Bij welk gasverbruik is een warmtepomp rendabel? Een gedetailleerd overzicht

Published by Redactie on september 24, 2025 | Category warmtepomp

Het aanschaffen van een warmtepomp is tegenwoordig voor velen een aantrekkelijke optie om te verduurzamen en energiekosten te besparen. Echter, de rendabiliteit van zo’n investering hangt sterk af van meerdere factoren, waaronder het huidige gasverbruik van de woning. In dit artikel bespreken we in detail bij welk gasverbruik een warmtepomp rendabel kan zijn. De informatie is gebaseerd op recente publicaties van betrouwbare bronnen in de bouwsector en energieconsultatie.

Inleiding

Een warmtepomp is een duurzame oplossing voor ruimteverwarming en warm water. Ze werkt door warmte op te wekken uit de lucht, de grond of het water, en kan zo het behoeften aan aardgas drastisch verminderen. Er zijn twee hoofdtypen: de hybride warmtepomp, die in combinatie met een traditionele CV-ketel werkt, en de all-electric warmtepomp, die volledig op elektriciteit werkt.

De rendabiliteit van een warmtepomp wordt bepaald door het huidige gasverbruik van de woning. Een woning met een laag gasverbruik heeft bijvoorbeeld een langere terugverdientijd dan een woning met een hoger verbruik. Daarnaast spelen factoren zoals de kwaliteit van de isolatie, de COP (Coefficient of Performance) van de warmtepomp en eventuele aanvullende maatregelen zoals zonnepanelen een rol in het rendement. In de volgende hoofdstukken bespreken we deze factoren gedetailleerd.

1. Het verband tussen gasverbruik en rendabiliteit

1.1 Wat is rendabiliteit in het kader van warmtepompen?

Rendabiliteit verwijst in dit context naar de terugverdientijd van de investering. Dit is de tijd die nodig is om de aanschafkosten van de warmtepomp terug te verdienen via energiebesparing. Een warmtepomp is rendabel als deze terugverdientijd binnen een bepaalde periode (bijvoorbeeld 10 jaar) ligt.

De investering in een warmtepomp kan variëren tussen 8.000 en 20.000 euro, afhankelijk van het type, de grootte en de aanvullende maatregelen. De energiebesparing hangt daarentegen af van het huidige gasverbruik en de efficiëntie van de warmtepomp.

1.2 De invloed van het gasverbruik op de terugverdientijd

Volgens de bronnen is een warmtepomp in woningen met een hoge gasverbruik (meer dan 1.000 m³ per jaar) sneller rendabel dan in woningen met een laag gasverbruik (minder dan 1.000 m³ per jaar). Bij een gasverbruik van 1.000 m³ per jaar, kan de terugverdientijd ruim 10 jaar bedragen, afhankelijk van de energieprijzen en de efficiëntie van de warmtepomp.

In woningen met een gasverbruik van minder dan 800 m³ per jaar, zoals bijvoorbeeld woningen met goede isolatie of een recent bouwjaar, is een all-electric warmtepomp soms rendabeler dan een hybride warmtepomp. Dit komt doordat een all-electric warmtepomp geen ketel meer nodig heeft, wat kosten kan besparen. Bovendien stoot deze variant geen CO₂ meer lokaal uit, wat een extra voordeel kan zijn.

Een zeer laag gasverbruik (minder dan 500 m³ per jaar) maakt echter een warmtepomp niet altijd rendabel. In dergelijke gevallen kan het aanschaffen van een warmtepomp minder rendabel zijn dan alternatieven zoals infraroodverwarming. Deze optie is goedkoper in aanschaf, maar heeft wel een hoger elektriciteitsverbruik.

1.3 Hybride versus all-electric: welke is rendabel?

Een hybride warmtepomp is de meest populaire keuze voor woningen met een gemiddeld tot hoog gasverbruik. Deze werkt in combinatie met een ketel en zorgt ervoor dat het gasverbruik met 25 tot 50% kan worden teruggebracht. De hybride warmtepomp is echter niet aardgasvrij, waardoor het niet volledig duurzaam is.

