Zonnepanelen op dakkapellen in nieuwbouw: energieopwekking en bouwkundige aandachtspunten

Published by Redactie on september 22, 2025 | Category dakkapel

Inleiding

Zonnepanelen op dakkapellen worden steeds vaker meegenomen in nieuwbouwprojecten. Deze installaties bieden een unieke kans om energie te genereren zonder extra ruimte op het hoofddak in te nemen. Bovendien kunnen dakkapellen ook dienen als extra scherm tegen regen of zon, waardoor ze multifunctioneel worden. In dit artikel worden de bouwkundige, technische en juridische aspecten van het plaatsen van zonnepanelen op dakkapellen in nieuwbouw besproken. Aan de hand van praktijkvoorbeelden, technische aandachtspunten en energieopbrengstfactoren worden de mogelijkheden en beperkingen van deze oplossing uitgelegd.

Technische aspecten van zonnepanelen op dakkapellen

1. Verticale versus horizontale panelen

In nieuwbouwprojecten wordt steeds vaker gebruikgemaakt van verticaal geplaatste zonnepanelen, bijvoorbeeld op gevels of op dakkapellen. Dit is vooral interessant in wintersituaties, waarin de zon op een lagere hoek staat. Verticale zonnepanelen kunnen het zonlicht in de winter beter opvangen dan horizontale panelen die meestal schuin op het dak zijn geplaatst. Daarnaast is het rendement van verticaal geplaatste zonnepanelen in de ochtend en avond vaak hoger dan dat van traditionele panelen.

Een voorbeeld is het gebruik van tweezijdige panelen op gevels of dakkapellen. Deze panelen genereren ongeveer evenveel stroom als schuin geplaatste horizontale panelen, maar hebben het voordeel dat ze in de ochtend en avond beter presteren. In combinatie met een vaste constructie, zoals een glasgevel of een dakkapel, kunnen zonnepanelen ook optisch harmonieus worden geïntegreerd in het bouwontwerp.

2. Invloed van schaduw

Een belangrijk technisch aandachtspunt bij zonnepanelen op dakkapellen is de invloed van schaduw. Zonnepanelen presteren minder goed wanneer een deel ervan in de schaduw ligt, bijvoorbeeld door bomen, andere panelen of zelfs de dakkapel zelf. Dit effect kan leiden tot significante verminderde opbrengst. Daarom is het verstandig om zonnepanelen te koppelen aan een micro-omvormer. Deze technologie maakt het mogelijk om per paneel de prestatie te monitoren en te garanderen dat alleen het paneel dat in de schaduw ligt, daardoor minder stroom levert.

Een dakkapel kan ook schaduw veroorzaken op andere panelen. Daarom is het verstandig om te rekenen op een zekere mate van schaduwverlies, vooral bij dakkapellen die zich op een hoge plek bevinden. Het is aan te raden om schaduwprofielen te simuleren met behulp van software, zoals PV*SOL of Helioscope, om de opbrengst te optimaliseren.

3. Invloed van seizoenen

De opbrengst van zonnepanelen op dakkapellen varieert per seizoen. In de winter is het zonlicht schaarser en de zon staat lager aan de hemel. Dit betekent dat verticale panelen in de winter beter presteren. In de zomer daarentegen is de zon hoger aan de hemel, waardoor horizontaal geplaatste panelen beter presteren.

De opbrengst van een zonnepanelensysteem kan worden geschat met een eenvoudige vuistregel: 100 Wp levert gemiddeld 85 kWh per jaar. Voor een systeem van 3000 Wp (3 kWp) is de gemiddelde opbrengst dan ca. 2550 kWh per jaar. Deze opbrengst kan variëren afhankelijk van het klimaat, de oriëntatie van de panelen en het rendement van de installatie. Een rendement van 17% is typisch voor moderne zonnepanelen.

4. BIPV-systeem op dakkapellen

Een zonnepaneel op een dakkapel kan ook als onderdeel van een BIPV-systeem (Building Integrated Photovoltaics) worden gebruikt. Dit betekent dat de zonnepanelen niet alleen energie opwekken, maar ook dienen als onderdeel van de gebouwschil. In het geval van dakkapellen kan het paneel bijvoorbeeld dienen als glasdak of als een reflecterende gevel. Deze technologie maakt het mogelijk om zonnepanelen optisch geïntegreerd te maken in het bouwontwerp.

