Dakkapel plaatsen in Nederland: Vergunningen, regelgeving en aandachtspunten

De installatie van een dakkapel is een populaire keuze voor vele woningeigenaren in Nederland. Deze uitbreiding biedt extra woonruimte, extra licht en vaak een aanzienlijke waardeverhoging van de woning. Toch is het niet altijd eenvoudig om te bepalen of een dakkapel vergunningsvrij kan worden geplaatst. De regelgeving kan per gemeente variëren en is afhankelijk van de locatie, de afmetingen en het ontwerp van de dakkapel.

In deze artikel geef ik een overzicht van de huidige situatie rondom vergunningen voor dakkapellen in Nederland. Ik leg uit welke regels en bepalingen gelden, welke situaties vergunningsvrij zijn en wanneer een omgevingsvergunning is vereist. Ook worden aandachtspunten bij het aanvragen van een vergunning besproken en wordt een korte uitleg gegeven over de invloed van de nieuwe Omgevingswet vanaf januari 2024. Op basis van de beschikbare informatie worden de relevante bepalingen van het Bouwbesluit, het Bestemmingsplan en de Welstandsnota verwerkt in de uitleg.


Wat zijn de algemene regels voor een vergunningsvrije dakkapel?

Sinds oktober 2010 is het in de meeste gevallen mogelijk om een dakkapel vergunningsvrij te plaatsen, mits bepaalde voorwaarden zijn vervuld. Deze voorwaarden zijn vastgelegd in de wetgeving en gelden landelijk, hoewel de uitvoering per gemeente kan verschillen. De belangrijkste criteria zijn de volgende:

  • De dakkapel mag niet hoger zijn dan 1,75 meter.
  • De onderkant van de dakkapel moet zich tussen 0,5 en 1 meter boven de dakvoet bevinden.
  • De bovenkant moet minstens 0,5 meter onder de daknok liggen.
  • De zijkanten moeten minstens 0,5 meter van de zijkanten van het dakvlak af staan.
  • Bij een rijwoning moet de zijkant van de dakkapel ook minstens 0,5 meter van de woningscheidende muur af liggen.
  • De dakkapel mag zich niet binnen 2 meter van de erfscheiding bevinden, wat vooral van toepassing is op woningen zonder tuintje.
  • De dakkapel moet aan het Bouwbesluit, Bestemmingsplan, Burenrecht en Welstandseisen voldoen.

Als deze eisen zijn vervuld, is het in de meeste gevallen mogelijk om de dakkapel vergunningsvrij te plaatsen. In dat geval is er geen omgevingsvergunning nodig en hoeft er geen extra administratie te worden ingediend. Dit heeft voordelen in termen van tijd en geld, aangezien een vergunningaanvraag gemiddeld tussen € 200 en € 600 kan kosten (afhankelijk van de gemeente).


Wanneer is een vergunning nodig voor een dakkapel?

Hoewel de meeste dakkapellen vergunningsvrij zijn, zijn er ook situaties waarin een vergunning is verplicht. Dit is vooral het geval bij bepaalde locaties, afmetingen of ontwerpen die de eisen niet vervullen. De volgende gevallen zijn relevant:

1. Dakkapel aan de voorkant van de woning

Een dakkapel die is geplaatst aan de voorkant van een woning en open ligt op een openbare weg, openbare ruimte of aan water is vrijwel altijd vergunningsplichtig. Dit geldt ook als de afmetingen binnen de bovenstaande limieten vallen. In dergelijke gevallen is het belangrijk om een omgevingsvergunning aan te vragen.

2. Dakkapel buiten de toegestane afmetingen

Als de dakkapel hoger dan 1,75 meter is of de andere maatvoorschriften (zoals de afstand tot de daknok of zijkanten) niet zijn nageleefd, is er sprake van een vergunningsplichtige situatie. In dat geval moet er een vergunning worden aangevraagd, aangevuld met eventueel een constructieberekening.

3. Dakkapel in een bepaalde wijk of gebied

Het Bestemmingsplan van een gemeente kan extra bepalingen bevatten die van toepassing zijn op bepaalde wijkgedeelten. Soms gelden er strakke regels over het uiterlijk of de verhoudingen van de dakkapel. In dergelijke gevallen kan een vergunning ook zijn verplicht, ook als de afmetingen binnen de wettelijke limieten vallen.

4. Dakkapel die beperkingen voor buren oplevert

Het Burenrecht en Welstandsnota kunnen ook een rol spelen. Bijvoorbeeld als de dakkapel het uitzicht van buren belemmert of de sfeer van een wijk verstoort. In dergelijke gevallen is een vergunning vaak verplicht en kan er zelfs rechtspraak zijn als de gemeente de aanvraag weigert.


