Het stroomverbruik van een warmtepomp: een overzicht voor duurzamere woningbouw

Published by Redactie on september 24, 2025 | Category warmtepomp

Een warmtepomp is tegenwoordig een populaire keuze voor duurzame verwarming in woningen. Het stroomverbruik van deze systemen speelt een cruciale rol in de keuze voor het juiste type, zowel qua kosten als qua energie-efficiëntie. In dit artikel wordt ingegaan op de jaarlijkse stroomverbruikcijfers van verschillende warmtepompsoorten, factoren die het verbruik beïnvloeden, en hoe je zelf een schatting kunt maken van het energieverbruik.

Wat is een warmtepomp en hoe werkt het?

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de omgeving (zoals buitenlucht, grond of water) opneemt en gebruikt om een woning te verwarmen. In tegenstelling tot een traditionele cv-ketel, die warmte genereert door brandstof te verbranden, haalt een warmtepomp de benodigde warmte uit de omgeving. Dit maakt het een duurzamere en energie-efficiëntere oplossing.

Er zijn verschillende soorten warmtepompen, waaronder lucht/water, water/water en hybride warmtepompen. Elke variant heeft zijn eigen kenmerken en energieverbruik. Het stroomverbruik hangt af van het type warmtepomp, de grootte van het systeem, de isolatie van de woning en het gebruikspatroon van de bewoner.

Het gemiddelde stroomverbruik van warmtepompen per jaar

Lucht/water warmtepomp

Een lucht/water warmtepomp is een van de meest voorkomende systemen in Nederland. Deze pomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt die om water te verwarmen, wat dan via een verwarmingsinstallatie (zoals vloerverwarming of radiatoren) in de woning wordt gebruikt.

Het stroomverbruik van een lucht/water warmtepomp ligt volgens de bronnen tussen de 2.000 en 3.000 kWh per jaar. Voor een gemiddeld huishouden (3-4 personen in een woning van 80-120 m²) is het verbruik meestal rond de 2.500 kWh. In de wintermaanden, wanneer de buitentemperatuur lager is, moet de pomp harder werken, waardoor het verbruik kan stijgen.

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp combineert een elektrische warmtepomp met een traditionele cv-ketel op gas. Dit maakt het systeem geschikt voor woningen die niet volledig geïsoleerd zijn of waar het elektrische verbruik nog niet volledig op duurzame bronnen is afgestemd.

Het stroomverbruik van een hybride warmtepomp is iets lager dan bij een volledig elektrische warmtepomp. Volgens de beschikbare gegevens ligt het jaarverbruik tussen de 1.900 en 2.500 kWh. Daarnaast verbruikt het systeem ook ongeveer 700 m³ gas per jaar. Dit type is ideaal voor het geleidelijk verduurzamen van de verwarmingsinstallatie, zonder het huis volledig te hoeven aanpassen.

Bodem/water warmtepomp

Bodem/water warmtepompen, ook wel aangeduid als grondwaterwarmtepompen, halen hun warmte uit grondwater of een bodembron. Deze systemen vereisen een grotere investering in aansluitingen en grondwerken, maar zijn qua energie-efficiëntie vaak superieur aan andere types.

Het jaarverbruik van een bodem/water warmtepomp ligt rond de 3.000 kWh. Het verbruik kan echter variëren afhankelijk van het vermogen van de pomp (4-16 kW). Omdat deze systemen minder afhankelijk zijn van klimatologische omstandigheden (zoals de buitentemperatuur), zijn ze vaak energie-efficiënter dan lucht/water warmtepompen.

Lucht/lucht warmtepomp

Een lucht/lucht warmtepomp verwarmt de lucht direct in de woning en is dus niet geschikt voor het aanmaken van warm water. Het verbruik van dit type is lager dan bij lucht/water of hybride systemen. Gemiddeld ligt het jaarverbruik onder de 2.000 kWh, wat het een aantrekkelijke optie maakt voor kleiner huishoudens of woningen met lage warmtebehoeften.

Factoren die het stroomverbruik beïnvloeden

Het energieverbruik van een warmtepomp wordt beïnvloed door meerdere variabelen. Deze factoren zijn cruciaal om te begrijpen, zowel bij de keuze van een warmtepomp als bij het bepalen van de verwachte kosten.

1. Type warmtepomp

Zoals hierboven uitgelegd, verschillen de stroomverbruikcijfers per type. Een volledig elektrische warmtepomp verbruikt doorgaans meer stroom dan een hybride variant. Bovendien zijn bodem/water systemen meestal efficiënter dan lucht/water warmtepompen, vooral in koudere maanden.

2. Isolatiegraad van de woning

Een goed geïsoleerde woning vermindert het energieverbruik van de warmtepomp aanzienlijk. Elke ongeïsoleerde muur, dak of vloer leidt tot warmteverlies, waardoor de pomp langer moet werken en dus meer stroom verbruikt.

