De technische levensduur van rioleringssystemen

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category riolering

In de hedendaagse bouw en infrastructuur speelt de levensduur van rioleringssystemen een cruciale rol. De technische levensduur bepaalt hoe lang een rioleringssysteem nog functioneel is en wanneer vervanging of onderhoud nodig is. Dit artikel bespreekt de technische levensduur van rioleringssystemen, met aandacht voor materialen, levensduurverwachtingen en technische aspecten die hierbij een rol spelen.

Technische levensduur van rioleringssystemen

De technische levensduur van rioleringssystemen is afhankelijk van meerdere factoren, waaronder het materiaal waaruit de leidingen zijn vervaardigd, de verwerking en de toepassing. In het kader van het TNO-onderzoek naar de levensduur van bestaande PVC-leidingen wordt aangegeven dat de levensduur van kunststofproducten bepaald wordt door de intrinsieke eigenschappen van het toegepaste polymeer, de verwerking van het polymeer tot een product en het uiteindelijke gebruik. PVC is tamelijk inert, maar de chemische structuur van het PVC-polymer is aan te tasten, wat leidt tot ketenbreuk en afname van de functionele eigenschappen. Dit proces wordt door toevoeging van stabilisatoren geneutraliseerd. Het bepaalde restgehalte aan stabilisator was in alle onderzochte buismonsters meer dan voldoende om gedurende nog eens 100 jaar te beschermen tegen deze vorm van aantasting.

De levensduur van een rioleringssysteem wordt vaak bepaald door het type materiaal. Bijvoorbeeld, gietijzeren riolen hebben over het algemeen een lange levensduur, vaak tot wel 50 tot 100 jaar. Ze zijn bestand tegen corrosie en slijtage. PVC-riolen hebben een levensduur van ongeveer 25 tot 40 jaar. Ze zijn betaalbaar en gemakkelijk te installeren, maar ze zijn minder duurzaam dan gietijzer. Asbestcement-riolen hebben een levensduur van ongeveer 50 jaar. Ze zijn bestand tegen corrosie, maar moeten met zorg worden behandeld vanwege de mogelijke gezondheidsrisico's van asbestvezels.

Levensduurverwachting van PVC-leidingen

In het kader van het TNO-onderzoek naar de levensduur van bestaande PVC-leidingen wordt aangegeven dat de levensduurverwachting van bestaande PVC-leidingen beïnvloed wordt door de degradatieprocessen die in de leidingen optreden. Deze processen zijn geëvalueerd en er zijn procedures ontwikkeld om deze op een zo realistisch mogelijke wijze te versnellen. Zo zijn de relevante degradatieprocessen en de verwachte degradatie na een gebruiksperiode van vele decaden in kaart gebracht, de kritieke niveaus van functionele eigenschappen vastgesteld, meetmethoden ter bepaling van de relevante eigenschappen uitgewerkt en versnelde methoden om het voortschrijdende degradatieproces in de tijd te kwantificeren toegepast. Uit de verkregen experimentele resultaten en toegepaste extrapolatiemethoden is een restlevensduurverwachting bepaald.

Bijvoorbeeld, het TNO-onderzoek toont aan dat de eigenschappen van een dergelijke PVC-leiding bij normaal gebruik (woonwijk) na 50 à 60 jaar niet zijn veranderd. Oftewel na gebruik van 60 jaar is er nog geen enkele achteruitgang in kwaliteit van de leiding voorzien (bij PVC SN8). Daarnaast zijn er door TNO lange duur testen met DYKA PVC-leidingen SN8 uitgevoerd die zijn geïnterpoleerd naar 100 jaar. PP en PE zijn polyolefinen die meer kruipgedrag vertonen dan PVC. DYKA compenseert dit door onze PP Solydo leidingen uit te voeren in PP high modulus materiaal en SN10 ringstijfheid. Daardoor kunnen we ook voor deze systemen een representatieve levensduur verwachting afgeven.

Technische aspecten van rioleringssystemen

De technische aspecten van rioleringssystemen omvatten onder andere de hydraulische straal, de schuifspanning en het verhang. Voor het ontwerp van een DWA-stelsel wordt gebruikgemaakt van een formule om het verhang gerelateerd aan de diameter te bepalen. De schuifspanning is vooral afhankelijk van het gewenste verhang en de hydraulische straal. Voor het ontwerp van een DWA-stelsel wordt gebruikgemaakt van een formule om het verhang gerelateerd aan de diameter te bepalen. Wanneer je als uitgangspunt 1/3 deel vulling aanhoudt voor het niet bezinken en 50% vulling voor een schuifspanning, dan is het volgende tabel te zien:

Diameter leiding (mm)	Inwendige diameter PVC SN8 (mm)	Gewenst verhang (m/m)	Schuifspanning bij 50% vulling (kN)
Ø200	188	1:200	2,3
Ø250	235	1:250	2,3
Ø315	297	1:300	2,4
Ø400	377	1:400	2,4
Ø500	471	1:500	2,5
Ø630	593	1:600	2,4

Deze tabel duidt aan dat het verhang van een rioleringssysteem afhankelijk is van de diameter en het gewenste verhang. De schuifspanning is vooral afhankelijk van het gewenste verhang en de hydraulische straal. Voor het ontwerp van een DWA-stelsel wordt gebruikgemaakt van een formule om het verhang gerelateerd aan de diameter te bepalen. Wanneer je als uitgangspunt 1/3 deel vulling aanhoudt voor het niet bezinken en 50% vulling voor een schuifspanning, dan is het volgende tabel te zien.

Onderhoud en levensduur van rioleringssystemen

Het onderhoud van rioleringssystemen is cruciaal voor de levensduur van het systeem. Regelmatig onderhoud verlengt de levensduur van het rioleringssysteem. Het is belangrijk om verstoppingen te voorkomen door geen vet, toiletpapier, vochtige doekjes of andere niet-oplosbare materialen in het riool te gooien. Daarnaast is het belangrijk om periodieke inspecties uit te voeren, zodat problemen vroegtijdig kunnen worden opgespoord. De levensduur van een rioleringssysteem wordt sterk beïnvloed door het materiaal waarvan het is gemaakt. Er zijn doorgaans drie veelvoorkomende materialen voor riolleidingen:

Gietijzer: Rioolleidingen van gietijzer hebben over het algemeen een lange levensduur, vaak tot wel 50 tot 100 jaar. Ze zijn bestand tegen corrosie en slijtage.
PVC (polyvinylchloride): PVC-rioolbuizen hebben een levensduur van ongeveer 25 tot 40 jaar. Ze zijn betaalbaar en gemakkelijk te installeren, maar ze zijn minder duurzaam dan gietijzer.
Asbestcement: Rioolleidingen van asbestcement hebben een levensduur van ongeveer 50 jaar. Ze zijn bestand tegen corrosie, maar moeten met zorg worden behandeld vanwege de mogelijke gezondheidsrisico's van asbestvezels.

Conclusie

De technische levensduur van rioleringssystemen is een belangrijk onderdeel van de bouw en infrastructuur. De levensduur van een rioleringssysteem wordt bepaald door het type materiaal, de verwerking en de toepassing. De technische aspecten van rioleringssystemen omvatten onder andere de hydraulische straal, de schuifspanning en het verhang. Regelmatig onderhoud verlengt de levensduur van het rioleringssysteem. De keuze voor kunststof voor buitenriolering is een veelgekozen keuze vanwege de bewezen levensduur van 100 jaar en geen invloed van chemische aantasting. Daarnaast zijn er vele voordelen van kunststof, waaronder duurzaamheid, flexibiliteit en lichtgewicht.