Dakkapel vergunningsvrij in 2024: voorwaarden, proces en praktische richtlijnen

Inleiding

Sinds 1 januari 2024 is in Nederland de Omgevingswet van kracht, waardoor het bouwen en verbouwen, inclusief het plaatsen van dakkapellen, vereenvoudigd is. Deze wet heeft geleid tot nieuwe regels rondom het aanvragen van vergunningen. Voor velen is het nu mogelijk om een dakkapel vergunningsvrij te plaatsen, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Deze voorwaarden zijn niet alleen gericht op de ruimtelijke situering van de dakkapel, maar ook op haar technische uitvoering, zoals hoogte, afstand tot de daknok en eventuele beperkingen voor specifieke bouwmodellen.

In dit artikel geef ik een overzicht van de huidige regels rondom de vergunningvrije dakkapel, inclusief de voorwaarden die je moet nakomen, de invloed van de Omgevingswet, en de rol van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Daarnaast worden de stappen beschreven die je moet doorlopen als je toch een vergunning nodig hebt, en welke kosten je kunt verwachten. Het artikel is bedoeld als uitgebreid en feitelijk overzicht voor eigenaren, verbouwers en professionals in de bouwsector.

Wat is een vergunningsvrije dakkapel?

Een vergunningvrije dakkapel is een dakkapel die geplaatst mag worden zonder dat een omgevingsvergunning nodig is. Dit is enkel mogelijk als aan een aantal duidelijke voorwaarden wordt voldaan. Deze voorwaarden zijn zowel technisch als ruimtelijk van aard en zijn vastgelegd in de Omgevingswet en gerelateerde regelgeving zoals het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).

De voornaamste reden voor het introduceren van de vergunningvrije dakkapel is het versnellen van kleine verbouwingen en het verminderen van administratieve lasten voor particuliere huiseigenaren. In de praktijk betekent dit dat je in veel gevallen direct kunt beginnen met de bouw, mits je aan de regels voldoet.

Voorwaarden voor een vergunningvrije dakkapel

Volgens de beschikbare informatie uit meerdere betrouwbare bronnen zijn de volgende voorwaarden essentieel om in aanmerking te komen voor een vergunningvrije dakkapel in 2024:

1. Locatie van de dakkapel

• De dakkapel mag alleen geplaatst worden aan de achterkant of zijkant van het huis.
• De dakkapel mag niet gericht zijn op openbaar toegankelijk gebied, zoals een straat, trottoir of vaarwater.
• Plaatsing aan de voorkant van het huis is in de regel niet vergunningsvrij en vereist een vergunning.

2. Type dakkapel

• Alleen dakkapellen met een plat dak vallen onder de vergunningvrije categorie.
• Nokverhogende dakkapellen, hoekdakkapellen of andere speciale modellen vallen meestal niet onder de vergunningvrije regels. Deze vereisen in de meeste gevallen wel een vergunning.

3. Afmetingen en afstanden

• Maximale hoogte van de dakkapel: 1,75 meter.
• Afstand tot de daknok: de bovenkant van de dakkapel moet minstens 0,5 meter onder de daknok liggen.
• Afstand tot de zijkanten van het dakvlak of scheidende muren: minimaal 0,5 meter.
• Hoogte van de onderkant van de dakkapel: tussen 0,5 en 1 meter boven de dakvoet.

Deze voorwaarden zijn vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en moeten in de praktijk opgevolgd worden. Als je deze eisen niet kunt nakomen, dan is het noodzakelijk om een vergunning aan te vragen bij de gemeente.

4. Geen bouwwerk op monument of beschermd stadsgezicht

• Als je woning een monument is of de dakkapel wordt geplaatst in een beschermd stadsgezicht, dan is een vergunning altijd nodig. Dit geldt ook voor woningen die onderliggen aan een bouwbehalveplan of bouwverordening.

5. Gevolgklasse

• De dakkapel moet vallen onder gevolgklasse 0, wat betekent dat het bouwwerk weinig of geen risico’s oplevert en geen vergunning vereist. Dit is het geval bij dakkapellen met plat dak, mits aan de andere voorwaarden is voldaan.
• In gevolgklasse 0 moet je wel voldoen aan de technische bouwvoorschriften uit het Bbl, zoals regels rondom energiezuinigheid, brandveiligheid en fundering.

De rol van de Omgevingswet en de Wkb

De Omgevingswet, ingevoerd op 1 januari 2024, heeft geleid tot een herstructurering van de regelgeving rondom het bouwen en verbouwen. Deze wet combineert vroeger losse wetten zoals de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en het Bouwbesluit, in één koeringskader.

