Dakkapellen en het bestemmingsplan: wat is er mogelijk?

Het plaatsen van een dakkapel is een populaire manier om extra woonruimte te creëren zonder verhuizen. Echter, wanneer de afmetingen van een dakkapel groter zijn dan toegestaan door de regelgeving, kan dit gevolgen hebben voor het bestemmingsplan en de benodigde vergunning. In dit artikel wordt een gedetailleerd overzicht gegeven van de regelgeving rondom dakkapellen, inclusief de technische, juridische en praktische aspecten. Het doel is om zowel voor woningeigenaren, renoveerders als professionals inzicht te verschaffen in de mogelijkheden en beperkingen bij het aanleggen van een dakkapel die groter is dan het bestemmingsplan toestaat.

Inleiding

Het aanleggen van een dakkapel valt onder de categorie van "bijbehorende bouwwerken", zoals vastgelegd in de regelgeving en beleid voor het afwijken van het bestemmingsplan. De omvang van een dakkapel is bepalend voor de vereisten: wanneer de dakkapel bepaalde limieten overschrijdt, is het noodzakelijk om een omgevingsvergunning aan te vragen. Deze vergunning wordt bepaald door diverse factoren, zoals de locatie van de dakkapel (achterkant, zijkant of voorkant van het huis), de grootte van de kavel, en de toegestane bouwoppervlakte zoals vastgelegd in het bestemmingsplan.

Het verband tussen een dakkapel en het bestemmingsplan is van groot belang, omdat het bestemmingsplan bepaalt hoe grond en gebouwen mogen worden gebruikt. In dit artikel worden de relevante regelgevingen en praktische toepassingen besproken, met aandacht voor de situatie waarin een dakkapel groter is dan het bestemmingsplan toestaat.

Technische eisen voor dakkapellen

Bij het aanleggen van een dakkapel zijn er specifieke technische eisen die moeten worden nageleefd. Deze eisen zijn bedoeld om de sfeer en de leefbaarheid van de wijk te waarborgen, evenals het voorkomen van overbouw en ruimtelijk ongewenste ontwikkelingen.

Maximale hoogte en afstanden

Volgens de regelgeving gelden de volgende eisen voor vergunningsvrije dakkapellen:

• De dakkapel mag niet hoger zijn dan 1,75 meter.
• De onderkant van de dakkapel moet meer dan 0,5 meter maar minder dan 1 meter boven de dakvoet liggen.
• De bovenkant van de dakkapel moet meer dan 50 cm van de daknok liggen.
• De zijkanten van de dakkapel moeten meer dan 50 cm van het dakvlak af liggen.

Zorgvuldig naleven van deze afstanden en afmetingen is essentieel om aan de regelgeving te voldoen. Als de dakkapel deze eisen overschrijdt, kan het project onder het bestemmingsplan vallen, wat een omgevingsvergunning vereist.

Type dakkapel en constructie

Er zijn verschillende typen dakkapellen, zoals dakkapellen met een rechtdak of een slepend dak. Elke variant heeft zijn eigen regelgeving. Bovendien is het belangrijk om rekening te houden met de structuur van het bestaande dak en de toegestane uitbreidingen. Bijvoorbeeld, uitbreidingen boven de oorspronkelijke noklijn of aan de voorkant van het huis zijn vaak vergunningsplichtig.

Juridische aspecten van dakkapellen

Vergunningsvrije en vergunningsplichtige dakkapellen

Een belangrijk onderscheid in de regelgeving is tussen vergunningsvrije en vergunningsplichtige dakkapellen. Vergunningsvrije dakkapellen vallen onder de algemene regels van het Besluit bouwwerken leefomgeving en kunnen direct worden uitgevoerd, mits aan de technische eisen is voldaan. Vergunningsplichtige dakkapellen vereisen daarentegen een omgevingsvergunning van de gemeente.

