Hybride warmtepomp aansluiten op bestaande cv-ketel: Efficiëntie, kosten en installatie

Published by Redactie on september 24, 2025 | Category warmtepomp

In de huidige tijd is het steeds belangrijker om energiezuinig en duurzaam te wonen. Een hybride warmtepomp is een veelbelovende oplossing voor woningeigenaren die hun gasverbruik willen verlagen, zonder direct volledig te stappen van hun bestaande CV-ketel. Deze combinatie van warmtepomp en CV-ketel biedt een balans tussen duurzaamheid en technische haalbaarheid, vooral in huizen met een matig of goed geïsoleerd bouwproject. In dit artikel bespreken we hoe een hybride warmtepomp werkt, waarom het aansluiten op een bestaande CV-ketel een slimme keuze is, wat de technische aandachtspunten zijn en hoe het geheel geïnstalleerd kan worden.

Wat is een hybride warmtepomp?

Een hybride warmtepomp is een verwarmingsinstallatie die bestaat uit twee componenten: een warmtepomp en een CV-ketel. De warmtepomp is een elektrische installatie die warmte uit de buitenlucht (bij een lucht-water warmtepomp) of uit de grond (bij een aarde-water warmtepomp) opwekt en gebruikt om een woning te verwarmen. De CV-ketel, aan de andere kant, is een traditioneel verwarmingsapparaat dat op gas werkt en normaal gesproken de centrale verwarming en warm tapwater zorgt.

Bij een hybride systeem werken deze twee systemen samen. De warmtepomp zorgt voor de meeste verwarming in de meeste situaties, terwijl de CV-ketel alleen ingaat bij extreme kou of bij het verwarmen van het leidingwater. Dit maakt het systeem efficiënter dan een volledig elektrische warmtepomp, vooral in huizen met een huidige installatie die niet direct aangepast kan worden naar lage temperatuurverwarming.

Een hybride warmtepomp is vooral geschikt voor woningen waar de CV-ketel nog goed functioneert en waar een directe overstap naar een volledig elektrische warmtepomp niet technisch of financieel haalbaar is. Het biedt dus een tussentijdse oplossing voor woningeigenaren die op termijn hun gasgebruik willen stoppen, maar niet direct willen investeren in een volledig nieuw systeem.

Hoe werkt een hybride warmtepomp in combinatie met een CV-ketel?

Het hybride systeem werkt als een bivalent systeem, wat betekent dat er twee bronnen van verwarming beschikbaar zijn die afwisselen, afhankelijk van de omstandigheden. De warmtepomp is standaard actief, tenzij de buitenlucht te koud is of de warmtevraag in huis hoger ligt dan de warmtepomp alleen kan leveren. In dat geval schakelt de CV-ketel in en zorgt voor het aanvullende warmtevermogen.

De warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht, die via een warmtewisselaar in het binnendeel van de warmtepomp wordt omgezet in warm water. Dit warme water wordt vervolgens via de bestaande leidingen in de woning gebracht, net zoals bij een traditionele CV-installatie. De CV-ketel is daardoor niet nodig voor de centrale verwarming, behalve in extreme koudere omstandigheden.

Een belangrijk aspect van het hybride systeem is de slimme regeling die ervoor zorgt dat de warmtepomp en de CV-ketel efficiënt samenwerken. Deze regeling bepaalt op basis van factoren zoals de buitentemperatuur, de warmtevraag in het huis en het verbruik van warm tapwater ofwel de warmtepomp of de CV-ketel ingeschakeld wordt. Dit zorgt voor energiebesparing en optimalisering van het rendement van het systeem.

Voordelen van een hybride warmtepomp

Het kiezen voor een hybride warmtepomp biedt verschillende voordelen ten opzichte van een volledig elektrische warmtepomp of een traditionele CV-ketel:

