Riolering in het Nederlandse gebied: Soorten, werking en milieubescherming

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category riolering

Riolering is een essentieel onderdeel van de infrastructuur in steden en dorpen, zowel voor het afvoeren van afvalwater als voor het omgaan met regenwater. In Nederland zijn er verschillende soorten riolering, zoals de gescheiden en de gemengde riolering. Daarnaast is er ook sprake van mechanische riolering, bijvoorbeeld drukriolering, waarbij afvalwater over grotere afstanden wordt vervoerd. Deze vormen van riolering hebben verschillende voordelen en beperkingen, afhankelijk van de locatie en het type gebouw. In dit artikel bespreiden we de verschillende soorten riolering, hoe ze werken, en hun impact op het milieu.

Soorten riolering

In Nederland zijn er twee hoofdsoorten riolering: de gescheiden riolering en de gemengde riolering. Deze vormen verschillen in de manier waarop afvalwater en regenwater worden afgevoerd.

Gescheiden riolering

De gescheiden riolering is een systeem waarbij afvalwater en regenwater in aparte buizen worden afgevoerd. Dit type riolering is vooral in oudere stadsdelen aanwezig, maar wordt steeds vaker aangelegd in nieuwe wijkontwikkelingen. Het voordeel van deze vorm is dat het regenwater niet door de zuiveringsinstallatie hoeft te lopen, waardoor het direct op oppervlaktewater kan worden geloosd. Dit beschermt het milieu en voorkomt overbelasting van de afvalwaterzuiveringsinstallaties.

In een gescheiden riolering zijn er twee aparte systemen: het vuilwaterafvoersysteem (DWA) en het hemelwaterafvoersysteem (HWA). Het vuilwater wordt afgevoerd naar de afvalwaterzuivering, waar het wordt opgelost en daarna op oppervlaktewater geloosd. Het regenwater wordt via de HWA rechtstreeks afgevoerd naar het oppervlaktewater, bijvoorbeeld de singels of sloten in de wijk.

Gemengde riolering

De gemengde riolering is het oudste type riolering en wordt nog steeds gebruikt in veel steden, waaronder Rotterdam. Bij deze vorm wordt afvalwater en regenwater in één buis afgevoerd. Het nadeel is dat het bij hevige regenval overbelast kan raken, waardoor er verdunde riolering op straat terechtkomt. Daarom wordt in veel stadsdelen aangelegd met een gescheiden riolering om dit probleem te voorkomen.

Deze vorm van riolering kan ook leiden tot overstromingen en verstoppingen, vooral bij korte, hevige regenbuien. Daarom is het belangrijk om in de wijk te controleren of het omgekeerde systeem al of niet is aangelegd.

Werking van riolering

De werking van riolering hangt af van het type en het gebruikte systeem. Er zijn verschillende technieken en systemen, waaronder het vrijeval, drukrivier, vacuümriolering, en mechanische riolering.

Vrijeval riolering

Bij de vrijeval riolering wordt afvalwater via het zwaartekrachtveld afgevoerd. Dit systeem werkt met een afvoerleiding die op een bepaalde hoek is aangelegd. De hoek bepaalt hoe snel het water in de buis stroomt. In sommige gevallen wordt ook gebruikgemaakt van sifons en beluchters om het onaangename geur van het rioleringssysteem te voorkomen.

Drukrivier riolering

Bij de drukriolering wordt afvalwater via pompen en persleidingen naar de zuiveringsinstallatie gevoerd. Dit systeem wordt vaak gebruikt in gebieden waar het landschap niet geschikt is voor het vrijeval systeem. Het voordeel van deze vorm is dat het ook op grotere afstand werkt, maar het vereist wel meer onderhoud en energie.

Vacuümriolering

Bij het vacuümriolering wordt gebruikgemaakt van bufferputten en vacuümleidingen om afvalwater af te voeren. Dit systeem werkt met een lage druk en is daarom geschikt voor het transport van afvalwater over grotere afstanden. Het is echter minder gangbaar dan de drukriolering.

Mechanische riolering

De mechanische riolering is een vorm van afvoeren van afvalwater waarbij pompen en persleidingen worden gebruikt. Dit systeem wordt vaak gebruikt bij het transport van afvalwater over grote afstanden, zoals in buitengebieden. Het voordeel van deze vorm is dat het goed werkt op grotere afstanden, maar het vereist ook meer energie en onderhoud.

Invloed op het milieu

Riolering heeft een grote impact op het milieu, zowel positief als negatief. Het afvoeren van afvalwater naar een zuiveringsinstallatie helpt om de kwaliteit van het oppervlaktewater te behouden. Daarnaast wordt het regenwater rechtstreeks op het oppervlaktewater geloosd, wat de bodemwaterstanden kan versterken.

Echter, bij een overbelaste riolering, bijvoorbeeld tijdens hevige regenval, kan het gevolg zijn dat er verdunde riolering op straat terechtkomt. Dit kan leiden tot verontreiniging van het oppervlaktewater en kan gezondheidsrisico's opleveren. Daarom is het belangrijk om in de wijk te controleren of het systeem goed functioneert en of er eventueel een herstel nodig is.

Alternatieven voor riolering

Bij sommige huizen is het mogelijk om een alternatief te kiezen voor riolering. Dit kan bijvoorbeeld een IBA (Individuele Behandeling Afvalwater) zijn, waarbij het afvalwater in een septictank wordt opgeslagen en daarna wordt afgevoerd naar het oppervlaktewater. Een andere optie is het gebruik van een helofytenfilter, wat helpt bij de zuivering van het afvalwater.

Samenvatting

Riolering is een essentieel onderdeel van de infrastructuur in Nederland. Er zijn verschillende soorten riolering, waaronder de gescheiden en de gemengde riolering. De werking van riolering hangt af van het type en het gebruikte systeem, zoals het vrijeval, drukriolering, vacuümriolering en mechanische riolering. Deze vormen hebben verschillende voordelen en beperkingen, afhankelijk van de locatie en het type gebouw. Daarnaast heeft riolering een grote invloed op het milieu, zowel positief als negatief. Het is daarom belangrijk om in de wijk te controleren of het systeem goed functioneert en eventueel herstel nodig is. Voor huizen zonder riolering zijn er ook alternatieven, zoals IBA of helofytenfilters.

Bronnen

vertaald