Vergunning voor een dakkapel: wanneer is het nodig en wat zijn de voorwaarden?

Published by Redactie on september 22, 2025 | Category dakkapel

Bij de uitbreiding van een woning of de verbouwing van een bestaand huis is een dakkapel een veelgebruikte oplossing om extra leefruimte te creëren. Hoewel het een relatief eenvoudige constructie is, is het legaal plaatsen van een dakkapel niet altijd eenvoudig. Veel eigenaars weten niet of ze een omgevingsvergunning nodig hebben of of hun dakkapel vergunningsvrij kan worden geplaatst. Dit artikel legt de wettelijke eisen, voorwaarden en situaties uit waarin een dakkapel zonder vergunning geplaatst mag worden, op basis van de meest recente en betrouwbare informatie.

Inleiding

Een dakkapel is een constructie die gemaakt wordt boven het dakvlak van een woning, doorgaans met de bedoeling extra licht, ruimte of ventilatie te creëren. In de praktijk zijn dakkapellen populaire keuzes voor de renovatie van woningen, omdat ze eenvoudig te integreren zijn in het bestaande daksysteem. Echter, de bouw van een dakkapel valt onder de regelgeving van het Bouwbesluit, het Bestemmingsplan en andere lokale voorschriften. Hierdoor is het belangrijk om vooraf te bepalen of een vergunning nodig is voor de dakkapel.

De regels zijn in de loop van de jaren gelicht geworden, met name sinds de inwerkingtreding van de Omgevingswet in januari 2024. Deze wet heeft ervoor gezorgd dat bepaalde dakkapellen makkelijker en sneller kunnen worden geplaatst, mits ze aan specifieke voorwaarden voldoen. De vraag die zich nu stelt is: moet je een vergunning aanvragen voor een dakkapel? En zo ja, onder welke omstandigheden?

Wanneer is een vergunning nodig?

Een vergunning is een juridisch instrument dat een eigenaar toestaat om bouwwerkzaamheden uit te voeren volgens bepaalde voorwaarden. In het geval van een dakkapel is een omgevingsvergunning nodig als de constructie niet voldoet aan de criteria voor vergunningsvrij bouwen. Dit kan het geval zijn in verschillende situaties, zoals:

De dakkapel is geplaatst op de voorzijde van de woning.
Volgens de regelgeving moet een dakkapel op de voorzijde van een woning in de meeste gevallen een vergunning hebben. Dit geldt vooral als de dakkapel zichtbaar is vanaf een openbaar toegankelijk gebied, zoals een straat, vaarwater of openbare ruimte. De reden hiervoor is dat de uiterlijke vorm en het ontwerp van de dakkapel beïnvloedt op de stadsbeeld en de welstand van de omgeving.
De dakkapel bevindt zich in een beschermd stadsgezicht of op een monument.
Als de woning in een beschermd stadsgezicht staat of zelf een monument is, is het praktisch altijd verplicht om een vergunning aan te vragen. Monumenten en beschermd stadsgezicht worden beheerd door de gemeente of een architectonische beschermer. Deze partijen controleren of de aanpassingen aan het daksysteem de historische of architectonische waarde van het pand niet negatief beïnvloeden.
De dakkapel is van een speciaal type, zoals een hoekdakkapel of een nokverhogende dakkapel.
Hoekdakkapellen en nokverhogende dakkapellen voldoen vaak niet aan de standaardmaatvoorschriften voor vergunningsvrije dakkapellen. Daarom is het bij deze typen dakkapellen meestal verplicht om een vergunning aan te vragen.
De dakkapel voldoet niet aan de afstandseisen.
Bij een vergunningsvrije dakkapel zijn er bepaalde afstanden die gerespecteerd moeten worden ten opzichte van het bestaande dak en andere constructies. Als de dakkapel bijvoorbeeld minder dan 0,5 meter afstand heeft tot de zijkant van het dak of de onderkant lager dan 0,5 meter boven de dakvoet is, is er een vergunning nodig.
De dakkapel is voorzien van een schuin dak.
Volgens de regelgeving is het bij vergunningsvrije dakkapellen verplicht dat het dak plat is. Een schuin dak is dus meestal niet toegestaan bij een vergunningsvrije dakkapel. Een dakkapel met een plat dak is dan ook de enige optie die past binnen de vergunningsvrije categorie.

Wanneer is een dakkapel vergunningsvrij?

Sinds de inwerkingtreding van de Omgevingswet in 2024 zijn er meer mogelijkheden ontstaan om een dakkapel zonder vergunning te plaatsen. In bepaalde gevallen is het mogelijk om een dakkapel te bouwen zonder dat een omgevingsvergunning nodig is. Deze situaties zijn echter afhankelijk van de locatie van de dakkapel en het type constructie.