Dakkapel aan de achter- of zijkant van de woning

In veel gevallen is een dakkapel die is geplaatst aan de achter- of zijkant van een woning vergunningsvrij, mits de bovenstaande maatvoorschriften zijn nageleefd. Er moet wel een melding worden gemaakt bij de gemeente, waarin bepaald wordt of er in jouw specifieke situatie een vergunning nodig is. Dit is een eenvoudige administratieve stap die meestal snel verwerkt wordt.

Een belangrijk punt is dat de dakkapel niet binnen 2 meter van de erfscheiding mag liggen, wat vooral relevant is voor woningen zonder tuintje. Dit is een specifieke bepaling die vaak over het hoofd wordt gezien en kan leiden tot problemen bij de gemeente of bij buren.


Invloed van de nieuwe Omgevingswet vanaf januari 2024

De nieuwe Omgevingswet, die in januari 2024 in werking is getreden, heeft invloed op de regelgeving rondom bouwvergunningen, waaronder ook dakkapellen. De aanvraagprocedure is simpeler geworden en de doorlooptijd is gereduceerd tot ongeveer zes weken. Dit betekent dat het aanvragen van een vergunning sneller verloopt en er minder administratie is nodig.

Een voorbeeld van de praktijk: een stel uit Assendelft liet in 2024 een dakkapel plaatsen, maar de gemeente weigerde de aanvraag. Het stel ging daarna naar de Raad van State en won de zaak. De rechter bepaalde dat de gemeente de aanvraag had moeten goedkeuren. Dit toont aan dat het belangrijk is om zorgvuldig te handelen bij het indienen van een vergunningaanvraag.


Checklist: Of heb jij een vergunning nodig?

Om te bepalen of een dakkapel vergunningsvrij kan worden geplaatst, kun je de volgende vragen stellen:

  1. Is de dakkapel geplaatst aan de voorkant van de woning?
  2. Ligt de dakkapel op een openbaar toegankelijk gebied (openbare weg, openbare ruimte of aan water)?
  3. Voldoet de dakkapel aan de maatvoorschriften?
  4. Is er sprake van een bijzondere situatie, zoals een beperkte ruimte, een afwijking van het Bouwbesluit of een beperking in het Bestemmingsplan?
  5. Voldoet de dakkapel aan de Welstandsnota en zijn er beperkingen in het uiterlijk?

Als je op één of meerdere van deze vragen ja antwoordt, is er mogelijk een vergunning nodig. Het is daarom altijd verstandig om dit vooraf te checken bij de gemeente of via een vergunningchecktool. Deze is vaak beschikbaar op de website van de gemeente of via een bouwbedrijf.


Dakkapel vergunningen per gemeente

De meeste gemeenten in Nederland hebben een vergunningsvrije situatie voor dakkapellen, mits de maatvoorschriften zijn nageleefd. Hieronder volgt een overzicht van gemeenten waar dit het geval is:

  • Aartswoud
  • Alkmaar
  • Amstelveen
  • Amsterdam
  • Andijk
  • Anna Paulowna
  • Arnhem
  • Bedum
  • Bergen
  • Best
  • Beverwijk
  • Bloemendaal
  • Bovenkarspel
  • Boxtel
  • Breda
  • Breezand
  • Broek op Langedijk
  • Castricum
  • Delft
  • Den Bosch
  • Den Haag
  • Den Helder
  • Diemen
  • Doetinchem
  • Dordrecht
  • Ede
  • Egmond
  • Eindhoven
  • Enkhuizen
  • Geldrop
  • Groningen
  • Haarlem
  • Haren
  • Heiloo
  • Helmond
  • Hensbroek
  • Hoofddorp
  • Hoogwoud
  • Hoorn
  • Heerhugowaard
  • Julianadorp
  • Landsmeer
  • Leiden
  • Maarssen
  • Medemblik
  • Nieuwegein
  • Nijmegen
  • Noord-Scharwoude
  • Obdam
  • Opmeer
  • Oosterblokker
  • Oosterhout
  • Oostzaan
  • Oss
  • Purmerend
  • Roosendaal
  • Rotterdam
  • Schagen
  • Schiedam
  • Schoorl
  • Sint Pancras
  • Spanbroek
  • Spijkenisse
  • Uden
  • Utrecht
  • Valkenswaard
  • Velsen
  • Vught
  • Wervershoof
  • Westerblokker
  • Wijchen
  • Wognum
  • Zaanstad
  • Zeist
  • Zoetermeer
  • Zuid-Scharwoude
  • Zuidhorn
  • Zwolle

Hoewel deze lijst niet compleet is, geeft het wel een goed beeld van de gemeenten waar een vergunning in de meeste gevallen niet nodig is. Het is echter altijd verstandig om dit vooraf te checken bij de gemeente, omdat regelgeving en bepalingen per gemeente kunnen variëren.


