Zijwangen van dakkapellen: regelgeving, vormgeving en materiaalkeuze

Inleiding

De aanleg van een dakkapel is een populaire keuze voor huiseigenaren die extra woonruimte willen creëren of de zonlichttoegang willen optimaliseren. Echter, de vormgeving en uitvoering van dakkapellen zijn sterk beïnvloed door lokaal bouwregelgeving. De zijwangen van dakkapellen vormen een belangrijk onderdeel van het geheel, zowel qua esthetiek als qua bouwtechnische aspecten. In dit artikel bespreken we de relevante richtlijnen en aandachtspunten rondom zijwangen van dakkapellen, met specifieke nadruk op regelgeving, vormgeving en materiaalkeuze, gebaseerd op de beschikbare informatie uit de lokale regelgeving en bouwpraktijk.

Regels en afstanden

Dakhelling en toepasbaarheid van dakkapellen

De toelaatbaarheid van dakkapellen hangt sterk af van de helling van het bestaande dak. Voor daken met een helling van minder dan 30 graden is er weinig tot geen mogelijkheid voor het plaatsen van een dakkapel. De reden hiervoor ligt in het feit dat de bovenzijde van de dakkapel nagenoeg in de daknok zou komen te liggen, of dat de dakkapel te nadrukkelijk zou zijn. Dit leidt tot een verstorend effect op het silhouet en het dakvlak van het gebouw. Dit is ongewenst vanuit het oogpunt van welstand en het behoud van het visuele karakter van de omgeving.

Voor daken met een helling van meer dan 30 graden zijn er wel mogelijkheden, maar deze zijn afhankelijk van de beschikbare ruimte onder de daknok. Als er onvoldoende ruimte is voor een dakkapel met een minimale interne hoogte voor een verblijfsruimte, mag de afstand van de dakkapel tot de daknok verkleind worden. Dit dient echter binnen bepaalde grenzen, namelijk ten behoeve van een interne vrije hoogte van maximaal 2,3 meter. Hierbij moet worden gelet op het feit dat de verandering niet onevenredig ten koste gaat van de herkenbaarheid van de hoofdvorm van het gebouw.

Deze regels zijn niet toelaatbaar in gevallen van boven elkaar gesitueerde dakkapellen of bij een mansardekap. Voor een nieuw dak boven de daknok gelden de regels voor een dakopbouw.

Wolfseinden en specifieke locaties

Een wolfseind is het afgeschuinde gedeelte aan het uiteinde van de daknok. Het is een verbijzondering met een beperkte maat. Een dakkapel op een wolfseind wordt gezien als een verrommeling van de verbijzondering van het dak en is daarom niet acceptabel. Dit betekent dat bij het ontwerpen van een dakkapel extra aandacht moet worden besteed aan de locatie van het dak, met name de aanwezigheid van dergelijke verbijzonderingen.

Hoekkeper en kilkeper

Een dakkapel dichter bij een hoekkeper is mogelijk, mits het silhouet van het gebouw niet te veel wordt verstoord en het niet ten koste gaat van een evenwichtig gevelbeeld. Hierbij is het belangrijk om de visuele cohesie van het gebouw en de omgeving te behouden, zodat de dakkapel harmonisch in het geheel past.

Vormgeving van dakkapellen

Algemene vormgevingsrichtlijnen

De vormgeving van een dakkapel, inclusief de zijwangen, moet binnen strikte richtlijnen vallen. Volgens de lokaal regelgeving moet de dakopbouw plat afgedekt zijn en een eenduidige rechthoekige plattegrond hebben. De bovenkant van de dakkapel moet doorlopend en horizontaal zijn, met gelijke hoogte aan voorkant en achterkant.

Zowel aan de voorkant als aan de zijkanten moet een dakoverstek aanwezig zijn. De maximale breedte van het overstek aan de voorkant en achterkant is 20 centimeter. Het overstek aan de zijkanten mag kleiner zijn, maar niet onder de minimale technische eisen.

