Dakkapellen en het Besluit omgevingsrecht: duidelijke regels voor vergunningsvrije uitbreidingen in 2025

Published by Redactie on september 17, 2025 | Category dakkapel

Het plaatsen van een dakkapel is een veelvoorkomende manier om de leefruimte van een woning uit te breiden. Voor zowel particuliere huiseigenaren als professionals in de bouwsector is het belangrijk om te weten of een dergelijke uitbreiding een vergunning vereist. In 2025 zijn de regels rondom het vergunningsvrij plaatsen van dakkapellen duidelijk vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht (Bor). Deze regels maken het voor veel projecten mogelijk om een dakkapel aan te brengen zonder een officiële bouwvergunning te moeten aanvragen, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan.

In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de technische specificaties, locatievoorwaarden, maatvoering en situaties waarin een vergunning wél nodig is. Daarnaast wordt ingegaan op de rol van de gemeente en het Omgevingsloket, evenals op de praktische stappen die eigenaren kunnen ondernemen om ervoor te zorgen dat hun dakkapel juridisch correct en administratief eenvoudig wordt geplaatst.

Wat is een vergunningsvrije dakkapel?

Een vergunningsvrije dakkapel is een uitbreiding die aan de woning mag worden geplaatst zonder dat een officiële bouwvergunning nodig is, op voorwaarde dat aan de regels uit het Besluit omgevingsrecht is voldaan. Deze regels zijn van toepassing op het hele land en zijn bedoeld om het proces van kleine verbouwingen te versnellen en eenvoudiger te maken, terwijl tegelijkertijd ook rekening wordt gehouden met de omgeving en eventuele beperkingen.

In de meeste gevallen gaat het hierbij om een dakkapel met een plat dak, die aan de achter- of zijzijde van de woning wordt geplaatst. Deze regel is vastgelegd in het Bor, dat het juridische kader biedt voor de toepassing van het omgevingsrecht. De regels zijn samengesteld om de administratie voor kleine verbouwingen te versnellen, terwijl tegelijkertijd ook rekening wordt gehouden met het stadsbeeld en de omgeving.

Voorwaarden voor een vergunningsvrije dakkapel

Om te bepalen of een dakkapel vergunningsvrij mag worden geplaatst, zijn er een aantal belangrijke voorwaarden. Deze omvatten de locatie, het type dakkapel, de maatvoering en de afstand tot de erfgrens. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste voorwaarden.

1. Locatie van de dakkapel

De locatie is een van de belangrijkste bepalende factoren voor de benodigde vergunning. Een dakkapel is in de meeste gevallen vergunningsvrij als deze aan de achter- of zijzijde van de woning wordt geplaatst. Aan de voorkant van het huis is een vergunning vrijwel altijd nodig. Dit heeft te maken met het feit dat de voorkant van een woning meestal beter zichtbaar is vanuit de openbare ruimte, wat invloed heeft op het stadsbeeld.

Bovendien geldt dat een dakkapel aan de zijkant vergunningsvrij is, mits deze niet grenst aan een openbaar toegankelijk terrein, zoals een weg of een openbare groenruimte. Als de zijkant van de woning wél grenst aan zo’n gebied, dan is een vergunning wél vereist.

2. Type dakkapel

Het type dakkapel is een ander belangrijk aspect bij het bepalen van de benodigde vergunning. Een dakkapel is vergunningsvrij als deze een plat dak heeft. Dakkapellen met een schuin of hellend dak zijn in de meeste gevallen niet vergunningsvrij en vereisen een omgevingsvergunning. Dit geldt ook voor speciale modellen zoals nokverhogende dakkapellen of hoekdakkapellen, die vaak meer invloed hebben op het stadsbeeld en dus extra regels volgen.

3. Afmetingen en maatvoering

Naast de locatie en het type dakkapel is ook de maatvoering een belangrijke bepalende factor. De hoogte van een vergunningsvrije dakkapel mag maximaal 1,75 meter zijn. De onderzijde van de dakkapel moet minimaal 0,5 meter en maximaal 1,0 meter boven de dakvoet liggen. Bovendien moet de bovenzijde van de dakkapel minimaal 0,5 meter onder de daknok blijven, en de zijkanten moeten minimaal 0,5 meter vanaf de erfgrens liggen.

Als de afmetingen van de dakkapel deze grenzen overschrijden, is het niet langer vergunningsvrij en dient een vergunning aan te worden gevraagd. Het is daarom belangrijk om de maatvoering nauwkeurig te plannen en aan te houden om eventuele problemen tijdens of na de bouw te voorkomen.