3. Gebruik van de thermostaat en verwarming

De ingestelde temperatuur in de woning heeft een directe invloed op het energieverbruik. Hoe hoger de thermostaatinstelling, hoe meer warmte de pomp moet genereren. Daarnaast beïnvloedt het gebruikspatroon (bijvoorbeeld of de verwarming op nachtvermogen staat of continu draait) ook het verbruik.

4. Efficiëntie van de warmtepomp (COP en SCOP)

De efficiëntie van een warmtepomp wordt aangegeven door de COP (Coefficient of Performance) en de SCOP (Seasonal Coefficient of Performance). De COP geeft het rendement aan op een bepaald moment, terwijl de SCOP het gemiddelde rendement over een geheel jaar beschrijft. Een hogere COP of SCOP betekent dat de pomp efficiënter is en dus minder stroom verbruikt.

Hoe bereken je het stroomverbruik van je warmtepomp?

Als je zelf wilt berekenen hoeveel stroom je warmtepomp gemiddeld verbruikt per jaar, kun je de volgende stappen ondernemen:

Bepaal je huidige gasverbruik.
Kijk op je gasrekening of gebruik je gemiddelde verbruik uit de afgelopen jaren. Dit is in kWh uitgedrukt.
Zet het gasverbruik om naar stroom.
Vermenigvuldig het gasverbruik met 8,82 (of 10, zoals in sommige berekeningsmethoden). Dit geeft je een schatting van het benodigde thermische vermogen in kWh.
Bepaal de SCOP van je warmtepomp.
De SCOP wordt meestal aangegeven in de technische specificaties van de warmtepomp. Dit is de gemiddelde efficiëntie over een jaar.
Bereken het stroomverbruik.
Deel het thermische vermogen (in kWh) door de SCOP om het benodigde stroomverbruik in kWh per jaar te krijgen.

Voorbeeldberekening:
- Gasverbruik: 1.500 m³ per jaar
- Vermenigvuldigen met 8,82 = 13.230 kWh
- SCOP van de warmtepomp: 3,5
- 13.230 / 3,5 = 3.780 kWh per jaar

Dit is een schatting en het werkelijke verbruik kan variëren afhankelijk van de werkelijke omstandigheden en het gebruik.

Invloed van zonnepanelen op het energieverbruik

Een warmtepomp kan aanzienlijk worden gesteund door het aanleggen van zonnepanelen. Aangezien de pomp elektrische energie gebruikt, is het mogelijk om een groot deel van het verbruik te dekken met eigen opgewekte zonnestroom.

Het aantal benodigde zonnepanelen hangt af van het jaarverbruik van de warmtepomp en het beschikbare zonlicht in de regio. Voor een gemiddelde warmtepomp met een verbruik van 2.500 kWh per jaar zijn in Nederland meestal 6 tot 8 zonnepanelen voldoende om een groot deel van het verbruik te dekken.

Duurzame voordelen van warmtepompen

Hoewel de investering in een warmtepomp aanzienlijk is, biedt het systeem veel voordelen in de lange termijn:

CO2-reductie: Warmtepompen verbruiken geen fossiele brandstoffen, waardoor ze een aanzienlijke bijdrage leveren aan het verlagen van de CO2-uitstoot.
Toekomstbestendigheid: De overgang naar duurzame verwarming is een essentieel deel van het klimaatbeleid in Nederland. Een warmtepomp maakt je woning toekomstbestendig en geschikt voor toekomstige regelgeving.
Lagere energiekosten: Door het gebruik van duurzame energie en een efficiënte warmtepomp kan je op de lange termijn aanzienlijk besparen op energiekosten.
Flexibiliteit: Een hybride warmtepomp biedt de mogelijkheid om geleidelijk over te stappen naar volledig elektrische verwarming, terwijl je op koude dagen nog steeds op gas kunt terugvallen.

Keuze tussen huren en kopen

Een warmtepomp kan worden gekocht of gehuurd. Het huren van een warmtepomp biedt in de korte termijn voordelen, zoals geen grote vooruitbetaling. Echter, op de lange termijn is het kopen van een warmtepomp meestal voordeliger, omdat je dan volledig baas bent over de installatie en de onderhoudskosten.

Conclusie

Het stroomverbruik van een warmtepomp varieert per type en omstandigheden, maar ligt meestal tussen de 2.000 en 5.000 kWh per jaar. Een lucht/water warmtepomp is populair en heeft een gemiddelde verbruik van 2.500-3.000 kWh. Een hybride warmtepomp verbruikt iets minder stroom, maar gebruikt wel gas. Bodem/water systemen zijn efficiënter, maar vereisen een grotere investering. Het verbruik wordt beïnvloed door factoren zoals isolatie, thermostaatinstellingen en het type warmtepomp.

Door het stroomverbruik te berekenen en zonnepanelen te combineren, kun je een warmtepomp efficiënt en duurzaam gebruiken. Dit maakt het een aantrekkelijke keuze voor wie zijn woning wil verduurzamen en tegelijkertijd energiekosten wil verminderen.