Geluid van warmtepompen: Hoeveel is er en hoe voorkom je geluidsoverlast?

Published by Redactie on september 24, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Warmtepompen zijn tegenwoordig een veelvoorkomende keuze in de overgang naar duurzame verwarming. Ze halen warmte uit de buitenlucht, bodem of grondwater en leveren hiermee warm water en verwarming voor huishoudens. Toch zorgen ze soms voor zorgen over geluidsoverlast, zowel voor de eigenaar als voor de buren. De vraag is: hoeveel geluid maakt een warmtepomp eigenlijk, en hoe kun je dit beheersen of voorkomen? In dit artikel behandelen we de oorzaken van geluid, de geluidsprestaties van moderne warmtepompen, de invloed van buitentemperatuur en thermostaatinstellingen, de regelgeving rond geluidsniveaus, en mogelijke oplossingen wanneer geluidsoverlast zich voordoet.

Oorzaken van geluid bij warmtepompen

Ventilator en compressor

De geluiden die een warmtepomp produceert, komen vooral uit de buitenunit. Deze bevat een draaiende ventilator en een compressor, die samen werken om warmte uit de lucht te trekken. De ventilator zoemt, terwijl de compressor periodiek start en stopt, wat een extra geluidsbron vormt. Het geluid van een warmtepomp is dus vooral het gevolg van deze bewegende onderdelen.

Wanneer is het geluid het hoogst?

Een warmtepomp maakt niet altijd evenveel geluid. Het geluidsprestaties varieert afhankelijk van de buitentemperatuur en de thermostaatinstellingen:

Bij lage buitentemperaturen: Warmtepompen moeten harder werken wanneer het koud is. Bijvoorbeeld een hybride warmtepomp draait voluit bij ongeveer 7°C. Onder die temperatuur springt de cv-ketel bij, en de warmtepomp werkt minder hard of stopt zelfs volledig. Bij all-electric warmtepompen is het kritieke punt lager. Dit betekent dat bij koude buitentemperaturen de geluidsproductie van de warmtepomp het hoogst is.
Bij hogere thermostaatinstellingen: Als je de thermostaat verhoogt om je woning warmer te maken, zorgt dat ervoor dat de warmtepomp harder moet werken, wat leidt tot een hoger geluidsniveau.

Geluidsniveau

De meeste nieuwe warmtepompen produceren gemiddeld ongeveer 55 decibel (dB) geluid wanneer ze op volle toeren draaien. Dit is vergelijkbaar met een koffiemachine die koffiebonen verwerkt. Toch gelden er wettelijke grenzen:

Warmtepompen met een vermogen tot 6 kW mogen maximaal 65 dB produceren.
Voor warmtepompen met een vermogen van 6 kW tot 12 kW is dit maximaal 70 dB.

In de praktijk zijn echter de meeste nieuwe warmtepompen stillere modellen, omdat zowel technologische ontwikkelingen als consumentenwensen dit stimuleren.

Invloed van buitentemperatuur en thermostaatinstellingen

Buitentemperatuur

De buitentemperatuur heeft een directe invloed op de geluidsproductie van een warmtepomp. Bij lager klimaat moet de warmtepomp harder werken, wat leidt tot een hoger geluidsniveau. Dit is een technisch gegeven: hoe kouder het is, hoe minder efficiënt de warmtepomp werkt, en dus hoe harder het moet draaien om de gewenste temperatuur in huis te halen.

Bij hoger klimaat daarentegen is de warmtepomp efficiënter en werkt minder hard. Dit betekent dat bij temperaturen boven de 5°C het geluidsniveau van de warmtepomp meestal lager is.

Deze variatie maakt het ook lastig om geluidsniveaus te testen, aangezien een test in juni andere resultaten oplevert dan een test in december. In de praktijk worden echter weinig klachten geregistreerd, wat wijst op een goede balans tussen comfort en geluidsproductie.

