Handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening: Aandachtspunten bij de bouw van een dakkapel

Published by Redactie on september 18, 2025 | Category dakkapel

Inleiding

Bij renovatieprojecten, zoals het aanbouwen van een dakkapel, is het belangrijk om rekening te houden met de wettelijke regels rondom ruimtelijke ordening. In de Nederlandse regelgeving zijn bepalingen opgenomen die aangeven wanneer en hoe activiteiten mogen worden uitgevoerd die in strijd zijn met het bestemmingsplan of andere ruimtelijke normen. Voor dergelijke gevallen zijn er specifieke procedures en mogelijkheden om een omgevingsvergunning aan te vragen of een afwijking te verkrijgen.

Deze artikkel behandelt de wettelijke kaders en beleidsregels die van toepassing zijn bij handelen in strijd met regels van ruimtelijke ordening, met een focus op de bouw van een dakkapel. Het artikel is opgebouwd rondom beleidsregels, juridische voorwaarden en toepassingsvoorbeelden die zijn afgeleid uit de beschikbare bronnen.

Het doel van dit artikel is om duidelijkheid te verschaffen aan eigenaren, bouwmeesters en andere betrokkenen over de juridische en planologische aspecten van dergelijke projecten. Het biedt een overzicht van de juridische mogelijkheden, voorwaarden en procedure voor het aanvragen van een afwijking of omgevingsvergunning voor een dakkapel die in strijd is met de regels van ruimtelijke ordening.

Juridisch kader voor afwijken van ruimtelijke regels

Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo)

De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) bevat regels waaronder omgevingsvergunningen kunnen worden verleend voor activiteiten die in strijd zijn met het bestemmingsplan of andere ruimtelijke regels. Artikel 2.12, lid 1, onder a, onder 1° en 2° van de Wabo bepaalt dat het college van burgemeester en wethouders bevoegd is om vergunningen te verlenen voor activiteiten die afwijken van het bestemmingsplan, mits de activiteit niet in strijd is met een goede ruimtelijke ordening.

Deze bevoegdheid is verder uitgewerkt in de beleidsregels die door gemeenten kunnen worden opgesteld. Deze regels vormen het kader waarbinnen afwijkingen van het bestemmingsplan worden beoordeeld en verleend.

Beleidsregels voor afwijken van het bestemmingsplan

Gemeenten zoals Zoeterwoude hebben beleidsregels opgesteld die toegang geven tot een gestructureerde en transparante aanvraagprocedure voor omgevingsvergunningen. Deze regels zijn bedoeld om het proces van afwijken van het bestemmingsplan te standaardiseren en rechtsonzekerheid te voorkomen.

Volgens de beleidsregels kan het college van burgemeester en wethouders planologische medewerking verlenen aan een aanvraag mits de activiteit voldoet aan de in de beleidsregels opgenomen voorwaarden. Deze voorwaarden sluiten samen met de algemene voorwaarden van de Wabo en eventuele afwijkingsregels van het bestemmingsplan.

Kruimelgevallenlijst

De kruimelgevallenlijst, opgenomen in artikel 4 van bijlage II van het Besluit omgevingsrecht (Bor), bevat een lijst van categorieën activiteiten waarvoor afwijken van het bestemmingsplan mogelijk is. Voorbeelden van dergelijke activiteiten zijn het aanbouwen van bijgebouwen of het uitbreiden van bestaande bouwwerken. Voor deze categorieën zijn specifieke regels opgesteld die het proces van afwijken van het bestemmingsplan faciliteren.

De regels rondom bijgebouwen zijn van bijzonder belang bij projecten zoals dakkapellen. Activiteiten in deze categorie zijn toegestaan op voorwaarde dat ze voldoen aan bepaalde eisen, zoals hoogte- en oppervlaktebeperkingen.

Algemene voorwaarden voor afwijken

Bij het afwijken van ruimtelijke regels zijn er algemene voorwaarden die moeten worden voldaan. Deze voorwaarden zijn van toepassing op alle activiteiten die in strijd zijn met het bestemmingsplan of ruimtelijke ordening. Voorbeelden van dergelijke voorwaarden zijn:

De activiteit mag niet in strijd zijn met een goede ruimtelijke ordening.
De activiteit moet voldoen aan de regels opgenomen in het bestemmingsplan.
De activiteit moet voldoen aan de regels opgenomen in een algemene maatregel van bestuur.
De activiteit moet een goede ruimtelijke onderbouwing bevatten.

Deze voorwaarden zijn cruciaal bij de beoordeling van een aanvraag voor afwijken van het bestemmingsplan. Het college van burgemeester en wethouders kan op basis van deze voorwaarden beslissen of medewerking wordt verleend of dat de aanvraag wordt geweigerd.

Toepassing op het bouwen van een dakkapel

Aanbouwen van een dakkapel

Het aanbouwen van een dakkapel kan in sommige gevallen in strijd zijn met het bestemmingsplan of andere ruimtelijke normen. Bijvoorbeeld, als het perceel waarop de dakkapel wordt geplaatst niet is bestemd voor dergelijke uitbreidingen, kan een omgevingsvergunning nodig zijn.

Voor activiteiten zoals het bouwen van een dakkapel zijn er regels opgenomen in de kruimelgevallenlijst. Deze regels stellen dat het bouwen van bijgebouwen of uitbreidingen van bestaande bouwwerken onder bepaalde voorwaarden toegestaan is.