Omgevingsplanactiviteit versus Bouwactiviteit

Sinds de invoering van de Omgevingswet is een bouwactiviteit opgesplitst in twee componenten: - Omgevingsplanactiviteit (ruimtelijke aspecten): Dit betreft de locatie en het uitzicht van het bouwwerk. - Bouwactiviteit (technische aspecten): Dit betreft de bouwtechnische uitvoering, zoals de hoogte, afstanden en constructie.

Beide activiteiten kunnen onafhankelijk van elkaar vergunningsplichtig of vergunningsvrij zijn. Dit betekent dat je niet alleen de ruimtelijke aspecten moet overwegen, maar ook de technische uitvoering. Als beide activiteiten vergunningsvrij zijn, dan is het bouwwerk volledig vergunningvrij.

Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)

De Wkb is een wet die de bouwkwaliteit wil verbeteren door meer aandacht te besteden aan veiligheid, duurzaamheid en kwaliteit van bouwwerken. Deze wet is in 2024 voor nieuwbouw van kracht, en in 2025 voor verbouwingen.

De Wkb introduceert de gevolgklassen, die aangeven hoe risicovol een bouwwerk is. Voor een dakkapel in gevolgklasse 0 gelden de minste eisen, terwijl hogere gevolgklassen meer beperkingen met zich meebrengen, zoals de noodzaak van een vergunning, een melding of het invloeden van een kwaliteitsborger.

Voor een vergunningvrije dakkapel moet je dus zowel aan de ruimtelijke als de technische eisen voldoen. Dit betekent dat het bouwwerk in gevolgklasse 0 valt en dat de technische bouwvoorschriften van het Bbl zijn nageleefd.

Proces bij een vergunningvrije dakkapel

Als je een vergunningvrije dakkapel wilt plaatsen, zijn er een aantal stappen die je moet doorlopen. Deze stappen helpen je om te controleren of je in aanmerking komt en om eventuele administratieve vereisten te vervullen.

1. Controleer de voorwaarden

Voordat je begint, is het belangrijk om de voorwaarden te controleren. Dit kun je doen via: - De website van jouw gemeente - Een bouwbedrijf of dakkapelinstallateur die ervaring heeft met de regels - Een tool op de website van het Omgevingsloket

Je kunt controleren of je woning een monument is, of het dakkapelmodel voldoet aan de eisen, en of de locatie aan de voorschriften voldoet.

2. Melding indienen

In sommige gevallen is het nodig om een melding in te dienen bij de gemeente, zelfs als je een vergunningvrije dakkapel wilt plaatsen. Dit is het geval wanneer het bouwwerk onder de Omgevingsplanactiviteit valt, maar niet onder de Bouwactiviteit.

De melding is vaak een vereenvoudigd proces en dient om de gemeente in te lichten over de aard van de verbouwing. In de praktijk betekent dit dat je een kort formulier invult en eventueel een tekening of beschrijving van de dakkapel bijvoegt.

3. Technische bouwvoorschriften naleven

Ondanks dat het bouwwerk vergunningvrij is, moet je wel voldoen aan de technische bouwvoorschriften zoals die vastgelegd zijn in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Dit betreft onder andere: - Energieprestaties - Brandveiligheid - Duurzaamheid - Veiligheid van de constructie

Een dakkapelinstallateur of bouwbedrijf moet deze eisen kunnen waarborgen. Zorg dat het bouwbedrijf jouw dakkapel op basis van deze voorschriften uitvoert.

Proces bij een vergunningvrije dakkapel

Als je een vergunningvrije dakkapel wilt plaatsen, zijn er een aantal stappen die je moet doorlopen. Deze stappen helpen je om te controleren of je in aanmerking komt en om eventuele administratieve vereisten te vervullen.

1. Controleer de voorwaarden

Voordat je begint, is het belangrijk om de voorwaarden te controleren. Dit kun je doen via: - De website van jouw gemeente - Een bouwbedrijf of dakkapelinstallateur die ervaring heeft met de regels - Een tool op de website van het Omgevingsloket

Je kunt controleren of je woning een monument is, of het dakkapelmodel voldoet aan de eisen, en of de locatie aan de voorschriften voldoet.

2. Melding indienen

In sommige gevallen is het nodig om een melding in te dienen bij de gemeente, zelfs als je een vergunningvrije dakkapel wilt plaatsen. Dit is het geval wanneer het bouwwerk onder de Omgevingsplanactiviteit valt, maar niet onder de Bouwactiviteit.

De melding is vaak een vereenvoudigd proces en dient om de gemeente in te lichten over de aard van de verbouwing. In de praktijk betekent dit dat je een kort formulier invult en eventueel een tekening of beschrijving van de dakkapel bijvoegt.

