Asbest in Daken en Dakbeschot: Risico’s, Herkenning en Verplichte Verwijdering bij Dakkapelprojecten

Published by Redactie on september 20, 2025 | Category dakkapel

Inleiding

Asbest, een materiaal dat vroeger veel werd gebruikt in de bouw vanwege zijn sterke eigenschappen zoals brandbestendigheid en isolatie, is tegenwoordig geassocieerd met gezondheidsrisico’s. In vele oude woningen is asbest verwerkt in de dakbedekking en het dakbeschot. Vooral bij projecten als het plaatsen van een dakkapel is het belangrijk om te weten of er asbest aanwezig is, omdat dit onder bepaalde omstandigheden verplicht moet worden verwijderd.

In dit artikel wordt ingegaan op de rol van asbest in het dakbeschot, hoe je asbest herkent, wanneer verwijdering verplicht is en wat je als eigenaar of bouwer moet doen bij het uitvoeren van renovaties, zoals de plaatsing van een dakkapel. Het artikel is gebaseerd op informatie uit betrouwbare bronnen en richt zich op een duidelijke, feitgebonden weergave van de situatie.

Wat is Asbest Dakbeschot en Waarom is het Gevaarlijk?

Asbest dakbeschot is een materiaal dat tussen de dakplaten of dakpannen en de dakconstructie wordt gebruikt. Het zorgt ervoor dat de dakbedekking op zijn plaats blijft en biedt bovendien isolatie. Tot eind jaren ’90 was het gebruik van asbest in bouwmateriaal nog toegestaan. Vandaag de dag is asbest echter verboden vanwege de gezondheidsrisico’s die het met zich meebrengt.

Asbest bestaat uit vezels die bij beschadiging, verwering of bewerking in de lucht kunnen terechtkomen. Deze vezels zijn onzichtbaar voor het blote oog, maar kunnen bij inademing in het longweefsel terechtkomen, wat leidt tot ernstige aandoeningen. De belangrijkste gezondheidsrisico’s zijn:

Asbestose: een chronische longaandoening die ontstaat door langdurige blootstelling aan asbestvezels.
Longkanker: asbest is een bekende carcinogene stof die het risico op longkanker verhoogt.
Mesothelioom: een zeldzame en agressieve vorm van kanker die specifiek wordt geassocieerd met asbestblootstelling.

Het gebruik van asbest in de bouw is daarom niet alleen een technisch, maar ook een maatschappelijk en juridisch belangrijk onderwerp.

Hoe Herken je Asbest in Dakbeschot en Dakplaten?

Het herkennen van asbest in het dakbeschot of de dakbedekking is niet altijd eenvoudig. In sommige gevallen is het visueel duidelijk, maar in andere gevallen is een analysemethode nodig. Hieronder worden enkele kenmerken beschreven die kunnen wijzen op het gebruik van asbest in het dak:

1. Bouwjaar van de woning

Een belangrijk signaal is het bouwjaar van het dak. Asbest is in de meeste gevallen gebruikt in daken die voor 1993 zijn geplaatst. Vanaf 1993 is het gebruik van asbest in de bouw verboden. Daken die na dit jaar zijn gelegd, bevatten daarom vrijwel nooit asbest.

2. Kleur en structuur

Asbesthoudende materialen hebben vaak een (donker)grijze kleur. Daarnaast kan het voorkomen dat er witte vlekken of bloemen op het oppervlak zichtbaar zijn. Deze witte vezels kunnen een teken zijn van asbest. Bij het breken van leien of golfplaten zijn witte vezels in de breuklijn ook een mogelijke indicator.

3. Honingraatstructuur

Een honingraatstructuur zichtbaar aan de onderkant van de golfplaten kan wijzen op asbest. Dit is een kenmerk dat specifiek voorkomt bij asbestdakplaten.

4. NT-nummer

Asbestvrije dakplaten zijn te herkennen aan een markering met de letters NT plus 5 getallen. Dit nummer is meestal gegraveerd in de één-na-laatste golf. Als dit NT-nummer ontbreekt, kan er asbest in de platen aanwezig zijn.

5. Merken en markeringen

Bij leien zijn bepaalde merken bekend voor het gebruik van asbest. Merken zoals Eterna, Big Ben, Country en Multex hebben in de periode 1990-1996 vaak asbest gebruikt. Bij golfplaten kan de aanwezigheid van markeringen zoals AT, NF of CAF wijzen op asbest.

6. Verwijdering van materialen

Als er veranderingen worden aangebracht in het dak, zoals het plaatsen van zonnepanelen of een dakkapel, is er een risico dat het dakbeschot beschadigd raakt. In dat geval kunnen asbestvezels in de lucht terechtkomen, wat gevaarlijk is.

Asbest in Dakbeschot: Hechtgebonden versus Losgebonden

Asbest kan in het materiaal zitten op twee manieren: hechtgebonden of losgebonden.

Hechtgebonden asbest zit sterk verankerd in het bindmiddel en geeft weinig of geen vezels af, tenzij het materiaal beschadigd raakt. In veel gevallen is dit soort asbest veilig zolang het intact blijft.
Losgebonden asbest is minder verankerd en kan makkelijker vezels vrijgeven. Dit soort asbest is gevaarlijker en moet in sommige gevallen worden verwijderd of afgedekt.

Het is belangrijk om te weten welk type asbest je in je dak beschot hebt, omdat het bepaalt of en hoe het moet worden behandeld.

Wanneer is Verwijdering van Asbest in het Dakbeschot Verplicht?