Aandachtspunten bij het aanvragen van een vergunning

Als je toch een vergunning nodig hebt, zijn er een aantal aandachtspunten om rekening mee te houden:

  1. Voorbereiding van het dossier

    • Zorg dat je alle benodigde documenten hebt, zoals een constructieberekening, een maatschappelijke omgevingsvergunning, en eventueel een adviesrapport van een bouwadviseur of architect.
    • Laat de dakkapel op maat worden gemaakt en overleg met de gemeente welke uitstraling en afmetingen zijn toegestaan.
  2. Vergunningaanvraag indienen

    • Vul het formulier volledig en accuraat in.
    • Voeg alle benodigde bijlagen toe.
    • Stuur de aanvraag zo snel mogelijk in, zodat er voldoende tijd is voor eventuele wijzigingen of extra informatie.
  3. Reactie van de gemeente

    • De gemeente heeft meestal 6 weken om de aanvraag te beoordelen.
    • Als er extra informatie nodig is, zorg dat je dit snel kunt verstrekken.
    • In sommige gevallen wordt een adviesvergadering gehouden of worden er inzageperiodes ingevoerd voor buren of andere betrokken partijen.
  4. Uitspraak en eventuele rechtszaken

    • Als de aanvraag wordt geweigerd, is het mogelijk om dit aan te vechten via de Raad van State.
    • Zorg dat je goed voorbereid bent op eventuele juridische stappen en raadpleeg eventueel een juridisch advies.

Dakkapel vervangen of aanpassen

Het vervangen van een oude dakkapel is een populaire keuze. In veel gevallen kan dit vergunningsvrij gebeuren, mits de nieuwe dakkapel binnen de maatvoorschriften valt en aan dezelfde eisen voldoet. In dat geval is het mogelijk om de oude dakkapel direct te vervangen door een nieuwe, zonder dat er extra administratie nodig is.

Een bouwbedrijf kan dit vaak in één dag doen. Het oude ontwerp wordt verwijderd, het nieuwe wordt geplaatst en alles wordt afgerond. Dit is een efficiënte manier om de functie en het uiterlijk van een dakkapel te verbeteren.


Vragen over vergunningen en dakkapellen

Bij het plaatsen of vervangen van een dakkapel zijn er een aantal vragen die vaak opkomen:

  • Is er een vergunning nodig?
    In de meeste gevallen niet, mits de dakkapel aan de maatvoorschriften voldoet en niet op openbaar gebied staat.

  • Kan ik mijn oude dakkapel vervangen?
    Ja, meestal vergunningsvrij, mits de nieuwe dakkapel aan dezelfde eisen voldoet.

  • Kunnen zonnepanelen op de dakkapel?
    Dat is mogelijk, mits de dakkapel voldoende stevig is en aan de elektriciteitsnormen voldoet.

  • Waar kan ik een dakkapel laten plaatsen?
    Veel bouwbedrijven werken landelijk, waardoor het mogelijk is om een dakkapel in vrijwel elke gemeente te laten plaatsen.


Conclusie

De installatie van een dakkapel is een populaire keuze voor woningeigenaren die extra woonruimte willen creëren of hun woningwaarde willen verhogen. In de meeste gevallen is een dakkapel vergunningsvrij, mits de maatvoorschriften en andere wetten worden nageleefd. Het is echter belangrijk om dit vooraf te checken bij de gemeente of via een vergunningchecktool.

In situaties waarin een vergunning is verplicht, is het verstandig om dit zorgvuldig aan te vragen en eventueel hulp in te huren bij een bouwadviseur of bouwbedrijf. De nieuwe Omgevingswet vanaf januari 2024 heeft het proces van het aanvragen van vergunningen eenvoudiger en sneller gemaakt, wat gunstig is voor zowel woningeigenaren als gemeenten.

Bij het vervangen of aanpassen van een bestaande dakkapel is het in de meeste gevallen ook mogelijk om dit vergunningsvrij te doen, mits de nieuwe dakkapel aan dezelfde eisen voldoet. Het is dus verstandig om deze mogelijkheid te overwegen bij een renovatieproject.


Bronnen

  1. Vergunning dakkapel – Bouwadviesshop
  2. Dakkapelkosten.nl – Informatie over dakkapellen en vergunningen
  3. Dakkapellenprof.nl – Overzicht van vergunningen per gemeente
  4. Ruiterdakkapellen.nl – Aandachtspunten bij een vergunningaanvraag
  5. Perfectdakkapellen.nl – Vragen en antwoorden over vergunningen

Related Posts