Beperkingen op hoogte en oppervlakte

Een belangrijke beperking bij het bouwen van bijgebouwen is de maximale hoogte en oppervlakte. Voor bijgebouwen in de bebouwde kom geldt dat het maximaal 5 meter hoog mag zijn. Voor bijgebouwen buiten de bebouwde kom geldt een hoogtelimiet van 5 meter, tenzij het gaat om een kas of bedrijfsgebouw van lichte constructie.

Daarnaast mag de oppervlakte van dergelijke bouwwerken niet meer dan 150 vierkante meter bedragen. Deze limieten zijn van toepassing op activiteiten die in de kruimelgevallenlijst zijn opgenomen en kunnen van invloed zijn op het ontwerp en de uitvoering van een dakkapel.

Algemene maatregel van bestuur

De procedure voor het afwijken van ruimtelijke regels kan worden beïnvloed door een algemene maatregel van bestuur. Deze maatregels stellen regels op voor het aanvragen van afwijkingen en kunnen van invloed zijn op de toepassing van de kruimelgevallenlijst. Het is belangrijk om bij de aanvraagprocedure rekening te houden met eventuele maatregels van bestuur die van toepassing zijn op het perceel of de activiteit.

Aanvraagprocedure voor omgevingsvergunning

Het aanvragen van een omgevingsvergunning voor het bouwen van een dakkapel volgt een standaardprocedure. Deze procedure is geregeld in de beleidsregels en bepaalt hoe aanvragen worden beoordeeld en welke voorwaarden moeten worden voldaan.

Een aanvraag kan worden ingediend bij het college van burgemeester en wethouders. Als de aanvraag voldoet aan de voorwaarden, kan planologische medewerking worden verleend. Dit betekent dat de activiteit niet langer wordt beschouwd als in strijd met een goede ruimtelijke ordening en dat de aanvraag zonder verdere onderzoek of afweging kan worden goedgekeurd.

Afwijkingsregel overgangsrecht

Er is ook een afwijkingsregel opgenomen voor activiteiten die tijdelijk in strijd zijn met ruimtelijke regels. Deze regel is bedoeld voor het uitbreiden van bestaande bouwwerken die al afwijken van het bestemmingsplan. In dergelijke gevallen kan eenmalig worden afgeweken voor het vergroten van het bouwwerk met maximaal 10%.

Deze regel kan van toepassing zijn op projecten waarbij een bestaande dakkapel wordt uitgebreid of verbeterd. Het is belangrijk om bij dergelijke projecten te controleren of de huidige situatie voldoet aan de voorwaarden van deze afwijkingsregel.

Beleidsregels en planologische medewerking

Planologische medewerking

Planologische medewerking is een proces waarbij het college van burgemeester en wethouders vooraf beoordeelt of een aanvraag voor afwijken van het bestemmingsplan kan worden goedgekeurd. De beleidsregels stellen dat planologische medewerking kan worden verleend aan aanvragen die voldoen aan de opgenomen voorwaarden.

Als een aanvraag voldoet aan deze voorwaarden, kan het college van burgemeester en wethouders besluiten om planologische medewerking te verlenen. Dit betekent dat de activiteit niet langer in strijd wordt beschouwd met een goede ruimtelijke ordening en dat het college niet verplicht is om verdere afwegingen te doen.

Motivering van planologische besluiten

Planologische besluiten kunnen worden gemotiveerd door verwijzing naar de beleidsregels. Deze regels vormen het kader waarbinnen afwijkingen van het bestemmingsplan worden beoordeeld. Het gebruik van deze regels zorgt voor duidelijkheid en transparantie in de besluitvorming.

Het is belangrijk om bij de aanvraagprocedure te weten dat planologische medewerking geen garantie is voor goedkeuring. Het college van burgemeester en wethouders heeft de bevoegdheid om afwijkingen te weigeren, zelfs als de aanvraag voldoet aan de beleidsregels.

Conclusie

Het bouwen van een dakkapel kan in sommige gevallen in strijd zijn met ruimtelijke ordeningsregels. In dergelijke gevallen is het belangrijk om te weten dat er juridische en planologische mogelijkheden zijn om afwijken van het bestemmingsplan. Deze mogelijkheden zijn geregeld in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en de beleidsregels die door gemeenten zijn opgesteld.

Voor activiteiten zoals het bouwen van bijgebouwen zijn er specifieke regels opgenomen in de kruimelgevallenlijst. Deze regels stellen beperkingen op hoogte en oppervlakte en kunnen van invloed zijn op het ontwerp en de uitvoering van een dakkapel.

Het aanvragen van een omgevingsvergunning volgt een standaardprocedure die is geregeld in de beleidsregels. Deze procedure bepaalt hoe aanvragen worden beoordeeld en welke voorwaarden moeten worden voldaan. Het is belangrijk om bij de aanvraagprocedure rekening te houden met eventuele maatregels van bestuur en afwijkingsregels die van toepassing zijn op het project.

Planologische medewerking is een proces waarbij het college van burgemeester en wethouders vooraf beoordeelt of een aanvraag kan worden goedgekeurd. De beleidsregels stellen dat planologische medewerking kan worden verleend aan aanvragen die voldoen aan de opgenomen voorwaarden. Het gebruik van deze regels zorgt voor duidelijkheid en transparantie in de besluitvorming.

Voor betrokkenen bij renovatieprojecten is het belangrijk om deze juridische en planologische aspecten goed te begrijpen. Het werken in overeenstemming met de regels zorgt voor een efficiëntere en veiligere aanvraagprocedure en vermindert de kans op vertraging of weigering van een aanvraag.