Mag je altijd een dakkapel plaatsen? Regels en uitzonderingen voor vergunningsvrije bouw

Published by Redactie on september 20, 2025 | Category dakkapel

Het plaatsen van een dakkapel is een populaire keuze voor huiseigenaars die extra ruimte en licht willen creëren in hun huis. Toch is het een project dat niet zonder meer uitgevoerd kan worden. De regelgeving om vergunningen en maatregelen rondom dakkapellen is strikt gereguleerd, en er zijn duidelijke voorwaarden die moeten worden nageleefd. Het antwoord op de vraag mag je altijd een dakkapel plaatsen, is dus: niet altijd. In sommige gevallen is het mogelijk om zonder vergunning te bouwen, maar in andere situaties is een omgevingsvergunning verplicht. De keuze van locatie, afmetingen, vorm en materialen speelt een belangrijke rol bij het bepalen of een vergunning nodig is.

In dit artikel bespreken we de huidige regelgeving en richtlijnen voor het plaatsen van dakkapellen. We geven uitleg over de voorwaarden voor vergunningsvrije bouw, de situaties waarin een vergunning verplicht is, en de technische eisen die moeten worden nageleefd. Ook belichten we de mogelijke lokale afwijkingen en waarom het belangrijk is om rekening te houden met de regels van jouw gemeente.

Hoe bepaal je of een vergunning nodig is?

Voorafgaand aan elk project is het essentieel om te bepalen of je een omgevingsvergunning nodig hebt. Dit kan voorkomen dat je later vertragingen, extra kosten of zelfs juridische problemen ondervindt. Niet elke dakkapel vereist een vergunning. In veel gevallen is het mogelijk om vergunningvrij te bouwen, mits je je aan een aantal vaste regels houdt. Deze regels zijn vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht (Bor), een landelijk kader dat richtlijnen geeft voor bouwprojecten die het straatbeeld en de omgeving kunnen beïnvloeden.

De volgende factoren bepalen of je een vergunning nodig hebt:

Locatie van de dakkapel op de woning (voor-, achter- of zijkant)
Afmetingen van de dakkapel
Vorm en type van de dakkapel (bijvoorbeeld hoekdakkapel, nokverhoging of puntvormig dak)
Status van de woning (bijvoorbeeld monument of woning in een beschermde zone)

Laten we deze aspecten nader bekijken.

Verplichtingen en beperkingen bij vergunningsvrije dakkapellen

Als je een dakkapel wil plaatsen zonder vergunning, zijn er een aantal eisen die je moet nakomen. Deze regels gelden voor de meeste gevallen waarin een dakkapel in het achter- of zijkantgedeelte van de woning wordt geplaatst.

1. Locatie van de dakkapel

De locatie van de dakkapel is een belangrijk criterium. In de meeste gevallen is het vergunningvrij om een dakkapel aan de achterzijde of zijkant van de woning te plaatsen. Echter, als de dakkapel op de voorzijde van de woning komt, is een vergunning vrijwel altijd verplicht. Dit geldt vooral als de voorzijde van de woning zich op een straat of openbare weg bevindt.

2. Afmetingen

De grootte van de dakkapel moet binnen bepaalde grenzen blijven. Hier zijn enkele belangrijke eisen:

De hoogte van de dakkapel mag niet hoger zijn dan 1,75 meter.
De onderkant van de dakkapel moet minstens 0,5 meter boven de dakvoet liggen.
De bovenkant van de dakkapel moet minstens 0,5 meter onder de daknok blijven.
De zijkanten van de dakkapel moeten minstens 0,5 meter afstand houden van de randen van het dak.
De onderkant van de dakkapel moet minstens 0,5 meter van de dakgoot liggen.

3. Vorm en type

Niet alle typen dakkapellen zijn vergunningsvrij. De volgende typen voldoen vaak aan de vergunningsvrije voorwaarden:

Sleepdakkapellen: Deze vorm sluit goed aan bij het bestaande dak en creëert een aantrekkelijk beeld. Ze zijn populaire keuze bij huiseigenaars.
Dakkapellen met plat dak: Deze zijn meestal vergunningsvrij, mits ze voldoen aan de bovengenoemde maatregelen.
Standverhogende dakkapellen: Deze typen kunnen soms vergunningsvrij zijn, afhankelijk van de grootte en locatie.

De volgende typen vragen vaak een vergunning:

Hoekdakkapellen: Deze dakkapellen zijn vaak vergunningverplicht, omdat het moeilijk is om aan alle afmetingsvoorwaarden te voldoen.
Dakkapellen met puntvormig of schuin dak: Deze vormen zijn vaak vergunningverplicht, vooral als ze op de voorzijde van de woning worden geplaatst.
Nokverhogende dakkapellen: Bij het verhogen van de nok is een vergunning meestal nodig, omdat dit de structuur van het dak aanzienlijk verandert.

4. Status van de woning

Als de woning is aangewezen als monument of bevindt zich in een beschermde zone, is het meestal verplicht om een vergunning aan te vragen. Dit geldt ook voor woningen in gebieden met een beschermd stadsgezicht of in beschermde dorpskernen.

5. Overige eisen

Daarnaast zijn er nog enkele aanvullende eisen:

Stijl en afwerking: De dakkapel moet passen bij de stijl van het bestaande dak. Overstekken of afwijkende materialen zijn vaak niet toegestaan.
Duurzaamheid en onderhoud: Hoewel er geen landelijke regels zijn voor materialen, is het verstandig om duurzame en lage-onderhoudsmaterialen te kiezen.
Lokale regelgeving: Hoewel de landelijke richtlijnen duidelijk zijn, kunnen er in sommige gemeenten aanvullende regels zijn. Het is daarom altijd verstandig om contact op te nemen met de gemeente om de lokale regelgeving te checken.

