Verzakking van dakkapellen: oorzaken, preventie en bouwtechnische oplossingen

Bij renovatieprojecten en uitbreidingen van woningen speelt een dakkapel vaak een belangrijke rol. Deze uitsteeksels boven het dak kunnen zowel esthetisch als functioneel een waardevolle toevoeging zijn aan een woning. Echter, een veelvoorkomend probleem dat bij dakkapellen kan ontstaan, is verzakking. Verzakking betreft een zinkend of instortend deel van de dakkapel, wat kan leiden tot lekkages, structuurproblemen en risico’s voor de veiligheid. In dit artikel behandelen we de oorzaken van verzakking van dakkapellen, mogelijke bouwtechnische oplossingen en preventieve maatregelen die van toepassing kunnen zijn. De informatie is gebaseerd op de beschikbare bronnen en praktijkvoorbeelden uit de regio’s Castricum, Land van Cuijk en andere regio’s in Nederland.

Inleiding: Verzakking van dakkapellen

Dakkapellen zijn vaak op maat gemaakt en snel geplaatst, waardoor het belang van een vaste fundering en adequate bouwtechniek vaak wordt onderschat. Hoewel dakkapellen niet altijd worden aangemerkt als volwaardige bouwwerken, zoals duidelijk is uit jurisprudentie (zie bron 3), blijkt uit praktijk dat onvoldoende aandacht voor de fundering en constructie kan leiden tot verzakking. Dit kan zowel tijdens de bouw als in de jaren erna gebeuren.

In de context van verzakking van dakkapellen zijn er verschillende factoren die een rol spelen. Deze variëren van het gebruik van bepaalde materialen tot het ontbreken van een vaste fundering. In de volgende onderdelen leggen we deze oorzaken en mogelijke oplossingen uit.

Oorzaken van verzakking van dakkapellen

1. Onvoldoende fundering

Een van de belangrijkste oorzaken van verzakking is het gebrek aan een vaste fundering. In juridische casussen is reeds vastgesteld dat constructies zoals waterleidingen, olieleidingen, trailerhellingen en damwanden die geen fundering hebben, niet aangemerkt worden als bouwwerken (zie bron 3). Toch kunnen dergelijke structuren instorten of veranderen door lading en druk. Hetzelfde kan gelden voor dakkapellen die los op de dakconstructie zijn gemonteerd zonder diepe fundering.

Als een dakkapel niet op een vaste fundering is aangebracht, kan de zwaartekracht en de belasting van wind of sneeuw leiden tot verzakking. Dit is vooral het geval bij zwaardere materialen of bij dakkapellen die verder uitsteken boven het dak.

2. Gebruik van lichte of flexibele materialen

Dakkapellen worden vaak gemaakt van kunststof of polyester, zoals bij Perfect Dakkapellen in Land van Cuijk (zie bron 2). Deze materialen zijn licht en makkelijk te installeren, maar hebben minder stabiliteit dan traditionele bouwmaterialen zoals hout of beton. Ondanks het voordeel van lichtgewicht, is het gebruik van kunststof dakkapellen soms niet geschikt in situaties waarbij de fundering of de dakconstructie niet sterk genoeg is.

Vooral bij dakkapellen die breed zijn (bijvoorbeeld tot 12 meter breed) is het belangrijk dat de constructie goed is vastgelegd aan het dak en op een vaste fundering rust. Dit is niet altijd het geval bij prefab dakkapellen die snel worden geplaatst in één dag.

3. Verkeerde montage of installatie

Tijdens de installatie van een dakkapel kan het gebeuren dat de montage niet volgens de juiste bouwtechnieken wordt uitgevoerd. Bijvoorbeeld:

• Het gebruik van onvoldoende bevestigingsmiddelen;
• Foutieve montage van de afwatering;
• Het ontbreken van een goed geïsoleerd en afgedicht ontwerp.

Zoals beschreven in een bouwkundige keuring (zie bron 1), kan het gebruik van geavanceerde inspectietechnieken zoals die door Premiumkeur worden toegepast, helpen bij het opsporen van mogelijke problemen in het dak, inclusief de structuur van de dakkapel.

4. Veroudering of slijtage

Na verloop van tijd kunnen ook dakkapellen onderhevig zijn aan slijtage en veroudering. Dit is vooral het geval bij dakkapellen die niet goed geïsoleerd zijn of die niet voldoende onderhoud hebben gekregen. De combinatie van lichtgewicht materialen en slechte afwatering kan leiden tot verzakking, vooral in regio’s met regenrijke winters.

Bouwtechnische oplossingen voor verzakking van dakkapellen

1. Vaste fundering aanbrengen

De meest directe oplossing voor verzakking is het aanbrengen van een vaste fundering onder de dakkapel. Dit kan worden gedaan door een betonplaat of een funderingsconstructie te plaatsen die goed verbonden is met het hoofdgebouw. In juridische casussen is vastgesteld dat ondergrondse bouwwerken zoals kelders, kelderingangen en laadperrons die de voorgevelrooilijn overschrijden, in bepaalde gevallen ontheffing kunnen krijgen (zie bron 3). Dit suggereert dat het aanbrengen van een vaste fundering onder een dakkapel binnen de mogelijkheden ligt.

2. Stabilisatie van de dakconstructie

Als de fundering niet verder aangelegd kan worden, kan er ook aandacht worden besteed aan de stabilisatie van de dakconstructie. Dit houdt in dat extra balken of steunen worden geplaatst om de druk en belasting van de dakkapel te verdelen. In sommige gevallen kan ook een verbeterde bevestiging van de dakkapel aan het dak helpen, bijvoorbeeld door het gebruik van extra schroeven, verankeringen of sterkere kozijnen.