Boeiboord en detailvormgeving

Het boeiboord is maximaal 30 centimeter hoog en moet de gehele dakrand volgen, inclusief aan de zijkanten. Het moet geheel boven de bestaande daknok liggen. Dit detail is belangrijk voor het behoud van het visuele karakter en de cohesie van het gehele dak.

De voorkant en achterkant van de dakkapel bestaan zoveel mogelijk uit kozijnen en glas. Er mogen geen horizontale tussenstijlen, dichte panelen of borstweringen zijn. De linker- en rechterzijde van de dakkapel zijn gelijk van maat en maximaal 20 centimeter breed. Tussen deze zijkanten mag, ter plaatse van een achterliggende muur, maximaal één gesloten paneel van maximaal 20 centimeter breed aanwezig zijn.

Aan de zijkanten mogen geen kozijnen of glas zijn. Deze zijkanten moeten gemaakt worden van ondoorzichtig, vlak plaatmateriaal of stroken in horizontale richting. Op de detailniveau mogen er geen zichtbare bevestigingsmiddelen of ornamenten aanwezig zijn. De boeiboord moet gemaakt worden van plaatmateriaal of horizontale delen.

Kleur- en materiaalkeuze

De keuze van kleur en materiaal speelt een belangrijke rol in de visuele integratie van de dakkapel in het bestaande gebouw. De toegestane materialen zijn geschilderd hout, kunststof en niet spiegelend metaal voor de zijkanten. De glasinvulling van kozijnen is toegestaan. De kleur van de dakkapel moet binnen een bepaald spectrum vallen: donkergroen, donkerblauw, donkerbruin, grijs of (crème) wit.

Deze richtlijnen zijn bedoeld om visuele harmonie te bewerkstelligen en de dakkapel zowel functioneel als esthetisch goed in het bestaande gebouw en de omgeving te integreren.

Aandachtspunten bij de uitvoering

Technische uitvoering

De uitvoering van de zijwangen van een dakkapel vereist nauwkeurige technische uitvoering. De zijwangen moeten voldoen aan de bouwkundige eisen, zoals waterdichtheid, thermische isolatie en stabiliteit. Omdat zijwangen vaak klein zijn en slechts 20 centimeter breed kunnen zijn, is het essentieel dat deze afgedekt zijn met passend materiaal dat zowel esthetisch als technisch voldoet.

Bij de keuze van materiaal dient rekening te worden gehouden met de belasting, het klimaat en de onderhoudsbehoefte. Kunststof en plaatmateriaal zijn vaak beter geschikt voor deze kleine oppervlakken, omdat ze minder onderhoud vereisen en beter bestand zijn tegen weersinvloeden.

Bevestiging en integratie

De bevestiging van de zijwangen aan het bestaande gebouw en de dakkapel moet zorgvuldig worden uitgevoerd. Het is belangrijk dat de bevestigingsmiddelen niet zichtbaar zijn en dat de integratie van de zijwangen harmonisch is. Dit betekent dat eventuele scharnieren of verbindingsstukken goed gemaskerd moeten zijn en dat de zijwangen technisch en visueel goed verbonden zijn met de rest van de dakkapel.

Coördinatie met het bestaande gebouw

De zijwangen van de dakkapel moeten goed aansluiten op het bestaande gebouw. Dit betekent dat de kleur, het materiaal en de vorm van de zijwangen qua uiterlijk en technische uitvoering moeten corresponderen met het restant van het gebouw. Dit is vooral van toepassing op historische of karakteristieke gebouwen, waarbij de harmonie met de omliggende bebouwing en het gevelbeeld een belangrijke rol speelt.

