Dakkapel aan zijkant vergunningsvrij plaatsen: wat zijn de voorwaarden?

Published by Redactie on september 17, 2025 | Category dakkapel

De installatie van een dakkapel is vaak een populaire manier om extra ruimte, licht en waarde aan een woning toe te voegen. In Nederland is het mogelijk om een dakkapel vergunningsvrij te plaatsen, mits er aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Echter, de situatie kan complex worden, vooral bij een dakkapel die geplaatst wordt aan de zijkant van een woning. Dit artikel biedt een gedetailleerde overzicht van de regels en voorwaarden voor het vergunningsvrij plaatsen van een dakkapel aan de zijkant van een woning, met nadruk op de relevante wettelijke richtlijnen en praktische overwegingen.

Wat is een vergunningsvrije dakkapel?

Een vergunningsvrije dakkapel is een dakkapel die zonder aanvraag van een bouwvergunning of omgevingsvergunning mag worden geplaatst. Dit is mogelijk binnen de kaders van de Omgevingswet, die in januari 2024 is ingevoerd. Deze wet stelt grenzen en voorwaarden vast voor het bouwen zonder vergunning, zodat eenvoudige uitbreidingen sneller en transparanter kunnen worden gerealiseerd.

De regels voor vergunningsvrij bouwen zijn vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht (Bor) en zijn landelijk geldend. Hierdoor is het mogelijk voor velen om een dakkapel te plaatsen zonder het gedoe van een uitgebreide vergunningaanvraag, mits de voorwaarden worden nageleefd.

Voorwaarden voor een vergunningsvrije dakkapel aan de zijkant

Een dakkapel die geplaatst wordt aan de zijkant van een woning kan in veel gevallen vergunningsvrij zijn. Echter, deze regel geldt alleen als de zijkant van de woning niet grenst aan openbaar toegankelijk gebied. De volgende criteria zijn essentieel om te bepalen of een dakkapel aan de zijkant vergunningsvrij kan worden geplaatst:

Afstand tot openbaar toegankelijk gebied:
Als de zijkant van de woning grenst aan een openbaar toegankelijk gebied, zoals een stoep, straat of plein, is een vergunning meestal nodig. Dit geldt ook wanneer de dakkapel zichtbaar is vanaf het openbare gebied.
Maximale afmetingen en hoogte:
- De hoogte van de dakkapel mag niet meer dan 1,75 meter bedragen.
- De onderzijde van de dakkapel moet minstens 0,5 meter boven de dakvoet liggen.
- De bovenzijde mag niet hoger dan 0,5 meter onder de daknok liggen.
- De zijkanten van de dakkapel moeten minstens 0,5 meter afstand houden tot de erfgrens.
Uiterlijk en integratie:
- De dakkapel moet harmonisch passen binnen het bestaande dakkapeldak.
- Bij schuine dakkapellen kan het nodig zijn om een vergunning aan te vragen, afhankelijk van de mate van afwijking ten opzichte van het originele dakontwerp.
Locatie en zichtbaarheid:
- Als de zijkant van de woning niet zichtbaar is vanaf de openbare weg of een openbaar toegankelijk gebied, is het meestal mogelijk om een dakkapel vergunningsvrij te plaatsen.
- Het is echter verstandig om te controleren of het bestemmingsplan van de woning bepaalde beperkingen kent.

Situaties waarin een dakkapel aan de zijkant niet vergunningsvrij is

Ondanks de algemene regel dat een dakkapel aan de zijkant vaak vergunningsvrij is, zijn er situaties waarin een vergunning wél nodig is. De volgende gevallen vallen buiten de vergunningsvrije regel:

Zijkant grenst aan openbaar gebied
Als de zijkant van de woning grenst aan een openbare weg of een plein, is een vergunning verplicht. Dit geldt ook als de dakkapel zichtbaar is vanaf de openbare ruimte.
Voorzijde of voorkant van de woning
Hoewel dit niet direct op de zijkant van toepassing is, dient men hier op te letten bij dakkapellen in hoekwoningen. In zo’n geval kan de zijkant van de woning ook de functie van een voorkant vervullen, wat een vergunning vereist.
Monumentale woningen of beschermd stadsgezicht
Als de woning geregistreerd staat als een monument of ligt in een beschermd stads- of dorpsgezicht, gelden andere regels. In dergelijke gevallen is een vergunning altijd verplicht, ongeacht de locatie van de dakkapel.
Hoekdakkapellen of nokverhogende dakkapellen
Deze speciale typen dakkapellen vallen vaak buiten de vergunningsvrije regel. Ze vereisen een vergunning vanwege hun impact op het uiterlijk en de constructie van het dak.
Niet-naleving van de afmetings- of afstandsregels
Als de afmetingen van de dakkapel de limieten overschrijden of de afstand tot de erfgrens niet wordt nageleefd, is het niet vergunningsvrij.

