Hoogte en maatvoering van dakkapellen ten opzichte van dakpannen

Published by Redactie on september 18, 2025 | Category dakkapel

Inleiding

Bij het uitvoeren van verbeteringen aan een woning, zoals het plaatsen van een dakkapel, zijn regelgeving en maatvoering essentieel om aan te houden. In het kader van bouw- en woningbouwregelgeving gelden voor dakkapellen en dakopbouwen duidelijke voorschriften die ervoor zorgen dat de vormgeving, hoogte en afmetingen binnen bepaalde grenzen blijven. Deze regels zijn niet alleen van belang voor de veiligheid en de esthetiek van de woning, maar ook om de harmonie in de omgeving en het erfgoed te behouden.

Deze artikel richt zich op de hoogte van dakkapellen ten opzichte van dakpannen, zoals deze in de regelgeving en maatvoering zijn vastgelegd. De nadruk ligt op de afmetingen, de verticale afstanden, het verhoudingskader tussen de dakkapel en de rest van het dak, en specifieke eisen bij erfgoedgebieden. Alle informatie is gebaseerd op de door u aangeleverde bronnen, namelijk twee regelgevingsdocumenten van lokaleregelgeving.overheid.nl.

Hoogte van dakkapellen: algemene maatvoering

Verticale positie van dakkapellen

Een dakkapel moet op een bepaalde verticale hoogte ten opzichte van de onderliggende vloer en het dak worden aangebracht. Volgens de regelgeving geldt:

De onderkant van de dakkapel moet minimaal 0,85 meter en maximaal 1 meter boven de bovenkant van de vloer liggen.
De bovenkant van de dakkapel moet minstens 0,5 meter onder de daknok worden geplaatst.
De hoogte van de dakkapel, gemeten vanaf de voet (de snijlijn tussen de dakpannen en de gevel van de dakkapel), mag niet meer dan 1,75 meter bedragen.
De verticale afstand tussen meerdere dakkapellen op hetzelfde dakvlak moet minimaal 0,85 meter zijn.

Deze eisen zijn van toepassing op een eengezinswoning van twee lagen met een kap, mits het geen woongebouw betreft zoals een portieketageflat of galerijflat. In dergelijke gevallen gelden extra regels of afwijkingen, afhankelijk van de context.

Afstanden en richtingen

De regelgeving legt ook afstandseisen vast die horizontaal of verticaal moeten worden gemeten, niet langs de dakhelling. Dit betekent dat bijvoorbeeld de horizontale afstand tussen de zijkant van de dakkapel en de zijgevel of scheidende muur minimaal 0,5 meter moet zijn. Deze afstand moet gelijk zijn aan of groter zijn dan die van de onderste dakkapel, indien aanwezig.

Dakhelling en mogelijke afwijkingen

Minimumdakhelling

Een belangrijke voorwaarde voor het plaatsen van een dakkapel is de dakhelling. Voor een dakkapel is een minimumhellingshoek van 30 graden vereist. Bij daken met een hellingshoek lager dan 30 graden is het niet mogelijk om een dakkapel aan te brengen, omdat de bovenzijde van de dakkapel nagenoeg in de nok zou komen of de dakkapel te nadrukkelijk zou zijn, wat het silhouet van het dak te sterk zou verstoren.

Verhoogde hoogte in het kader van verblijfsruimte

Bij een dak met een hellingshoek van meer dan 30 graden kan in bepaalde gevallen de interne vrije hoogte van een dakkapel verhoogd worden, mits dat niet onevenredig ten koste gaat van de herkenbaarheid van de hoofdvorm van het gebouw. De maximale interne vrije hoogte mag in dat geval 2,30 meter bedragen.

Wanneer meerdere dakkapellen boven elkaar zijn geplaatst of bij een mansardekap gaat het niet om een eenvoudige afwijking, maar om een afzonderlijke bouwwerk (dakopbouw), waaraan andere maatvoeringen van toepassing zijn.

Vormgeving, materialen en kleuren

Vormgeving van dakkapellen

De vormgeving van een dakkapel speelt een rol bij zowel de functie als de esthetiek. De regelgeving legt duidelijke bepalingen vast:

De voorkant van de dakkapel moet zoveel mogelijk uit kozijnen en glas bestaan.
Er mogen geen horizontale tussenstijlen, dichte panelen of borstweringen zijn.
De zijkanten zijn maximaal 20 centimeter breed, en gelijk in maat. In de ruimte ertussen mag één gesloten paneel van maximaal 20 centimeter breed worden ingebracht, bijvoorbeeld bij een achterliggende muur.
Het boeiboord mag maximaal 30 centimeter hoog zijn.
De dakkapel moet aan de voorkant en de zijkanten uitgerust zijn met een dakoverstek van maximaal 20 centimeter (bij zijkanten mag het kleiner zijn).
Het boeiboord moet volledig boven de bestaande daknok liggen en het volledige gedeelte van de dakrand volgen, ook aan de zijkanten.

Materialen en kleuren

De materialen en kleuren van de dakkapel moeten harmonisch aansluiten op het bestaande gebouw. Voor de keuze van materialen geldt:

Toegestane materialen zijn: geschilderd hout, kunststof, niet spiegelend metaal voor de zijkanten, en glas als invulling van kozijnen.
De kleur moet binnen het spectrum van donkergroen, donkerblauw, donkerbruin, grijs of (crème) wit liggen.

