Goedkope warmtepomp: Uitleg, keuze en voordelen

De overgang naar duurzame verwarmingssystemen zoals warmtepompen wordt steeds sneller gemaakt. Voor veel huiseigenaren is het idee om van gas af te stappen en te kiezen voor een warmtepomp een aantrekkelijke mogelijkheid, maar tegelijkertijd ook een investering die goed overwogen moet worden. Een van de belangrijkste vragen bij het overwegen van een warmtepomp is: hoeveel kost een goedkope warmtepomp? En wat zijn de voordelen en nadelen van zo’n goedkope optie? In dit artikel geven we een overzicht van de beschikbare types, de kosten, de installatie en de toepasbaarheid in bestaande en nieuwbouw.

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de omgeving (lucht, grond of water) haalt en gebruikt om een woning te verwarmen en eventueel warm water te leveren. Het principe is vergelijkbaar met dat van een airco, maar dan in omgekeerde richting. In de zomer kan een warmtepomp ook als koelsysteem functioneren.

Er zijn verschillende soorten warmtepompen, waarbij het type bron (lucht, grond of water) en de toepassing (lucht/lucht, lucht/water, brine/water, etc.) het verschil maakt in kosten, efficiëntie en toepasbaarheid.

De goedkoopste warmtepomp: Lucht/lucht warmtepomp

Prijs en kosten

Volgens meerdere bronnen is de lucht/lucht warmtepomp de goedkoopste optie op de markt. De kosten variëren tussen € 4.000 en € 8.000 inclusief installatie. Dit maakt deze warmtepomp een aantrekkelijke keuze voor huiseigenaren die op zoek zijn naar een relatief betaalbare oplossing voor het verwarmen van hun woning.

Werking

De lucht/lucht warmtepomp werkt op elektriciteit en maakt gebruik van de buitenlucht om warmte op te wekken. Het systeem bestaat uit een buitenunit en meerdere binnenunits die per kamer geplaatst worden. In de winter wordt de warmte uit de buitenlucht opgepompt en verspreid over de woning. In de zomer kan het proces omgekeerd worden om het huis te koelen.

Voordelen

• Lage aankoop- en installatiekosten in vergelijking met andere warmtepompen.
• Snelle installatie, aangezien geen grondwerken of geavanceerde aansluitingen nodig zijn.
• Dubbele toepassing: verwarming in de winter, koeling in de zomer.
• Toepasbaar in zowel bestaande als nieuwbouw.

Nadelen

• Beperkte efficiëntie in de winter: lucht/lucht warmtepompen presteren minder goed bij lage buitentemperaturen.
• Geen centrale verwarming: de warmte wordt per kamer verspreid, wat leidt tot een groter aantal binnenunits en daarmee een lager comfortniveau.
• Tochtgevoel en ongelijkmatige warmteverdeling zijn mogelijk.
• Niet geschikt voor warm water: een extra warmtepompboiler is nodig om warm water te leveren.

Toepasbaarheid

Deze warmtepomp is vooral geschikt in landen waar de koelcapaciteit belangrijk is, zoals het zuiden van Europa. In Nederland is de warmtebehoefte in de winter groter, waardoor het rendement van lucht/lucht warmtepompen lager is. Voor een woning in Nederland kan deze keuze dus beperkt zijn, afhankelijk van de isolatie, grootte en energieverbruik.

Alternatieve goedkope warmtepompen

Lucht/water warmtepomp

Een alternatief dat iets duurder is, maar meer efficiënt is dan een lucht/lucht warmtepomp, is de lucht/water warmtepomp. De kosten liggen tussen € 10.000 en € 15.000 inclusief installatie. Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt die om het huis te verwarmen en warm water te leveren.

Voordelen

• Gebruik van bestaande cv-leidingen: in sommige gevallen is het mogelijk om de warmtepomp aan te sluiten op de bestaande verwarmingsinstallatie.
• Toepasbaar in zowel bestaande als nieuwbouw.
• Ondersteunt verwarming én warm water.
• Makkelijker in te passen in bestaande woningen.

Nadelen

• Lagere efficiëntie in koude weersomstandigheden.
• Meer onderhoud en beperkte levensduur in vergelijking met geothermische systemen.

Geothermische warmtepomp: de duurste, maar meest efficiënte optie

Hoewel de geothermische warmtepomp (ook wel brine/water warmtepomp genoemd) de duurste optie is (€ 15.000 – € 40.000 inclusief installatie), is het ook de meest efficiënte. Het systeem maakt gebruik van warmte uit de grond of oppervlaktewater.

Voordelen

• Zeer hoge COP (Coefficient of Performance): het systeem levert meer warmte per kWh elektriciteit dan andere warmtepompen.
• Lange levensduur en weinig onderhoud.
• Duurzame oplossing met lage CO2-uitstoot.
• Stabiele warmtevoorziening ook in koude weersomstandigheden.

Nadelen

• Hoog investeringsbedrag, inclusief aansluiting van buizen in de grond.
• Geen geschikte optie voor alle woningen: installatie vereist ruimte voor grondwerken en kan niet in elk type woning worden toegepast.
• Langere terugverdientijd, hoewel de energiebesparing op de lange termijn aanzienlijk kan zijn.

