Schoorsteen en dakkapel verwijderen: handhaving, renovatie en veiligheid

Published by Redactie on september 16, 2025 | Category dakkapel

Bij de renovatie van een huis of de aanleg van een nieuwe dakkapel is het vaak noodzakelijk om rekening te houden met bestaande schoorstenen. Een schoorsteen kan niet alleen een esthetische functie vervullen, maar ook een cruciale rol spelen in de constructieve stabiliteit van het gebouw. Het verwijderen van een schoorsteen of het herstellen van lekkages rondom een dakkapel en schoorsteen vraagt om zorgvuldige voorbereiding, kennis van de technische aspecten en vaak ook professionele hulp. In dit artikel geven we een overzicht van de relevante informatie die afkomt uit betrouwbare bronnen binnen de bouwsector.

Introductie

Schoorstenen en dakkapellen vormen vaak een essentieel onderdeel van het dakeinde van een woning. De materialen en methoden die hierbij worden gebruikt – zoals lood of EPDM – zorgen voor de waterdichtheid en de luchtdichtheid. Echter, na jaren van gebruik en weersinvloeden kunnen schade en lekkages ontstaan. Bovendien kan het verwijderen van een schoorsteen – zowel binnen als op het dak – ingewikkeld zijn, afhankelijk van of de schoorsteen dragend is of niet. In dit artikel behandelen we de belangrijkste aspecten van het verwijderen van een schoorsteen, de renovatie van het lood- of EPDM-afsluiting rondom de dakkapel, en de veiligheidsmaatregelen die nodig zijn bij deze werkzaamheden.

Schoorsteen verwijderen: dragend of niet-dragend?

Een belangrijk eerste onderzoek dat moet worden gedaan voordat een schoorsteen wordt verwijderd, is of het dragend is of niet. Dragende schoorstenen zijn een onderdeel van de draagconstructie van het dak en houden deze op zijn plaats. Ze kunnen dus niet zomaar worden weggehaald zonder dat dit leidt tot instabiliteit of zelfs instorting.

Herkenning van een dragende schoorsteen

Een dragende schoorsteen is herkenbaar aan het volgende:

Het is aangegeven op de bouwtekening van het huis.
De vloer boven de schoorsteen rust daadwerkelijk op de schoorsteen.

Het verwijderen van een dragende schoorsteen is dan ook geen willekeurig proces. Hierbij is het verplicht om eerst een constructieberekening te laten uitvoeren door een erkende constructeur. Deze berekening bepaalt hoe de krachten van het dak verdeeld moeten worden na het verwijderen van de schoorsteen. Tijdens het sloopproces worden stempels of tijdelijke ondersteuning geplaatst, zodat het dak de verwijdering kan verdragen zonder schade.

Niet-dragende schoorsteen verwijderen

Niet-dragende schoorstenen zijn daarentegen geen onderdeel van de draagconstructie en kunnen relatief eenvoudiger worden verwijderd. Ook hier is echter professionaliteit en kennis vereist. Het verwijderen van een schoorsteen, zelfs als het niet dragend is, vraagt om een duidelijke aanpak. Dit is zowel voor het voorkomen van schade aan het huis als voor eigen en omgevingsveiligheid.

Schoorsteen verwijderen: voorgaande stappen

Voordat de werken beginnen, is het belangrijk dat verschillende stappen worden genomen:

1. Constructieberekening

Voor dragende schoorstenen is een constructieberekening verplicht. Deze wordt meestal uitgevoerd door een constructeur of bouwkundig ingenieur. De berekening bepaalt hoe het dak ondersteund moet worden tijdens en na de verwijdering.

2. Stempelplan

Een stempelplan is een tijdelijke ondersteuning die wordt geplaatst tijdens het sloopproces. Dit plan zorgt ervoor dat de krachten in het dak gelijkmatig worden verdeeld, zodat scheuren of verzakkingen worden voorkomen. De kosten van een stempelplan variëren tussen €160 en €240, afhankelijk van de complexiteit van de constructie.

3. Asbestcontrol

Een belangrijke overweging bij het verwijderen van oude schoorstenen is de mogelijk aanwezige asbest. Schoorstenen uit de jaren 60 en 70 kunnen namelijk asbest bevatten. Asbest is een schadelijke stof die bij inademing leukemie of longkanker kan veroorzaken. Als er wordt vermoed dat er asbest aanwezig is, moeten de volgende stappen worden gevolgd:

Melding bij de gemeente.
Inschakelen van een gecertificeerd asbestbedrijf.
Testen op asbest.
Veilig verwijderen volgens wetgeving.

Alleen een gecertificeerd bedrijf mag asbest verwijderen. Zelf aan de slag gaan is niet alleen illegaal, maar ook levensbedreigend.

Schoorsteen verwijderen: werkzaamheden

De werken die bij het verwijderen van een schoorsteen horen, variëren afhankelijk van waar de schoorsteen staat en of het dragend is. Voorbeelden van standaard werkzaamheden zijn:

Verwijderen van de schoorsteen op het dak.
Schoorsteen verwijderen op de zolder.
Slopen van een schoorsteen op een bovenverdieping.
Verwijderen van de schoorsteen in de woonkamer.