Vergunningsvrije dakkapellen

Een vergunningsvrije dakkapel moet voldoen aan de volgende voorwaarden:

• Maximale vloeroppervlakte: 5 m².
• Locatie: mag zich bevinden aan de achter- of zijkant van het huis.
• Doorlooptijd: direct uitvoerbaar.
• Kosten: geen aanvraagkosten.

Deze dakkapellen mogen direct worden uitgevoerd, mits aan de technische eisen is voldaan. Er is geen wachttijd of administratieve procedure nodig.

Vergunningsplichtige dakkapellen

Wanneer de dakkapel groter is dan 5 m² of aan de voorkant van het huis geplaatst wordt, is een omgevingsvergunning nodig. Ook is een vergunning vereist bij afwijking van het geldende bestemmingsplan of bij bouw in beschermde stadsgezichten of monumentale panden. Voor dergelijke projecten geldt een langere doorlooptijd en extra kosten.

Kenmerken van vergunningsplichtige dakkapellen:

Het nadeel van een vergunningsplichtige dakkapel is de langere wachttijd en de extra kosten. Daarentegen biedt dit type dakkapel meer ontwerpvrijheid, wat vanwezen kan zijn bij het creëren van extra woonruimte.

Invloed van het bestemmingsplan

Het bestemmingsplan speelt een centrale rol bij het aanleggen van een dakkapel. Het bepaalt welk gebruik van grond en gebouwen is toegestaan en legt regels vast voor de ruimtelijke ordening. Wanneer een dakkapel afwijkt van de regels in het bestemmingsplan, is het project vergunningsplichtig.

Een belangrijk aspect is de toegestane bebouwingsgraad, die afhankelijk is van de grootte van de kavel. Voor kleine kavels (kleiner dan 100 m²) is de toegestane bebouwingsgraad beperkt. Voor grotere kavels (tussen 150 en 1000 m²) zijn er geen extra ontheffingsmogelijkheden, terwijl grotere kavels (meer dan 500 m²) meer ruimte bieden voor bijbehorende bouwwerken.

Toegestane oppervlakte bijbehorende bouwwerken per kavelgrootte:

1. Kavels kleiner dan 100 m²:

   • Maximaal 20 m².
   • Gezamenlijke oppervlakte mag niet meer dan 20% van de kavel bedragen.
   • Mits stedenbouwkundig aanvaardbaar.

2. Kavels tussen 100 m² en 500 m²:

   • 20 m² + 14% van het overschot boven 100 m².
   • Maximum 75 m².
   • Mits stedenbouwkundig aanvaardbaar.

3. Kavels groter dan 500 m²:

   • 75 m² + 2,5% van het overschot boven 500 m².
   • Maximum 100 m².
   • Mits stedenbouwkundig aanvaardbaar.

Deze regelgeving is bedoeld om te zorgen voor voldoende open ruimte en een aangename leefomgeving. De term "mits stedenbouwkundig aanvaardbaar" betekent dat de gemeente de ruimtelijke impact van het project moet goedkeuren. Dit kan bijvoorbeeld te maken hebben met de sfeer van de wijk, de invloed op de buren of het gebruik van open ruimte.

Praktische stappen bij het aanvragen van een vergunning

Het aanvragen van een vergunning voor een dakkapel kan een complexe procedure zijn, maar met een goed voorbereid dossier is de kans op goedkeuring groot. Hier zijn een aantal stappen die kunnen worden genomen:

1. Raadplegen van lokale regelgeving

Het eerste wat een woningeigenaar moet doen, is de lokale regelgeving raadplegen. Dit is vaak beschikbaar via de website van de gemeente. Het is belangrijk om te weten welke afmetingen, locaties en toegestane bebouwingsgraden gelden in de wijk.

2. Berekening van toegestane bebouwingsgraad

Bij een kavelgroter dan 500 m² is het belangrijk om te berekenen hoeveel extra woonruimte toegestaan is. Hierbij is het handig om de formules te gebruiken zoals beschreven in de regelgeving. Bijvoorbeeld:

• Voor een kavel van 600 m²:
  • Toegestane oppervlakte = 75 m² + (0,025 × (600 – 500)) = 75 m² + 2,5 m² = 77,5 m².

