Regels voor vergunningsvrije dakkapellen in 2025: Locaties, afmetingen en uitzonderingen

Published by Redactie on september 20, 2025 | Category dakkapel

Wanneer het gaat om het plaatsen van een dakkapel, is het belangrijk om te weten of dit onder de regels van vergunningsvrij bouwen valt. Veel eigenaren weten niet precies welke voorwaarden moeten worden voldaan om een dakkapel zonder bouwvergunning te mogen plaatsen. De regels zijn duidelijk opgesteld in het Besluit omgevingsrecht (Bor) en zijn landelijk geldend, maar kunnen ook beïnvloed worden door lokaal beleid, zoals welstandsregels of beperkingen in bestemmingsplannen.

In dit artikel geven we een overzicht van de huidige regels voor vergunningsvrije dakkapellen in 2025. We leggen uit op welke locaties een dakkapel zonder vergunning mag worden geplaatst, welke afmetingen en hoogte-eisen gelden, en welke uitzonderingen en beperkingen er zijn. Daarnaast geven we aan wat je moet doen als je dakkapel niet vergunningsvrij is en wanneer een vergunning inderdaad verplicht is.

Wat is een vergunningsvrije dakkapel?

Een vergunningsvrije dakkapel is een constructie die zonder bouw- of omgevingsvergunning geplaatst mag worden. Dit betekent dat de eigenaar geen aanvraag hoeft te doen bij de gemeente, wat tijd en kosten kan besparen. De vrijstelling is bedoeld voor kleine verbouwingen die geen significante veranderingen teweegbrengen in de bebouwing of het stadsbeeld.

Om een dakkapel vergunningsvrij te plaatsen, moet deze echter aan een aantal strikte voorwaarden voldoen. Deze eisen zijn vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht en gelden landelijk. Het is echter belangrijk om rekening te houden met eventuele lokale beperkingen die kunnen gelden in bepaalde stadsdelen of gemeenten.

Algemene voorwaarden voor vergunningsvrije dakkapellen

Een dakkapel is vergunningsvrij als aan alle relevante eisen is voldaan. Deze eisen richten zich op de locatie, het model, de afmetingen, en eventuele lokale beperkingen.

1. Locatie van de dakkapel

De locatie van de dakkapel is een van de belangrijkste bepalende factoren of een dakkapel vergunningsvrij mag worden geplaatst. De regels zijn als volgt:

Achtergevel: In de meeste gevallen mag een dakkapel vergunningsvrij worden geplaatst aan de achterzijde van een woning. Dit is de meest voorkomende locatie voor een vergunningsvrije dakkapel.
Zijkant: Ook aan de zijkant van een woning is een dakkapel vergunningsvrij toegestaan, mits deze niet grenst aan openbaar toegankelijk gebied zoals een stoep, straat of plein.
Voorzijde: Het plaatsen van een dakkapel aan de voorzijde van een woning is meestal niet vergunningsvrij. Uitzonderingen zijn mogelijk bij een welstandsvrije woning of in bijzondere situaties, maar dit is in de praktijk zeldzaam.

Bij hoekwoningen is het vaak zo dat de zijkant zichtbaar is vanaf de weg, wat betekent dat een vergunning meestal nodig is. Bij appartementen is het verplicht om eerst toestemming te vragen aan de Vereniging van Eigenaren (VvE). Pas als de VvE akkoord geeft en de dakkapel aan alle voorwaarden voldoet, is het vergunningsvrij.

2. Model van de dakkapel

Een belangrijke voorwaarde voor een vergunningsvrije dakkapel is het type dak dat wordt gebruikt. De regels zijn als volgt:

Plat dak: Een dakkapel is vergunningsvrij als deze een plat dak heeft. Dus dakkapellen met een schuin dak voldoen niet aan de eisen en zijn niet vergunningsvrij.
Materiaal: Er zijn meestal geen beperkingen op het materiaal dat wordt gebruikt. Zowel kunststof als houten dakkapellen mogen vergunningsvrij worden geplaatst. In sommige gevallen, zoals in oude stadscentra of monumentale gebieden, kunnen er echter specifieke eisen zijn gesteld door de gemeente.
Velux dakkapellen: Deze type dakkapellen kunnen vaak binnen de vergunningsvrije regels vallen, mits ze voldoen aan de afmetingen en locatie-eisen. Ze passen vaak goed binnen de gestelde welstandseisen.

3. Afmetingen en hoogte-eisen

De afmetingen van een dakkapel zijn ook belangrijk bij het bepalen of deze vergunningsvrij is. De volgende richtlijnen gelden:

Maximale hoogte: Een vergunningsvrije dakkapel mag maximaal 175 centimeter hoog zijn. Dit betreft de verticale hoogte vanaf het dakoppervlak tot aan het bovenste punt van de dakkapel.
Afstand tot de dakranden: De dakkapel moet minimaal 50 centimeter afstand houden tot beide zijkanten van het dak. Dit betekent dat je de dakkapel niet in de volledige breedte van het dak mag plaatsen.
Breedte: De breedte van de dakkapel moet binnen de landelijke regels vallen. Meestal mag de breedte niet meer zijn dan een bepaalde fractie van de dakbreedte, afhankelijk van de locatie en andere omstandigheden.