Een all-electric warmtepomp is volledig aardgasvrij en kan zowel ruimteverwarming als warm tapwater leveren. Deze variant is het meest rendabel in woningen met een laag gasverbruik (onder 1.000 m³ per jaar) en goede isolatie. De keuze voor deze optie vereist echter wel een warmteverliesberekening om te bepalen of de warmtepomp voldoende verwarmend vermogen heeft bij lage temperaturen.

2. Factoren die de rendabiliteit beïnvloeden

De rendabiliteit van een warmtepomp is niet alleen afhankelijk van het gasverbruik, maar ook van meerdere andere variabelen. Deze worden hieronder uitgebreid besproken.

2.1 COP en SCOP: hoe efficiënt is de warmtepomp?

De Coefficient of Performance (COP) is een maat voor het rendement van een warmtepomp bij een specifieke temperatuur. Een COP van 3 betekent bijvoorbeeld dat de warmtepomp 3 kWh warmte levert voor elke 1 kWh elektriciteit die het verbruikt. Hoe hoger de COP, hoe efficiënter de warmtepomp.

De Seasonal Coefficient of Performance (SCOP) is een gerelateerde maat, maar geeft het gemiddelde rendement over het hele jaar weer. Een SCOP van 5,2 is bijvoorbeeld al zeer efficiënt en levert een betere energiebesparing dan een traditionele CV-ketel.

Als de COP hoger is dan 2,83, is een warmtepomp economisch rendabel in vergelijking met een CV-ketel op gas. Met moderne warmtepompen en een SCOP van 5,2 is dit rendement vaak bereikbaar, vooral wanneer zonnepanelen worden toegepast.

2.2 Invloed van isolatie op rendabiliteit

Een goede isolatie is essentieel voor een rendabele warmtepomp. Woningen met een slechte isolatie zullen meer warmte verliezen, waardoor de warmtepomp harder moet werken en meer energie verbruikt. Dit verlengt de terugverdientijd.

Het is daarom aan te raden om eerst isolatiemaatregelen door te voeren voordat men overgaat op een warmtepomp. Dit kan bijvoorbeeld het isoleren van muren, daken en vloeren inhouden. Na dergelijke maatregelen kan de warmtepomp kleiner worden, wat de aanschafkosten kan verlagen.

2.3 Aanvullende maatregelen: zonnepanelen en warmtepompcombinaties

Een warmtepomp verbruikt elektriciteit, en deze kosten kunnen verlaagd worden door zonnepanelen te installeren. Zonnepanelen leveren schone energie en verminderen het afhankelijkheid van het elektriciteitsnet. In combinatie met een warmtepomp leidt dit tot een aanzienlijke energiebesparing en een snellere terugverdientijd.

In sommige gevallen is het ook mogelijk om een warmtepomp te combineren met een zonneboiler of koelinstallatie. Dit is bijvoorbeeld interessant bij hybride warmtepompen die ook kunnen koelen (topkoeling). Deze installaties vereisen echter een geschikte infrastructuur en moeten goed worden afgestemd op de verwarmings- en koelbehoeften van de woning.

3. Wanneer is een warmtepomp niet rendabel?

Hoewel warmtepompen in veel gevallen rendabel zijn, zijn er situaties waarin het aanschaffen van een warmtepomp niet economisch verstandig is. Deze gevallen worden hieronder beschreven.

3.1 Zeer laag gasverbruik

Een woning met een zeer laag gasverbruik (minder dan 500 m³ per jaar) heeft vaak geen behoefte aan een warmtepomp. In dergelijke gevallen kan infraroodverwarming een betere optie zijn. Deze verwarmingsvorm heeft een lage aanschafprijs, maar een hoger energieverbruik. De terugverdientijd is dan echter vaak korter dan bij een warmtepomp.

3.2 Slechte isolatie

Als de isolatie van een woning niet voldoet aan de huidige standaarden, kan een warmtepomp het gasverbruik niet voldoende verminderen. In dergelijke gevallen is het verstandiger om eerst de isolatie te verbeteren voordat men overgaat op een warmtepomp. Dit leidt tot een grotere energiebesparing en een snellere terugverdientijd.

