CV-systeem met warmtepomp: hybride oplossing voor duurzame verwarming

Inleiding

In de huidige context van stijgende energiekosten en groeiende aandacht voor duurzaamheid, wordt het CV-systeem met warmtepomp steeds relevanter voor huiseigenaren die hun woning willen verduurzamen. Een hybride warmtepomp combineert de voordelen van een traditionele CV-ketel met de efficiëntie van een warmtepomp. Hierdoor kan een woning op een milieuvriendelijke en kostenefficiënte manier worden verwarmd, zowel in de winter als in de zomer.

Deze artikel behandelt de technische en praktische aspecten van het gebruik van een CV-systeem met warmtepomp. Aan de hand van actuele producten en technische beschrijvingen, wordt uitgelegd hoe zo’n systeem werkt, welke voordelen het biedt en wat er bij de aanschaf en installatie moet worden meegenomen. Bovendien wordt ingegaan op de financiële aspecten, zoals subsidies en langdurige kostenbesparing.

Het doel is om homeowners, bouwprofessionals en DIY-aanhangers een duidelijke en feitelijke overzicht te bieden, zodat zij een weloverwogen beslissing kunnen nemen over een eventuele upgrade van hun CV-installatie.

Wat is een hybride warmtepomp?

Een hybride warmtepomp is een verwarmingssysteem dat bestaat uit twee componenten: een lucht- of water/water warmtepomp en een traditionele CV-ketel. Deze combinatie maakt het mogelijk om het voordeel te behalen van de hoge COP (Coefficient of Performance) van een warmtepomp, terwijl de CV-ketel als back-up dienst doet bij extreme kou of bij hoge warmtevraag.

De warmtepomp onttrekt warmte uit de buitenlucht of het grondwater en levert die via een warmtewisselaar aan het CV-water. De CV-ketel springt in wanneer de warmtepomp niet in staat is om de warmtevraag volledig te dekken, bijvoorbeeld bij lage buitentemperaturen of bij plotselinge pieken in warmtebehoefte.

Voorbeelden van hybride warmtepompen zijn de ATAG Hybride Zone Warmtepomp I36ECZ, de Alpha innotec Hybrox, en diverse modellen van Remeha en Nefit-Bosch. Deze systemen zijn beschikbaar in verschillende vermogensgradaties, waardoor ze geschikt zijn voor zowel kleine woningen als grotere huizen of appartementen.

Werking van een hybride warmtepomp

De werking van een hybride warmtepomp is gebaseerd op het principe van warmteterugwinning. De buitenunit van de warmtepomp onttrekt warmte uit de lucht of het water en zet deze om in nuttige warmte voor het CV-systeem. Dit gebeurt via een koudemiddelcircuit dat comprimeert en expandeert, waardoor de warmte op een hoger niveau wordt gebracht. De binnenunit zorgt voor het distribueren van deze warmte via de bestaande CV-leidingen en radiatoren.

Bij extreme kou of bij hoge warmtebehoefte (zoals bij het opwekken van warm water), wordt de CV-ketel automatisch ingeschakeld. Dit zorgt ervoor dat de woning altijd op een comfortabele temperatuur kan worden gehouden, zonder dat het systeem de warmtebehoefte onvoldoende kan dekken.

Een hybride warmtepomp is daarom een ideale oplossing voor woningen die niet volledig kunnen overstappen op een all-electric warmtepomp, bijvoorbeeld vanwege de aanwezigheid van oude radiatoren of een slecht geïsoleerde gevel.

Voordelen van een hybride warmtepomp

1. Efficiëntie en energiebesparing

Een warmtepomp maakt gebruik van de natuurlijke warmte in de omgeving, wat betekent dat het energiezuiniger is dan een traditionele CV-ketel. Een CV-ketel heeft een rendement van ongeveer 90%, terwijl een warmtepomp een COP van 3 tot 4 kan behalen. Dit betekent dat de warmtepomp met 1 kWh elektriciteit tot 4 kWh aan warmte kan genereren. In vergelijking met een gasgestookte CV-ketel, is een warmtepomp dus aanzienlijk efficiënter.

2. Milieuvriendelijk

Aangezien een warmtepomp geen fossiele brandstoffen gebruikt, produceert het geen CO₂-uitstoot tijdens het bedrijf. Dit maakt het systeem een duurzamere keuze voor eigenaren die hun CO₂-voetafdruk willen verkleinen. Bovendien is het systeem toekomstbestendig en aansluitbaar op een eventuele zonnestroominstallatie.