De verwijdering van asbest is niet altijd verplicht, maar er zijn bepaalde situaties waarin het wel nodig is. Deze situaties zijn vooral gerelateerd aan bouw- of renovatieprojecten. Hieronder worden enkele van deze situaties beschreven:

1. Plaatsing van een Dakkapel

Bij de plaatsing van een dakkapel is het noodzakelijk om te controleren of er asbest in het dakbeschot zit. Als dit het geval is, moet het dakbeschot worden verwijderd of afgedekt. Dit is verplicht omdat het dakbeschot bij het plaatsen van de dakkapel kan beschadigd raken, wat kan leiden tot de vrijkomst van asbestvezels.

2. Zonnepanelen

Het plaatsen van zonnepanelen in een dak met asbestbeschot kan het beschot beschadigen. In dat geval moet het asbest dakbeschot worden verwijderd om gezondheidsrisico’s te voorkomen.

3. Verbouwing aan het Dak

Wanneer een verbouwing aan het dak wordt uitgevoerd, zoals een nokverhoging of het plaatsen van een nieuw dak, is het verplicht om asbest dakbeschot te verwijderen. Dit geldt ook bij de verwijdering van bestaande dakbedekking of het aanbrengen van een nieuw laag isolatiemateriaal.

4. Brand of Schade

Als het dakbeschot beschadigd raakt bij een brand of door ouderdom, kan het gevaarlijk worden. In dat geval moet het dakbeschot worden verwijderd, omdat er een risico is op het vrijkomen van asbestvezels.

Hoe Verwijdering van Asbest Dakbeschot Werkt

De verwijdering van asbest dakbeschot is een gevoelige en gereglementeerde procedure. Het moet altijd worden uitgevoerd door een gecertificeerd asbestsaneringsbedrijf. De werkzaamheden moeten volgens de bepalingen in bijlage XIIIa van de Arbeidsomstandighedenregeling worden uitgevoerd, conform artikel 4.27 van de Arbeidsomstandighedenwet.

Stappen bij de Verwijdering

Asbestinventarisatie
- Voorafgaand aan de verwijdering moet een asbestinventarisatie worden uitgevoerd door een gecertificeerde deskundige. Hierbij wordt bepaald of er asbest aanwezig is, hoeveel en welk type asbest het is.
Beoordeling van het Risico
- Na de inventarisatie wordt beoordeeld of verwijdering nodig is of of het materiaal veilig kan blijven. Bij losgebonden asbest is verwijdering meestal verplicht.
Verwijdering of Afdekking
- Als verwijdering nodig is, wordt het asbest dakbeschot verwijderd. Als het veilig kan blijven, kan het worden afgedekt met een permanente laag isolatie of een ander materiaal.
Afvoer en Verwerking
- Het verwijderde asbestmateriaal moet op een veilige manier worden opgeslagen en afgevoerd naar een speciaal afvalverwerkingsbedrijf dat gecertificeerd is voor asbestafval.
Nacontrole
- Na de verwijdering wordt er een nacontrole uitgevoerd om te verifiëren dat het werk volgens de regels is uitgevoerd en dat er geen asbestvezels in de lucht zijn aanwezig.

Alternatieven en Saneringsopties

Als asbest dakbeschot niet moet worden verwijderd, zijn er alternatieven beschikbaar om het veilig te maken. Deze omvatten:

Afdekken: het asbestmateriaal wordt volledig bedekt met een permanente laag, zoals isolatie of een nieuw dakbedekking. Dit is een kostenefficiënte optie, maar alleen toegestaan bij hechtgebonden asbest.
Isolatie toevoegen: het dak kan worden geïsoleerd zonder het bestaande asbestmateriaal te verstoren. Dit is een populaire optie bij renovaties.
Zonnepanelen: bij het aanbrengen van zonnepanelen moet worden gecontroleerd of het dakbeschot veilig is. In sommige gevallen is verwijdering verplicht.

Kosten en Subsidies voor Asbest Verwijdering

De verwijdering van asbest dakbeschot kan aanzienlijke kosten met zich meebrengen. De kosten variëren afhankelijk van de omvang van het project, de toegankelijkheid van het dak en de complexiteit van de verwijdering. In sommige gevallen zijn er subsidies beschikbaar, vooral voor woningen die aan bepaalde criteria voldoen, zoals sociale huurwoningen of woningen in energiearme stadsdeel.

Het is raadzaam om een vrijblijvend offerteaanvraag in te dienen bij een gecertificeerd asbestsaneringsbedrijf om een schatting van de kosten te krijgen. Ook kunnen subsidies worden aangevraagd via de gemeente of andere instanties die financiële ondersteuning bieden bij verbouwingen en saneringen.

Conclusie

Asbest in het dakbeschot is een gevoelig onderwerp, vooral bij projecten zoals het plaatsen van een dakkapel of het aanbrengen van zonnepanelen. Het is belangrijk om te weten hoe je asbest herkent en wanneer het moet worden verwijderd. Asbest is gevaarlijk als het beschadigd raakt of losgebonden is, maar in veel gevallen is het veilig zolang het intact blijft.

Als je twijfelt of er asbest in je dak zit, is het verstandig om een asbestinventarisatie uit te voeren door een gecertificeerde deskundige. Bij renovatie- of verbouwprojecten is het vaak verplicht om asbest dakbeschot te verwijderen of af te dekken.

Door het juiste advies in te winnen en de regelgeving te volgen, kun je ervoor zorgen dat je project veilig en legaal wordt uitgevoerd.