Verbeterd Gescheiden Stelsel 2.0: Een Efficiënte Oplossing voor Riolering

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category riolering

In de afgelopen jaren is er veel aandacht geweest voor de efficiëntie en duurzaamheid van rioleringssystemen. Een van de oplossingen die in de praktijk zijn gebleken, is het Verbeterd Gescheiden Stelsel 2.0 (VGS 2.0). Dit systeem biedt een betere oplossing voor het afvoeren van afvalwater en regenwater, waardoor zowel het milieu als de hydraulische capaciteit van het watersysteem wordt verbeterd. De informatie in de bronnen laat zien dat dit systeem een aanzienelijke bijdrage levert aan het verminderen van het afvoeren van hemelwater naar rioolstelsels, en daarmee ook aan de besparing van waterkwaliteitsproblemen.

Wat is VGS 2.0?

Het VGS 2.0 is een verbeterde versie van het traditionele gescheiden rioolstelsel, waarbij afvalwater en regenwater apart worden afgevoerd. Het doel van de ombouw naar VGS 2.0 is om de afvoer van hemelwater naar de rioolstroom te verminderen, zodat het water lokaal kan worden gebruikt of op een veilige manier naar het oppervlaktewater kan worden geloosd. Dit systeem is ontwikkeld door het STOWA-stichting RIONED-project en wordt tegenwoordig gebruikt in verschillende gebieden in Nederland.

In het VGS 2.0 wordt het afvalwater van foutaansluitingen naar de rioolstroom afgevoerd, terwijl het regenwater lokaal in het watersysteem wordt gebruikt. Dit gebeurt door het inzetten van twee pompen: één die gericht is op het afvoeren van vuil water naar de rioolstroom, en één die gericht is op het afvoeren van schoon water naar het oppervlaktewater. Dit systeem is vaak te realiseren met een eenvoudige sturing op waterpeilen, waardoor het mogelijk is om het afvoeren van het vuile water te beheren op basis van de waterstand.

Werking van het VGS 2.0

De werking van het VGS 2.0 is gebaseerd op een aantal uitgangspunten. Tijdens droog weer is het hemelwaterstelsel weinig actief, en is de waterkwaliteit onvoldoende om op het oppervlaktewater te mogen lozen. Bij kleine buien is de waterkwaliteit ook onvoldoende, vanwege de aard van het afvoerend oppervlak en het opwassen van materialen in het stelsel. Pas bij grotere buien wordt de waterkwaliteit voldoende om op het oppervlaktewater te mogen lozen.

De gemaalregeling van het VGS 2.0 is gebaseerd op waterstand. Bij een waterstand lager dan 3,55 m boven NAP wordt de afvoer richting rwzi geactiveerd, met een maximale capaciteit van 20 m3/u. Bij een waterstand hoger dan 3,55 m NAP wordt de afvoer richting het oppervlaktewater geactiveerd. In deze modus draait het gemaal op volledige capaciteit om het stelsel na een grote bui weer zo snel mogelijk leeg te krijgen.

De ombouw naar VGS 2.0 heeft een aanzienlijk effect op de afvoer van het water in de onderdrempelberging. Bijvoorbeeld, in het bedrijventerrein in Beneden-Leeuwen is het mogelijk geworden om ‘vies’ water uit het HWA-stelsel naar de rwzi af te voeren, en ‘schoon’ hemelwater lokaal te houden en af te voeren naar een naastgelegen watergang.

Voordelen van VGS 2.0

Het VGS 2.0 biedt meerdere voordelen in vergelijking met het traditionele gescheiden rioolstelsel. Een van de belangrijkste voordelen is dat het helpt bij het verminderen van de afvoer van hemelwater naar de rwzi. Dit leidt tot een betere waterkwaliteit in het oppervlaktewater en een verminderde belasting op de rioolstroom.

Daarnaast biedt het systeem ook een betere hydraulische ruimte in de overbelaste persleiding. Bijvoorbeeld, in het geval van het gemaal Expeditieweg is de aangesloten capaciteit verminderd van 110 m3/u naar 25 m3/u, wat een aanzienelijke besparing oplevert op operationele zuiveringskosten. Dit kan oplopen tot 3 miljoen euro per jaar in Nederland, en zelfs tot 25 miljoen euro per jaar als afvalwater op de rwzi een nabehandeling krijgt voor microverontreinigingen.

Waterkwaliteit en Meetgegevens

De waterkwaliteit speelt een cruciale rol in het functioneren van het VGS 2.0. Tijdens grotere buien wordt er gekeken naar de waterkwaliteit van het water dat naar het oppervlaktewater wordt geloosd. Om dit te controleren, zijn er metingen gedaan in het HWA-gemaal. In de periode november 2023 tot juni 2024 is er vier keer gemeten met een monsternamekast. De resultaten laten zien dat de gemeten concentraties in de buurt van de mediaanwaarden uit de STOWA-regenwaterdatabase liggen. Alleen voor minerale olie lijkt de concentratie iets hoger, maar nog ruim onder het 90%-percentiel.

Deze metingen tonen aan dat het water dat wordt geloosd naar het oppervlaktewater inderdaad relatief schoon is. Dit is van belang voor het behouden van de kwaliteit van het oppervlaktewater, en helpt bij het bepalen of het water geschikt is om in het systeem te worden gebruikt.

Toepassing in Praktijk

In de praktijk is het VGS 2.0 al toegepast in verschillende gebieden. Een voorbeeld is het bedrijventerrein in Beneden-Leeuwen, waar het systeem is omgebouwd naar een VGS 2.0. Hierdoor is het mogelijk geworden om ‘vies’ water uit het HWA-stelsel naar de rwzi af te voeren, en ‘schoon’ hemelwater lokaal te houden. Dit systeem helpt bij het verminderen van de belasting op de rioolstroom en het behouden van de kwaliteit van het oppervlaktewater.

In het gemaal Expeditieweg is de ombouw naar VGS 2.0 uitgevoerd met het oog op het verminderen van de afvoer naar de rwzi en het creëren van hydraulische ruimte in de persleiding. Na de ombouw is het mogelijk geworden om ruim 10.000 m3 hemelwater naar de watergang te verpompen, in plaats van naar de rwzi. Dit is een aanzienlijke bijdrage aan de waterkwaliteit in het oppervlaktewater.

Conclusie

Het VGS 2.0 is een betere oplossing voor het afvoeren van afvalwater en regenwater. Het systeem helpt bij het verminderen van de afvoer van hemelwater naar de rioolstroom, waardoor de kwaliteit van het oppervlaktewater wordt behouden. Daarnaast biedt het systeem ook een betere hydraulische ruimte in de overbelaste persleiding, wat leidt tot besparingen op operationele zuiveringskosten.

De implementatie van het VGS 2.0 is een belangrijke stap in de toekomst van het rioleringssysteem. Door het systeem te verbeteren, kan er efficiënter worden omgegaan met het afvoeren van water, en blijft de kwaliteit van het oppervlaktewater behouden. Dit is een belangrijk onderdeel van de duurzame ontwikkeling van het watersysteem in Nederland.