3. Flexibiliteit

Een hybride warmtepomp biedt flexibiliteit in het gebruik van verschillende energiebronnen. Bijvoorbeeld: in de winter werkt de warmtepomp, terwijl in de zomer eventueel de CV-ketel voor warm water zorgt. Dit maakt het systeem geschikt voor een breed scala aan situaties en woningtypen.

4. Minder afhankelijkheid van gas

In een hybride opstelling is het mogelijk om geleidelijk af te stappen van gas. Omdat de CV-ketel alleen actief wordt bij hoge warmtebehoefte, is de hoeveelheid verbrand gas aanzienlijk lager dan bij een traditioneel CV-systeem. Dit maakt het systeem een goede tussenoplossing voor eigenaren die langzaam willen overstappen naar een volledig elektrische verwarming.

5. Goed aansluitbaar op bestaande systemen

Een hybride warmtepomp is meestal compatibel met bestaande leidingen en radiatoren. Dit betekent dat er geen omvangrijke renovaties nodig zijn om het systeem in te richten. In tegenstelling tot een all-electric warmtepomp, die vaak een vernieuwing van de verwarmingsinstallatie vereist, is een hybride opstelling eenvoudiger te implementeren in bestaande woningen.

Nadelen en beperkingen

Hoewel een hybride warmtepomp veel voordelen biedt, zijn er ook enkele beperkingen en nadelen die moeten worden meegenomen:

1. Aanschafkosten

De aanschaf van een hybride warmtepomp is een aanzienlijke investering. De kosten van het systeem, inclusief installatie en eventuele aanpassingen aan de bestaande CV-installatie, liggen meestal hoger dan die van een traditionele CV-ketel. Gelukkig zijn er subsidies beschikbaar via de overheid, zoals de Warmtepompsubsidie, waarmee een deel van de kosten gecompenseerd kan worden.

2. Elektriciteitsafhankelijkheid

Hoewel een hybride warmtepomp minder afhankelijk is van gas dan een traditionele CV-ketel, is het wel afhankelijk van elektriciteit. Bij stroomstoringen of in situaties waarin de elektriciteitsprijs sterk stijgt, kan dit een nadeel zijn. Het is daarom verstandig om over te gaan op een zonnestroominstallatie om de elektriciteitsafhankelijkheid te verlagen.

3. Installatie-eisen

Bij de installatie van een hybride warmtepomp zijn er bepaalde eisen die moeten worden voldaan. Zo moet het systeem op een locatie worden geplaatst waar voldoende ruimte is voor de binnen- en buitenunit. Daarnaast is het verstandig om rekening te houden met de isolatie van de woning, aangezien een slecht geïsoleerde woning meer warmte verliest en dus meer energie verbruikt.

4. Verwarmingstemperatuur

Een warmtepomp werkt meest efficiënt bij lagere verwarmingstemperaturen. Dit betekent dat het systeem het beste presteert in combinatie met vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren. In woningen met oude, grote radiatoren die hoge temperaturen nodig hebben, kan het rendement van de warmtepomp verminderen.

Installatie van een hybride warmtepomp

De installatie van een hybride warmtepomp vereist een duidelijke planning en samenwerking met een ervaren installateur. Hieronder worden de belangrijkste stappen en aandachtspunten voor de installatie besproken.

1. Voorbereiding

Voor de installatie is het belangrijk om een gedetailleerde analyse te doen van de bestaande CV-installatie. Dit omvat het controleren van de leidingen, de radiatoren en de isolatie van de woning. Daarnaast moet worden bepaald welk vermogen de warmtepomp moet leveren om de warmtebehoefte van de woning te dekken.

2. Aansluiting op bestaande leidingen

Een hybride warmtepomp kan meestal direct aangesloten worden op de bestaande leidingen, waardoor het niet altijd nodig is om de CV-installatie volledig te vervangen. Dit maakt de installatie eenvoudiger en kost minder tijd en geld dan bij een all-electric warmtepomp.

3. Plaatsing van binnen- en buitenunit

De binnenunit van de warmtepomp moet op een geschikte plek worden geplaatst, waar voldoende ruimte is en waar het geluidsniveau acceptabel is. De buitenunit moet op een locatie worden geïnstalleerd waar de warmteafvoer naar de buitenlucht of het grondwater efficiënt is. Bovendien moet de afstand tussen de binnen- en buitenunit zo klein mogelijk zijn om energieverlies te voorkomen.

4. Aansluiting op de CV-ketel

De CV-ketel moet op een manier worden aangesloten zodat hij automatisch ingeschakeld wordt wanneer de warmtepomp niet in staat is om de warmtebehoefte volledig te dekken. Dit gebeurt via een regelingssysteem dat de temperatuur en de warmtevraag continu meet en het systeem aanpast.

