Hoe reken je m³ gas om naar kWh voor de keuze van een warmtepomp?

Voor huiseigenaren die overwegen om hun woning te verbouwen of te verduurzamen, is het belangrijk om te begrijpen hoe je m³ gas kunt omrekenen naar kWh. Deze omrekening speelt een centrale rol bij het bepalen van het energieverbruik van een warmtepomp. Zowel bij het vergelijken van kosten als bij het berekenen van de rendementen en het opstellen van een efficiënt energieplan, is het nuttig om te weten hoeveel kWh aan elektriciteit nodig is om hetzelfde verbruik van gas te vervangen. In dit artikel leggen we uit hoe je m³ gas omrekent naar kWh, welke factoren erin meespelen en hoe deze omrekening van invloed is op de keuze en het rendement van een warmtepomp.

Wat is het verschil tussen m³ gas en kWh?

Gasverbruik wordt meestal aangegeven in kubieke meters (m³), terwijl elektriciteitsverbruik in kilowattuur (kWh) wordt gemeten. De omslagfactor tussen deze twee eenheden is van belang om energieverbruik en kosten te vergelijken. Het verbruik van gas is afhankelijk van de calorische waarde, die aangeeft hoeveel energie er per kubieke meter gas is. Er zijn twee soorten calorische waarden:

• Calorische onderwaarde (LCV): 31,65 MJ/m³ (ongeveer 8,79 kWh/m³)
• Calorische bovenwaarde (HHV): 35,17 MJ/m³ (ongeveer 9,77 kWh/m³)

Deze waarden worden gebruikt om het gasverbruik in kWh te berekenen. Het is belangrijk om te weten dat het daadwerkelijke rendement van het gebruik van gas (bijvoorbeeld via een HR-ketel) lager kan zijn, omdat geen enkel systeem 100% efficiënt is. Een HR-ketel heeft bijvoorbeeld een rendement van ongeveer 90%.

Hoe reken je m³ gas om naar kWh?

De basisformule voor het omrekenen van m³ gas naar kWh is als volgt:

$$ \text{Aantal m³} \times \text{Calorische waarde} = \text{Aantal kWh} $$

Hierbij is de calorische waarde van het gas omgerekend naar kWh per MJ. De formule om MJ om te rekenen naar kWh is:

$$ 1 \, \text{MJ} = 0,27778 \, \text{kWh} $$

Voorbeeldberekening

Stel dat een huishouden 1.500 m³ gas per jaar verbruikt. We gebruiken de calorische onderwaarde van 31,65 MJ/m³:

$$ 1.500 \, \text{m³} \times 31,65 \, \text{MJ/m³} = 47.475 \, \text{MJ} $$

$$ 47.475 \, \text{MJ} \times 0,27778 \, \text{kWh/MJ} = 13.187,5 \, \text{kWh} $$

Dit betekent dat 1.500 m³ gas overeenkomt met ongeveer 13.187,5 kWh aan energie. Als we deze waarde corrigeren met het rendement van een HR-ketel (90%), wordt het daadwerkelijk beschikbare warmteverbruik:

$$ 13.187,5 \, \text{kWh} \times 0,90 = 11.868,75 \, \text{kWh} $$

Simpele omrekening

Als je snel een grove schatting wilt maken, kun je een eenvoudige factor gebruiken. In Nederland is het gemiddeld rendement van gasverbruik met een HR-ketel ongeveer 9,77 kWh per m³ gas. Daarom kun je de volgende formule gebruiken:

$$ \text{Aantal m³} \times 9,77 = \text{Aantal kWh} $$

Voorbeeld:

$$ 1.500 \, \text{m³} \times 9,77 = 14.655 \, \text{kWh} $$

Deze methode geeft een ruwe schatting, die handig is bij het vergelijken van energieverbruik tussen gas en elektriciteit.

Wat betekent dit voor een warmtepomp?