Thermostaatinstellingen

Een andere factor die het geluidsniveau beïnvloedt, is de instelling van de thermostaat. Als je de thermostaat verhoogt om extra warmte in huis te krijgen, moet de warmtepomp harder werken, wat direct leidt tot een toename in geluidsproductie. Dit is een belangrijk aspect voor eigenaars die zich zorgen maken over geluidsoverlast, aangezien het geluidsniveau dus niet statisch is, maar kan variëren afhankelijk van de instellingen en het gebruik.

Geluidsregelgeving en eisen

Nieuwe eisen sinds 2021

In de Nederlandse bouwsector zijn er duidelijke regels ontstaan om geluidsoverlast te beheersen. Sinds 1 april 2021 gelden nieuwe eisen voor het geluid dat een warmtepomp mag produceren, vooral op de erfgrens:

’s avonds en ’s nachts (19:00 – 7:00): Maximaal 40 dB geluid op de erfgrens.
Overdag (7:00 – 19:00): Maximaal 45 dB.
Appartementen: Voor appartementen geldt een iets andere methode. Het geluid wordt niet op de erfgrens gemeten, maar in de open ramen van de buren.
Toepassing: Deze eisen zijn geldig voor warmtepompen die vanaf 1 april 2021 zijn of worden geïnstalleerd.

Deze regels zijn bedoeld om zowel de eigenaar als de buren te beschermen tegen geluidsoverlast. Het is dus belangrijk dat de warmtepomp goed geplaatst is, en dat de geluidsproductie in de praktijk binnen de wettelijke grenzen blijft.

Geluidsvermogen versus geluidsdruk

Er zijn twee manieren om het geluidsniveau van een warmtepomp te meten:

Geluidsvermogen: Dit wordt gemeten direct naast de warmtepomp en geeft een maat voor de totale geluidsproductie.
Geluidsdruk: Dit is het geluid dat werkelijk wordt waargenomen op een bepaalde afstand. Dit hangt af van de locatie, obstakels en de omgeving.

Bij de aankoop van een warmtepomp is het geluidsvermogen op het energielabel vermeld. Echter, het daadwerkelijke geluidsniveau dat je hoort, kan aanzienlijk verschillen. Factoren zoals de afstand tot de warmtepomp, bomen of muren in de buurt, en de locatie van ramen bepalen hoeveel geluid je daadwerkelijk ervaart.

Oplossingen bij geluidsoverlast

Geluidsdempende omkasten

Wanneer de warmtepomp toch te veel geluid produceert, zijn er oplossingen beschikbaar. Een veelgebruikte methode is het plaatsen van een geluidsdempende omkasting rond de buitenunit. Dit is echter geen standaardoptie en vereist een extra investering. Een geluidsdempende of geluidsisolerende omkasting kost gemiddeld ongeveer €2000, afhankelijk van de grootte en het merk.

Let op: het aanbrengen van zo’n omkasting moet door een gekwalificeerde installateur worden gedaan. Niet elke warmtepomp kan veilig in een omkasting geplaatst worden, omdat de ventilatie en koeling van de unit hierdoor beïnvloed kunnen worden.

Optimale plaatsing van de warmtepomp

De plaatsing van de buitenunit is cruciaal voor het beheersen van geluidsoverlast. Het is vaak een kwestie van compromissen:

Vrij luchtstromen: De warmtepomp moet genoeg lucht kunnen zuigen om efficiënt te werken.
Afstand tot buren: Het is verstandig om de warmtepomp zo ver mogelijk van de erfgrens te plaatsen, of te bedekken met struiken of muren die het geluid dempen.
Lichtgerichte installatie: Als de warmtepomp bijvoorbeeld in een hoek staat, kan het geluid weerkaatsen en harder klinken. Daarom is het verstandig om de warmtepomp op een open plek te plaatsen of de tuin zodanig in te richten dat het geluid zich minder snel verspreidt.

Roy Janssen, Manager PM bij ATAG, benadrukt het belang van de locatie: “Het zoeken naar de juiste plek voor de opstelplaats van de buitenunit is vaak een compromis. Daarbij is het belangrijk dat de lucht vrij kan stromen. Daarnaast moet gekeken worden naar de woning. Waar zitten de ramen? En hoe zit het met de buren? Allemaal nodig om de optimale plek te vinden.”