Praktische stappen voor een vergunningsvrije dakkapel aan de zijkant

Als je overweegt om een dakkapel aan de zijkant van je woning vergunningsvrij te plaatsen, zijn de volgende stappen aan te raden:

Beoordeel de locatie en zichtbaarheid van de zijkant
Controleer of de zijkant grenst aan een openbaar toegankelijk gebied. Als dat niet het geval is, is het een kandidaat voor vergunningsvrij bouwen.
Controleer de afmetingen en hoogte-eisen
Zorg dat de dakkapel voldoet aan de regels voor hoogte, afstand tot de dakranden en erfgrens. Dit is essentieel voor de vergunningsvrije status.
Controleer het bestemmingsplan en welstandsbeleid
In sommige woonwijken of stadsdeel kunnen aanvullende regels gelden. Informeer bij de gemeente of bij de VvE (Voorzieningsvereniging) of er specifieke eisen zijn.
Bespreek je plannen met buren (optioneel, maar verstandig)
Hoewel het niet wettelijk verplicht is, is het verstandig om vooraf met buren te communiceren. Dit helpt om eventuele bezwaren te voorkomen en mogelijke problemen tijdig aan te kaarten.
Bespreek de installatie met een erkende dakkapelinstallateur
Zorg dat de installatie wordt uitgevoerd door een erkende professional. Dit garandeert niet alleen de kwaliteit van de bouw, maar ook de naleving van de wettelijke regels.

De rol van de gemeente en het Omgevingsloket

Sinds de invoering van de Omgevingswet in januari 2024, is het proces rond vergunningen vereenvoudigd. In veel gevallen is het voldoende om een melding te doen bij het Omgevingsloket van de gemeente. Dit systeem is bedoeld om het vergunningsproces transparanter en sneller te maken.

Als je plannen hebt voor een vergunningsvrije dakkapel aan de zijkant, kun je via het Omgevingsloket snel checken of je aan alle wettelijke eisen voldoet. Dit kan helpen om eventuele problemen vooraf te voorkomen.

Melding versus vergunning: wat is het verschil?

Het verschil tussen een melding en een vergunning is belangrijk:

Melding: Je dient een melding in bij de gemeente om aan te geven dat je een bouwwerk wilt uitvoeren dat binnen de vergunningsvrije regels valt. De gemeente beoordeelt of het wél of niet vergunningsvrij is. Dit is sneller en vooral van toepassing op eenvoudige projecten.
Vergunning: Als je plannen buiten de vergunningsvrije regels vallen, is een vergunning vereist. Dit betekent dat je een aanvraag moet indienen en wachten tot de gemeente beslist of de aanvraag wordt goedgekeurd.

Kosten van een vergunning voor een dakkapel

Hoewel een vergunning niet nodig is in de meeste gevallen, zijn er situaties waarin je deze wél moet aanvragen. De kosten van een vergunning varieert per gemeente, maar liggen meestal tussen €300 en €600. Deze kosten zijn inclusief het proces van indienen, beoordelen en eventuele aanpassingen.

Risico’s van het plaatsen van een dakkapel zonder vergunning

Het is belangrijk om te begrijpen dat het bouwen zonder vergunning risico’s met zich meebrengt, zelfs als je denkt dat je binnen de vergunningsvrije regels blijft. Enkele risico’s zijn:

Boetes: Als het bouwwerk buiten de regels valt en dit later wordt ontdekt, kan de gemeente een boete opleggen.
Verplichte verwijdering: In sommige gevallen kan het bouwwerk verplicht worden verwijderd.
Problemen bij verkoop van de woning: Onvergunningde bouwwerken kunnen problemen opleveren bij de verkoop van de woning.

Daarom is het verstandig om altijd zeker te zijn dat je aan de regels voldoet of een melding aan te maken via het Omgevingsloket.

Conclusie

Het plaatsen van een dakkapel aan de zijkant van een woning kan in veel gevallen vergunningsvrij zijn, mits er aan specifieke voorwaarden wordt voldaan. Belangrijk is om te controleren of de zijkant niet grenst aan openbaar toegankelijk gebied en of de afmetingen, hoogte en afstanden binnen de wettelijke limieten vallen. Bovendien gelden er uitzonderingen, zoals bij monumentale woningen, hoekdakkapellen of dakkapellen in beschermd stadsgezicht.

De invoering van de Omgevingswet in 2024 heeft het proces rondom bouwen en vergunningen vereenvoudigd. Met het Omgevingsloket is het eenvoudiger om te checken of een dakkapel vergunningsvrij is of dat een melding of vergunning nodig is.

Voor iedereen die overweegt om een dakkapel aan de zijkant te plaatsen, is het verstandig om vooraf advies in te winnen bij een erkende installateur of bij de gemeente. Dit zorgt niet alleen voor wettelijke zekerheid, maar ook voor een succesvolle en veilige uitvoering van het project.