3. Technische bouwvoorschriften naleven

Ondanks dat het bouwwerk vergunningvrij is, moet je wel voldoen aan de technische bouwvoorschriften zoals die vastgelegd zijn in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Dit betreft onder andere: - Energieprestaties - Brandveiligheid - Duurzaamheid - Veiligheid van de constructie

Een dakkapelinstallateur of bouwbedrijf moet deze eisen kunnen waarborgen. Zorg dat het bouwbedrijf jouw dakkapel op basis van deze voorschriften uitvoert.

Wat als je toch een vergunning nodig hebt?

Hoewel het in veel gevallen mogelijk is om een vergunningvrije dakkapel te plaatsen, zijn er situaties waarin een vergunning toch nodig is. Dit is het geval bij: - Dakkapellen die worden geplaatst aan de voorkant van het huis - Dakkapellen die hoogte of vorm heeft die niet in het kader van de vergunningvrije regels valt - Dakkapellen die geplaatst worden op of in de buurt van een monument of beschermd stadsgezicht - Dakkapellen die niet voldoen aan de technische bouwvoorschriften

Als je in deze situaties bent, dan moet je een vergunning aanvragen bij de gemeente. Het proces is duidelijk gestructureerd in twee fasen:

Fase 1: Beoordeling van de aanvraag

De gemeente heeft maximaal 8 weken om de aanvraag te beoordelen. In deze fase wordt beoordeeld of de dakkapel voldoet aan de ruimtelijke en technische regels. Als de aanvraag onvolledig is, kan de beoordeling langer duren.

Fase 2: Moeilijkheid van bezwaar

Na goedkeuring door de gemeente, hebben belanghebbenden (zoals omwonenden) 6 weken om bezwaar aan te tekenen. Als er bezwaar wordt gedaan, kan de gemeente de vergunning intrekken of aanpassen.

Veelgemaakte fouten bij vergunningaanvragen

Een aantal fouten die vaak voorkomen bij vergunningaanvragen voor dakkapellen zijn: - Onvolledige tekeningen of beschrijvingen van het bouwwerk - Niet voldoen aan de afstandsvoorschriften - Niet naleven van de technische bouwvoorschriften - Plaatsing van de dakkapel in het zicht van openbaar toegankelijk gebied

Het is daarom aan te raden om je aanvraag zo compleet mogelijk in te dienen en eventueel ondersteuning te zoeken bij een professioneel bouwbedrijf of dakkapelinstallateur.

Kosten van een vergunningvrije of vergunningplichtige dakkapel

Als je een vergunningvrije dakkapel kunt plaatsen, dan bespaar je op de kosten die normaliter gemaakt worden bij het aanvragen van een vergunning. Deze kosten bestaan uit: - Administratiekosten van het bouwbedrijf (vaak tussen €300 en €600) - Leverancierskosten van de gemeente (varieert per gemeente)

Als je een vergunning nodig hebt, dan moet je rekening houden met: - Administratiekosten bij het bouwbedrijf (bijvoorbeeld €595) - Leverancierskosten bij de gemeente (kan een vast bedrag zijn of een percentage van de bouwkosten)

Het is belangrijk om deze kosten in te schatten bij het maken van een budget voor je verbouwing.

Conclusie

Het plaatsen van een dakkapel vergunningsvrij in 2024 is nu mogelijk voor velen, mits aan een aantal duidelijke voorwaarden wordt voldaan. Deze voorwaarden zijn zowel ruimtelijk als technisch van aard en zijn vastgelegd in de Omgevingswet en het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Door aan deze eisen te voldoen, kun je een dakkapel plaatsen zonder dat een vergunning nodig is, wat leidt tot een sneller en minder administratief proces.

Als je niet aan deze voorwaarden voldoet, dan is het noodzakelijk om een vergunning aan te vragen bij de gemeente. Het proces is nu vereenvoudigd, maar vereist wel een compleet en goed voorbereid dossier. Veelgemaakte fouten zijn onvolledige aanvragen of het niet naleven van de bouwtechnische regels.

Voor wie wil profiteren van de nieuwe regels, is het verstandig om samen te werken met een ervaren bouwbedrijf of dakkapelinstallateur, die je kan helpen bij het nakomen van de eisen en eventueel bij het aanvragen van een vergunning.

Bronnen

1. Dakkapel vergunning – Slimster
2. Vergunningvrij bouwen – Watmagikbouwen
3. Bouwen en verbouwen na 1 januari 2024 – OD Regio Rijnmond
4. Dakkapel vergunning – Maatdakkapellen
5. Vergunningen dakkapel – Dakkapellen.nu