Vergunningvrij bouwen van dakkapellen in 2024 en 2025: wat zijn de voorwaarden en voordelen?

Published by Redactie on september 17, 2025 | Category dakkapel

Bij woningverbouwingen en kleine aanpassingen in het eigen huis speelt het onderwerp vergunningvrij bouwen een steeds grotere rol. Zowel huiseigenaren als zelfbouwers en aannemers zoeken naar mogelijkheden om kosten te besparen en de wachttijd voor officiële toestemming te vermijden. In Nederland is het sinds 2014 mogelijk om een aantal bouwwerken zonder vergunning uit te voeren, mits ze voldoen aan de voorwaarden die zijn vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht (Bor).

Een dakkapel valt hierin vaak onder de categorie van vergunningvrij bouwen. Maar hoe zit het daadwerkelijk in elkaar? Welke locaties, modellen en afmetingen zijn toegestaan? Wat zijn de voordelen van een vergunningsvrije dakkapel en wat zijn de risico’s als men tegen de regels ingaat?

In deze gids geven we een overzicht van de actuele regels voor het vergunningvrij plaatsen van een dakkapel, met nadruk op de situatie in 2024 en 2025. We baseren ons hierbij uitsluitend op de informatie uit betrouwbare bronnen, zoals officiële verklaringen, toezicht van vakbouwers en praktijkvoorbeelden uit de sector.

Wat is vergunningvrij bouwen?

Vergunningvrij bouwen betekent dat een bouwwerk of verbouwing zonder toestemming van de gemeente kan worden uitgevoerd, mits het voldoet aan de voorwaarden die zijn vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht (Bor). Deze regeling is bedoeld om kleine bouwwerken die weinig impact hebben op de omgeving, eenvoudiger en goedkoper te maken voor de woningeigenaar.

Sinds 1 november 2014 zijn de mogelijkheden voor vergunningvrij bouwen sterk uitgebreid. Dit betekent dat een dakkapel – mits hij aan een aantal eisen voldoet – zonder vergunning kan worden gerealiseerd. De regels zijn echter niet simpel en vereisen zorgvuldige voorbereiding en naleving van de normen.

Wat zijn de voorwaarden voor een vergunningsvrije dakkapel?

Het vergunningvrij plaatsen van een dakkapel hangt af van drie belangrijke factoren: de locatie, het model en de afmetingen. Onderstaand geven we een overzicht van de actuele regels.

1. Locatie van de dakkapel

De locatie is een van de belangrijkste bepalende factoren voor het vergunningvrij plaatsen van een dakkapel. Er zijn drie mogelijk locaties: voorkant, zijkant en achterkant van het huis. Echter, niet alle locaties zijn vergunningvrij.

Achtergevel: In de meeste gevallen is het vergunningvrij om een dakkapel aan de achterkant van het huis te plaatsen. Dit is het meest voorkomende scenario en biedt de meeste flexibiliteit.
Zijkant: Ook een dakkapel aan de zijkant kan vergunningvrij worden geplaatst, mits deze niet grenst aan openbare wegen of openbaar groen. Dit wil zeggen dat als de zijkant van het huis grenst aan een straat of een park, het niet vergunningvrij is.
Voorkant: Het plaatsen van een dakkapel aan de voorkant is niet standaard vergunningvrij. Dit is enkel mogelijk in welstandsvrije gebieden, waar de gemeente geen beperkingen op de bouw activiteiten heef gesteld. In de praktijk zijn dergelijke gebieden echter zeldzaam, waardoor het plaatsen van een dakkapel aan de voorkant vaak niet vergunningvrij is.

2. Model van de dakkapel

Niet alle dakkapelmodellen zijn vergunningvrij. Het model bepaalt of de bouw zonder toestemming van de gemeente mag worden uitgevoerd.

Plat dak: Een dakkapel met een plat dak is toegestaan bij vergunningvrij bouwen. Dit is een van de essentiële voorwaarden.
Schuin dak: Een dakkapel met een schuin dak is niet vergunningvrij. Dit betekent dat dergelijke dakkapellen altijd een vergunning van de gemeente vereisen.
Materiaal: Het materiaal van de dakkapel speelt geen rol in de vergunningstatus. Zowel kunststof- als houten dakkapellen kunnen vergunningvrij worden geplaatst, mits ze aan de andere voorwaarden voldoen. Echter, in sommige gevallen kunnen er lokale eisen gelden. Zo kan een gemeente bijvoorbeeld eisen dat in historische stadscentra of bij monumentale panden alleen houten dakkapellen mogen worden gebruikt. Een vakman is hierbij van groot belang om zekerheid te verkrijgen over wat toegestaan is in uw specifieke situatie.

3. Afmetingen van de dakkapel

De afmetingen van een dakkapel zijn strikt gereguleerd. Er zijn een aantal concrete afmetingsnormen die moeten worden nageleefd, zoals hieronder beschreven.

