Buitenunit van een warmtepomp: werking, problemen en oplossingen

De buitenunit van een warmtepomp speelt een centrale rol in de efficiënte werking van het systeem. Zij verantwoordelijk voor het onttrekken van warmte uit de omgeving, die daarna naar binnen wordt gebracht en gebruikt voor verwarming of sanitair water. Toch zijn er veel factoren die de werking van de buitenunit kunnen beïnvloeden, van locatie en geluid tot eventuele storingen. In dit artikel behandelen we de werking van de buitenunit, de meest voorkomende problemen die kunnen optreden, en hoe je deze kunt oplossen of voorkomen.

Hoe werkt de buitenunit van een warmtepomp?

De buitenunit is een van de twee hoofdcomponenten van een warmtepompinstallatie, naast de binnenunit. Zij is verantwoordelijk voor het onttrekken van warmte uit de buitenlucht of een andere bron (zoals water), afhankelijk van het type warmtepomp. De warmte wordt vervolgens via een koudemiddel overgebracht naar de binnenunit, waar het wordt gebruikt voor verwarming of sanitair water.

Er zijn twee hoofdtypen warmtepompen op basis van hun bouw: de monoblock en het split-systeem. Bij een monoblock warmtepomp is de binnenunit direct verwerkt in de buitenunit, wat vooral voordelig is als ruimte een beperking is. Bij een split-systeem bestaat de installatie uit een aparte buitenunit en een aparte binnenunit, die met elkaar verbonden zijn via koudemiddelleidingen. Dit type is het meest voorkomend en biedt meer flexibiliteit in de installatie.

De keuze voor een monoblock of split-systeem hangt af van factoren zoals de beschikbare ruimte, het ontwerp van de woning, en de gewenste mate van geïntegreerde of losse componenten. De buitenunit van een split-systeem is over het algemeen eenvoudiger te installeren en minder duur dan een monoblock systeem, maar vereist wel meer aandacht voor de locatie en het vermijden van obstakels.

Waar komt de buitenunit te staan?

De locatie van de buitenunit is van groot belang voor zowel de efficiëntie als het comfort. Een goed gekozen plaatsing helpt bij het minimaliseren van geluidsoverlast en de optimalisatie van de warmteopname.

Aanbevolen locatie

De buitenunit dient zo ver mogelijk van de woning geplaatst te worden, op een stabiele ondergrond, en in een open ruimte. Het is wenselijk dat de unit niet tegen een muur staat, maar omringd is door ruimte of lichte beplanting. Dit helpt bij het verlagen van geluidsoverlast en het voorkomen van obstructies in de luchtstroming.

Daarnaast is het aan te raden om de uitblaasrichting van de unit zorgvuldig te bepalen. De unit dient gericht te zijn naar een open ruimte, zodat geluid en luchtstroming niet worden weerkaatst of geconcentreerd.

Alternatieve locaties

In sommige gevallen is het niet mogelijk om de buitenunit op een ideale locatie te plaatsen. In dichtbebouwde wijklagen of bij woningen met beperkte buitenruimte kan het bijvoorbeeld moeilijk zijn om de unit ver genoeg van het huis te plaatsen. In dergelijke gevallen is het mogelijk om over te gaan tot het gebruik van een warmtepomp zonder buitenunit, zoals de monoblock versie. Dit type is geschikt voor situaties waarbij het gebruik van een traditionele buitenunit niet haalbaar is, maar het is belangrijk om te weten dat het meestal aanzienlijk duurder is.

Geluid van de buitenunit

Geluidsoverlast is een veelvoorkomend probleem bij de installatie van warmtepompen. De buitenunit maakt immers geluid, vooral wanneer het systeem volop draait. De geluidsproductie hangt onder meer af van het vermogen van de warmtepomp en de kwaliteit van de installatie.

Geluidsnormen

In Nederland zijn er wettelijke geluidsnormen die bepalen hoeveel geluid een warmtepomp mag uitstralen op de grens van een woning. Overdag mag het geluidsniveau niet hoger zijn dan 45 decibel (dB), en in de avond en nacht niet meer dan 40 dB. Dit is vergelijkbaar met het geluid van zacht gefluister in een stille kamer.