5. Toepassing van isolatie en andere verbeteringen

Om het rendement van de hybride warmtepomp te maximaliseren, is het verstandig om te investeren in isolatieverbeteringen. Dit omvat het isoleren van de gevel, het dak, de vloer en het gebruik van HR++ glas. Daarnaast is het verstandig om over te stappen naar lage temperatuur verwarming, zoals vloerverwarming, die beter aansluit bij de werking van een warmtepomp.

Financiële aspecten en subsidies

Het kiezen voor een hybride warmtepomp is een investering die op de lange termijn kan worden terugverdiend via energiebesparing. Daarnaast zijn er subsidies beschikbaar die de aanschafkosten kunnen verlagen.

1. Aanschafkosten

De aanschafkosten van een hybride warmtepomp variëren afhankelijk van het merk, het model en het vermogen. Voorbeelden van hybride warmtepompen zijn:

• ATAG Hybride Zone Warmtepomp I36ECZ: Dit systeem combineert een CV-ketel met een warmtepomp en biedt een efficiënte verwarming voor zowel winter als zomer. Het is geschikt voor woningen met bestaande radiatoren.
• Alpha innotec Hybrox: Een lucht/water warmtepomp die werkt met het natuurlijke koudemiddel propaan (R290). Deze warmtepomp is beschikbaar in meerdere vermogensgradaties en is geschikt voor zowel hybride als all-electric opstellingen.
• Nefit-Bosch Compress 5800i AW: Een monobloc warmtepomp die zeer stil werkt en geschikt is voor woningen met gewone radiatoren.

De totale aanschafkosten van zo’n systeem, inclusief installatie en eventuele aanpassingen aan de bestaande installatie, liggen meestal tussen €8.000 en €15.000.

2. Subsidies

De overheid biedt subsidies aan voor de aanschaf van een hybride warmtepomp. Deze subsidies zijn bedoeld om de overgang naar duurzame verwarmingssystemen te stimuleren. Voorbeelden van subsidies zijn:

• Warmtepompsubsidie: Een directe subsidie die uitbetaald wordt na aanschaf van een warmtepomp.
• Energiebesparingssubsidie: Een subsidie die uitbetaald wordt bij het verbeteren van de energieprestatie van een woning, zoals het isoleren van het dak of het vervangen van de glaspartijen.
• Subsidie voor zonnestroominstallatie: Een subsidie die uitbetaald wordt bij het aansluiten van een zonnestroominstallatie op het warmtepompstelsel, waardoor de afhankelijkheid van elektriciteit uit het net wordt verlaagd.

Het is verstandig om te controleren of je in aanmerking komt voor subsidies en deze te combineren om de aanschafkosten te verlagen.

3. Kostenefficiëntie

Hoewel de aanschafkosten van een hybride warmtepomp relatief hoog zijn, kan het systeem op de lange termijn kostenefficiënter zijn dan een traditionele CV-ketel. Dit komt doordat de warmtepomp minder energie verbruikt en minder onderhoud vereist dan een gasgestookte ketel. Daarnaast is het systeem toekomstbestendig en aansluitbaar op een eventuele zonnestroominstallatie.

Conclusie

Een CV-systeem met warmtepomp, ook wel een hybride warmtepomp genoemd, is een duurzame en kostenefficiënte oplossing voor de verwarming van een woning. Het combineert de voordelen van een warmtepomp met die van een traditionele CV-ketel, waardoor het systeem efficiënter werkt, minder CO₂ produceert en goed aansluit op bestaande installaties.

Hoewel de aanschafkosten van een hybride warmtepomp hoger zijn dan die van een traditionele CV-ketel, kunnen deze kosten gedeeltelijk gecompenseerd worden via subsidies en worden op de lange termijn terugverdiend via energiebesparing. Daarnaast is het systeem toekomstbestendig en aansluitbaar op een zonnestroominstallatie, waardoor het energiezuiniger werkt.

Voor eigenaren die hun woning willen verduurzamen of hun CV-installatie willen vervangen, is een hybride warmtepomp dus een verstandige keuze. Het is echter belangrijk om de eisen en beperkingen van het systeem goed te begrijpen en een professionele installateur te raadplegen voor een gedetailleerde analyse en planning van de installatie.

Bronnen

1. Technische Unie – Warmtepompen
2. Ventilatieland – Warmtepomp vs. de alternatieven
3. Mensonides – ATAG Hybride Zone Warmtepomp I36ECZ
4. CVtotaal – Hybride Warmtepomp