Deze berekening laat zien hoeveel extra woonruimte kan worden gecreëerd zonder dat er afwijkingen nodig zijn.

3. Aanvraagprocedure

De aanvraagprocedure voor een vergunning kan variëren per gemeente, maar er zijn algemene stappen:

• Informatie verzamelen: Informatie over de wijk, bestaande bebouwing en eventuele beperkingen.
• Dossier opstellen: Inclusief tekeningen, berekeningen en een duidelijke omschrijving van het project.
• Aanvraag indienen: Dit kan meestal via een online formulier of per post.
• Wachten op beoordeling: De gemeente beoordeelt of het project stedenbouwkundig aanvaardbaar is.
• Goedkeuring of afwijzing: Afhankelijk van de beoordeling kan het project worden goedgekeurd of afgewezen.

Een duidelijk en goed onderbouwd dossier kan de kans op goedkeuring vergroten. Het is aan te raden om professionele hulp in te huren, bijvoorbeeld van een bouwkundig ingenieur of architect.

Voorbeelden en praktijkgevallen

Een bekend geval betreft een stel uit Assendelft dat hun dakkapel aanvraag had afgekeurd gekregen. Ze besloten om een rechtszaak aan te spannen en eindigden met een gunstige uitspraak. Deze zaak toont aan dat het aanvragen van een vergunning geen gegarandeerde goedkeuring oplevert, maar dat het mogelijk is om via juridische middelen tot een oplossing te komen.

Een andere situatie betreft een woningeigenaar met een kavel van 600 m². Hij wilde een dakkapel bouwen met een vloeroppervlakte van 8 m². Omdat de dakkapel groter was dan 5 m², was er een vergunning nodig. Door de juiste berekening en een goed onderbouwd dossier kreeg hij de vergunning snel toegewezen.

Invloed op woningwaarde en leefbaarheid

Het aanleggen van een dakkapel heeft vaak een positieve invloed op de woningwaarde. Een dakkapel van 4 m² kan al een aanzienlijke waardestijging tot gevolg hebben. Dit maakt het een aantrekkelijke optie voor woningeigenaren die extra woonruimte willen creëren zonder te verhuizen.

Daarnaast draagt een dakkapel bij aan de leefbaarheid van de woning. Extra woonruimte kan worden gebruikt als een extra slaapkamer, een werkkamer of een speelkamer voor kinderen. Dit maakt het vooral interessant voor gezinnen die groter worden of extra functies nodig hebben.

Conclusie

Het aanleggen van een dakkapel is een populaire manier om extra woonruimte te creëren. Echter, wanneer de afmetingen van de dakkapel groter zijn dan het bestemmingsplan toestaat, is het belangrijk om de regelgeving goed te begrijpen. Er zijn duidelijke technische, juridische en praktische aspecten die moeten worden meegenomen in de beslissing.

Voor woningeigenaren is het belangrijk om eerst de lokale regelgeving te raadplegen en eventueel professionele hulp in te huren. Bij vergunningvrije dakkapellen kan de procedure snel en goedkoop verlopen, terwijl vergunningsplichtige projecten extra tijd en kosten vereisen. Het is echter vaak mogelijk om tot een gunstige oplossing te komen, zowel via de reguliere aanvraagprocedure als via juridische middelen.

Een dakkapel kan niet alleen extra woonruimte bieden, maar ook een positieve invloed hebben op de woningwaarde en de leefbaarheid. Door de regelgeving goed te begrijpen en de juiste stappen te zetten, is het mogelijk om een dakkapel aan te leggen die aan alle eisen voldoet en het gewenste resultaat oplevert.

Bronnen

1. Heb je een omgevingsvergunning nodig bij de aanleg van je dakkapel?
2. Heb je voor een dakkapel een vergunning nodig?
3. Aandachtspunten bij een vergunningsaanvraag voor een dakkapel
4. Beleid voor het afwijken van het bestemmingsplan