Terugverdientijd van een warmtepomp in combinatie met zonnepanelen: een expertanalyse

Published by Redactie on september 24, 2025 | Category warmtepomp

De overstap naar duurzame verwarmingssystemen zoals een warmtepomp in combinatie met zonnepanelen is momenteel een van de meest populaire keuzes voor huiseigenaren die willen bijdragen aan de klimaatdoelstellingen van de Europese Unie. Deze combinatie biedt niet alleen een lagere CO₂-uitstoot, maar ook het potentieel voor aanzienlijke besparingen op energiekosten. Voor een dergelijke investering is het belangrijk om de terugverdientijd te begrijpen en de factoren die deze beïnvloeden.

In dit artikel wordt een gedetailleerde analyse gemaakt van de terugverdientijd van een warmtepomp in combinatie met zonnepanelen, met aandacht voor de verschillende typen warmtepompen, de invloed van zonnepanelen, subsidies, technische aspecten en andere relevante aandachtspunten.

Wat beïnvloedt de terugverdientijd van een warmtepomp?

De terugverdientijd van een warmtepomp is afhankelijk van verschillende factoren, zoals het type warmtepomp, de isolatie van de woning, het energieverbruik, de locatie en de beschikbare subsidies. In de praktijk ligt de terugverdientijd van een warmtepomp tussen 7 en 15 jaar, afhankelijk van het type systeem dat wordt geïnstalleerd. Bijvoorbeeld:

Hybride warmtepomp (warmtepomp + CV-ketel): 7 – 9 jaar
Lucht-water warmtepomp (100% elektrisch): 10 – 12 jaar
Grond-water warmtepomp: 14 – 16 jaar

Deze schattingen zijn gebaseerd op standaardcondities. Wanneer zonnepanelen worden toegevoegd aan het systeem, kan deze terugverdientijd aanzienlijk verkort worden. Dit komt doordat de zonnepanelen een deel van de elektriciteitsbehoefte van de warmtepomp dekken, waardoor de energiekosten worden verlaagd. De gemiddelde terugverdientijd van zonnepanelen ligt tussen 6 en 8 jaar, waardoor de combinatie van zonnepanelen en warmtepomp tot een totaalverkorting van de terugverdientijd kan leiden.

Invloed van zonnepanelen op de terugverdientijd

Zonnepanelen spelen een essentiële rol bij het verlagen van de terugverdientijd van een warmtepomp. Aangezien een warmtepomp elektriciteit nodig heeft om te werken, is de elektriciteitsprijs een belangrijk kostenonderdeel. Wanneer de elektriciteit die de warmtepomp gebruikt wordt opgewekt via zonnepanelen, verlaagt dit de totale energiekosten, waardoor de investering sneller wordt terugverdiend.

Een hybride warmtepomp is bijvoorbeeld zo ontworpen dat hij 3,5 tot 5 kWh aan warmte produceert per 1 kWh aan ingezette stroom. Dit rendement (ook wel COP of SCOP genoemd) is een belangrijk kenmerk van de efficiëntie van de warmtepomp. Hoe hoger deze waarde, hoe minder elektriciteit er nodig is om de gewenste warmteopwekking te realiseren.

Wanneer zonnepanelen worden aangesloten op het systeem, wordt een groot deel van deze elektriciteit vrijblijvend opgewekt. Hierdoor is het mogelijk om zelfs op een energierekening met 0 euro te komen, zolang het systeem goed is afgestemd en geïsoleerd.

Hoeveel zonnepanelen zijn nodig?

Het aantal zonnepanelen dat nodig is, hangt af van het type warmtepomp en de energiebehoeften van de woning. Voor een hybride warmtepomp zijn meestal 5 tot 7 extra zonnepanelen voldoende, omdat deze systemen een lagere stroombehoefte hebben in vergelijking met een all-electric warmtepomp.

Lucht-water warmtepompen hebben meestal een iets lager seizoensgebonden rendement (SCOP) dan geothermische warmtepompen. Daardoor is het vaak nodig om 30% meer zonnepanelen te installeren bij een lucht-water warmtepomp om aan de stroombehoefte te voldoen.