Lager gasverbruik: Een hybride warmtepomp kan het gasverbruik tot wel 50 tot 70% verlagen. Dit maakt het systeem een aantrekkelijke optie voor woningeigenaren die hun energiekosten willen verlagen en hun CO2-uitstoot willen verminderen.
Minder afhankelijk van gas: Hoewel de CV-ketel nog steeds aanwezig is, is het gasgebruik beperkt tot extreme koudere omstandigheden of het verhitten van leidingwater. Dit vermindert de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.
Technisch haalbaar in bestaande woningen: Niet ieder huis is direct geschikt voor een volledige overstap naar een elektrische warmtepomp, vooral als het huidige systeem op hoge temperatuur werkt (zoals bij traditionele radiatoren). Een hybride warmtepomp biedt een tussentijdse oplossing die technisch haalbaar is zonder grote aanpassingen aan de woning.
Lage investerings- en onderhoudskosten: Een hybride warmtepomp is doorgaans goedkoper dan een volledig elektrische warmtepomp. Bovendien is de CV-ketel nog een reservebron die zorgt voor betrouwbaarheid en comfort in de wintermaanden.
Mogelijkheid tot verkoeling: Sommige hybride warmtepompen bieden ook de optie om in de zomer te verkoelen. Dit maakt het systeem niet alleen geschikt voor het verwarmen van het huis, maar ook voor het creëren van comfortabele temperaturen in de zomermaanden.
Flexibiliteit: Het hybride systeem biedt flexibiliteit in de keuze van verwarmingsbronnen. Als de warmtepomp niet genoeg vermogen heeft, springt de CV-ketel bij. Dit zorgt voor een hogere mate van betrouwbaarheid en comfort.

Technische aandachtspunten bij de installatie van een hybride warmtepomp

Hoewel een hybride warmtepomp technisch haalbaar is in veel bestaande woningen, zijn er wel een aantal aandachtspunten die vooraf bekeken moeten worden bij de installatie:

1. Voldoende waterreserves in het systeem

Een warmtepomp werkt efficiënter als er voldoende waterreserves beschikbaar zijn in het verwarmingssysteem. Dit helpt temperatuurschommelingen te beperken en zorgt ervoor dat de warmtepomp continu kan functioneren zonder dat de CV-ketel direct moet ingeschakeld worden. In sommige gevallen is het nodig om een buffervat aan te brengen om extra waterreserves te creëren.

2. Geluidsoverlast

De buitenunit van een warmtepomp kan geluidsoverlast veroorzaken, vooral bij woonhuisvesting waar buiteneenheden onder raamkozijnen of dicht bij woonruimtes staan. De geluidsproductie van een buitenunit varieert tussen 40 en 65 dB. Het is belangrijk om rekening te houden met de wettelijke geluidsnormen. Bijvoorbeeld mag het geluid bij de erfgrens van de woning ’s nachts niet boven de 40 dB komen. De installateur moet dus goed overleggen met de woningeigenaar over de locatie van de buitenunit om geluidsoverlast te voorkomen.

3. Correcte aansluiting en installatie

De aansluiting van de hybride warmtepomp op het bestaande verwarmingssysteem moet altijd door een erkende professional worden uitgevoerd. Dit zorgt voor een correcte werking van het systeem en zorgt ervoor dat het rendement zo hoog mogelijk is. De installateur controleert of de warmtepomp op een bestaande groep kan aangesloten worden of of er een aparte voeding nodig is vanuit de meterkast.

Daarnaast moet het systeem goed worden afgestemd op de huidige warmtevraag in de woning. Dit betreft onder andere het vermogen van de warmtepomp, de temperatuur van het leidingwater en het regelalgoritme van het hybride systeem. Een slechte afstelling kan leiden tot verhoogde energiekosten en een lager rendement van het systeem.

4. Verwarmingstemperatuur

Een warmtepomp werkt optimaal bij lage temperatuurverwarming, tussen de 50 en 60 graden Celsius. Bij hoge temperatuurverwarming (boven de 60 graden) werkt de warmtepomp minder efficiënt. In huizen met traditionele radiatoren die hoge temperatuurverwarming vereisen, is het daarom belangrijk om de hybride warmtepomp goed te kiezen. Sommige warmtepompen zijn ontworpen om ook op hogere temperaturen te werken, maar dit heeft vaak invloed op het rendement en de energieconsumptie.

5. Isolatie en energie-efficiëntie

De efficiëntie van een warmtepomp hangt ook af van de isolatie van de woning. Hoe beter de isolatie, hoe minder warmte verloren gaat en hoe efficiënter de warmtepomp kan werken. Hoewel een hybride warmtepomp technisch haalbaar is in matig geïsoleerde woningen, levert het systeem meer voordelen als de woning vooraf is geïsoleerd. In sommige gevallen kan het verstandig zijn om kleine isolatieprojecten te realiseren, zoals het aanbrengen van extra isolatie op de gevel of het verbeteren van de dakeindisolatie, om de werking van de warmtepomp te optimaliseren.

