Bezwaar maken tegen omgevingsvergunning van buren: richtlijnen, voorwaarden en praktijkvoorbeelden

Published by Redactie on september 20, 2025 | Category dakkapel

Wanneer buren bouwen, verbouwen of slopen, kan dat soms leiden tot bezwaren vanuit de omgeving. In bepaalde gevallen is het wettelijk toegestaan om bezwaar te maken tegen de omgevingsvergunning van een buur. Dit artikel behandelt de juridische basis, de voorwaarden voor het stellen van een bezwaar, en hoe je dit in de praktijk kunt aanpakken. Daarnaast worden praktijkgevallen besproken die vaak voorkomen in het veld van woningbouw en verbouwing.

Wat is een omgevingsvergunning?

Een omgevingsvergunning is een juridische toestemming die nodig is voor bepaalde bouw-, slop- en verbouwprojecten. Deze vergunning is bedoeld om te zorgen dat bouwprojecten voldoen aan wettelijke eisen, zoals welstandsvoorschriften, bouwtechnische normen en het bestemmingsplan van de gemeente. In het verleden werd deze vergunning ook wel een bouwvergunning genoemd.

Niet alle bouwprojecten vallen onder de vergunningsplicht. Of een project een omgevingsvergunning vereist, hangt af van het type bouwwerk, de locatie, de grootte en de invloed op de omgeving. Voor een overzicht van of een vergunning nodig is, is de website Omgevingsloket.nl een belangrijk informatietool.

Wanneer kun je bezwaar maken?

Het stellen van een bezwaar tegen de omgevingsvergunning van buren is enkel toegestaan als de buren inderdaad een omgevingsvergunning nodig hebben. Dit betekent dat je geen juridisch recht hebt om bezwaar te maken tegen projecten die volgens de wet zonder vergunning mogen worden uitgevoerd.

Voorwaarden voor het stellen van een bezwaar:

Er moet een omgevingsvergunning zijn aangevraagd en verleend door de gemeente.
De aanvrager (of eiser) is jijzelf.
Je moet duidelijk maken waarom je het oneens bent met de beslissing van de gemeente.
Het bezwaar moet binnen een bepaalde termijn worden ingediend, conform de wettelijke procedures.

Als deze voorwaarden zijn vervuld, kun je het proces van bezwaar opstarten.

Hoe maak je bezwaar?

Het proces van het stellen van een bezwaar tegen een omgevingsvergunning omvat verschillende stappen. Het is belangrijk om dit proces goed te doorlopen, zowel juridisch als administratief, om de kans op succes te vergroten.

1. Bezoek de website van je gemeente

Bijna alle gemeenten in Nederland hebben online tools om te informeren over omgevingsvergunningen. Op deze websites kun je meestal ook het bezwaarschrift invullen of downloaden. In sommige gevallen is het mogelijk om dit schriftelijk in te dienen.

2. Stel een bezwaarschrift op

Het bezwaarschrift is het juridisch document dat je indient bij de gemeente (of rechtbank) om te stellen dat je het oneens bent met hun beslissing. Dit schrift moet het volgende bevatten:

Naam en adres van de aanvrager
Het omgevingsbesluit waartegen het bezwaar is ingesteld
Redenen waarom je het oneens bent met de beslissing (bijvoorbeeld: het bouwwerk wijkt af van het bestemmingsplan, het is onveilig of verstoort de welstand)
Wat je denkt dat de juiste beslissing zou moeten zijn
Datum en ondertekening

Daarnaast moet het bezwaarschrift worden onderbouwd met documentatie. Dit kan omvatten:

Het ontwerpbesluit en jouw zienswijze
De beslissing op het bezwaarschrift
Eventuele foto’s of andere documenten die je standpunt onderbouwen

3. Stuur het bezwaarschrift in

Het bezwaarschrift kan worden ingediend via de gemeente of rechtstreeks bij de rechtbank. Welke rechtbank de geschikte is, hangt af van wie de verweerder in de zaak is. De verweerder is de tegenpartij in de procedure. In dit geval is de gemeente de verweerder, omdat zij de vergunning hebben verleend.