Geluidscalculator

Voor een betere voorbereiding op het geluidsniveau van je warmtepomp, kun je gebruikmaken van een geluidscalculator, zoals die van de Duitse warmtepompvereniging. Deze tool helpt je om het mogelijke geluidsniveau van je warmtepomp te berekenen, afhankelijk van het model en het vermogen. Bovendien geeft het een schatting van de vereiste afstand tot aangrenzende ruimtes die bescherming nodig hebben.

Hoewel deze calculator geen vervanging is voor een individuele geluidsbeoordeling, vormt het een waardige basis voor de planning. Het is dus verstandig om deze tool in overweging te nemen bij het bepalen van de locatie en het model van je warmtepomp.

Geluid binnenunit

Naast de buitenunit produceert ook de binnenunit van een warmtepomp geluid. Dit is echter aanzienlijk minder dan bij de buitenunit. Het geluid is vergelijkbaar met dat van een cv-ketel, en dus meestal verdraaglijk. Het is belangrijk om te weten dat de binnenunit niet geluidsgevoelige locaties (zoals slaapkamers) dichtbij moet worden geplaatst. Dit helpt om eventuele hinder te voorkomen.

Hoe meet je het geluidsniveau van een warmtepomp?

Het geluidsprestaties van een warmtepomp is te vinden op het energielabel. Dit label geeft het maximale geluidsvermogen aan, gemeten direct naast de warmtepomp. Het daadwerkelijke geluid dat je ervaart, kan echter variëren. Dit heeft te maken met:

Afstand tot de warmtepomp: Hoe verder weg je staat, hoe minder geluid je hoort.
Omgeving: Obstakels zoals muren, bomen of hekken kunnen geluid dempen.
Locatie van ramen: Als ramen dichtbij de warmtepomp zijn geplaatst, kan het geluid erdoor heen dringen.

Daarom is het belangrijk om niet alleen te vertrouwen op het geluidsvermogen van het energielabel, maar ook te rekenen op de werkelijke situatie op de locatie.

Technologische ontwikkelingen

Stilere modellen

In de afgelopen jaren zijn er technologische ontwikkelingen geweest die ervoor zorgen dat warmtepompen stilere modellen zijn geworden. Bijvoorbeeld de ATAG Energion M-serie is ontworpen met aandacht voor geluidsisolatie. Dit heeft geleid tot een model dat behoort tot de stilste in zijn klasse. Dit soort innovaties speelt een grote rol in de groei van warmtepompen in de markt, omdat consumenten steeds meer belang hechten aan comfort en stilte.

Europese regels

De Europese Unie heeft ook regels voor het geluidsprestaties van warmtepompen:

Warmtepompen tot 6 kW mogen maximaal 65 dB produceren.
Voor warmtepompen van 6 kW tot 12 kW is de grens 70 dB.

Hoewel deze grenzen strikter zijn dan wat de meeste nieuwe warmtepompen in de praktijk produceren, is het duidelijk dat er duidelijke regels bestaan om geluidsoverlast te beheersen.

Conclusie

De geluidsproductie van een warmtepomp is afhankelijk van meerdere factoren, zoals buitentemperatuur, thermostaatinstellingen, locatie van de unit, en modelkeuze. Hoewel warmtepompen geluid produceren, is dit meestal verdraaglijk en binnen de wettelijke grenzen. Door goede plaatsing, technologische vooruitgang, en mogelijke aanpassingen zoals geluidsdempende omkasten, is het mogelijk om geluidsoverlast effectief te beheersen.

Bij aankoop is het verstandig om rekening te houden met het geluidsvermogen en het energielabel, en bij installatie te zorgen voor een optimale locatie die zowel functioneel als geluidsprestaties gunstig is. Met deze kennis kun je ervoor zorgen dat je warmtepomp niet alleen duurzaam is, maar ook comfortabel voor jou en je omgeving.

Bronnen

luid