Wat is een dakkapel? Uitleg over soorten, toepassing, regelgeving en praktische aandachtspunten

Een dakkapel is een veelvoorkomend bouwelement dat steeds vaker wordt ingezet bij renovatie- en verbouwprojecten. Het betreft een soort uitspringend dakvenster dat extra licht toevoegt aan een ruimte en vaak ook leidt tot een verhogende woningwaarde. In dit artikel geven we een gedetailleerde uitleg van wat een dakkapel precies is, welke soorten er zijn, hoe het constructief is opgebouwd en welke regelgeving en aandachtspunten van toepassing zijn bij de installatie.

Wat is een dakkapel?

Een dakkapel is gedefinieerd als een uitspringend dakvenster, wat betekent dat het een opening in het dak is die boven de oorspronkelijke nok of op een schuin dak wordt aangebracht. Het kan vanaf het binnen- of buitenoppervlak van het dak worden bevestigd en is vaak ontworpen om maximaal zonlicht binnen te laten, terwijl het tegelijkertijd de esthetiek van het gebouw ondersteunt.

Dakkapellen zijn populair bij zolders of bovenwoningen waar een gebrek aan natuurlijk licht aanwezig is. Door het plaatsen van een dakkapel kan een zolder van een donkere ruimte veranderen in een lichte, woonruimte die functioneel en visueel waardevol is. Bovendien draagt het toe aan de woonoppervlakte en de woningwaarde.

Deze constructie is technisch een zogenaamde dakopbouw, wat onder andere betekent dat het kan leiden tot het verhogen van de nok of het doortrekken van een gevel. Het is belangrijk om hierbij rekening te houden met de lokale regelgeving, aangezien het plaatsen van een dakkapel vaak onder de Omgevingswet valt en vergunningen of meldingen vereist.

Soorten dakkapellen

Er zijn verschillende soorten dakkapellen, die vooral verschillen in vorm en constructie. De keuze hangt af van het type dak, de esthetiek van het gebouw en de wensen van de gebruiker. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende typen:

1. Rechte of slepende dakkapellen

Een rechte dakkapel is een horizontaal liggende kap die het meeste licht doorlaat. Het heeft een rechte voorkant en is vaak het meest eenvoudige ontwerp. Een slepende dakkapel heeft een licht hellende frontgevel die doorgaat in een rechte zijde. Deze variant past goed bij schuine daken.

2. Asymmetrische dakkapellen

Deze typen dakkapellen hebben aan één kant een langere, schuine constructie, wat vaak leidt tot een asymmetrisch beeld. Deze vorm is bijzonder geschikt voor zolders of ruimtes waarbij de afmetingen van het dak niet gelijkmatig zijn.

3. Tent- of piramidedak

Een tentdak of piramidedak is een dakkapel die in een punt toeloopt en dus symmetrisch is. Deze vorm is vaak gebruikelijk bij platte daken of als aparte constructie op een zolder. Het is echter belangrijk dat de afmetingen van zulke dakkapellen beperkt zijn, aangezien het anders de visuele harmonie van het gebouw kan verbreken.

4. Lessenaarsdak

Een dakkapel op een lessenaarsdak moet voldoen aan extra aandachtspunten. Aangezien lessenaardaken een helling hebben van minder dan 30° is een dakkapel alleen toegestaan indien de hoek groter of gelijk aan 30° is en als de kap zich in het onderste deel van het dak bevindt.

5. Dakkapellen op asymmetrische of schilddaken

Op asymmetrische of schilddaken gelden aanvullende welstandscriteria. Zo is het bijvoorbeeld niet toegestaan om een dakkapel in een dakvlak met een bestaande gootdoorbreking te plaatsen. Ook moet de dakkapel op een bepaalde afstand van de goot en de hoekkepers worden geplaatst.

Constructieve aandachtspunten bij het plaatsen van een dakkapel

De constructie van een dakkapel moet zorgvuldig worden uitgevoerd om de structuur en het comfort van het dak te behouden. Hierbij spelen verschillende factoren een rol:

1. Afstand tot dakkomponenten

• Afstand tot goot: Bij een dakkapel aan de voorkant moet de afstand tot de goot minimaal 0,50 meter zijn, gemeten verticaal.
• Afstand tot nok: De afstand tussen de bovenkant van de dakkapel en de nok moet minstens 0,50 meter zijn.
• Afstand tot zijkant van het dak: Bij de zijkant van het dak (bijvoorbeeld midden bouwmuur of eindgevel) moet de afstand minimaal 0,50 meter zijn, gemeten aan de bovenzijde van de dakkapel.

2. Breedte en hoogte van de dakkapel

• De breedte van een dakkapel mag maximaal 70% van de breedte van het dakvlak zijn, met een maximum van 5,00 meter.
• Bij asymmetrische kappen mag een dakkapel niet boven elkaar worden geplaatst.
• De hoogte van de dakkapel hangt af van de constructie, maar moet zodanig zijn dat de inwendige hoogte tot de verdiepingsvloer voldoende is.

3. Materiaalkeuze

Een dakkapel kan vervaardigd worden uit verschillende materialen: - Kunststof - Hout - Houtlook - Zink

De keuze van het materiaal moet afgestemd zijn op het hoofdgebouw, zowel qua kleur als qua uiterlijk. Zo moet bijvoorbeeld het materiaal- en kleurgebruik van kozijnen conform de voor- of zijgevel zijn.

