Problemen en Aandachtspunten bij Warmtepompen in Nieuwbouw

Published by Redactie on september 24, 2025 | Category warmtepomp

De rol van warmtepompen in de Nederlandse woningbouw is van groot belang in de overgang naar een gasloze toekomst. In nieuwbouwwoningen zijn deze systemen niet alleen verplicht onder de huidige regelgeving, maar ook een centraal onderdeel van het duurzaamheidsbeleid. Toch blijkt uit recente meldingen dat veel huiseigenaren na de oplevering van hun woning met aanzienlijke problemen rondom het onderhoud van de warmtepomp worden geconfronteerd. Dit artikel onderzoekt de huidige realiteit van warmtepompen in nieuwbouw, de voornaamste problemen die huiseigenaren ondervinden en de aandachtspunten die zowel bouwers als kopers bij de aankoop en installatie van een warmtepomp moeten kennen.

Inleiding: De toekomst is gasloos

In Nederland is de overgang naar gasloze woningen een kernaspect van de energietransitie. Sinds 2021 zijn alle nieuwbouwwoningen verplicht om aan de BENG-normen te voldoen, met als doel de energiezuinigheid en duurzaamheid van woningen te verbeteren. Deze normen zijn uitgebreid en leggen onder andere de nadruk op het gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Warmtepompen vormen een essentieel onderdeel van dit beleid, omdat ze in staat zijn om warmte op te wekken met een minimale CO2-uitstoot.

Toch blijkt uit meldingen dat huiseigenaren na de aankoop van hun nieuwbouwwoning vaak in de problemen komen met betrekking tot het onderhoud van de warmtepomp. Vereniging Eigen Huis heeft bijna 2.000 klachten ontvangen binnen enkele weken, waaruit duidelijk blijkt dat het onderhoud van warmtepompen een serieuze aandachtspunt is voor zowel consumenten als bouwers.

Problemen met het onderhoud van warmtepompen in nieuwbouw

1. Geen onderhoudscontract

Een van de grootste klachten die huiseigenaren hebben, is het ontbreken van een onderhoudscontract. Volgens Cindy Kremer, directeur van Vereniging Eigen Huis, moeten kopers vaak zelf op zoek naar een installateur die het onderhoud kan uitvoeren. In veel gevallen is het echter lastig om zo’n bedrijf te vinden. De bouwer verwijst vaak naar de installateur die verantwoordelijk was voor de oplevering van het verwarmingssysteem, terwijl deze partij niet de capaciteit heeft om ook het onderhoud te regelen.

Dit leidt tot een situatie waarin huiseigenaren verantwoordelijk worden gesteld voor een onderhoud dat ze zelf niet kunnen regelen. Het onderhoud is bovendien vaak een garantievoorwaarde van de fabrikant. Dit betekent dat een huiseigenaar die geen onderhoud heeft kunnen regelen, zijn garantie verliest.

2. Onvoldoende duidelijke informatie

Een ander probleem dat vaker voorkomt, is het ontbreken van duidelijke informatie over het onderhoud van de warmtepomp. Huiseigenaren worden vaak aan hun lot overgelaten, zonder dat ze weten wat voor soort onderhoud hun warmtepomp nodig heeft. Volgens Kremer is het belangrijk dat consumenten reeds voor aankoop duidelijke informatie krijgen over de onderhoudseisen van het apparaat en dat er een onderhoudscontract wordt aangeboden.

De bouwer of opleveraar van de woning heeft volgens Kremer een verantwoordelijkheid om dit voor te zorgen. In de praktijk gebeurt dit echter niet altijd, wat leidt tot verwardheid en onzekerheid bij de kopers.

3. Problemen met toegang tot de buitenunit

Een specifiek probleem dat vaak aan de orde komt, is de locatie van de buitenunit van de warmtepomp. In sommige gevallen is deze moeilijk bereikbaar, wat het onderhoud nog lastiger maakt. Installateurs moeten bijvoorbeeld vaak omheiningen of andere obstakels passeren om toegang te krijgen tot de unit. Dit kan extra kosten en tijdsverlies met zich meebrengen, terwijl het ook kan leiden tot een verlaagd onderhoudspercentage.

4. Geen duidelijke afspraken over verantwoordelijkheid

Het probleem met het ontbreken van onderhoudscontracten wordt verergert door het feit dat er vaak geen duidelijke afspraken zijn over wie verantwoordelijk is voor het onderhoud. In sommige gevallen blijven huiseigenaren jarenlang op zoek naar een installateur, of worden ze in de kou gelaten door de faillissement van de fabrikant of de opleveraar.

Kremer benadrukt dat dit een serieuze kwestie is die aandacht verdient. Huiseigenaren mogen niet worden geplaatst in een situatie waarin ze verantwoordelijk worden gesteld voor onderhoud dat ze niet zelf kunnen regelen.

Aandachtspunten bij het kiezen van een warmtepomp voor nieuwbouw

Om problemen met warmtepompen in de toekomst te voorkomen, zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten die zowel bouwers als huiseigenaren bij het kiezen en installeren van een warmtepomp moeten kennen.

1. Type warmtepomp kiezen op basis van locatie en situatie

Er zijn meerdere typen warmtepompen die geschikt zijn voor nieuwbouw, waarvan de keuze afhangt van de bouwlocatie en de omgevingsfactoren. In waterwingebieden is bijvoorbeeld het gebruik van een bodembron niet toegestaan. In dergelijke gevallen is een luchtwarmtepomp de enige optie. Daarom is het belangrijk om vooraf te informeren welke warmtepompen in de regio toegestaan zijn.