Het is belangrijk om deze afmetingen nauwkeurig te meten en te controleren voordat je begint met de bouw. Mislukte afmetingen kunnen leiden tot het verlies van de vergunningsvrijstelling.

4. Uitzonderingen en beperkingen

Hoewel de meeste dakkapellen vergunningsvrij geplaatst kunnen worden, zijn er ook situaties waarin een vergunning verplicht is. Deze worden uitzonderingen genoemd.

Monumentale panden en beschermd stadsgezicht

Als je in een monumentaal pand woont of in een gebied met een beschermd stads- of dorpsgezicht, is het plaatsen van een dakkapel niet vergunningsvrij. In deze gevallen is altijd een vergunning nodig, ook als de dakkapel aan de achterzijde wordt geplaatst.

Bestemmingsplanbeperkingen

Sommige wijken of woningtypen hebben een bestemmingsplan dat vergunningsvrij bouwen uitsluit. Het is daarom altijd verstandig om dit te controleren voordat je begint met de bouw. De gemeente kan je helpen bij het inzien van bestemmingsplannen.

VvE-regelgeving voor appartementen

Bij appartementen is het verplicht om eerst toestemming te vragen aan de Vereniging van Eigenaren (VvE). Zelfs als een dakkapel technisch gezien vergunningsvrij zou zijn, kan de VvE extra eisen stellen of het project afwijzen. In veel gevallen is een vergunning dus ook verplicht.

5. Stappenplan voor vergunningsvrij bouwen

Als je een dakkapel vergunningsvrij wilt plaatsen, is het verstandig om het volgende stappenplan te volgen:

Controleer of je dakkapel vergunningsvrij is
Gebruik de online tool van de overheid: omgevingswet.overheid.nl/checken. Hier kun je invullen welke regels voor jouw situatie van toepassing zijn.
Meet alles nauwkeurig op
Controleer of de afmetingen van je dakkapel voldoen aan de landelijke regels. Denk aan de hoogte, afstand tot de dakranden en eventuele breedte-eisen.
Informeer je buren
Hoewel het niet verplicht is, is het slim om je buren op de hoogte te brengen om eventuele onrust of problemen te voorkomen.
Check de gemeentelijke eisen
Sommige gemeenten stellen extra eisen, zoals welstandseisen of beperkingen voor zichtbaarheid. Zorg dat je deze kent en aan kunt voldoen.
Bewaar alle documenten
Houd bewijs op van alles wat je hebt gedaan, zoals tekeningen, berekeningen en eventuele communicatie met de gemeente of aannemer.

6. Wat te doen als je dakkapel niet vergunningsvrij is?

Als jouw dakkapel niet voldoet aan de vergunningsvrije eisen, is het verplicht om een bouwvergunning aan te vragen bij de gemeente. De procedure voor het aanvragen van een vergunning is iets ingewikkelder dan het vergunningsvrije proces, maar het zorgt er wel voor dat je project legaal en veilig is.

Vanaf 1 januari 2024 is de nieuwe Omgevingswet van kracht. Onder deze wet is het in veel gevallen voldoende om een melding te doen bij de gemeente in plaats van een volledige vergunning aan te vragen. Dit versnelt het proces aanzienlijk.

De beslissingstermijn voor een vergunning is volgens de nieuwe wet beperkt tot maximaal 8 weken, met de mogelijkheid om dit met 6 weken te verlengen. Dit is een aanzienlijke verbetering ten opzichte van de oude wachttijd van 26 weken.

7. Verschil tussen dakkapel en dakopbouw

Het is belangrijk om het verschil tussen een dakkapel en een dakopbouw te begrijpen. Hoewel beide constructies boven het dak worden geplaatst, zijn de regels en eisen verschillend.

Een dakkapel is een kleine uitstulping boven het dak, vaak met een plat dak en een beperkte hoogte. Deze kan in veel gevallen vergunningsvrij worden geplaatst, mits aan de eisen is voldaan.

Een dakopbouw daarentegen is een grotere uitbreiding boven het dak, meestal met een schuin of dubbeldak. Dit type verbouwing is altijd vergunningsbehoorend en vereist altijd een bouwvergunning.

Conclusie

Het plaatsen van een dakkapel kan in veel gevallen vergunningsvrij zijn, mits aan een aantal eisen is voldaan. De locatie, het model en de afmetingen van de dakkapel zijn bepalende factoren. Aan de achterzijde van een woning is een dakkapel meestal vergunningsvrij, mits ze niet grenst aan openbaar toegankelijk terrein. Aan de zijkant is het ook mogelijk, maar aan de voorzijde is een vergunning meestal verplicht.

Bij appartementen en monumentale panden is er extra aandacht nodig. In deze gevallen is het verplicht om toestemming te vragen bij de VvE of de gemeente. Ook bestemmingsplanbeperkingen kunnen gelden en moeten worden gecontroleerd.

Voor eigenaren die niet zeker weten of hun dakkapel vergunningsvrij is, is het verstandig om gebruik te maken van de online tool van de overheid of om raad te vragen bij een vakman. Zo kun je zorgen dat je project legaal, veilig en aan de regels voldoet.