Bouwkundige aspecten van zonnepanelen op dakkapellen

1. Constructieve integratie

Het plaatsen van zonnepanelen op een dakkapel vereist een robuuste constructie. De dakkapel moet voldoen aan bouwkundige eisen, zoals wind- en waterbestendigheid. Daarnaast moet het gewicht van de zonnepanelen worden meegenomen in het ontwerp. De dakkapel moet zo worden ontworpen dat de zonnepanelen niet in het gevaar lopen van losse bevestiging of beschadiging door windbelastingen.

In nieuwbouwprojecten wordt vaak gekozen voor een vaste constructie, zoals een glas- of metaalconstructie, waarop de zonnepanelen kunnen worden gemonteerd. Deze constructie kan ook dienen als onderdeel van het bouwontwerp, bijvoorbeeld als een glazen dakkapel of een metalen gevel.

2. Aansluitingen en elektriciteitsleidingen

Het elektriciteitsnetwerk van een nieuwbouwproject moet van tevoren worden afgestemd op de installatie van zonnepanelen. Zonnepanelen op een dakkapel moeten worden aangesloten op het elektriciteitsnetwerk via een omvormer. In sommige gevallen is het nodig om extra aansluitingen aan te leggen of om de verdeling van het elektriciteitsnetwerk aan te passen.

Het is belangrijk om rekening te houden met de locatie van de omvormer en de elektriciteitsleidingen. Een dakkapel met zonnepanelen kan worden aangesloten op een micro-omvormer, waardoor de stroom per paneel kan worden omgezet. Dit maakt het mogelijk om het systeem te optimaliseren en eventuele schaduwverliezen te compenseren.

Juridische en buurrechtelijke aandachtspunten

1. Onrechtmatige hinder en schaduw

Een belangrijk juridisch aspect bij het plaatsen van zonnepanelen op een dakkapel is de mogelijke hinder die buurwoningen kunnen ondervinden. In de praktijk is het vaak zo dat het recht op zonlicht en lichtinval beperkt is. De lat voor onrechtmatige hinder is hoog: pas in uitzonderlijke gevallen wordt geoordeeld dat de hinder het normale niveau overschrijdt.

In een recente uitspraak van de rechtbank Gelderland is vastgesteld dat het plaatsen van zonnepanelen bij de dakrand niet leidt tot onrechtmatige hinder. In dat geval veroorzaakten de panelen ca. één meter extra schaduw in het naburige huis, maar dat was niet genoeg om juridisch gezien als overlast te worden beschouwd.

Toch is het aan te raden om vooraf te overleggen met buren over de mogelijke invloed van zonnepanelen op hun woning. Dit kan eventuele juridische geschillen voorkomen en leidt tot een betere wederzijdse acceptatie van de installatie.

2. Overleg en vooraf communicatie

Vooraf overleg met buren is een essentieel onderdeel van de bouw- en renovatieprocessen. Dit geldt ook voor zonnepanelen op dakkapellen. Het is belangrijk om te verduidelijken wat de invloed van de panelen op het uitzicht, de lichtinval en de schaduw zal zijn. In sommige gevallen kunnen compromissen worden gesloten, zoals het beperken van de grootte of de locatie van de panelen.

Overleg met buren voorkomt conflicten en helpt bij het verkrijgen van wederzijdse acceptatie. In de praktijk leidt dit vaak tot een vreedzaam en constructief bouwproces.

Milieu- en energievoordelen van zonnepanelen op dakkapellen

1. Verduurzaming van nieuwbouw

Zonnepanelen op dakkapellen zijn een belangrijk onderdeel van de verduurzaming van nieuwbouw. Ze leveren schone, duurzame energie op en verminderen de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. In combinatie met een energiezuinig bouwontwerp en passieve energiebesparingmaatregelen kunnen zonnepanelen op dakkapellen bijdragen aan een energieneutrale woning.

2. CO2-voetprint

Zonnepanelen op dakkapellen hebben een positieve invloed op de CO2-voetprint van een woning. Tijdens de exploitatie genereren ze vrijwel geen CO2-uitstoot. In combinatie met een efficiënte elektriciteitsinstallatie en een warmtepomp kunnen ze een aanzienlijke bijdrage leveren aan het verlagen van de CO2-uitstoot van een woning.