De volgende voorwaarden moeten in dat geval grotendeels gerespecteerd worden:

De dakkapel moet aan de achterzijde of zijkant van de woning geplaatst worden.
Dit betekent dat de dakkapel niet zichtbaar is vanaf een openbare ruimte. Aan de achterzijde of zijkant is het vaak mogelijk om een dakkapel te plaatsen zonder vergunning, mits de andere voorwaarden worden gerespecteerd.
De dakkapel mag niet gericht zijn op een openbaar toegankelijk gebied.
Als de dakkapel bijvoorbeeld vanuit de straat of een park zichtbaar is, is er in de meeste gevallen een vergunning nodig.
De bovenkant van de dakkapel moet minimaal 0,5 meter onder de daknok liggen.
Dit betekent dat de dakkapel niet mag aansluiten bij of boven de nok van het dak.
De zijkanten van de dakkapel moeten minimaal 0,5 meter afstand houden tot de zijkanten van het dakvlak.
Dit is een technische eis om ervoor te zorgen dat de dakkapel niet in het oog springt en het uiterlijk van het huis niet negatief beïnvloedt.
De onderkant van de dakkapel moet tussen 0,5 meter en 1 meter boven de dakvoet liggen.
Dit zorgt ervoor dat de dakkapel niet te laag of te hoog geplaatst is.
De hoogte van de dakkapel mag maximaal 1,75 meter bedragen.
Dit is een maatvoorschrift dat ervoor zorgt dat de dakkapel niet te prominent is in het daksysteem.
De dakkapel moet voorzien zijn van een plat dak.
Dit is een van de meest strikte eisen voor een vergunningsvrije dakkapel. Een schuin dak is meestal niet toegestaan, tenzij het onderdeel is van een vergunningvrije constructie zoals een sleepdakkapel.
De woning mag geen asbesthoudend dakbeschot bevatten.
In huizen die voor 1994 zijn gebouwd, is het mogelijk dat asbesthoudend dakbeschot gebruikt is. In dat geval moet eerst een sloopmelding worden gedaan voordat er een dakkapel kan worden geplaatst. Dit is niet alleen een juridisch verplichte stap, maar ook noodzakelijk uit veiligheidsoorzaken.

Vergunningcheck: hoe weet je of je een vergunning nodig hebt?

Om te bepalen of een dakkapel vergunningsvrij kan worden geplaatst, is het aan te raden om een vergunningcheck te doen via het Omgevingsloket van de gemeente. Dit is een online tool waarbij je je bouwlocatie en werkzaamheden kunt invullen. Op basis van deze informatie krijg je een beeld van of je een vergunning nodig hebt of of je onder de vergunningsvrije maatregelen valt.

De vergunningcheck is een essentieel instrument voor eigenaren die willen voorkomen dat ze straffen oplopen door illegaal te bouwen. Ook bij professionele verbouwprojecten is het aan te raden om dit hulpmiddel te gebruiken, omdat het kan voorkomen dat er later problemen ontstaan bij de toezichtorganen of bij de verkoop van de woning.

Technische eisen en het Bouwbesluit

Ondanks dat een dakkapel in sommige gevallen vergunningsvrij is, moet het constructie altijd voldoen aan de technische eisen van het Bouwbesluit. Dit is een wettelijk kader dat regelt hoe bouwwerken moeten worden uitgevoerd om de veiligheid, het welzijn en de gezondheid van de inwoners en omwonenden te waarborgen.

De belangrijkste eisen van het Bouwbesluit die van toepassing zijn op dakkapellen zijn:

Brandveiligheid: De dakkapel moet voldoen aan de eisen voor brandveiligheid, met name als het uitgevoerd wordt in een woning met hoge brandrisico’s.
Warmteweerstand en isolatie: De dakkapel moet minimaal hetzelfde isolatieniveau hebben als het bestaande dak. In sommige gevallen moet er extra isolatie worden toegepast om de energieprestaties van het huis te behouden.
Afwatering: De dakkapel moet voorzien zijn van een correcte afwateringssystematiek. Dit is van belang om lekkages en schimmelvorming te voorkomen.
Luchtdichtheid: De constructie moet luchtdicht zijn om te voorkomen dat koude lucht via de dakkapel in de woning komt.
Zonwerendheid: De dakkapel moet voldoen aan de eisen voor zonwerendheid, vooral als het van glas of kunststof is gemaakt.