Wanneer je overweegt om een warmtepomp aan te schaffen, is het belangrijk om te begrijpen hoeveel elektriciteit nodig is om hetzelfde verbruik van gas te vervangen. Een warmtepomp heeft een Coefficient of Performance (COP), wat aangeeft hoe efficiënt de warmtepomp warmte levert per kWh elektriciteit. De COP is de verhouding tussen de geleverde warmte (in kWh) en het verbruik aan elektriciteit (ook in kWh).

$$ \text{COP} = \frac{\text{Geleverde warmte}}{\text{Elektrisch verbruik}} $$

Bijvoorbeeld: bij een COP van 3,8 levert een warmtepomp 3,8 kWh warmte per 1 kWh elektriciteit.

Voorbeeldberekening voor een warmtepomp

Stel dat een huishouden 1.500 m³ gas per jaar verbruikt. Dit komt overeen met ongeveer 14.655 kWh aan energie (met een COP-correctie van 9,77 kWh/m³). Als we deze energie willen vervangen door een warmtepomp met een COP van 3,8, hoeveel elektriciteit is dan nodig?

$$ \text{Elektrisch verbruik} = \frac{14.655 \, \text{kWh}}{3,8} = 3.856,6 \, \text{kWh} $$

Dit betekent dat de warmtepomp ongeveer 3.857 kWh elektriciteit per jaar verbruikt om hetzelfde verbruik van gas te vervangen. Bij een elektriciteitsprijs van €0,40 per kWh, komen de jaarlijkse kosten op:

$$ 3.857 \, \text{kWh} \times €0,40 = €1.542,80 $$

Hybride warmtepompen

Een hybride warmtepomp combineert een warmtepomp met een traditionele gasketel. In dit geval wordt een deel van het verbruik van gas vervangen door de warmtepomp. Bijvoorbeeld, in een huishouden dat gemiddeld 1.500 m³ gas per jaar verbruikt, kan de warmtepomp 65% van het verbruik overnemen. Dit betekent:

$$ 1.500 \, \text{m³} \times 0,65 = 975 \, \text{m³} $$

Deze 975 m³ gas komt overeen met ongeveer:

$$ 975 \, \text{m³} \times 9,77 \, \text{kWh/m³} = 9.528,8 \, \text{kWh} $$

De warmtepomp heeft een COP van 3,8, dus het elektrisch verbruik is:

$$ 9.528,8 \, \text{kWh} \div 3,8 = 2.507,6 \, \text{kWh} $$

De jaarlijkse kosten voor elektriciteit zijn:

$$ 2.507,6 \, \text{kWh} \times €0,40 = €1.003,00 $$

De resterende 35% van het gasverbruik (525 m³) wordt nog afgedekt door de gasketel. De jaarlijkse gaskosten zijn:

$$ 525 \, \text{m³} \times €1,50 = €787,50 $$

Samen komen de kosten voor elektriciteit en gas op:

$$ €1.003,00 + €787,50 = €1.790,50 $$

Invloed van COP en isolatie

De COP van een warmtepomp is afhankelijk van diverse factoren, zoals de isolatie van het huis, de buitentemperatuur en het type warmtepomp. Een goed geïsoleerd huis heeft een hogere COP, omdat minder energie nodig is om de gewenste temperatuur te behouden. Bovendien speelt de buitentemperatuur een rol: bij lagere temperaturen is de COP lager, omdat de warmtepomp moeilijker warmte kan ophalen.

Het is daarom belangrijk om bij het kiezen van een warmtepomp rekening te houden met de energieprestaties van het huis. Een energieprestatiecheck of een thermografie kan helpen bij het bepalen van het isolatieniveau en het energieverbruik.

Praktische toepassing: vergelijking tussen gas en elektriciteit

Voor een realistische vergelijking tussen gas en elektriciteit is het nuttig om zowel de kosten als het energieverbruik in rekening te brengen. Hieronder een overzicht:

Zoals we zien, is een all-electric warmtepomp aanzienlijk goedkoper dan een HR-ketel. Een hybride systeem is iets duurder, maar biedt flexibiliteit en kan in sommige gevallen sneller terugbetalen, afhankelijk van de energieprijzen.

