Dakkapelregels in 2018: Overzicht van lokale regelgeving en heffingsverordeningen

Published by Redactie on september 16, 2025 | Category dakkapel

Inleiding

In 2018 was de regelgeving rondom het bouwen van dakkapellen, ook wel bekend als uitstulpingen, onderhevig aan lokale regelgeving en heffingsverordeningen die door gemeenten werden opgesteld. Deze regelgeving had tot doel de kwaliteit van de ruimtelijke ordening te waarborgen en te zorgen voor een evenwicht tussen vrijblijvend bouwen en het behoud van de lokale sfeer. De informatie in deze artikel is gebaseerd op de Legesverordening 2018 van Hengelo en een bekendmaking in het Gemeenteblad van Nissewaard, beide uit 2018. Deze documenten geven belangrijke inzichten in de heffing van rechten voor gemeentelijke diensten, subsidies, en de aanpak van ruimtelijke kwaliteit.

Deze tekst biedt een overzicht van de relevante regels en praktijken van 2018, aangevuld met toelichting op de juridische en administratieve procedure. De nadruk ligt op feiten, definities, vrijstellingen en administratieve processen, zoals die zijn vastgelegd in de officiële documenten.

Definities en juridisch kader

Legesverordening 2018 van Hengelo

De Legesverordening 2018 is een heffingsverordening die door de gemeenteraad van Hengelo is vastgesteld en in werking is getreden op 1 januari 2018. De verordening bepaalt welke diensten belastbaar zijn met leges, wat de betalingsverplichtingen zijn en hoe de heffing van deze rechten plaatsvindt. In dit kader wordt het begrip “leges” gedefinieerd als rechten die worden geheven voor het genot van diensten door of vanwege het gemeentebestuur, of voor het verrichten van handelingen in verband met aanvragen voor een Nederlandse identiteitskaart of reisdocument.

De verordening bevat ook een aantal vrijstellingen. Zo worden bijvoorbeeld geen leges geheven voor diensten die wettelijk vrijgesteld zijn van rechtenheffing, of voor diensten die ingevolge wettelijke bepaling kosteloos moeten worden verleend. Daarnaast zijn er vrijstellingen voor administratieve activiteiten zoals het raadplegen van kadasterdocumenten en het uitreiken van subsidiebeschikkingen.

Tijdlijnen en berekeningsmethoden

De Legesverordening legt uit hoe de heffing wordt berekend en hoe het betalingsproces verloopt. Voor bepaalde diensten geldt een tarief per eenheid, waarbij een gedeelte van zo’n eenheid als een volle eenheid aangemerkt wordt. Bijvoorbeeld: als een huwelijk op maandag of zaterdag wordt voltrokken, geldt een hoger tarief dan op dinsdag t/m vrijdag. Dit betreft hoofdstuk 1.1.1 van de tarieventabel.

Voor heffingen op basis van titel 2 van de tarieventabel geldt een speciale afrondingsregel: het bedrag wordt per aanslag naar beneden afgerond op hele euro’s. Dit maakt duidelijk dat de gemeente Hengelo een administratief systeem gebruikt dat gericht is op transparantie en eenvoud.

Ruimtelijke ordening en welstandsregels

Nissewaard welstandsnota

De gemeente Nissewaard publiceerde in 2018 een geactualiseerde welstandsnota. Deze nota was het resultaat van een herziening van twee oude welstandsnota’s, die werden samengevoegd om ruimtelijke kwaliteit te behouden en te verbeteren. De aanpak was gebaseerd op het principe van minder bemoeienis met details, ten gunste van een vrijere ruimtelijke ordening. Dit betekende dat in sommige gevallen minder regels werden opgesteld dan voorheen.

De welstandsnota benadrukt dat het doel is om de burger meer vrijheid te geven, bijvoorbeeld door regels alleen te stellen als het zonder die regels ook niet goed zou gaan. Dit principe is van belang bij het ontwerpen en bouwen van dakkapellen, aangezien het vaak nodig is om aanbestedingen en bouwvoorstellen te beoordelen op basis van ruimtelijke kwaliteit, cultuurhistorische waarde en wettelijke eisen.

In de welstandsnota worden ook specifieke richtlijnen genoemd voor bouwprojecten die van belang zijn voor de lokale sfeer. Hierbij wordt het belang benadrukt van het behoud van ruimtelijke kwaliteit en het vermijden van overbodige regels.