Naast het Bouwbesluit moeten dakkapellen ook voldoen aan het Bestemmingsplan van de gemeente. Dit plan bepaalt de toegestane bouwactiviteiten in een bepaald stadsdeel of wijk. In sommige delen van de stad zijn er bijvoorbeeld extra eisen voor het uiterlijke ontwerp of de hoogte van constructies.

Praktische tips voor het plaatsen van een dakkapel

Als je van plan bent om een dakkapel te plaatsen, zijn er een aantal praktische tips die je kunt volgen om problemen te voorkomen:

Check of je woning asbesthoudend dakbeschot bevat.
In huizen die voor 1994 zijn gebouwd, is het gebruik van asbesthoudend dakbeschot mogelijk. Als dit het geval is, is het verplicht om een sloopmelding te doen voordat je begint met de bouwwerkzaamheden. Dit is ook belangrijk om te voorkomen dat je strafrechtelijk aansprakelijk wordt.
Kies voor een platdakdakkapel.
Een platdakdakkapel is de enige optie die past binnen de vergunningsvrije categorie. Hoewel schuin dakkapellen populair zijn, voldoen ze vaak niet aan de wettelijke eisen voor vergunningsvrije constructies.
Blijf binnen de afstandseisen.
Zorg ervoor dat de dakkapel minimaal 0,5 meter afstand heeft tot de zijkant van het dak en 1,75 meter hoog is. Deze afstanden zijn belangrijk om ervoor te zorgen dat de dakkapel niet te prominent is in het daksysteem.
Gebruik een constructieberekening.
Zelfs als je een vergunningsvrije dakkapel bouwt, is het aan te raden om een constructieberekening te laten maken. Deze berekening bepaalt of de dakkapel voldoet aan de eisen voor stabiliteit, sterkte en veiligheid.
Blijf binnen het Bestemmingsplan van de gemeente.
Elke gemeente heeft haar eigen regels voor het bouwen van dakkapellen. Zorg ervoor dat je onderzoek doet naar de specifieke eisen van jouw gemeente om te voorkomen dat je later problemen krijgt met de toezichtorganen.
Laat een melding doen bij de gemeente.
Sinds de inwerkingtreding van de Omgevingswet is het in veel gevallen voldoende om een melding te doen in plaats van een volledige vergunning aan te vragen. Dit is een snellere en goedkoper proces, maar het is wel verplicht om de melding te doen.

De rol van de gemeente

De gemeente speelt een belangrijke rol in het proces van het plaatsen van een dakkapel. Niet alleen is de gemeente verantwoordelijk voor het toezicht op de wettelijke eisen, maar zij bepaalt ook of een dakkapel vergunningsvrij of vergunningsplichtig is. Dit is afhankelijk van het Bestemmingsplan en andere lokale regelgeving.

Bij het aanvragen van een vergunning of het doen van een melding, is het aan te raden om contact op te nemen met de gemeente of een erkend bouwadviseur. Deze partijen kunnen je helpen bij het invullen van de benodigde formulieren en het controleren van of je aan alle voorwaarden voldoet.

Conclusie

Het plaatsen van een dakkapel is een populaire manier om extra ruimte te creëren in een woning. Echter, het is belangrijk om vooraf te bepalen of je een vergunning nodig hebt of of je een vergunningsvrije dakkapel kunt bouwen. De regelgeving is in de loop van de jaren gelicht geworden, met name sinds de inwerkingtreding van de Omgevingswet in 2024. Daardoor zijn er meer mogelijkheden om een dakkapel zonder vergunning te plaatsen, mits je aan specifieke voorwaarden voldoet.

Als je een vergunningsvrije dakkapel wilt bouwen, zijn er een aantal maatvoorschriften die je moet respecteren. De dakkapel moet bijvoorbeeld op de achterzijde of zijkant van de woning staan, niet gericht zijn op openbaar toegankelijk gebied en voorzien zijn van een plat dak. Bovendien moet je ervoor zorgen dat je voldoet aan de technische eisen van het Bouwbesluit en het Bestemmingsplan van de gemeente.

Als je onzeker bent over de regelgeving, is het aan te raden om een vergunningcheck te doen via het Omgevingsloket of om contact op te nemen met een erkend bouwadviseur. Deze partijen kunnen je helpen bij het controleren van of je aan alle voorwaarden voldoet en bij het aanvragen van een vergunning of het doen van een melding.

Door goed voorbereid te zijn en de regelgeving te kennen, kun je ervoor zorgen dat je dakkapel wettelijk en veilig wordt geplaatst. Dit voorkomt problemen met de toezichtorganen en zorgt ervoor dat je woning in de toekomst verkoopbaar blijft.