Specifieke situaties en problemen

Aanleg in historische gebieden

In historische gebieden, zoals de historische kern rondom het Willem-Alexanderplein of de linten zoals de Groenstraat, Hoeveneind en Hoolstraat, gelden extra aandachtspunten voor de vormgeving van dakkapellen. In dergelijke gebieden is het belangrijk om de visuele integriteit van het gebouw en de omgeving te behouden. De aanleg van dakkapellen moet dan ook zorgvuldig worden beoordeeld op basis van de historische en visuele waarde van het gebouw en de omgeving.

In deze gebieden is het vaak wenselijk om de vormgeving van de dakkapel zo discreet mogelijk te maken, zodat de historische uitstraling van het gebouw niet verstoord wordt. Dit betekent dat de zijwangen, evenals de rest van de dakkapel, discreet en harmonisch in het bestaande gevelbeeld moeten passen.

Aanleg in moderne wijkontwikkelingen

In moderne wijkontwikkelingen, zoals De Gouwen of Hazeldonk, zijn er andere visuele en functionele eisen. Deze gebieden zijn vaak gekenmerkt door een open ruimtelijke structuur en een sterke aandacht voor groen en natuur. Hierbij is het belangrijk dat de aanleg van een dakkapel en de vormgeving van de zijwangen past in de moderne bouwstijl en visuele richtlijnen van de wijk.

In dergelijke gebieden is het vaak mogelijk om iets meer creativiteit toe te passen bij de vormgeving van de dakkapel, mits dit binnen de lokaal regelgeving valt. De zijwangen kunnen dan bijvoorbeeld iets meer accentueerend worden gebruikt, maar moeten wel binnen de richtlijnen voor kleur, materiaal en vorm blijven.

Agrarische gebieden en landelijke bebouwing

In agrarische gebieden is de bouwstijl vaak bepaald door de functie van het gebouw en de landelijke omgeving. De toepassing van dakkapellen in dergelijke gebieden vereist een aandacht voor het landelijke karakter. De zijwangen van de dakkapel moeten dan ook discreet en functioneel zijn, zodat ze passen in de agrarische context.

De toepassing van moderne materialen zoals plaatmateriaal en damwandprofielen is in deze gebieden vaak aan te raden, mits dit binnen de toegestane kleur- en vormgevingsrichtlijnen valt. Het is echter belangrijk om te vermijden dat het gebruik van dergelijke materialen leidt tot een rommelige uitstraling of een verlies van het landelijke karakter.

Conclusie

De vormgeving en uitvoering van de zijwangen van een dakkapel zijn sterk beïnvloed door lokaal regelgeving en de visuele context van het gebouw en de omgeving. De toepassing van dakkapellen hangt af van de helling van het bestaande dak en de beschikbare ruimte onder de daknok. Daarnaast zijn er beperkingen rondom de toepassing van dakkapellen op wolfseinden of in directe nabijheid van hoekkepers of kilkepers.

De zijwangen van de dakkapel moeten discreet zijn, zowel qua vormgeving als qua materiaal- en kleurkeuze. Zij moeten binnen de richtlijnen vallen die zijn opgesteld voor de vormgeving van dakkapellen, zoals het gebruik van ondoorzichtig plaatmateriaal, de afwezigheid van zichtbare bevestigingsmiddelen en het aanhouden van een harmonische kleur- en materiaalkeuze.

In historische gebieden is het extra belangrijk om de visuele integriteit van het gebouw en de omgeving te behouden. In moderne wijkontwikkelingen en agrarische gebieden gelden andere aandachtspunten, met name qua functie en landelijk karakter. De aanleg van een dakkapel en de vormgeving van de zijwangen moeten altijd binnen de lokaal regelgeving en de visuele richtlijnen vallen.

Het is aan te raden om bij het ontwerp en de uitvoering van een dakkapel steeds rekening te houden met de lokaal regelgeving en de visuele context van het gebouw. Dit zorgt voor een succesvolle integratie van de dakkapel in het bestaande gevelbeeld en voor een harmonische uitstraling van het gebouw als geheel.

Bronnen

1. Lokale regelgeving - CVDR714723