3.3 Lage energieprijzen

De rendabiliteit van een warmtepomp hangt ook af van de energieprijzen. In tijden van lage elektriciteits- en gasprijzen kan het aanschaffen van een warmtepomp minder rendabel zijn. Echter, met de huidige stijgende energieprijzen is een warmtepomp vaak een betere keuze dan een traditionele CV-ketel.

4. Praktische stappen voor het bepalen van rendabiliteit

Voor homeowners die overwegen om een warmtepomp aan te schaffen, zijn er enkele praktische stappen om de rendabiliteit te bepalen. Deze worden hieronder beschreven.

4.1 Warmteverliesberekening

Een warmteverliesberekening is een essentieel instrument om te bepalen of een warmtepomp voldoende verwarmend vermogen heeft. Deze berekening geeft aan hoeveel warmte een woning verliest bij lage temperaturen en wat het benodigde vermogen is voor de warmtepomp.

Deze berekening is ook belangrijk om te bepalen of een woning tijdens een streng winterweer voldoende warm kan blijven. In sommige gevallen is een elektrisch back-up element nodig om in koude periodes extra warmte te leveren.

4.2 Advies van meerdere installateurs

Het is verstandig om offertes van meerdere installateurs te vragen. Deze offertes moeten niet alleen de aanschafkosten van de warmtepomp bevatten, maar ook de verwachte energiekosten en eventuele aanvullende maatregelen zoals isolatie of ventilatieverbeteringen.

Een goed advies van een installateur helpt om de meest rendabele oplossing te kiezen, afgestemd op de specifieke situatie van de woning.

4.3 Subsidies en financiële voorwaarden

In Nederland zijn er diverse subsidies beschikbaar voor energiebesparende maatregelen, waaronder het aanschaffen van een warmtepomp. Deze subsidies kunnen aanzienlijk bijdragen aan de rendabiliteit van de investering. Het is daarom verstandig om te informeren over subsidies via bijvoorbeeld de MilieuCentraal of lokale energiecentra.

Daarnaast kan het aanschaffen van een warmtepomp ook beïnvloed worden door financiële voorwaarden, zoals leningen of kredietvormen. Het is verstandig om deze voorwaarden van te voren te bestuderen om de totale terugverdientijd te bepalen.

5. Conclusie

De rendabiliteit van een warmtepomp hangt sterk af van het huidige gasverbruik van de woning. In woningen met een hoge gasverbruik is een warmtepomp meestal sneller rendabel dan in woningen met een laag gasverbruik. Een hybride warmtepomp is de meest populaire keuze in dit geval, maar in woningen met goede isolatie en een laag gasverbruik kan een all-electric warmtepomp ook rendabel zijn.

Belangrijke factoren die de rendabiliteit beïnvloeden, zijn de COP en SCOP-waarden, de kwaliteit van de isolatie, en eventuele aanvullende maatregelen zoals zonnepanelen. Het is verstandig om eerst isolatiemaatregelen door te voeren voordat men overgaat op een warmtepomp, omdat dit de energiebesparing en de rendabiliteit kan vergroten.

Voor homeowners die overwegen om een warmtepomp aan te schaffen, zijn er enkele praktische stappen die kunnen helpen om de meest rendabele oplossing te kiezen. Deze omvatten een warmteverliesberekening, het vragen van offertes van meerdere installateurs, en het informeren over subsidies en financiële voorwaarden.

In samenvattend: een warmtepomp is meestal rendabel in woningen met een gasverbruik van meer dan 1.000 m³ per jaar. In woningen met een laag gasverbruik, is het verstandig om eerst de isolatie te verbeteren voordat men overgaat op een warmtepomp. In sommige gevallen kan een infraroodverwarming of een all-electric warmtepomp een betere keuze zijn. Het is altijd verstandig om een grondig advies van een installateur in te huren om de meest rendabele oplossing te kiezen.