Hygiëne en infectiepreventie in ziekenhuizen: maatregelen en aanpak

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category riolering

In het ziekenhuis zijn hygiëne en infectiepreventie cruciale aspecten van de zorg. De bescherming van zorgmedewerkers en patiënten is van groot belang, vooral bij het omgaan met lichaamsvloeistoffen, afval en het reinigen van ruimtes. De hygiënevoorschriften en richtlijnen die in het ziekenhuis worden gevolgd, zijn gebaseerd op wetenschappelijke studies en ervaringen uit de praktijk. In dit artikel worden de belangrijkste maatregelen en aanpakken beschreven die moeten worden toegepast bij het omgaan met riolering en afval in ziekenhuizen.

Hygiëne en infectiepreventie bij het omgaan met lichaamsvloeistoffen

Bij het omgaan met urine en ontlasting is de risico’s op besmetting aanzienlijk. Om dit risico te beperken, zijn er verschillende maatregelen die moeten worden genomen. Een belangrijk punt is het gebruik van juiste hulpmiddelen en het volgen van de juiste procedures. Zo moet bijvoorbeeld bij het verplaatsen van urineopvangzakken of het reinigen van posten gebruik worden gemaakt van handschoenen, mondkapjes en beschermende kleding. Dit zorgt ervoor dat zowel de zorgverlener als de patiënt beschermd wordt tegen besmetting.

In de praktijk blijkt dat het gebruik van carebags of hygiënezakken een goed alternatief is, vooral in situaties waarin er geen pospoeler beschikbaar is. Deze zakken worden op de kamer van de patiënt gebruikt en daarna als afval afgevoerd. Dit vermindert het risico op verspreiding van besmettelijke stoffen en maakt het mogelijk om hygiënisch te werken. Daarnaast wordt aangeraden om gebruik te maken van afsluitbare urinaals en liner, zodat de urine veilig kan worden opgeslagen en verplaatst. Dit is van belang, vooral bij patiënten die veel vloeistoffen verliezen en waarbij het risico op besmetting groter is.

Desinfectie en reiniging van ruimtes en materialen

De reiniging en desinfectie van ruimtes, materialen en apparatuur is een essentieel onderdeel van de hygiëne in het ziekenhuis. De regelmaat en kwaliteit van het reinigen is van groot belang om te voorkomen dat ziekteverwekkers blijven bestaan of zich verspreiden. Bijvoorbeeld bij het reinigen van posten en toiletten is het belangrijk dat zowel de bovenkant als de onderkant van het toilet wordt schoongemaakt en gedesinfecteerd. In de praktijk blijkt dat de onderkant vaak vergeten wordt, waardoor het risico op besmetting toeneemt.

De keuze voor het juiste desinfecterend middel is ook cruciaal. Er moet worden gewerkt met middelen die volgens de richtlijnen zijn goedgekeurd en die voldoen aan de eisen van de hygiëne. Bovendien is het belangrijk dat het desinfecterende middel op de juiste manier wordt toegepast, bijvoorbeeld op de juiste temperatuur en met de juiste concentratie. Daarnaast moet er ook worden gekeken naar de werking van het middel op het oppervlak en de hoeveelheid die nodig is om een effectieve desinfectie te bereiken.

Ruimtelijke inrichting en ruimtebeheer

De inrichting van ruimtes speelt een belangrijke rol bij de hygiëne in het ziekenhuis. Bijvoorbeeld bij het aanleggen van een spoelruimte of een afvalruimte is het belangrijk dat er voldoende ruimte is voor de nodige materialen en apparatuur. Daarnaast moet er ook worden gekeken naar de afstand tussen de verschillende ruimtes, zodat er geen extra risico’s ontstaan bij het vervoer van afval of lichaamsvloeistoffen.

Bijvoorbeeld in sommige verpleeghuizen is het niet mogelijk om op elke afdeling een pospoeler of vermaler aan te brengen. Hierdoor moet er vaak met handen gewerkt worden, wat het risico op besmetting vergroot. In dergelijke gevallen is het belangrijk om alternatieven te overwegen, zoals het gebruik van carebags of het aanbrengen van afsluitbare opslagruimtes. Ook moet er aandacht zijn voor de afvalafvoer en de afvalopslag, zodat de afvalstroom hygiënevriendelijk en veilig kan worden afgevoerd.

Werkinstructies en implementatietools

Om te zorgen voor een consistent en betrouwbare uitvoering van de hygiënevoorschriften, zijn er werkinstructies en implementatietools nodig. Deze tools helpen bij het vaststellen van de juiste procedures en het in de praktijk brengen van de richtlijnen. Bijvoorbeeld bij het legen van een urinebokaal of het reinigen van een toilet, moet er een duidelijke werkinstructie zijn die beschrijft hoe het moet worden gedaan en welke materialen nodig zijn. Daarnaast is het belangrijk dat zorgmedewerkers goed worden opgeleid en dat ze deze instructies begrijpen en kunnen toepassen.

Er zijn verschillende typen implementatietools beschikbaar, zoals werkinstructies, posters, factsheets en filmpjes. Deze tools helpen om de richtlijnen duidelijker en overzichtelijker te maken. Bijvoorbeeld bij het aanbieden van een werkinstructie is het belangrijk dat deze duidelijk is en geen overbodige informatie bevat. Daarnaast moet de instructie ook duidelijk zijn voor de betrokken personen, zodat ze de stappen kunnen volgen en het juiste gedrag kunnen tonen.

Duurzaamheid en innovatie in de hygiëne

De hygiëne in het ziekenhuis moet niet alleen gericht zijn op infectiepreventie, maar ook op duurzaamheid. Bijvoorbeeld bij het gebruik van wegwerpmateriaal is het belangrijk om te kijken naar de invloed op het milieu. Daarnaast moet er ook worden gekeken naar innovatieve oplossingen, zoals het aanbieden van herbruikbare materialen of het gebruik van milieuvriendelijke desinfecterende middelen.

In de praktijk blijkt dat de keuze voor duurzame materialen en methoden soms minder effectief kan zijn, vooral wanneer de hygiëne niet goed wordt nageleefd. Hierbij is het belangrijk om een balans te vinden tussen duurzaamheid en hygiëne. Bijvoorbeeld bij het gebruik van herbruikbare materialen is het belangrijk dat deze voldoende worden gedesinfecteerd en dat er een duidelijk systeem is voor het reinigen en opslaan van deze materialen.

Conclusie

Hygiëne en infectiepreventie zijn essentiële onderdelen van de zorg in het ziekenhuis. Door de juiste maatregelen te nemen, zoals het gebruik van handschoenen, mondkapjes, afsluitbare materialen en het volgen van duidelijke werkinstructies, kan het risico op besmetting worden beperkt. Bovendien is de ruimtelijke inrichting en het beheer van ruimtes belangrijk om te zorgen voor een hygiënevriendelijke omgeving. Daarnaast moet er ook aandacht zijn voor duurzaamheid en innovatie, zodat de hygiëne niet alleen effectief is, maar ook duurzaam en milieuvriendelijk.