Installatie van een hybride warmtepomp in een bestaand systeem

De installatie van een hybride warmtepomp in een bestaand systeem verloopt in verschillende stappen:

Onderzoek van het huidige systeem: De installateur onderzoekt het huidige verwarmingssysteem om te bepalen of het geschikt is voor een hybride installatie. Dit betreft onder andere de type radiatoren, de isolatiegraad van de woning, de huidige CV-ketel en het warmteverbruik in de woning.
Keuze van het juiste type warmtepomp: Aan de hand van het onderzoek kiest de installateur het juiste type hybride warmtepomp. Dit kan bijvoorbeeld een lucht-water warmtepomp zijn die geschikt is voor woningen met traditionele radiatoren of een aarde-water warmtepomp die efficiënter werkt bij lage temperatuurverwarming.
Installatie van het binnendeel en het buitendeel: Het binnendeel van de warmtepomp wordt geplaatst naast de CV-ketel. Het buitendeel wordt op een geschikte plek buiten geplaatst, bijvoorbeeld tegen een buitenmuur of op het terras. De installateur zorgt voor de aansluiting van de geïsoleerde leidingen tussen het binnendeel en het buitendeel.
Aansluiting op het bestaande leidingwerk: De warmtepomp wordt aangesloten op het bestaande leidingwerk van de CV-ketel. Dit gebeurt met behulp van een slimme regeling die ervoor zorgt dat de warmtepomp en de CV-ketel efficiënt samenwerken.
Afstelling en test van het systeem: Na de installatie wordt het systeem getest en afgesteld op de warmtevraag in de woning. De installateur zorgt ervoor dat het systeem optimaal werkt en dat de energieconsumptie zo laag mogelijk is.

De installatie duurt meestal ongeveer een dag, afhankelijk van de complexiteit van het systeem en de benodigde aanpassingen. In de meeste gevallen is er geen grote bouw of verbouw nodig, waardoor de installatie relatief eenvoudig en snel kan worden gerealiseerd.

Aanvullende voordelen en overwegingen

Naast de voordelen van energiebesparing en duurzaamheid zijn er ook enkele overwegingen die vooraf genomen moeten worden bij het kiezen voor een hybride warmtepomp:

Onderhoud: Een hybride warmtepomp vereist regelmatig onderhoud, net zoals een traditionele CV-ketel. De installateur zorgt voor de inspectie van de warmtepomp en de CV-ketel om ervoor te zorgen dat het systeem optimaal werkt.
Financiële aspecten: De investering in een hybride warmtepomp is aanzienlijk, maar de langere termijn kan het systeem zichzelf ruimschoots terugverdienen door de vermindering van energiekosten. In sommige gevallen is er ook een subsidie beschikbaar voor de aanschaf van een warmtepomp.
Duurzaamheid: Een hybride warmtepomp draagt bij aan een duurzamere woning en vermindert de CO2-uitstoot. Hoewel het systeem nog steeds gas gebruikt, is het gasverbruik aanzienlijk lager dan bij een traditionele CV-ketel.
Comfort: Een hybride warmtepomp zorgt voor een comfortabel woonklimaat, omdat het systeem zowel verwarming als verkoeling kan bieden. In de winter werkt het systeem efficiënt, in de zomer kan het eventueel ook worden gebruikt voor verkoeling.
Aanpasbaarheid: Een hybride warmtepomp is een tussentijdse oplossing voor een volledig elektrisch systeem. In de toekomst kan de CV-ketel worden verwijderd en wordt het systeem volledig elektrisch, waardoor het gasgebruik volledig wordt afgeschaft.

Conclusie

Een hybride warmtepomp is een slimme en efficiënte oplossing voor woningeigenaren die hun gasverbruik willen verlagen, zonder direct te stappen van hun bestaande CV-ketel. Het systeem combineert een warmtepomp en een CV-ketel, zodat de warmtepomp het grootste deel van de verwarming voor zijn rekening neemt en de CV-ketel alleen ingaat bij extreme kou of voor het verwarmen van leidingwater.

De installatie van een hybride warmtepomp is technisch haalbaar in veel bestaande woningen en biedt voordelen zoals lager gasverbruik, energiebesparing en hogere efficiëntie. Het systeem vereist wel een zorgvuldige installatie en afstelling door een erkende professional om ervoor te zorgen dat het rendement zo hoog mogelijk is.

Hoewel een hybride warmtepomp technisch en financieel gunstig is, zijn er ook enkele aandachtspunten die vooraf genomen moeten worden, zoals de keuze van het juiste type warmtepomp, de locatie van de buitenunit en de isolatie van de woning. Door deze aandachtspunten goed te beoordelen en de installatie goed te plannen, kan een hybride warmtepomp een duurzame en efficiënte oplossing worden voor het verwarmen van een woning.