Ook de locatie en de omstandigheden op het dak zijn belangrijk. De ideale hellingshoek voor zonnepanelen is 35 graden. Bij schuine of platte daken kan het rendement dalen, wat betekent dat meer zonnepanelen nodig zijn om hetzelfde resultaat te bereiken. Daarnaast is de beschikbare ruimte en de oriëntatie van de panelen belangrijk. Zonnepanelen die zuidwaarts zijn georiënteerd, leveren doorgaans de meeste energie op.

Kosten en voordelen van de combinatie warmtepomp + zonnepanelen

De investering in een warmtepomp en zonnepanelen kan relatief hoog zijn, maar de langdurige voordelen en mogelijke subsidies maken dit een aantrekkelijke optie voor vele huiseigenaren.

Kosten van de installatie

De kosten variëren afhankelijk van het type systeem. Voorbeeldprijsindicaties zijn:

Hybride warmtepomp: € 7.000 – € 11.000
Lucht-water warmtepomp: € 8.000 – € 11.000
Water-water warmtepomp: Vanaf € 13.000
Grond-water warmtepomp: Vanaf € 23.000

Zonnepanelen kosten ongeveer:

4.000 kW vermogen: € 9.000 – € 11.000
5.000 kW vermogen: € 11.000 – € 13.000

De totale investering voor een hybride warmtepomp met zonnepanelen kan dus variëren tussen ongeveer € 16.000 en € 24.000. Dit is een aanzienlijke investering, maar de terugverdientijd kan door de combinatie met zonnepanelen aanzienlijk worden verkort.

Voordelen van de combinatie

De voordelen van een warmtepomp in combinatie met zonnepanelen zijn:

Energiebesparing: De elektriciteitsbehoefte van de warmtepomp wordt grotendeels gedeelt door zonnepanelen, wat leidt tot een aanzienlijke besparing op energiekosten.
Klimaatvriendelijk: De combinatie zorgt voor een lagere CO₂-uitstoot en draagt bij aan duurzame energieopwekking.
Verhoogde woningwaarde: Een duurzaam energieplan verhoogt de waarde van de woning.
Comfort: Een warmtepomp biedt bovendien comfort, niet alleen in de wintermaanden, maar ook in de zomer als koelsysteem.
Subsidies en belastingvoordelen: Door subsidies en belastingvoordelen, zoals de ISDE-subsidie en het mogelijk terugvragen van BTW, kan de investering aantrekkelijker worden gemaakt.

Subsidies en betalingsregelingen

Een belangrijk aspect bij de investering in een warmtepomp en zonnepanelen is het gebruik van subsidies en belastingvoordelen. Deze regelingen kunnen de totale investering aantrekkelijker maken en de terugverdientijd verder verlagen.

Subsidies voor warmtepompen

Er zijn verschillende subsidies beschikbaar voor het installeren van een warmtepomp in Nederland. Een bekende subsidie is de ISDE-subsidie, die bedoeld is om huiseigenaren te ondersteunen bij de overgang naar duurzame verwarmingsmethoden. De voorwaarden voor deze subsidie zijn:

De warmtepomp moet nieuw zijn.
De warmtepomp mag niet tweedehands zijn.
De warmtepomp moet worden gebruikt voor ruimteverwarming of voor het opwekken van warm water.

De hoogte van de subsidie varieert per type warmtepomp en per woning. Het is raadzaam om vooraf een adviesgesprek te voeren met een installateur of subsidieadviseur om te bepalen of men aanspraak kan maken op subsidies.

BTW-teruggave voor zonnepanelen

Hoewel er geen directe subsidie voor zonnepanelen is, is het wel mogelijk om de BTW van de aanschaf van zonnepanelen terug te vragen bij de Belastingdienst. Dit betekent dat een deel van de kosten van de zonnepanelen kan worden teruggegeven, wat de investering aantrekkelijker maakt.

Invloed op de terugverdientijd

Subsidies en belastingvoordelen hebben een directe invloed op de terugverdientijd. Hoe hoger het bedrag dat aan subsidies of belastingvoordelen wordt teruggegeven, hoe sneller de investering wordt terugverdiend. In combinatie met het gebruik van zonnepanelen, die de elektriciteitsbehoefte van de warmtepomp dekken, kan het totaalbedrag van de terugverdientijd aanzienlijk worden verlaagd.

Technische aandachtspunten

Bij het kiezen van een warmtepomp in combinatie met zonnepanelen zijn er een aantal technische aandachtspunten die moeten worden overwogen om de efficiëntie van het systeem te maximaliseren.