Hoogte: De dakkapel mag niet hoger zijn dan 175 centimeter.
Hoogte van de onderkant: De onderkant van de dakkapel moet zich tussen 50 en 100 centimeter boven de dakvoet bevinden.
Hoogte van de bovenkant: De bovenkant van de dakkapel moet zich meer dan 50 centimeter onder de daknok bevinden.
Afstand tot zijkant: De dakkapel moet minstens 50 centimeter van de zijkant van het dakvlak af staan. Dit betekent dat de dakkapel niet in de volledige breedte van het dak kan worden geplaatst.

Deze afmetingen zijn vastgelegd in de regelgeving en gelden voor alle vergunningvrije dakkapellen. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden bij het ontwerp van de dakkapel, zodat alle normen worden nageleefd en eventuele problemen met de gemeente worden voorkomen.

Voordelen van een vergunningsvrije dakkapel

Het vergunningvrij plaatsen van een dakkapel biedt verschillende voordelen, zowel voor de woningeigenaar als voor de aannemer of vakman die betrokken is bij de bouw.

1. Kostbesparing

Een van de belangrijkste voordelen van vergunningvrij bouwen is de kostbesparing. Bij vergunningplichtige bouwwerken moet de gemeente een vergunning verlenen, wat vaak gepaard gaat met administratieve kosten. Deze kosten kunnen aanzienlijk zijn, afhankelijk van de complexiteit van het bouwwerk.

Bij een vergunningsvrije dakkapel hoeft er geen vergunningaanvraag te worden ingediend. Dit betekent dat de woningeigenaar geen vergunningskosten hoeft te betalen. Daarnaast is er geen wachttijd voor de verleening van een vergunning, waardoor de bouw sneller kan beginnen.

2. Snellere uitvoering

Een ander belangrijk voordeel is de snelheid waarmee een vergunningsvrije dakkapel kan worden geplaatst. Bij vergunningplichtige werken moet men rekening houden met een wachttijd van 8 tot 14 weken, en in sommige gevallen zelfs tot 24 weken voor de verleening van een vergunning. Bij een vergunningsvrije dakkapel is deze wachttijd overbodig. De bouw kan direct worden gestart zodra de woningeigenaar akkoord gaat met het ontwerp en de bouw wordt uitgevoerd.

3. Extra ruimte en licht in het huis

Een dakkapel zorgt voor extra ruimte en licht in een woning. Dit is vooral waardevol in kleine huizen of appartementen waar schaarste aan ruimte bestaat. De aanwezigheid van een dakkapel kan ook leiden tot een verhoging van de woningwaarde, omdat het de leefruimte en de kwaliteit van het interieur verbetert.

4. Grote keuze aan offertes

Omdat het vergunningvrij bouwen een populaire optie is, zijn er veel aannemers en vaklieden die ervaring hebben met het plaatsen van dakkapellen. Door gebruik te maken van een gratis offerteservice kunnen woningeigenaren meer dan meerdere offertes binnenkrijgen en zo tot een aantrekkelijke prijs komen. Het is niet ongebruikelijk dat woningeigenaren tot 40% besparen op de totale kosten van de dakkapel door de juiste aannemer te kiezen.

Risico’s van het plaatsen van een vergunningsvrije dakkapel

Hoewel het vergunningvrij bouwen veel voordelen biedt, zijn er ook risico’s verbonden aan het plaatsen van een dakkapel zonder vergunning.

1. Boetes en sancties

Als een dakkapel niet voldoet aan de eisen van het Besluit omgevingsrecht, kan de woningeigenaar worden bestraft. In dat geval kan de gemeente een boete opleggen en is er een kans dat de dakkapel moet worden verwijderd of aangepast.

Het is daarom belangrijk om alle regels te kennen en te volgen. In sommige gevallen is het verstandig om een vakman in te schakelen om zeker te weten dat de dakkapel aan alle normen voldoet.

2. Problemen met de buren

Volgens het burenrecht is het verplicht om rekening te houden met de belangen van de buren. Hoewel het niet verplicht is om hun toestemming te verkrijgen, is het raadzaam om hen op de hoogte te brengen van de plannen. Anders kan het gebeuren dat de buren zich beledigd voelen of dat er een conflict ontstaat over de bouw.

Het burenrecht bevat ook wettelijke houvast voor situaties waarin men met de buren in discussie raakt. Het is daarom verstandig om vriendelijk en open te communiceren met de buren om eventuele problemen te voorkomen.

3. Problemen bij verkoop van de woning

Bij de verkoop van een woning kan het gebeuren dat de koper of de makelaar het ontbreken van een vergunning opmerkt. Dit kan leiden tot extra kosten of vertraging in het koopproces. In sommige gevallen kan het ook leiden tot aansprakelijkheid voor de verkoper.