Deze regels zijn bedoeld om de visuele integratie van de dakkapel in het bestaande gebouw te waarborgen, zodat de bouwverandering niet te veel aandacht trekt, maar zich vloeiend in het geheel voegt.

Specifieke regels bij erfgoedgebieden

Aanpassingen in erfgoedgebieden

In gebieden met een hoge erfgoedwaarde gelden bijzondere regels voor de bouw of uitbreiding van woningen. Ook de plaatsing van dakkapellen kan dan beperkt of aangepast zijn, afhankelijk van de context.

Sneltoetscriteria

Bij de meeste erfgoedgebieden zijn de sneltoetscriteria toepasbaar voor dakkapellen. Deze criteria zijn ontworpen om aan te tonen dat een verbetering of uitbreiding aan een woning compatibel is met de omgevingswaarden. In bijzondere gevallen kunnen de sneltoetscriteria echter niet van toepassing zijn, bijvoorbeeld wanneer:

De architectuur specifieke eisen stelt, zoals bij Interbellumarchitectuur, waarbij de maximale hoogte van de dakkapel beperkt kan zijn.
Een dakkapel op bepaalde posities (zoals op het voordakvlak of zijdakvlak gericht op het openbare toegankelijk gebied) onwenselijk is, bijvoorbeeld door de stijl van het gebouw of het erfgoed.

Categorieën in erfgoedgebieden

Voor dakkapellen op woningen in erfgoedgebieden zijn drie categorieën opgenomen:

Maatwerk: In sommige gevallen is het noodzakelijk om de dakkapel volledig aan te passen aan de architectonische context.
Interbellumarchitectuur: De dakkapel moet aan specifieke visuele of maatvoeringskaders voldoen, zoals een lagere maximale hoogte.
Geen dakkapel: In bijzondere gevallen is het ongewenst of onaanvaardbaar om een dakkapel aan te brengen op bepaalde posities van het dak, bijvoorbeeld vanwege de architectuur of de erfgoedwaarden.

In dergelijke situaties is het raadzaam om een vergunningaanvraag in te dienen bij de gemeente, waarbij een gedetailleerde visuele en functionele verklaring wordt opgenomen.

Dakhelende en het effect op het silhouet

Dakhelende en dakkapellen

Een wolfseind is het afgeschuinde gedeelte aan het uiteinde van de nok van het dak. Een dakkapel die op zo’n wolfseind wordt geplaatst, wordt gezien als een verrommeling van de verbijzondering van het dak en is daarom niet aanvaardbaar.

Een dakkapel dicht bij een hoekkeper of kilkeper kan wel toegestaan zijn, mits het silhouet van het gebouw niet te veel wordt verstoord en het niet ten koste gaat van een evenwichtig gevelbeeld. In dergelijke gevallen moet de dakkapel harmonisch aansluiten op de rest van het gebouw en de omgeving.

Dakopbouwen en het verschil met dakkapellen

Wat is een dakopbouw?

Een dakopbouw is een ondergeschikte toevoeging aan de hoofdvorm van de woning. Hij is meestal rechthoekig van vorm en heeft een horizontale bovenkant. Het verschil met een dakkapel is vooral in de hoogte en de vormgeving te zien:

De hoogte van een dakopbouw mag maximaal 1,65 meter zijn, gemeten vanaf de voet van de opbouw.
De voet van de dakopbouw moet zich tussen 0,85 meter en 1 meter boven de bovenkant van de vloer bevinden.
De breedte van de voorkant en achterkant mag maximaal 60% van de breedte van het dakvlak bedragen, tot een maximum van 5 meter per dakopbouw.
De dakoverstek aan de voorkant en zijkanten mag maximaal 20 centimeter bedragen.

Samenhang met bestaand dak

Bij het plaatsen van een dakopbouw moet rekening worden gehouden met het bestaande silhouet en de hoofdvorm van het gebouw. De daknok moet in stand blijven en niet door de opbouw worden verstoord.

Meerdere dakopbouwen

Meerdere dakopbouwen binnen dezelfde architectonische eenheid moeten systematisch worden geplaatst op een horizontale lijn en gelijkvormig zijn. Dit zorgt voor een visueel aantrekkelijk en coherent resultaat.

Conclusie

De hoogte van een dakkapel ten opzichte van de dakpannen en vloer is een belangrijk aspect bij het plaatsen van een dakkapel. Deze hoogte moet niet alleen voldoen aan de technische eisen, maar ook passen in de architectonische context van het gebouw en de omgeving. De regelgeving legt duidelijke maatvoeringen vast, waaronder:

De onderkant van de dakkapel moet zich tussen 0,85 en 1 meter boven de vloer bevinden.
De hoogte van de dakkapel mag maximaal 1,75 meter zijn.
De bovenkant van de dakkapel moet zich minstens 0,5 meter onder de daknok bevinden.
De verticale afstand tussen dakkapellen moet minimaal 0,85 meter zijn.
Bij flauwe dakhellingen (<30°) is het niet toegestaan om een dakkapel aan te brengen.
In erfgoedgebieden kunnen extra eisen gelden, waarbij een dakkapel volledig aangepast moet worden aan de architectonische context.

Deze richtlijnen zijn ontworpen om zowel de functie als de esthetiek van het bouwwerk te waarborgen. Voor homeowners, bouwprofessionalen en DIY-enthusiast zijn deze regels essentieel bij het uitvoeren van verbeteringen aan een woning. Het is aan te raden om bij twijfel contact op te nemen met de gemeente of een erkende architect voor advies en beoordeling.