3. Herinstallatie of vervanging

Als de dakkapel al is geïnstalleerd en er is sprake van verzakking, kan overwogen worden om de dakkapel compleet te vervangen of te herinstalleren. In dat geval is het belangrijk om:

• Een kwaliteitskeuring uit te voeren (zoals bij Premiumkeur);
• De fundering en dakconstructie te verbeteren;
• Te kiezen voor een dakkapel met een robuustere constructie (bijvoorbeeld hout of beton in plaats van kunststof).

Bij Perfect Dakkapellen in Land van Cuijk wordt bijvoorbeeld een HR++ isolatieglas gebruikt voor thermische isolatie, wat niet alleen het energieverbruik vermindert, maar ook bijdraagt aan een betere stabiliteit van de dakkapel (zie bron 2).

4. Aanpassing van het afwateringssysteem

Een goed functionerend afwateringssysteem is ook belangrijk om verzakking van dakkapellen te voorkomen. Het is essentieel dat water niet kan opkruipen of verzamelen onder de dakkapel, wat kan leiden tot vochtproblemen en daardoor slijtage. In bouwkundige inspecties wordt vaak aandacht besteed aan het afwateringssysteem, zoals het aantal sloten, de richting van het water en de kwaliteit van de afdekking.

Preventieve maatregelen tegen verzakking

1. Kwaliteitskeuring en inspectie

Een bouwkundige keuring is essentieel om mogelijke problemen met de dakkapel en het dak te ontdekken op een vroeg stadium. Inspecteurs zoals die van Premiumkeur (zie bron 1) zijn ervaren in het opsporen van lekkages en structuurproblemen. Tijdens de inspectie kan er aandacht worden besteed aan:

• De toestand van de fundering;
• De stabiliteit van de dakkapel;
• Het afwateringssysteem;
• De isolatie en afwerking.

2. Goede planning en uitvoering

Bij het plannen van een dakkapel is het belangrijk om aandacht te besteden aan de technische specificaties van het ontwerp. Dit betreft onder andere:

• De breedte en hoogte van de dakkapel;
• Het type materiaal dat wordt gebruikt;
• De fundering en bevestiging;
• De afwatering en isolatie.

De kosten van dakkapellen variëren afhankelijk van de breedte (zie bron 2):

Hoewel de kosten per vierkante meter dalen bij grotere dakkapellen, is het belangrijk dat het ontwerp en de uitvoering kwaliteitsvol zijn, zodat de dakkapel niet instort of verzakt.

3. Onderhoud en regelmatige inspectie

Na de installatie is het belangrijk om de dakkapel regelmatig te inspecteren en eventueel te onderhouden. Dit kan bestaan uit:

• Het controleren van eventuele lekkages;
• Het reinigen van sloten en afvoeren;
• Het inspecteren van eventuele slijtage of beschadiging;
• Het controleren van de bevestiging en fundering.

Een vrijblijvend adviesgesprek met een bouwexpert is aan te raden, vooral bij oudere woningen of bij woningen met zwaardere dakkapellen.

4. Kiezen voor robuustere materialen

Hoewel kunststof dakkapellen licht en makkelijk te installeren zijn, kunnen ze in sommige gevallen niet voldoen aan de vereisten voor stabiliteit en duurzaamheid. In dergelijke gevallen kan het kiezen voor robuustere materialen zoals hout of beton beter zijn. Dit is bijvoorbeeld het geval bij dakkapellen in regio’s met harde winters of in woningen met een zwaar gebruik.

Verzakking en asbest: een extra risico

Een ander aspect dat bij verzakking van dakkapellen een rol kan spelen, is het aanwezig zijn van asbest in de omgeving of in het dak zelf. Asbest kan bij sloop- of omvormingsprojecten voorkomen, en bij onvoorzichtigheid kan dit leiden tot gevaarlijke situaties. In dat geval zijn er strikte regels voor de verwijdering van asbest (zie bron 4). Deze regels gelden ook bij het slopen van dakkapellen, indien asbest aanwezig is. De sloop moet worden gemeld aan het bouw- en woningtoezicht, en er moeten schriftelijke meldingen worden gedaan.

Een verzakking van een dakkapel kan dus niet alleen leiden tot bouwtechnische problemen, maar ook tot veiligheidsrisico’s, vooral bij het aanwezig zijn van asbest of andere gevaarlijke stoffen.

Conclusie

Verzakking van dakkapellen is een veelvoorkomend probleem dat kan ontstaan door een combinatie van factoren, waaronder onvoldoende fundering, het gebruik van lichte materialen, verkeerde montage en veroudering. De oplossingen liggen in het aanbrengen van een vaste fundering, het stabiliseren van de dakconstructie, het herinstalleren of vervangen van de dakkapel en het uitvoeren van preventieve maatregelen zoals kwaliteitskeuringen en onderhoud.

Bij het plannen van een dakkapel is het aan te raden om kwaliteitsvolle bouwtechnieken en materialen te kiezen en regelmatig inspecties uit te voeren. Dit helpt om verzakking te voorkomen en de levensduur van de dakkapel te verlengen. Voor homeowners, DIY-enthusiastes en bouwprofessionals is het belangrijk om zich bewust te zijn van de bouwtechnische aspecten van dakkapellen en de mogelijke risico’s die samenhangen met hun installatie en gebruik.

Bronnen

1. Dakinspectie Castricum
2. Dakkapel Land van Cuijk
3. Lokale regelgeving – bouwwerken
4. Lokale regelgeving – sloopwerken en asbest