Als je niet zeker weet bij welke rechtbank je het bezwaar moet indienen, kun je dit nagaan via het Rechtspraak Servicecentrum (RSC). Dit is een centraal punt waar je hulp kunt krijgen met juridische procedures.

Wanneer zijn argumenten voor bezwaar acceptabel?

De gemeente beoordeelt of je redenen voor bezwaar aanvaardbaar zijn. Er zijn bepaalde categorieën argumenten die vaak als geldig worden gezien:

Bouwplannen wijken af van het bestemmingsplan
- Bijvoorbeeld: je buren willen een uitbouw plaatsen terwijl dit volgens het bestemmingsplan niet mag.
Bouwplannen zijn in strijd met wettelijke bouwvoorschriften
- Bijvoorbeeld: het bouwwerk is een gevaar voor de omgeving of schadelijk voor je gezondheid.
Bouwplannen voldoen niet aan de gemeentelijke bouwverordening
- Dit zijn de regels die de gemeente stelt voor het (ver)bouwen, slopen of gebruiken van gebouwen.
Bouwplannen voldoen niet aan welstandseisen
- Bijvoorbeeld: het bouwwerk is architectonisch niet passend in de omgeving of heeft een negatieve invloed op het straatbeeld.
Blijvende overlast veroorzaakt
- Bijvoorbeeld: je ervaart geluidsoverlast, stankoverlast of geluidsoverlast van het bouwwerk van je buren.

Juridische beoordeling van het bezwaar

De gemeente moet beoordelen of het bezwaar volgens de wet in overweging genomen kan worden. Als het bezwaar wordt afgewezen, is het mogelijk om beroep aan te vragen bij de rechtbank. Dit is een tweede juridische stap die het bezwaar verder verstrekt.

Beroep bij de rechtbank

Als je bezwaar bij de gemeente is afgewezen, kun je beroep instellen bij de rechtbank. Dit is een juridisch proces dat in het kader van de Eerste Kamer of Rechtspraak kan plaatsvinden.

Stappen bij het stellen van een beroep:

Voorbereiding van het beroepschrift
- Je moet een schriftelijk beroepschrift opstellen, vergelijkbaar met het bezwaarschrift.
- In dit document moet je aangeven waarom je het beroep instelt en welke feiten en juridische argumenten je onderbouwen.
Indienen van het beroepschrift
- Je dient het beroepschrift in bij de juiste rechtbank.
- Je moet het document ondertekenen en dateren.
Bijlagen en onderbouwing
- Net zoals bij het bezwaarschrift, zijn er documenten en bewijzen nodig om je standpunt te onderbouwen.
Verwerking door de rechtbank
- De rechtbank beoordeelt of de gemeente correct heeft gehandeld in de toekenning van de vergunning.
- Als de rechtbank het beroep afdankt, kan je in sommige gevallen ook bij de Hoge Raad terecht.

Praktijkvoorbeelden: bezwaar tegen dakkapellen en illegale bouwwerken

In praktijk is het stellen van bezwaren tegen bouwwerken vaak gericht op kleine maar zichtbare bouwprojecten, zoals dakkapellen, containers en bijgebouwen in de tuin. Deze bouwwerken kunnen de welstand van de omgeving negatief beïnvloeden.

1. Dakkapellen

Dakkapellen zijn een veelvoorkomend bouwwerk dat vaak zonder bouwvergunning wordt gerealiseerd. Echter, in sommige gemeenten, zoals Barendrecht, zijn er strakke regels inzake de maat, vorm en uitstraling van dakkapellen die gericht zijn op het openbare gebied.

Voorbeeld: Barendrecht

Maximale breedte van een dakkapel op een voorgevel mag 50% van de dakvlakbreedte zijn, met een maximum van drie meter.
Dakkapellen mogen niet dominant zijn ten opzichte van het resterende bouwwerk.
Dakkapellen moeten architectonisch passen in de omgeving en mogen niet negatief invloed hebben op het straatbeeld.

Als buren een dakkapel realiseren die niet voldoet aan deze regels, kan het eventueel het recht geven om bezwaar te maken. Het is echter belangrijk om te controleren of het bouwwerk onder de vergunningsplicht valt.