Het is daarom verstandig om altijd zorgvuldig te bouwen en ervoor te zorgen dat het bouwwerk aan alle normen voldoet. Dit bespaart problemen in de toekomst.

Het belang van een vakman

Zelfs bij vergunningvrij bouwen is het verstandig om een erkenbare vakman in te schakelen. Een vakman is op de hoogte van alle regels en kan adviseren of een dakkapel wel of niet vergunningvrij mag worden geplaatst. Bovendien weet hij of er in de gemeente eventuele extra regels of eisen gelden.

Een vakman houdt ook rekening met de eisen uit het Bouwbesluit, die ook gelden voor vergunningvrije bouwwerken. Deze eisen betreffen onder andere veiligheid, gezondheid en brandveiligheid. Het is belangrijk dat de dakkapel aan deze normen voldoet, ook al is er geen vergunning nodig.

Advies van een vakman

Een vakman kan het volgende doen:

Controleren of de dakkapel aan de regels van het Besluit omgevingsrecht voldoet.
Adviseren over de locatie, model en afmetingen van de dakkapel.
Zorgen dat de bouw aan de eisen uit het Bouwbesluit voldoet.
Advies geven over de interactie met de buren en het burenrecht.
Zorgen voor een professionele en veilige uitvoering van de bouw.

Het inschakelen van een vakman is daarom een verstandige keuze, zowel vanuit een juridisch als praktisch standpunt.

Praktische stappen voor het plaatsen van een vergunningsvrije dakkapel

Als u van plan bent om een dakkapel vergunningvrij te plaatsen, zijn er een aantal praktische stappen die u kunt ondernemen om ervoor te zorgen dat alles verloopt zoals bedoeld.

1. Controleer de regels in uw gemeente

De eerste stap is om te controleren of de dakkapel die u wilt plaatsen vergunningvrij is in uw gemeente. Dit is niet altijd het geval, vooral in historische stadsdelen of bij monumentale panden. U kunt dit controleren via de website van omgevingsloket.nl. Op deze website kunt u aangeven waar u woont en welke werkzaamheden u wilt uitvoeren. De website geeft dan direct aan of een vergunning nodig is.

2. Vraag een offerte aan

Als u weet dat de dakkapel vergunningvrij kan worden geplaatst, is de volgende stap om een offerte aan te vragen. Door gebruik te maken van een gratis offerteservice kunt u meer dan één offerte binnenkrijgen. U kunt dan kiezen voor de aannemer met het beste aanbod. Het is belangrijk om te controleren of de aannemer erkend is en ervaring heeft met vergunningsvrije dakkapellen.

3. Controleer de afmetingen en locatie

Voordat de bouw begint, is het verstandig om te controleren of de dakkapel aan alle afmetings- en locatievoorschriften voldoet. Dit betreft onder andere de hoogte, de afstand tot de zijkant van het dakvlak en de hoogte van de onder- en bovenkant. Als u niet zeker weet of alle normen worden nageleefd, is het verstandig om een vakman in te schakelen.

4. Overleg met de buren

Hoewel het niet verplicht is om de buren in te lichten over de bouw, is het verstandig om dit te doen. Het burenrecht bevat wettelijke houvast voor situaties waarin men met de buren in discussie raakt. Het is daarom verstandig om open en eerlijk te communiceren met de buren. Dit voorkomt eventuele problemen of conflicten.

5. Start met de bouw

Als u zeker weet dat de dakkapel vergunningvrij kan worden geplaatst en u heeft een vakman in gehuurd, kunt u met de bouw beginnen. Er is geen wachttijd voor een vergunning, waardoor de bouw sneller kan worden uitgevoerd.

Conclusie

Vergunningvrij bouwen is een waardevolle optie voor woningeigenaren die willen besparen op kosten en tijd. Het plaatsen van een dakkapel is in veel gevallen vergunningvrij, mits hij aan de voorwaarden voldoet die zijn vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht.

De belangrijkste bepalende factoren zijn de locatie, het model en de afmetingen van de dakkapel. Aan de achtergevel is het meestal vergunningvrij, aan de zijkant enkel als deze niet grenst aan openbaar terrein en aan de voorkant enkel in welstandsvrije gebieden.

Het model moet een plat dak hebben, en de afmetingen moeten binnen bepaalde grenzen blijven. Het is verstandig om een erkenbare vakman in te schakelen om zeker te weten dat alle regels worden nageleefd.

Hoewel vergunningvrij bouwen voordelen biedt, zijn er ook risico’s, zoals boetes, problemen met de buren en problemen bij de verkoop van de woning. Het is daarom verstandig om zorgvuldig te bouwen en ervoor te zorgen dat alle normen worden nageleefd.

Met de juiste voorbereiding en de juiste aannemer is het plaatsen van een vergunningsvrije dakkapel een goede keuze voor wie extra ruimte en licht wil creëren in zijn woning.