Overweeg je om gasloos te wonen?

Het omrekenen van m³ gas naar kWh is ook van belang als je overweegt om gasloos te wonen. Veel gemeenten en wijkinitiatieven werken aan het afschaffen van het gasnetwerk om duurzame energiebronnen te bevorderen. Als je een warmtepomp installeert, is het belangrijk om te weten of je woning in de toekomst op een warmtenet kan aansluiten. Het is zonde om nu te investeren in een warmtepomp als er in de toekomst een duurzamer alternatief beschikbaar komt.

Bij het overwegen van gasloos wonen, is het ook belangrijk om de investeringskosten van een warmtepomp te vergelijken met de potentiële besparingen op gas en elektriciteit. Een warmtepomp met een hoge COP kan leiden tot aanzienlijke besparingen, vooral bij een goed geïsoleerd huis.

Energieverbruik per persoon en huishouden

Het gasverbruik per persoon of huishouden kan variëren afhankelijk van de grootte van de woning, het isolatieniveau en het gebruik van warm water. Een gemiddeld huishouden verbruikt ongeveer 1800 m³ gas per jaar. Dit komt overeen met:

$$ 1.800 \, \text{m³} \times 9,77 \, \text{kWh/m³} = 17.586 \, \text{kWh} $$

Voor het bereiden van warm water wordt ongeveer 1000 kWh per persoon aangenomen. In een gezin van vier personen is dat:

$$ 4 \, \text{personen} \times 1.000 \, \text{kWh/persoon} = 4.000 \, \text{kWh} $$

Het totale energieverbruik voor verwarming en warm water is dan:

$$ 17.586 \, \text{kWh} + 4.000 \, \text{kWh} = 21.586 \, \text{kWh} $$

Bij een COP van 3,8 is het elektrisch verbruik voor een warmtepomp:

$$ 21.586 \, \text{kWh} \div 3,8 = 5.680,5 \, \text{kWh} $$

De jaarlijkse kosten zijn:

$$ 5.680,5 \, \text{kWh} \times €0,40 = €2.272,20 $$

Invloed van zonuren op elektriciteitsverbruik

Een belangrijk aspect bij het gebruik van een warmtepomp is de opwek van eigen elektriciteit, bijvoorbeeld via zonnepanelen. Hoe meer zonuren je hebt, hoe meer elektriciteit je kunt opwekken en hoe minder je afhankelijk bent van het net. Dit kan leiden tot verder besparing op elektriciteitskosten.

Bijvoorbeeld: een huishouden dat 5.680 kWh per jaar verbruikt kan in een regio met veel zonuren aanzienlijk zelf elektriciteit opwekken. Dit vermindert de netto kosten van de warmtepomp.

Conclusie

Het omrekenen van m³ gas naar kWh is essentieel bij het bepalen van het energieverbruik van een warmtepomp. Door te weten hoeveel kWh aan elektriciteit nodig is om hetzelfde verbruik van gas te vervangen, kun je een beter beeld krijgen van de kosten en het rendement van een warmtepomp. De COP van de warmtepomp, het isolatieniveau van het huis en de energieprijzen zijn belangrijke factoren bij het bepalen van het elektrisch verbruik en de kosten. Bovendien speelt de calorische waarde van gas een rol bij de omrekening.

Voor huiseigenaren die overwegen om gasloos te wonen of een warmtepomp aan te schaffen, is het belangrijk om deze berekeningen te maken. Dit helpt bij het bepalen van de financiële haalbaarheid en het energieverbruik van het nieuwe systeem. Het is aan te raden om een professionele installateur te raadplegen voor een gedetailleerde berekening en het opstellen van een energieplan.

Bronnen

1. M³ gas omrekenen naar kWh
2. Hybride warmtepomp verbruik
3. Is een warmtepomp zinvol bij laag gasverbruik?
4. Stroomverbruik en gasverbruik
5. Elektriciteitsverbruik van warmtepompen