Administratieve processen en betaling

Betalingstermijnen en methoden

De Legesverordening bepaalt hoe de betaling van leges verloopt. Voor bepaalde diensten worden leges geheven via een aanslag, terwijl voor andere diensten een mondelinge of schriftelijke kennisgeving voldoende is. De betalingstermijnen zijn afhankelijk van de wijze van kennisgeving:

Bij een mondelinge kennisgeving moet de heffing op het moment van de kennisgeving worden betaald.
Bij schriftelijke kennisgeving (of toezending) is de betaling vereist binnen één maand na de dagtekening.
Bij digitale kennisgeving geldt de betalingstermijn vanaf de moment van mailing.

De Algemene termijnenwet is niet van toepassing op deze termijnen, wat betekent dat deze regels strikt zijn en niet verlengd kunnen worden.

Vrijstellingen en verminderingen

De verordening bevat ook een aantal bepalingen over verminderingen of teruggaaf van leges. Deze zijn geldig als deze zijn opgenomen in de tarieventabel van de verordening. Daarnaast zijn er vrijstellingen voor bepaalde categorieën, zoals subsidies en administratieve activiteiten.

Bijvoorbeeld: leges worden niet geheven voor:

Diensten die volgens wettelijke bepalingen vrijgesteld zijn van rechtenheffing.
Diensten die ingevolge wettelijke bepalingen kosteloos moeten worden verleend.
Administratieve activiteiten zoals het raadplegen van kadasterdocumenten of het uitreiken van subsidiebeschikkingen.
Voor de verstrekking van documenten ten behoeve van pensioenen of sociale uitkeringen.
Voor wetenschappelijke of filantropische doeleinden.

Deze vrijstellingen maken duidelijk dat de heffing van leges niet automatisch van toepassing is op alle activiteiten. In sommige gevallen is het mogelijk om rechten te vermijden of te verminderen, afhankelijk van de aard van de activiteit.

Praktische toepassing in het bouwproces

Aanvragen en subsidies

In de Legesverordening is ook aandacht voor subsidies en aanvragen van gemeentelijke diensten. Zo worden geen leges geheven voor het in behandeling nemen van een aanvraag tot verkrijgen van een kapvergunning door de afdeling Wijkbeheer van de gemeente Hengelo. Dit betekent dat bijvoorbeeld bij het aanvragen van een vergunning voor een dakkapel of uitstulping geen rechten zijn in te rekenen.

Daarnaast worden geen leges geheven voor het uitreiken van subsidiebeschikkingen aan belanghebbenden. Dit is van belang voor projecten die door de gemeente worden gesteund, zoals renovatieprojecten of maatregelen om energiebesparing te verbeteren. In dergelijke gevallen kan het aanvragen van subsidies dus geen administratieve kosten met zich meebrengen.

Invloed op bouwprojecten

Hoewel de Legesverordening en de welstandsnota van Nissewaard niet expliciet dakkapellen of uitstulpingen als categorie noemen, zijn de regels die zijn opgesteld voor ruimtelijke ordening en welstandsregels van toepassing op dergelijke projecten. Aanvragen voor dakkapellen moeten voldoen aan de ruimtelijke kwaliteitsdoelen die in de welstandsnota zijn opgenomen. Dit betekent dat dakkapellen die de sfeer van een wijk negatief beïnvloeden, niet zullen worden goedgekeurd.

Daarnaast moet bij het aanvragen van vergunningen voor dakkapellen rekening worden gehouden met de betalingsverplichtingen en administratieve eisen die zijn vastgelegd in de Legesverordening. Omdat deze regelgeving van toepassing is op alle activiteiten die door het gemeentebestuur worden uitgevoerd, is het belangrijk om bij dergelijke aanvragen de geldende regels en termijnen te kennen.

Conclusie

De regelgeving rondom het bouwen van dakkapellen in 2018 was sterk beïnvloed door lokale heffingsverordeningen en welstandsnota’s. De Legesverordening 2018 van Hengelo en de welstandsnota van Nissewaard geven belangrijke richtlijnen voor de administratie, betalingstermijnen, vrijstellingen en ruimtelijke ordening. Deze documenten maken duidelijk dat het aanvragen en uitvoeren van bouwprojecten zoals dakkapellen niet alleen juridisch verantwoord moet zijn, maar ook administratief en esthetisch passend in de lokale sfeer.

De nadruk ligt in deze regelgeving op transparantie, eenvoud en het behoud van ruimtelijke kwaliteit. Daarbij zijn er vrijstellingen voor bepaalde categorieën, zoals subsidies en administratieve activiteiten, waardoor het aanvragen en uitvoeren van projecten voor de gemeenschap vaak kosteloos of goedkoper kan zijn.

Voor bouwprojecten vanaf 2018 is het dus belangrijk om rekening te houden met de lokale heffingsverordeningen en welstandsnota’s. Deze documenten vormen de basis voor het administratieve en juridische kader van het bouwproces en zijn essentieel voor het verloop van het project.

Bronnen

regels
2018