Type warmtepomp

Het keuze van het juiste type warmtepomp is afhankelijk van de eigenschappen van de woning. Voor woningen die goed geïsoleerd zijn, is een all-electric warmtepomp vaak een goede keuze. Deze warmtepompen zijn doorgaans efficiënter en vereisen minder onderhoud dan hybride warmtepompen.

Voor woningen die niet volledig geïsoleerd zijn of in koude regio’s liggen, kan een hybride warmtepomp beter zijn. Deze werkt samen met een CV-ketel en schakelt automatisch over op gas wanneer de warmtepomp niet voldoende warmte kan genereren.

Isolatie van de woning

De isolatie van de woning speelt een cruciale rol bij het functioneren van een warmtepomp. Een goed geïsoleerde woning vereist minder warmteopwekking, wat betekent dat de warmtepomp minder vaak hoeft te werken en dus minder elektriciteit verbruikt. Voor woningen die zijn gebouwd na 2003 is het vaak mogelijk om direct over te stappen op een all-electric warmtepomp.

Voor oude woningen is het vaak noodzakelijk om eerst isolatieverbeteringen door te voeren voordat een warmtepomp geïnstalleerd kan worden. Dit is niet alleen goed voor de efficiëntie van de warmtepomp, maar ook voor de comforttemperatuur in de woning.

Installatie en professioneel advies

De installatie van een warmtepomp en zonnepanelen is een technisch complexe klus die moet worden uitgevoerd door ervaren installateurs. Het is daarom raadzaam om vooraf advies te zoeken bij een onafhankelijke adviseur of een erkende installateur. Deze kan helpen bij het bepalen van het juiste type systeem, het aantal zonnepanelen en de subsidieaanspraak.

Installateurs zoals Energieplein, Mensonides en Feenstra bieden ook vrijblijvend advies en kunnen helpen bij het opstellen van een energieplan dat aansluit bij de behoeften van de woning.

Invloed van de locatie en klimaatvoorwaarden

De locatie van de woning en de klimaatvoorwaarden zijn belangrijke factoren bij de efficiëntie van zonnepanelen en warmtepompen. In zonnige regio’s is het rendement van zonnepanelen hoger, wat betekent dat minder panelen nodig zijn om hetzelfde resultaat te behalen. In regenachtige of winderige regio’s kan het rendement lager zijn, waardoor het aantal zonnepanelen moet worden verhoogd.

De klimaatvoorwaarden beïnvloeden ook de efficiëntie van de warmtepomp. In koude winters werkt een lucht-water warmtepomp minder efficiënt dan in warme winters. Daarom is het in koude regio’s vaak beter om voor een geothermische warmtepomp te kiezen, die minder gevoelig is voor temperatuurvariaties.

Invloed van het energieverbruik van de woning

Het energieverbruik van de woning is een essentieel factor bij het bepalen van het aantal zonnepanelen en het type warmtepomp. Het gemiddelde energieverbruik voor verwarming ligt op ongeveer 17.000 kWh per jaar, maar dit kan variëren afhankelijk van de grootte van de woning, het aantal bewoners en het isolatiegehalte.

Voor woningen met een hoger energieverbruik zijn meer zonnepanelen nodig om de elektriciteitsbehoefte van de warmtepomp te dekken. Het is daarom belangrijk om vooraf een energiecheck uit te voeren om het energieverbruik van de woning te bepalen.

Conclusie

De combinatie van een warmtepomp en zonnepanelen biedt een aantrekkelijke oplossing voor huiseigenaren die willen investeren in duurzame verwarming en elektriciteitsopwekking. De terugverdientijd van een warmtepomp kan aanzienlijk worden verlaagd door de installatie van zonnepanelen, die de elektriciteitsbehoefte van de warmtepomp dekken. De totale investering is afhankelijk van het type systeem en de beschikbare subsidies, maar de voordelen op lange termijn zijn aanzienlijk.

Het is belangrijk om vooraf advies te zoeken bij een ervaren installateur of subsidieadviseur om de juiste keuze te maken en de subsidies te kunnen aanvragen. Met het juiste systeem en een goed geïsoleerde woning kan de overstap naar een duurzamere verwarmingsoplossing snel worden gerealiseerd.