Verval in de riolering: Belangrijke aandachtspunten en aanbevelingen

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category riolering

De aanleg van een riolering is een complex proces waarbij verschillende factoren van invloed zijn op de functionaliteit en duurzaamheid van het systeem. Een cruciaal onderdeel hiervan is het verval van de afvoerleidingen. In dit artikel worden de essentiële aspecten van verval in de riolering besproken, met aandacht voor de juiste mate van verval, de invloed op de doorstroming, en aanbevelingen voor het aanbrengen van het systeem.

Wat is verval in de riolering?

Verval in de riolering duidt op het verschil in hoogte tussen twee punten van een afvoerleiding. Dit wordt meestal uitgedrukt in millimeter per meter (mm/m) of als percentage. Het doel van het verval is ervoor te zorgen dat vuil water en afvalwater zichzelf kunnen verplaatsen, zonder dat er sprake is van verstoppingen of statische situaties.

Volgens meerdere bronnen, waaronder NEN 3215, moet het verval van liggende verzamelleidingen voor afvalwaterrioleringen liggen tussen 5 mm/m en 20 mm/m. Voor een veilige werking wordt aangeraden om een verval van 10 mm/m aan te houden. Dit is een aanvaardbare marge die voldoet aan de eisen van de norm.

Waarom is verval belangrijk?

Een onvoldoende verval kan leiden tot verstoppingen, omdat vuil en andere vaste stoffen niet voldoende worden meegenomen. Bij een te groot verval kan het water te snel stromen, waardoor zware bestanddelen niet goed kunnen worden meegenomen. Dit kan leiden tot verstoppingen, vooral bij het afvoeren van vet, papier of andere materialen die zich in de buis kunnen ophopen.

In de keuken is het bijvoorbeeld belangrijk om een verval van 20 mm/m aan te houden, om te voorkomen dat vet neerslaat op de binnenkant van de buis. Bij regenwaterleidingen is het verval minder kritiek, maar wordt wel geadviseerd om minimaal 5 mm/m te hanteren om plasvorming te voorkomen.

Hoe wordt het verval bepaald?

Het bepalen van het verval hangt af van het type riolering en de omstandigheden waarin het wordt aangelegd. In de praktijk wordt vaak gebruikgemaakt van de theorie van Voellmy, waarbij de stijfheid van de grond en de leiding worden berekend. Dit is echter een theoretische benadering, en in de praktijk is het belangrijk om rekening te houden met de werkelijke situatie.

De diameter van de buis speelt ook een rol. Voor zwart water wordt aangeraden om 125 mm te kiezen, terwijl voor grijs water 110 mm de meest voorkomende maat is. Bij kleinere diameters, zoals 3 cm of 4 cm, wordt gewaarschuwd voor de risico’s van verstoppingen, aangezien de bochten krap zijn en de coating moeilijker te plaatsen is.

Belastingen en deformatie

Bij de aanleg van een riolering is ook rekening te houden met de belastingen die de leidingen ondergaan. Kunststofleidingen zijn flexibel, en kunnen tot 30% vervorming verdragen voordat ze hun functie verliezen. Dit hangt af van de manier waarop de lasten op de leiding zijn overgedragen en hoe de leiding rondom wordt ondersteund.

De deformatie van de leiding is afhankelijk van de grondsoort en het verdichtingsniveau van de omringende grond. Bij een goede verdichting van de grond is de kans op vervorming klein. In de praktijk wordt aangeraden om de juiste buisklasse te kiezen, afhankelijk van de grondsoort, de aanvulling en de dekking.

Aanleg van de riolering

Bij de aanleg van de riolering is het belangrijk om rekening te houden met de lengte van de afvoerleidingen en het aantal bochten. Hoe langer de leidingen, hoe groter de kans op verstoppingen. Ook het aantal bochten speelt een rol. Bijvoorbeeld, in een vertakt systeem moet het verval op de hoofdleiding worden aangebracht, zodat de zijtakken zich goed kunnen ontlasten.

Bij het aanleggen van de riolering is ook rekening te houden met de plaats van de ontluchting. Deze moet in het hoogste punt van het systeem worden aangebracht, en liever ergens door het dak naar buiten, zodat de lucht niet ruikt. Bij een verkeerd aangebrachte ontluchting kan er luchtbellen ontstaan in het systeem, wat leidt tot verstoppingen.

Praktijkvoorbeelden

In een praktijkvoorbeeld wordt beschreven hoe een persoon de complete riolering van zijn boerderijtje opnieuw aanlegt. Hierbij wordt aangehouden dat het verval van 1 cm per meter (10 mm/m) het meest gangbaar is. Ook wordt gewaarschuwd voor het gebruik van kleine diameter buizen, zoals 3 cm of 4 cm, omdat dit kan leiden tot verstoppingen. Bij het aanleggen van de riolering wordt aangeraden om een Y-stuk met een stop aan te brengen, zodat er gemakkelijk gespoten kan worden bij verstoppingen.

Conclusie

Het verval in de riolering is een cruciaal onderdeel van het aanlegproces. Een goed ontworpen rioleringssysteem zorgt ervoor dat vuil water en afvalwater efficiënt worden afgevoerd, zonder dat er sprake is van verstoppingen. Het is belangrijk om rekening te houden met de juiste mate van verval, de diameter van de buizen, en de omstandigheden waarin de riolering wordt aangelegd.

Bij de aanleg van de riolering is het verstandig om rekening te houden met de aanbevelingen van experts en de richtlijnen van de NEN 3215. Ook is het belangrijk om de juiste buisklasse te kiezen, afhankelijk van de grondsoort en het verdichtingsniveau van de omringende grond. Door deze factoren goed in kaart te brengen, kan een duurzame en functionele riolering worden aangelegd.

Bronnen

verval