Regels en vergunningen

Het plaatsen van een dakkapel kan onder de Omgevingswet vallen, afhankelijk van het type en de locatie. Sinds januari 2024 is het aanvragen van een omgevingsvergunning vereenvoudigd en verloopt de procedure sneller, met een doorlooptijd van ongeveer zes weken.

1. Aan de voorkant

Dakkapellen aan de voorkant van een woning vereisen meestal een vergunning, ongeacht de grootte. Het materiaal, kleur en vorm moeten afgestemd zijn op het hoofdgebouw en moeten voldoen aan de welstandscriteria die door de gemeente zijn vastgesteld.

2. Aan de achterkant

Dakkapellen aan de achterkant zijn vaak vergunningsvrij, zolang ze voldoen aan de afmetingen en aanvullende voorwaarden. In dit geval is een melding bij de gemeente nodig. De gemeente bepaalt of een vergunning nodig is op basis van de melding.

3. Aanvullende welstandscriteria

Per type dakkapel gelden aanvullende welstandscriteria. Zo gelden bijvoorbeeld bij asymmetrische kappen de volgende beperkingen: - Geen dakkapel indien reeds een gootdoorbreking aanwezig is. - Twee dakkapellen boven elkaar in het langste dakvlak zijn niet toegestaan. - De breedte mag niet meer dan 70% zijn van het dakvlak. - Afstand tot goot en hoekkepers moet minimaal 1,00 meter zijn.

Bij tent- of piramidedaken gelden extra beperkingen qua breedte van de dakkapel, afhankelijk van of het aan de voorkant of achterkant van het dak geplaatst wordt.

Praktische tips bij het aanvragen van een vergunning

Het aanvragen van een vergunning of melding is een essentieel onderdeel van het proces. Hier zijn enkele tips om de kans op tegenslagen zo klein mogelijk te maken:

1. Controleer de lokale regelgeving

Elke gemeente heeft haar eigen welstandscriteria en regelgeving voor dakkapellen. Deze zijn vaak beschikbaar via de gemeenteportalen of de website van Lokale Regelgeving (https://lokaleregelgeving.overheid.nl). Het is daarom verstandig om vooraf deze regels te bestuderen.

2. Kies het juiste type en locatie

Het type dakkapel en de locatie moeten voldoen aan de regelgeving. Bijvoorbeeld, een dakkapel boven een donkere zolder aan de voorkant van het huis vereist meestal een vergunning, terwijl een dakkapel aan de achterkant vaak vergunningsvrij is.

3. Houd rekening met het uiterlijk

Een dakkapel moet harmonisch aansluiten bij het hoofdgebouw. Kies daarom voor een materiaal en kleur die past bij de rest van het huis. De kozijnen moeten conform de voor- of zijgevel zijn.

4. Gebruik een professionele aannemer

Het plaatsen van een dakkapel is geen eenvoudige constructie. Het is verstandig om een ervaren aannemer in te schakelen om zowel de bouw als de afwerking correct uit te voeren. Dit zorgt voor een betere kwaliteit en voorkomt mogelijke problemen bij de controle door de gemeente.

5. Melding of vergunning?

Als je een dakkapel aan de achterkant wil plaatsen, is het belangrijk te weten of een melding voldoende is. Melding is in dit geval voldoende, maar de gemeente bepaalt of er een vergunning nodig is. Als er twijfel is, is het verstandig om direct een vergunning aan te vragen.

Een rechtszaak als alternatief

In sommige gevallen kan het aanvragen van een vergunning mislopen. Zoals beschreven in de casus uit Assendelft, kan het nodig zijn om een rechtszaak aan te gaan om recht te krijgen op een omgevingsvergunning. In dit geval was de vergunning aanvankelijk geweigerd, maar na een klacht bij de Raad van State werd de vergunning uiteindelijk verleend. Hoewel een rechtszaak kostbaar en tijdrovend is, is het een mogelijkheid bij afgewezen aanvragen.

Conclusie

Een dakkapel is een waardevolle uitbreiding die licht, ruimte en waarde kan toevoegen aan een woning. Het is echter belangrijk om rekening te houden met de lokale regelgeving, de afmetingen en het uiterlijk van de dakkapel. Door vooraf goed te informeren over de regelgeving en de juiste keuzes te maken, is het mogelijk om een dakkapel te plaatsen die zowel functioneel als esthetisch aansluit bij het hoofdgebouw.

Zowel voor particuliere huiseigenaren als voor professionals is het essentieel om deze aandachtspunten te begrijpen. Een goed uitgevoerde dakkapel kan een grote toevoeging zijn aan een woning, maar vereist wel zorgvuldige voorbereiding en uitvoering. Door de regelgeving en constructieve aandachtspunten te volgen, kan het project succesvol en zonder tegenslagen verlopen.

Bronnen

1. Aandachtspunten bij een vergunningsaanvraag voor een dakkapel
2. Welstandscriteria voor dakkapellen
3. Beleidsregels voor het plaatsen van dakkapellen in de gemeente Amersfoort
4. Bouwen: dakkapel en melding