Stadsverwarming: Werking, Voordelen en Uitdagingen

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category riolering

Stadsverwarming is een systeem dat huizen en gebouwen kan voorzien van warmte en warm water zonder gebruik te maken van gas. Het werkt via een netwerk van ondergrondse leidingen waarin warm water via restwarmte van industriële processen wordt opgewarmd. In Nederland is het systeem vooral in grote steden zoals Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven aanwezig. Hoewel stadsverwarming milieuvriendelijker is dan het gebruik van gas, zijn er ook nadelen en uitdagingen, zoals de beperkte beschikbaarheid, hogere kosten en mogelijke problemen met vocht en riolering. In dit artikel worden de werking, voordelen en uitdagingen van stadsverwarming nader uitgelegd, gebaseerd op de bronnen die beschikbaar zijn.

Werking van stadsverwarming

Stadsverwarming werkt via een centraal netwerk van ondergrondse buizen, waarin warm water via restwarmte wordt opgewarmd. Deze restwarmte komt voort uit industriële processen, zoals afvalverbranding, elektriciteitsopwekking en datacenters. Het warme water wordt via het netwerk naar huizen en gebouwen geleid. In de meterkast van een woning is een warmtemeter aangesloten, die het verbruik van warmte en warm water meet. Daarnaast is er een afleverset geïnstalleerd, die het water distribueert over de radiatoren en de kraan.

Het systeem werkt op een gesloten circuit. Na het afgeven van warmte koelt het water af en wordt via hetzelfde netwerk teruggeleid naar het warmteoverdrachtsstation, waar het opnieuw wordt opgewarmd. Dit proces zorgt ervoor dat er geen cv-ketel nodig is in een woning met stadsverwarming. Ook wordt er geen gas gebruikt voor verwarming of koken, mits de woning elektrisch wordt verder aangesloten.

Voordelen van stadsverwarming

Een van de belangrijkste voordelen van stadsverwarming is dat het minder CO2-uitstoot oplevert dan het gebruik van gas. Volgens bron 1 is het gebruik van stadswarmte ongeveer de helft minder CO2-uitstoot in vergelijking met gas. Daarnaast is het systeem veiliger, omdat er geen gasleidingen in huis nodig zijn en het explosiegevaar dus lager is. De gemeente is verantwoordelijk voor het onderhoud van de apparatuur, wat voor een betrouwbare en veilige werking zorgt.

Verder is het gebruik van stadsverwarming comfortabel. Het water in de kraan en de douches is snel beschikbaar, en het is mogelijk om de verwarming in huis te regelen via thermostaten of slimme apparaten. Ook is er geen cv-ketel nodig, wat onderhouds- en kostenbesparingen oplevert. Daarnaast is het systeem duurzamer, aangezien restwarmte wordt gebruikt in plaats van fossiele brandstoffen.

Nadelen en uitdagingen van stadsverwarming

Hoewel stadsverwarming voordelen heeft, zijn er ook nadelen. Een van de belangrijkste is de beperkte beschikbaarheid. Stadsverwarming is niet overal in Nederland aanwezig, en alleen huishoudens in bepaalde wijken kunnen hier gebruik van maken. Dit betekent dat veel huizen niet kunnen kiezen of overwegen om over te stappen op stadsverwarming. Daarnaast is het systeem gemiddeld duurder dan het gebruik van gas. Volgens bron 1 is het gebruik van stadswarmte vaak duurder dan het gebruik van gas, aangezien er geen kortingen of acties zijn voor gebruikers.

Daarnaast is het mogelijk dat er problemen zijn met vocht en riolering in huizen met stadsverwarming. Volgens bron 6 komt vocht vaak voor in kruipruimtes, wat leidt tot schimmels, ongedierte en een vies geur. Bovendien kan een lekkage in het systeem van de stadsverwarming leiden tot schade, zoals in het geval van bron 2, waarin een lekkage in het systeem leidde tot een verzuipende kruipruimte, rioleringsschade en ongedierte.

Tarieven en kosten

De kosten van stadsverwarming bestaan uit het leveringstarief voor verbruikte stadswarmte en vaste kosten. Volgens bron 3 zijn de tarieven voor stadsverwarming in 2025 als volgt: het leveringstarief bedraagt € 43,79 per geleverde gigajoule (GJ) warmte, incl. btw, en de vaste kosten zijn gemiddeld € 761 incl. btw per jaar. De prijzen zijn gekoppeld aan de gasprijs, wat kan leiden tot stijgingen in de toekomst. Daarnaast kan het systeem in sommige gevallen duurder zijn dan het gebruik van gas, omdat er geen kortingen zijn voor gebruikers.

Duurzaamheid en toekomst

Stadsverwarming is een duurzamere manier om te verwarmen dan het gebruik van gas, maar het is niet de meest duurzame optie. Volgens bron 1 is er sprake van betere alternatieven, zoals warmtepompen of elektrische verwarming. Bovendien is het doel van het Klimaatakkoord dat in 2030 1,5 miljoen woningen van het aardgas af zijn, en in 2050 voor bijna alle woningen. Hierbij speelt stadsverwarming een belangrijke rol, maar het systeem moet zich aanpassen aan de koppeling met duurzame energiebronnen.

Aansluiting en regelgeving

De aansluiting op stadsverwarming is afhankelijk van de locatie. Volgens bron 3 zijn er bepaalde wijken in Nederland die al aangesloten zijn op het warmtenetwerk. Als je wijk nog niet is aangesloten, kun je dit via de gemeente inlichtingen. Bovendien is het mogelijk dat de gemeente je verplicht om stadsverwarming te nemen, vooral als je wijk wordt omgevormd naar een gasloos gebied. In dat geval moet de gemeente voldoende informatie verstrekken over de kosten en de voordelen van het systeem.

Conclusie

Stadsverwarming biedt een duurzamere en comfortabele manier om woningen te verwarmen, maar heeft ook nadelen zoals beperkte beschikbaarheid, hogere kosten en mogelijke problemen met vocht en riolering. Het systeem is vooral geschikt voor grote steden waar het netwerk al aanwezig is, en speelt een belangrijke rol in het bereiken van de klimaatdoelen. Hoewel het niet de meest duurzame optie is, biedt het wel voordelen in termen van milieu, veiligheid en comfort. Het is daarom belangrijk dat huishoudens goed geïnformeerd zijn over de voordelen en nadelen van stadsverwarming, zodat ze een juiste keuze kunnen maken.

Bronnen

stadsverwarming