2. Illegale containers en cabins

Containers en cabins worden vaak gebruikt als bijgebouwen in voortuinen of achtertuinen. In de meeste gevallen vallen deze onder de vergunningsplicht, vooral als het gaat om permanente bouwwerken.

Voorbeeld: Containers in woonwijken

Containers en cabins met een industrieel uiterlijk passen vaak niet in de architectonische stijl van een woonwijk.
Deze bouwwerken kunnen het straatbeeld negatief beïnvloeden en worden vaak gezien als welstandsexcessen.
Gemeenten kunnen handhavend optreden tegen dergelijke bouwwerken, ook als de vergunning niet is aangevraagd.

Als je buren illegale containers of cabins plaatsen, kan het in sommige gevallen het recht geven om bezwaar te maken, vooral als het bouwwerk een welstandsexces vormt.

Bezwaar maken wanneer de buren geen vergunning nodig hebben

Als je buren bouwen of verbouwen zonder dat een omgevingsvergunning nodig is, dan kan je geen juridisch bezwaar maken tegen hun bouwplan. Dit betekent dat je geen recht hebt om de gemeente om een beslissing te vragen.

Alternatieve oplossingen

Als je het oneens bent met de bouwplannen van je buren, zijn er andere manieren om tot een oplossing te komen:

Gesprek met de buren
- Vraag of je hun plannen kunt bespreken en stel eventueel suggesties voor om eventuele problemen te voorkomen.
- Soms is het mogelijk om samen tot een compromis te komen.
Buurtbemiddeling
- In geval van burenruzie kan buurtbemiddeling een waardevolle hulp zijn. Veel gemeenten bieden deze dienst aan via het wijkteam.
- Een onafhankelijke vrijwilliger helpt bij het zoeken naar een oplossing die voor iedereen aanvaardbaar is.
Juridische hulp via rechtsbijstandverzekering
- Als buurtbemiddeling niet werkt, kan je juridische hulp aanvragen via je rechtsbijstandverzekering.
- Een jurist kan je helpen bij het formuleren van je bezwaar of andere juridische stappen.

Praktijkgevallen

1. Bezwaar tegen een verbouwing die niet past in het straatbeeld

Een veelvoorkomend geval is wanneer buren een verbouwing uitvoeren die volgens de gemeentelijke welstandseisen niet past in de omgeving. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de kleur, vorm of materiaal van het bouwwerk in contrast staat met de omgeving.

In dit geval kun je bezwaar maken op grond van welstandsvoorschriften. Het is belangrijk om aan te tonen dat het bouwwerk negatief invloed heeft op het straatbeeld of het welzijn van de omgeving.

2. Bezwaar tegen een bouwwerk dat een gevaar vormt

Als je buren een bouwwerk realiseren dat een gevaar vormt voor de veiligheid van de omgeving, is het mogelijk om bezwaar te maken. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als een bouwwerk instabiel is of een risico vormt op brand of instorting.

In dergelijke gevallen zijn veiligheidsvoorschriften en bouwtechnische normen van toepassing. Het is belangrijk om aan te tonen dat het bouwwerk in strijd is met deze normen.

Conclusie

Bezwaar maken tegen een omgevingsvergunning van buren is een juridisch proces dat enkel mogelijk is als de buren inderdaad een vergunning nodig hebben. Het is belangrijk om te weten welke voorwaarden van toepassing zijn en hoe je het proces kunt aanpakken.

Bij het stellen van een bezwaar of beroep moet je je standpunt goed onderbouwen, zowel feitelijk als juridisch. Het is ook belangrijk om te overwegen of juridische actie nodig is of dat een alternatieve oplossing, zoals een gesprek of buurtbemiddeling, het probleem kan oplossen.

Bij het werken aan bouwprojecten in woonwijken is het essentieel om te voldoen aan de gemeentelijke en juridische eisen. Zowel dakkapellen als containers kunnen leiden tot bezwaren, vooral als ze het straatbeeld negatief beïnvloeden. Het is daarom verstandig om vooraf te controleren of een project onder de vergunningsplicht valt.