingsvergunningen.

Het is van belang dat bouwers, woningeigenaren en andere betrokken partijen zich bewust zijn van deze regelgeving. Het indienen van een aanvraag of melding bij de gemeente dient altijd te geschieden in overleg met de brandweer, zodat de brandveiligheid van het project wordt gecontroleerd. Ook is het belangrijk om rekening te houden met de categorie van het bouwwerk, omdat dit bepaalt welk niveau van toezicht nodig is.

Door voldoende aandacht te besteden aan brandveiligheid bij de bouw of uitbreiding van een dakkapel, kunnen woningeigenaren en bouwers ervoor zorgen dat hun project voldoet aan alle wettelijke vereisten. Dit zorgt niet alleen voor een veiligere woning, maar ook voor een efficiënter en probleemvrij verloop van het bouwproces.

Bronnen

brandveilighiedsbesluit