3. Alternatieven voor zonneparken

Het gebruik van zonnepanelen op dakkapellen en gevels wordt vaak voorgesteld als een alternatief voor grote zonneparken. In Nederland is het land relatief klein, waardoor de beschikbare ruimte voor zonneparken beperkt is. Daarom wordt het steeds belangrijker om zonnepanelen te gebruiken op bestaande gebouwen, zoals dakkapellen.

Zonneparken hebben hun voor- en nadelen. Aan de ene kant genereren ze veel energie, maar aan de andere kant nemen ze ruimte in beslag die anders gebruikt zou kunnen worden voor woningbouw of landbouw. Daarnaast kunnen zonneparken leiden tot verarming van de natuur en vervanging van landbouwgrond door doodse zwartglazen vlakten.

Daarom is het verstandig om te streven naar een beleid waarin het gebruik van zonnepanelen op dakkapellen en gevels verplicht wordt. In Berlijn is bijvoorbeeld vanaf 2023 een verplichting ingevoerd voor nieuwbouwprojecten op bedrijfspanden. Deze verplichting kan worden uitgebreid naar dakkapellen en gevels in nieuwbouwprojecten.

Financiële aandachtspunten

1. Investering en terugverdientijd

Het plaatsen van zonnepanelen op een dakkapel vereist een investering. De kosten variëren afhankelijk van de grootte van het systeem, het type panelen en de constructie van de dakkapel. Een typische investering voor een systeem van 3 kWp bedraagt ca. 5500 euro zonder subsidies. De terugverdientijd van een zonnepanelensysteem hangt af van de opbrengst en de elektriciteitsprijzen.

In de praktijk kan de terugverdientijd variëren van 10 tot 20 jaar. Dit hangt af van de opbrengst van de panelen, de elektriciteitsverbruik van de woning en eventuele subsidies. In sommige gevallen is het ook mogelijk om opgewekte stroom aan het elektriciteitsnet terug te leveren. Dit kan extra inkomsten opleveren, maar is afhankelijk van de salderingsregeling.

2. Invloed op huurders

Het plaatsen van zonnepanelen op een dakkapel kan financiële gevolgen hebben voor huurders. In de meeste gevallen leiden zonnepanelen na het afschaffen van de salderingsregeling tot een financieel nadeel voor huurders. Dit komt doordat de opbrengst van de panelen vaak wordt gebruikt voor industriële toepassingen, zoals datacenters, en niet voor woonhuizen. De stroom die verbruikt wordt in huizen blijft vaak grijs, terwijl de opbrengst van zonnepanelen goedkoper is.

Daarom is het belangrijk om bij nieuwbouwprojecten rekening te houden met de financiële gevolgen voor huurders. Het is verstandig om te streven naar een systeem waarin de opgewekte stroom ook in de woning kan worden gebruikt. Dit kan bijvoorbeeld geregeld worden door een slimme elektriciteitsinstallatie of een warmtepomp.

Conclusie

Zonnepanelen op dakkapellen in nieuwbouwprojecten bieden een interessante oplossing voor energieopwekking. Ze kunnen optisch geïntegreerd worden in het bouwontwerp en bieden een goede opbrengst in de winter. Bovendien hebben ze een positieve invloed op het milieu en kunnen bijdragen aan de verduurzaming van nieuwbouw.

Toch zijn er een aantal technische, bouwkundige en juridische aandachtspunten die moeten worden meegenomen in het ontwerp en de uitvoering van een dakkapel met zonnepanelen. Het is belangrijk om schaduwverliezen te minimaliseren en een robuuste constructie te kiezen. Bovendien is vooraf overleg met buren aan te raden om eventuele juridische geschillen te voorkomen.

Financieel gezien is het belangrijk om de investering en de terugverdientijd te bepalen. In sommige gevallen kan het plaatsen van zonnepanelen financieel gunstig zijn, maar in andere gevallen kan het leiden tot een nadeel voor huurders. Daarom is het verstandig om bij nieuwbouwprojecten rekening te houden met de financiële gevolgen.

Zonnepanelen op dakkapellen zijn een veelbelovende oplossing voor energieopwekking in nieuwbouw. Ze bieden een duurzame, schone en efficiënte manier om energie te genereren en kunnen bijdragen aan een energieneutrale woning. Door aandacht te besteden aan de technische, bouwkundige, juridische en financiële aspecten kan een dakkapel met zonnepanelen een waardevolle bijdrage leveren aan de duurzame bouw.