De meest gangbare opties zijn:

Lucht-water warmtepompen: halen energie uit de buitenlucht en zetten deze om in warm water.
Grond-water warmtepompen: halen energie uit grondwater en zijn energiezuiniger, maar duurder en ingrijpender in de installatie.
Water-water warmtepompen: gebruiken oppervlaktewater of warmte-koude opslag als warmtebron.

2. Goede isolatie is verplicht

De werking van een warmtepomp is sterk afhankelijk van de isolatie van de woning. In nieuwbouw is het mogelijk om een woning zeer goed te isoleren, wat essentieel is voor het efficiënt gebruik van de warmtepomp. De isolatie van de vloer, gevel, dak, kruipruimte en het gebruik van isolatieglas zijn allemaal essentieel om warmteverliezen te voorkomen.

De BENG-normen vragen dat nieuwbouwwoningen voldoen aan hoge isolatie-eisen, zodat de warmtepomp een optimaal rendement kan leveren. Een slecht geïsoleerde woning zorgt voor een minder efficiënte warmtepomp, wat leidt tot hogere energiekosten en een minder duurzame oplossing.

3. Kies voor het juiste vermogen

Het vermogen van de warmtepomp moet goed afstemmen op de energievraag en de grootte van de woning. Een te zwakke warmtepomp leidt tot onvoldoende verwarming, terwijl een te krachtige pomp energieverspilling kan veroorzaken.

Installateurs bepalen het optimale vermogen op basis van factoren zoals het aantal inwoners, woonoppervlakte en de verwachtingen van de gebruiker. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden bij het kiezen van een warmtepomp, om zowel comfort als efficiëntie te garanderen.

4. Vergunningen en meldplichten

In bepaalde gevallen is het plaatsen van een warmtepomp vergunningsplichtig, vooral bij geothermische systemen. Deze systemen verwerken warmte uit de bodem en vereisen vaak grondboringen en een bodemanalyse, wat extra regelgeving met zich meebrengt.

Een milieu- of bouwvergunning is in dergelijke gevallen nodig. Als er geen vergunningsplicht is, is er vaak wel een meldingsplicht bij de gemeente. Het is belangrijk om dit vooraf te controleren bij de installatie, om eventuele problemen met de overheid te voorkomen.

5. Zonnepanelen en opslag voor duurzame energie

Om het stroomverbruik van de warmtepomp te compenseren, is het verstandig om zonnepanelen aan te brengen. Ideaal is het om dit in combinatie met een thuisbatterij te doen, zodat groene energie opgeslagen kan worden en gebruikt kan worden wanneer nodig.

Dit helpt om de CO2-uitstoot verder te verlagen en maakt het gebruik van de warmtepomp duurzamer en kostenefficiënter. Het is aan te raden om dit in overleg met de installateur en architect te plannen, zodat de oplossing aansluit bij de energiedoeleinden van de woning.

De rol van de bouwer en de architect

De bouwer en de architect spelen een centrale rol in het kiezen en installeren van een warmtepomp in nieuwbouw. Het is belangrijk dat zij samenwerken om de meest duurzame en toekomstgerichte oplossing te bepalen. De architect kan advies geven over het ontwerp van de woning, terwijl de bouwer ervoor moet zorgen dat de warmtepomp correct geïnstalleerd en onderhouden wordt.

Het is aan te raden om met meerdere gecertificeerde installateurs contact op te nemen, om duidelijke voorstellen en adviezen te kunnen ontvangen. Dit helpt om de beste keuze te maken, die aansluit bij de persoonlijke wensen, het budget en de situatie van de woning.

De toekomst van warmtepompen in nieuwbouw

Hoewel warmtepompen een essentieel onderdeel zijn van de energietransitie, blijkt uit de huidige praktijk dat er nog veel verbeteringen mogelijk zijn. Het onderhoud van warmtepompen in nieuwbouw blijft een serieuze kwestie, waarbij huiseigenaren vaak in de problemen komen door het ontbreken van onderhoudscontracten en duidelijke informatie.

Toch is er hoop. De overheid en de bouwsector zijn zich bewust van deze kwesties en werken aan oplossingen om de situatie te verbeteren. Het is essentieel dat bouwers en opleveraars hun verantwoordelijkheid nemen, om zowel het onderhoud als de informatievoorziening te verbeteren. Huiseigenaren zijn daarnaast uitgenodigd om actief te zijn bij de keuze van hun warmtepomp en de aankoop van hun woning, zodat ze bewust en goed geïnformeerd kunnen kiezen voor een duurzame toekomst.

Conclusie

De opkomst van warmtepompen in nieuwbouw is een belangrijke stap in de overgang naar een gasloze toekomst in Nederland. Toch blijkt uit de huidige situatie dat er nog aanzienlijke problemen zijn, vooral rondom het onderhoud van deze systemen. Huiseigenaren worden vaak geconfronteerd met ontbrekende onderhoudscontracten, onvoldoende duidelijke informatie en moeilijk te bereiken buitenunits.

Om deze kwesties aan te pakken, is het belangrijk dat zowel bouwers als huiseigenaren zich bewust zijn van de aandachtspunten bij het kiezen en installeren van een warmtepomp. Het kiezen van het juiste type warmtepomp, het zorgen voor goede isolatie, het bepalen van het juiste vermogen en het regelen van vergunningen en meldplichten zijn allemaal essentieel om problemen te voorkomen.

De bouwer en de architect spelen een centrale rol in het proces en moeten samenwerken om de meest duurzame en toekomstgerichte oplossing te bepalen. Huiseigenaren zijn uitgenodigd om actief te zijn bij de aankoop en de installatie, zodat ze bewust en goed geïnformeerd kunnen kiezen voor een duurzame woning in een gasloze toekomst.