De afstand van de warmtepomp tot de woning speelt geen directe rol in het bepalen van het geluidsniveau op de grens, zolang het geluidsniveau daar onder de norm blijft. Het is dus mogelijk om de unit dicht bij het huis te plaatsen, mits het geluidsniveau aan de wettelijke normen voldoet.

Geluidsminderende maatregelen

Er zijn verschillende maatregelen die kunnen worden genomen om geluidsoverlast te minimaliseren:

1. Gebruik van een geluidsisolerende omkasting: Er zijn speciaal ontworpen omkasten voor buitenunits die het geluidsniveau kunnen verlagen met tot 15 dB. Deze kasten zijn afgestemd op de grootte en het vermogen van de unit.

2. Trillingdempers plaatsen: Trillingdempers of trillingsisolatoren onder de poten van de unit helpen om contactgeluiden en trillingen te beperken.

3. Nachtmodus inschakelen: Sommige warmtepompen zijn uitgerust met een nachtmodus, die ervoor zorgt dat de unit ’s nachts met een verminderd vermogen werkt, wat het geluidsniveau verlaagt.

4. Verstandige uitblaasrichting kiezen: De unit dient niet gericht te zijn op muren of gesloten ruimtes, want dit zorgt voor extra geluidsreflectie. Beter is het om de uitblaasrichting te richten op een open ruimte of lichte beplanting.

5. Correcte locatie kiezen: Door de unit op een afstand van de woning te plaatsen, in een open ruimte en op een stabiele ondergrond, kan geluidsoverlast worden geminimaliseerd.

Een combinatie van deze maatregelen helpt bij het houden van het geluidsniveau binnen de wettelijke normen, en zorgt voor een comfortabelere omgeving voor zowel de woningeigenaar als de buren.

Problemen met de buitenunit

Hoewel de buitenunit van een warmtepomp in principe betrouwbaar is, kunnen er verschillende problemen optreden die de werking van het systeem beïnvloeden of zelfs volledig stopzetten. De meest voorkomende problemen zijn:

1. Verstopping in de filters

Warmtepompen werken met lucht- of watercirculatie. Als de filters verstopt raken door stof of vuil, kan de lucht- of waterdoorstroming verminderen. Dit heeft als gevolg dat het systeem minder efficiënt werkt en mogelijk storingen geeft.

Oplossing: Filters regelmatig reinigen of vervangen. Dit voorkomt ophoping van stof en vuil en zorgt voor een constante lucht- of waterdoorstroming.

2. Problemen met de buitenunit in de winter

Bij luchtwarmtepompen kan de buitenunit problemen ondervinden in de winter, zoals bevriezing van onderdelen of ophoping van bladeren en vuil.

Oplossing: Regelmatig controleren of de buitenunit vrij is van obstakels en ijsvorming. In geval van ijsvorming kan het noodzakelijk zijn om het systeem tijdelijk te ontvriezen of een speciale ontvriezingfunctie in te schakelen.

3. Te lage of te hoge druk in het systeem

De warmtepomp werkt met een bepaald werkdrukgebied. Als de druk te laag of te hoog is, kan het systeem niet voldoende warmte leveren, wat kan leiden tot storingen.

Oplossing: Controleer de druk en vul eventueel bij volgens de handleiding of met hulp van een installateur. Het is belangrijk om dit niet zelf te doen zonder ervaring, aangezien dit kan leiden tot schade aan het systeem.

4. Elektrische storingen

Elektrische problemen kunnen voorkomen door kortsluiting, verouderde componenten of defecte kabels. Deze storingen kunnen ervoor zorgen dat de warmtepomp helemaal niet werkt.

Oplossing: In geval van elektrische problemen is het aan te raden om contact op te nemen met een professionele installateur. Het is gevaarlijk om zelf te proberen te repareren zonder de juiste kennis.

Storingen bij de warmtewisselaar

Een van de kritischere onderdelen van de warmtepomp is de warmtewisselaar, die verantwoordelijk is voor het overdragen van warmte van de buitenunit naar het koudemiddel. Als deze warmtewisselaar te klein is, kan de warmtepomp niet functioneren of slechts op halve kracht.