Wat bepaalt de prijs van een warmtepomp?

De kosten van een warmtepomp worden beïnvloed door meerdere factoren:

1. Type warmtepomp: lucht/lucht warmtepompen zijn het goedkoopste, geothermische systemen het duurste.
2. Vermogen en capaciteit: hoe groter de woning, hoe hoger het benodigde vermogen en daarmee de kosten.
3. Installatie: het aansluiten van de warmtepomp kan kosten genereren, vooral bij ingewikkeldere systemen (zoals geothermische warmtepompen).
4. Buffervat: voor warm water is een extra investering nodig in een warmtepompboiler.
5. Subsidies: tot 2020 waren subsidies beschikbaar, maar sindsdien is dit afgeschaft.
6. Energiecontracten: slimme warmtepompen kunnen ingezet worden met dynamische energiecontracten om kosten te besparen.

Slimme warmtepompen en energie-optimalisatie

In de huidige energielandschap wordt er steeds meer aandacht besteed aan energieoptimalisatie. Een slimme warmtepomp kan samenwerken met een slimme thermostaat, zonnepanelen en dynamische energiecontracten om het energieverbruik efficiënter in te zetten.

Bijvoorbeeld: een slimme thermostaat kan ervoor zorgen dat de warmtepomp op tijden van lage tarieven draait, waardoor de energiekosten worden verminderd. In combinatie met zonnepanelen kan het energieverbruik zelfs grotendeels opnieuw worden opgewekt.

Van het gas af: wat zijn de eerste stappen?

Het kiezen van een warmtepomp is een belangrijke stap om van het gas af te stappen. Echter, goede isolatie is nog steeds de eerste voorwaarde voor een efficiënte warmtepompinstallatie. Zonder voldoende isolatie zal ook een warmtepomp onnodig veel energie verbruiken.

Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar de capaciteit van de elektriciteitsaansluiting. Warmtepompen verbruiken meer stroom dan traditionele verwarmingssystemen, en in sommige gevallen is een verzwaarde aansluiting nodig.

Keuze van de juiste warmtepomp: wat zijn de criteria?

Bij het kiezen van een warmtepomp is het belangrijk om de volgende aspecten te overwegen:

1. Type woning: is het een nieuwbouw of bestaande woning?
2. Energiebehoefte: hoeveel warmte is er nodig in de winter en hoeveel koeling in de zomer?
3. Ruimte voor installatie: is er genoeg ruimte voor grondwerken of buitenunits?
4. Budget: welk bedrag is beschikbaar voor aankoop en installatie?
5. Comfortniveau: wil je een centrale verwarming of per kamer?
6. Warm water: is een aparte boiler nodig of moet het via de warmtepomp gebeuren?
7. Subsidies: zijn subsidies beschikbaar voor jouw situatie?

Voordelen van het kiezen voor een warmtepomp

• Energiebesparing: warmtepompen kunnen tot wel 80% op het gasverbruik besparen.
• Laag onderhoud: in vergelijking met ketels zijn warmtepompen weinig onderhoudsgevoelig.
• Lange levensduur: warmtepompen kunnen tot wel 20 jaar meegaan.
• Duurzaamheid: warmtepompen draaien op elektriciteit, wat mogelijk opnieuw kan worden opgewekt via zonnepanelen.
• Dubbele toepassing: verwarming in de winter, koeling in de zomer.

Nadelen en beperkingen

• Hoog aankoopbedrag, vooral voor geothermische systemen.
• Lage efficiëntie in koude omstandigheden voor lucht/lucht warmtepompen.
• Installatiebeperkingen: niet elke woning is geschikt voor elk type warmtepomp.
• Geen directe warm wateropwekking bij lucht/lucht warmtepompen.
• Niet beschikbaar voor subsidies sinds 2020.

Samenvatting: welke warmtepomp is geschikt?

Conclusie

Het kiezen van een goedkope warmtepomp is een aantrekkelijke optie voor huiseigenaren die op zoek zijn naar een betaalbare manier om van het gas af te stappen. De lucht/lucht warmtepomp is met een prijs van € 4.000 tot € 8.000 de goedkoopste optie, maar heeft beperkingen qua efficiëntie en comfort. Voor een betere balans tussen prijs en prestaties is de lucht/water warmtepomp een alternatief, terwijl de geothermische warmtepomp de meest efficiënte, maar ook duurste keuze is.

Bij de keuze van een warmtepomp is het belangrijk om rekening te houden met factoren zoals het type woning, energiebehoefte, budget en comfortniveau. Door deze aspecten goed in te schatten, kun je ervoor zorgen dat je de juiste warmtepomp kiest die zowel efficiënt is als aansluit op je persoonlijke situatie en doelstellingen.

Bronnen

1. Bobex – Goedkope warmtepomp
2. ANWB – Welke warmtepomp kies ik
3. Warmtepomp-info.nl
4. Bestewarmtepomp.nl
5. Wasco – Warmtepompkeuze