Wanneer is een vergunning verplicht?

In een aantal gevallen is het verplicht om een omgevingsvergunning aan te vragen. Hier zijn de belangrijkste situaties waarin een vergunning nodig is:

1. Dakkapel op de voorzijde van de woning

Als de dakkapel op de voorzijde van de woning wordt geplaatst en zichtbaar is vanuit een openbare weg of straat, is een vergunning vrijwel altijd verplicht. De reden hiervoor is dat de voorzijde van een woning vaak een belangrijk onderdeel is van het straatbeeld. De regels zijn hier strakker dan bij dakkapellen op de achter- of zijkant van een woning.

2. Dakkapel in een beschermde zone of monument

Als de woning een monument is of zich bevindt in een beschermde zone, is een vergunning verplicht. Dit geldt ook voor woningen in gebieden met een beschermd stadsgezicht. In deze gevallen is het belangrijk om te rekening te houden met de historische waarde en het straatbeeld.

3. Dakkapellen met afwijkende vorm of grootte

Als de dakkapel groter is dan de toegestane afmetingen of een afwijkende vorm heeft die niet in lijn is met de bestaande bouwstijl, is een vergunning verplicht. Dit is ook het geval bij hoekdakkapellen, nokverhogende dakkapellen of dakkapellen met puntvormige of schuine daken.

4. Dakkapellen op zolderverdiepingen boven elkaar

Als er twee dakkapellen boven elkaar worden geplaatst, is een vergunning meestal verplicht. Dit geldt ook als de dakkapel te dicht bij de daknok of -voet wordt geplaatst.

5. Dakkapellen die het straatbeeld verstoren

Als de dakkapel het stratumbeeld van de omgeving aanzienlijk verandert of het visuele evenwicht van de woning verstoort, is een vergunning verplicht. De gemeente kan dan bepalen dat het project niet in overeenstemming is met de gemeentelijke ruimtelijke ordening.

Lokale regelgeving: het is verstandig om te controleren

Hoewel er landelijke richtlijnen zijn voor het plaatsen van dakkapellen, kunnen er lokale afwijkingen zijn. In sommige gemeenten zijn de regels lichtelijk anders of zijn er aanvullende eisen. Dit geldt bijvoorbeeld in gemeenten zoals Goirle, Best of Oisterwijk, waar extra aandacht wordt besteed aan het straatbeeld en het behoud van de stijl van de woning.

Het is daarom altijd verstandig om contact op te nemen met de gemeente om de lokale regelgeving te checken. De gemeente kan je vertellen of jouw plannen voldoen aan de eisen of of je een vergunning nodig hebt.

Advies en ondersteuning

Het plaatsen van een dakkapel is een ingrijpend project dat veel overwegingen vereist. Het is verstandig om advies te zoeken bij bouwexperts, architecten of dakkapelinstallateurs. Deze specialisten kennen de regels in jouw regio en kunnen je helpen om de juiste keuze te maken. Ze kunnen ook helpen bij het invullen van een vergunningaanvraag of het aanpassen van je ontwerp om aan de regels te voldoen.

Daarnaast is het verstandig om rekening te houden met aspecten zoals duurzaamheid, onderhoud en beveiliging. Opties zoals rolluiken, isolerende kozijnen en duurzame materialen kunnen je dakkapel niet alleen mooier maken, maar ook functioneel en energie-efficiënter.

Wat te doen als je niet voldoet aan de regels?

Als je ontwerp niet voldoet aan de vergunningsvrije eisen, zijn er twee opties:

Vergunning aanvragen: Je kunt een omgevingsvergunning aanvragen bij de gemeente. Dit betekent dat je het ontwerp moet aanpassen aan de eisen van de gemeente, en dat je een aanvraagformulier moet invullen. De gemeente beoordeelt dan of het project toegestaan is.
Ontwerp aanpassen: Als het project te veel afwijkt van de eisen, is het verstandig om het ontwerp aan te passen zodat het voldoet aan de vergunningsvrije voorwaarden. Dit kan bijvoorbeeld zijn door de afmetingen aan te passen, de locatie te veranderen of de vorm van de dakkapel te veranderen.

Het is belangrijk om deze stappen te overwegen voordat je begint met het project. Dit voorkomt dat je later vertragingen of extra kosten ondervindt.

Conclusie

Het antwoord op de vraag mag je altijd een dakkapel plaatsen? is dus: niet altijd. In sommige gevallen is het mogelijk om een dakkapel te plaatsen zonder vergunning, mits je je aan een aantal vaste regels houdt. In andere situaties is het verplicht om een omgevingsvergunning aan te vragen, vooral als de dakkapel op de voorzijde van de woning wordt geplaatst of als de woning zich in een beschermde zone bevindt.

De regelgeving is geregeld in het Besluit omgevingsrecht (Bor) en houdt rekening met aspecten zoals locatie, afmetingen, vorm, stijl en status van de woning. Het is verstandig om altijd rekening te houden met de lokale regelgeving en om eventueel advies te zoeken bij een bouwexpert of architect.

De keuze van een dakkapel is een belangrijke stap in de verbouw van je woning. Door te rekenen met de regelgeving en de juiste voorbereiding te treffen, kun je een dakkapel plaatsen die niet alleen aan jouw wensen voldoet, maar ook aan de regels en het straatbeeld.

Bronnen

plaatsen
mag