Na het verwijderen van de schoorsteen is het belangrijk dat de opening wordt afgesloten. Voor een dakpannendak betekent dit het aanbrengen van houten onderbouw, panlatten en dakpannen. Bij een plat dak is het nodig om hout, isolatie, onderlaag en een gemineraliseerde dakbedekking met leislag aan te brengen. Dit zorgt voor een waterdichte afwerking.

Schoorsteen verwijderen op begane grond of onderste deel

Soms is het niet nodig om de hele schoorsteen te verwijderen, maar alleen het onderste gedeelte. Dit is bijvoorbeeld het geval bij openbreken van muren of het creëren van extra ruimte in de woonkamer. In zulke gevallen wordt gebruikgemaakt van een schoorsteenstoel. Deze stoel ondersteunt de schoorsteen boven en zorgt ervoor dat het uiterlijk van het huis niet verandert. De stoelconstructie wordt meestal geplaatst op de zolder of hangend aan de dakconstructie.

Deze methode is vooral geschikt wanneer het uiterlijk van het pand belangrijk is. Het is een manier om de schoorsteen aan de buitenkant te behouden, terwijl het binnenshuis wordt verbouwd.

Schoorsteen reparatie en renovatie

Niet elke schoorsteen hoeft volledig te worden verwijderd. Soms is er sprake van lekkage of beschadiging aan de afwerking rondom de schoorsteen of dakkapel. In zulke gevallen kan het zinvol zijn om de schoorsteen te herstellen in plaats van te verwijderen.

Lekkages rondom schoorsteen en dakkapel

Een veel voorkomend probleem bij oude schoorstenen is lekkage rondom de aansluiting op het dak. Dit komt vaak door scheuren in het lood, dat niet meer waterdicht is. In het verleden was lood het meest gebruikte materiaal voor het afsluiten van schoorstenen en dakkapellen. Lood is echter scheurgevoelig en kan na jaren lekken.

Lood versus EPDM

Tegenwoordig wordt vaak gebruikgemaakt van EPDM (Elastomere Rubber) als afsluiting voor nieuwe dakkapellen en schoorstenen. Dit materiaal is:

Ecologisch: geen giftige stoffen.
Lichtgewicht.
Scheurgevoeliger dan lood.
Afgewerkt met aluminium voor extra sterkte.
Toekomstbestendig: het is een duurzamere keuze.

EPDM is een goede alternatieve oplossing bij de renovatie van een dakkapel of schoorsteen. Het is geschikt voor zowel nieuwe als bestaande aansluitingen.

Schoorsteen verwijderen: het proces

Het verwijderen van een schoorsteen is een complex proces dat uit meerdere stappen bestaat:

Onderzoek: Vaststellen of de schoorsteen dragend is.
Inspectie: Een expert inspecteert de schoorsteen en beoordeelt de staat.
Constructieberekening: Voor dragende schoorstenen is dit verplicht.
Stempelplan: Tijdelijke ondersteuning wordt geplaatst.
Asbestcontrole: Bij oude schoorstenen is dit van belang.
Verwijdering: De schoorsteen wordt gesloopt.
Afwerking: De opening wordt hermetisch afgesloten.

Elke stap is cruciaal voor het voorkomen van schade en het waarborgen van de veiligheid. Het is daarom aan te raden om dit proces te laten uitvoeren door een ervaren professional.

Schoorsteen verwijderen: kosten en planning

De kosten van het verwijderen van een schoorsteen variëren afhankelijk van verschillende factoren:

Of de schoorsteen dragend is.
Of er asbest aanwezig is.
De afmetingen van de schoorsteen.
De toegankelijkheid (binnen of op het dak).
Of er een schoorsteenstoel of stempelplan nodig is.

De prijs voor het verwijderen van een schoorsteen kan variëren van enkele honderden euro tot duizenden euro. Voor de verwijdering van het lood of EPDM rondom een dakkapel is de kosten variabele afhankelijk van de afmetingen en de staat van het materiaal.

Conclusie

Het verwijderen van een schoorsteen of de herstelling van lekkages rondom een dakkapel vraagt om zorgvuldige voorbereiding, kennis van de technische aspecten en vaak ook professionele hulp. Zowel dragende als niet-dragende schoorstenen vereisen een duidelijke aanpak. De keuze om te herstellen of te verwijderen hangt af van de staat van de schoorsteen, de functie die deze vervult binnen de constructie en de wensen van de eigenaar.

Bij het verwijderen van een schoorsteen is het belangrijk om te controleren of er asbest aanwezig is. Dit is een veiligheidkwestie die niet mag worden onderbelicht. Ook is het aan te raden om een constructieberekening en stempelplan te laten maken, vooral bij dragende schoorstenen.

De renovatie van de aansluiting rondom de schoorsteen of dakkapel is een alternatieve oplossing die in overweging kan worden genomen. Tegenwoordig wordt EPDM steeds vaker gebruikt als alternatief voor lood. Dit is een duurzamere en minder scheurgevoelige keuze.

In elk geval is het aan te raden om de adviezen van een expert op te volgen. Zowel voor de inspectie als voor de werken. Dit zorgt niet alleen voor een betere uitkomst, maar vooral ook voor de veiligheid van het huis en de bewoners.

Bronnen

schoorsteen