Uitzonderingen en situaties waarin een vergunning wél nodig is

Niet elke dakkapel mag zomaar geplaatst worden. In de volgende gevallen is een vergunning wél nodig:

Aan de voorkant van de woning: Een dakkapel die aan de voorkant van het huis komt, vereist vrijwel altijd een vergunning. Dit heeft te maken met het feit dat de voorkant van een woning meestal beter zichtbaar is vanuit de openbare ruimte, wat invloed heeft op het stadsbeeld.
In een beschermd stads- of dorpsgezicht: Als het pand in een beschermd stads- of dorpsgezicht ligt, kan een dakkapel wellicht niet vergunningsvrij worden geplaatst. Dit heeft te maken met de wens om het stadsbeeld en de architectonische waarde van het gebied te behouden.
Bij een monument: Als het betreft een monument, is het plaatsen van een dakkapel meestal niet vergunningsvrij. Monumenten vallen onder speciale regels om hun historische en culturele waarde te behouden.
Als de afmetingen buiten de regels vallen: Als de afmetingen van de dakkapel de wettelijke grenzen overschrijden, is het niet langer vergunningsvrij. Denk bijvoorbeeld aan een dakkapel die boven de toegestane hoogte uitsteekt of die dichter bij de erfgrens is geplaatst dan toegestaan.
Als de woning onder een afwijkend bestemmingsplan valt: In sommige gevallen gelden afwijkende regels vanwege een bestemmingsplan dat specifieke regels bevat voor het gebied waar de woning staat.

De rol van de gemeente en het Omgevingsloket

De gemeente speelt een centrale rol bij het bepalen of een dakkapel vergunningsvrij mag worden geplaatst. Zij zijn verantwoordelijk voor het toezicht op de toepassing van de regels uit het Besluit omgevingsrecht (Bor). In veel gevallen is het voldoende om een melding in te dienen bij de gemeente in plaats van een volledige vergunning aan te vragen, zoals aangegeven in de Omgevingswet vanaf 2024. Dit maakt het proces eenvoudiger en sneller voor de eigenaar van de woning.

Het Omgevingsloket biedt bovendien de mogelijkheid om een vergunningcheck te doen. Dit is een handige tool voor eigenaren die willen weten of hun project wel of niet vergunningsvrij is. Door de gegevens van het project in te vullen, geeft het Omgevingsloket direct een indicatie van of een vergunning nodig is. Dit helpt om eventuele twijfels op te lossen voordat er begonnen wordt met de bouw.

Praktische stappen voor eigenaren

Voor eigenaren die overwegen om een dakkapel aan te brengen, zijn er een aantal praktische stappen die kunnen worden ondernomen om ervoor te zorgen dat het project voldoet aan de regels en administratief eenvoudig verloopt:

Controleer de locatie en afmetingen: Zorg ervoor dat de dakkapel aan de achter- of zijzijde van de woning wordt geplaatst en dat de afmetingen binnen de wettelijke grenzen vallen.
Kies voor een plat dak: Een dakkapel met een plat dak is meestal vergunningsvrij, terwijl schuine of hellende daken vaak een vergunning vereisen.
Controleer of je in een beschermd stads- of dorpsgezicht woont: Als dat het geval is, kan het plaatsen van een dakkapel extra regels onderworpen zijn.
Doe een vergunningcheck via het Omgevingsloket: Dit is een snelle en eenvoudige manier om te controleren of je project wel of niet vergunningsvrij is.
Neem raad in bij een vakman of de gemeente: Als er twijfels zijn over de toepassing van de regels, is het verstandig om advies in te winnen bij een bouwprofessional of bij de gemeente.

De regels in de praktijk

Hoewel de regels rondom het vergunningsvrij plaatsen van dakkapellen duidelijk zijn vastgelegd in het Bor, is het belangrijk om deze regels goed door te gronden voordat er begonnen wordt met de bouw. Het niet naleven van de regels kan leiden tot administratieve problemen of zelfs sancties. Daarom is het verstandig om een vergunningcheck te doen via het Omgevingsloket of om raad in te winnen bij een vakman of de gemeente. Ook is het raadzaam om een melding aan te maken bij de gemeente, zelfs als het project in theorie vergunningsvrij is. Dit maakt het proces eenvoudiger en zorgt ervoor dat eventuele problemen tijdig worden voorkomen.

Conclusie

Het plaatsen van een dakkapel is een populaire manier om de leefruimte van een woning uit te breiden, maar het is belangrijk om te weten of dit project een vergunning vereist. In 2025 zijn de regels rondom het vergunningsvrij plaatsen van dakkapellen duidelijk vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht (Bor). Deze regels maken het voor veel projecten mogelijk om een dakkapel aan te brengen zonder een officiële bouwvergunning te moeten aanvragen, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Deze voorwaarden betreffen de locatie, het type dakkapel, de afmetingen en de afstand tot de erfgrens.

Toch zijn er situaties waarin een vergunning wél nodig is, zoals bij een pand in een beschermd stadsgezicht of bij een monument. Het is daarom belangrijk om deze regels goed door te gronden voordat er begonnen wordt met de bouw. Door een vergunningcheck te doen via het Omgevingsloket of door raad in te winnen bij een vakman of de gemeente, is het mogelijk om ervoor te zorgen dat het project juridisch correct en administratief eenvoudig verloopt.