Gevolgen van een te kleine warmtewisselaar

Als de warmtewisselaar ondergedimensioneerd is, kan het systeem geen voldoende warmte overdragen. Dit leidt tot:

• Onvoldoende warmteproductie
• Frequent uitschakelen van het systeem
• Verhoogd energieverbruik
• Slechte efficiëntie van de warmtepomp

Oplossing: In geval van een ondergedimensioneerde warmtewisselaar is het noodzakelijk om deze te vervangen of het systeem te herconfigureren. Een professionele installateur kan bepalen of een vervanging nodig is of of het systeem anders aangepast kan worden.

Professionele warmtepomp versus DIY-omgebouwde warmtepomp

Hoewel het mogelijk is om een warmtepomp te bouwen uit bijvoorbeeld een airconditioner, is een professionele warmtepomp beter afgestemd op de eisen van verwarmingssystemen. Een professionele warmtepomp is uitgerust met extra sensoren, automatisering en mogelijkheden voor het monitoren van het systeem, zoals via Wi-Fi. Dit maakt het systeem beter toezichtbaar en efficiënter.

Hoewel DIY-omgebouwde warmtepompen in principe hetzelfde werken als professionele systemen, is het belangrijk om rekening te houden met de kwaliteit van de componenten en de aansluiting. Een goed omgebouwde warmtepomp kan effectief zijn, maar vereist over het algemeen meer kennis en expertise.

Kosten van een buitenunit

De kosten van een buitenunit hangen af van het type warmtepomp en de inclusie van plaatsingskosten.

De prijsverschillen zijn aanzienlijk. De split-systeem buitenunit is relatief goedkoop, terwijl de monoblock optie aanzienlijk duurder is, maar in sommige situaties het enige haalbare alternatief kan zijn.

Het is belangrijk om te weten dat de prijs van een warmtepomp niet alleen afhankelijk is van het type, maar ook van de installatie, de kwaliteit van het merk en eventuele aanvullende maatregelen, zoals geluidsisolatie of trillingsdemping.

Installatie van de buitenunit

De installatie van de buitenunit is relatief eenvoudig, maar vereist wel zorgvuldige voorbereiding en het volgen van een stappenplan.

Stappenplan voor de installatie

1. Locatie bepalen: Kies een locatie die zo dicht mogelijk bij de binnenunit ligt, in een open ruimte en op een stabiele ondergrond. Vermijd obstakels en zorg voor voldoende afstand tot woningen.

2. Correcte installatie uitvoeren: Zorg dat de buitenunit horizontaal en stabiel is gemonteerd. Gebruik eventueel een fundament of trillingsdempers om trillingen te beperken.

3. Geluidsisolatie overwegen: Als geluidsoverlast een probleem kan worden, overweeg dan het gebruik van een geluidsisolerende omkasting.

4. Nachtmodus indien mogelijk: Zorg ervoor dat de warmtepomp uitgerust is met een nachtmodus, zodat het geluidsniveau ’s nachts verlaagd kan worden.

5. Controle door de installateur: Laat de installatie controleren door een professionele installateur, zodat je zeker weet dat het systeem binnen de wettelijke normen werkt.

6. Regelmatige onderhoud: Zorg voor regelmatig onderhoud, zoals het reinigen van filters en het controleren van eventuele lekken of verstoppingen.

Conclusie

De buitenunit van een warmtepomp speelt een cruciale rol in de efficiëntie en het comfort van het systeem. Door de juiste locatie te kiezen, geluidsoverlast te beperken en regelmatig onderhoud uit te voeren, kan de werking van de warmtepomp optimaal worden gehouden. Buitenunit problemen zoals filtersverstop, bevriezing, drukproblemen of elektrische storingen zijn op te lossen met behulp van een professionele installateur. Bij een ondergedimensioneerde warmtewisselaar is het noodzakelijk om de warmtepomp te herconfigureren of te vervangen.

Hoewel het mogelijk is om een warmtepomp te bouwen uit een airconditioner, is een professionele warmtepomp meestal de betrouwbaardere keuze. Het is belangrijk om rekening te houden met de kwaliteit van het systeem, de kosten van de installatie en de wettelijke normen voor geluid.

Bronnen

1. Bobex.nl – Buitenunit warmtepomp
2. Warmtepompenadvies.nl – Geluid warmtepomp
3. Milieucentraal.nl – Warmtepomp duurzaam elektrisch verwarmen
4. Langelandborgman.nl – Storing warmtepomp
5. Nordictec-shop.nl – Warmtepomp uit een airconditioner
6. Warmtepomp-panel.nl – Storingen warmtepomp