Hybride warmtepomp: Geluidsproductie, normen en praktische tips voor stilte

De opkomst van de hybride warmtepomp als duurzame verwarmingsoplossing heeft geleid tot een stijgende interesse bij woningeigenaren en professionals in de bouwsector. Naast efficiëntie en duurzaamheid is ook het geluidsniveau een belangrijk aandachtspunt. Hoewel moderne warmtepompen op de markt gemiddeld geruisluzer zijn geworden, blijft het geluid van de buitenunit een discussiepunt, met name in dichtbevolkte gebieden of bij woningen met buurhuisvesting. Dit artikel biedt een gedetailleerde en feitgebaseerde uitleg over de geluidsproductie van hybride warmtepompen, de huidige normen en aanbevolen praktijken om geluidsoverlast zoveel mogelijk te voorkomen.

Wat is een hybride warmtepomp?

Een hybride warmtepomp combineert een lucht-water warmtepomp met een condensatieketel. Het systeem kiest automatisch de meest efficiënte energiebron afhankelijk van de omstandigheden. Tijdens koude perioden maakt het gebruik van de ketel, terwijl het bij gunstige weersomstandigheden op de warmtepomp overschakelt. Deze combinatie biedt zowel energiebesparing als comfort, maar heeft ook invloed op het geluidsniveau.

Volgens de gegevens uit de bronnen produceert een hybride warmtepomp gemiddeld geluidsniveaus tussen 40 en 60 decibel (dB). Dit is stiller dan lucht-water warmtepompen, die doorgaans 45 tot 65 dB genereren. De geluidsproductie is lager dan bij hybride modellen, maar hoger dan bij geothermische warmtepompen, die in de regel 35 tot 50 dB produceren.

Geluidsniveaus van hybride warmtepompen

Het geluidsniveau van een hybride warmtepomp wordt gemeten in decibels (dB). Een decibel is een logaritmische maat voor geluidsniveau en geeft aan hoe luid iets klinkt in vergelijking met omgevingsgeluid. Voorbeelden van decibelniveaus:

• 30 dB: fluisteren
• 40 dB: koelkast
• 50 dB: rustig kantoor
• 60 dB: normaal gesprek
• 70 dB: druk kantoor of geluidsinstallatie
• 80 dB: snijmachine

Hybride warmtepompen vallen in het bereik van 40 tot 60 dB, afhankelijk van de installatie en de omgeving. Dit is dus vergelijkbaar met een normaal gesprek of een rustige kantooromgeving. De buitenunit van de warmtepomp maakt het grootste deel van het geluid, doorgaans via een ventilator die lucht aanzuigt en blust.

Geluidsoverlast: hoe groot is het probleem?

Ondanks de relatief lage geluidsproductie van moderne hybride warmtepompen is geluidsoverlast een aangewassen bezorgdheid, vooral bij woningeigenaren die dicht bij hun buuren wonen. Een onderzoek van Milieu Centraal laat zien dat 35% van de woningeigenaren zich zorgen maakt over het geluid van de warmtepomp, een toename ten opzichte van 23% in 2022. In slechts 16% van de gevallen ervaren woningeigenaren echter daadwerkelijke overlast, en in slechts 7% van de gevallen rapporteren buren last van het geluid.

Deze lage percentages suggereren dat, als men de juiste maatregelen neemt bij de installatie, geluidsoverlast vaak voorkomen kan worden. Bovendien is de overheid meegenomen in het reguleren van geluidsproductie. De huidige geluidseis is dat het geluidsniveau op de erfgrens niet boven 40 dB(A) uitkomt. Dit betekent dat de afstand tussen de warmtepomp en de erfgrens van buren een belangrijke rol speelt.

Locatiekeuze en afstand: essentieel voor geluidscontrole

De locatie van de buitenunit van een hybride warmtepomp is cruciaal voor het voorkomen van geluidsoverlast. Er zijn enkele richtlijnen om dit te garanderen:

• Afstand tot erfgrens:
  De verplichte afstand tussen de warmtepomp en de erfgrens hangt af van het geluidsniveau dat de warmtepomp produceert:

  • Bij een geluidsniveau van 70 dB(A) dient de warmtepomp op minstens 9 meter van de erfgrens te staan.
  • Bij 65 dB(A) is een afstand van minstens 5 meter vereist.
  • Bij 60 dB(A) is een minimale afstand van 3 meter toegestaan.

• Vermijd plaatsing onder slaapkamerraam of op gevoelige daken:
  Een warmtepomp boven een slaapkamerraam of op een dak dat gevoelig is voor trillingen kan geluidsniveau’s verhogen en zorgen voor ongemak.

• Voorkom overlast door een stilere buitenunit:
  Er zijn verschillende modellen warmtepompen beschikbaar met lager geluidsniveau. Kies daarbij voor een unit met een lage dB-waarde om geluidsoverlast te voorkomen.

• Gebruik van een geluidsdempende kast (omkasting):
  Een omkasting rondom de buitenunit kan het geluid aanzienlijk verminderen. Hoewel dit de kosten verhoogt (ruim €1000), kan het een efficiënte oplossing zijn in dichtbevolkte gebieden of bij woningen met buurhuisvesting.

Modulerende warmtepompen: minder geluid in rustige uren

Een andere aanbevolen techniek om geluidsoverlast te beperken is het gebruik van een modulerende warmtepomp. Dit type warmtepomp kan worden geprogrammeerd om de compressor in de avonduren op een lagere snelheid te laten draaien, wat het geluidsniveau vermindert. Dit is vooral effectief ‘s nachts, wanneer het achtergrondgeluid laag is en het geluid van de warmtepomp dus makkelijker opvalt.

Geluidsnormen en wetgeving

De geluidseisen voor warmtepompen zijn vastgelegd in de huidige wetgeving. Ondanks dat de wetgeving geen minimale afstand tussen de warmtepomp en buren stipuleert, legt het wel een maximumgeluidsniveau op de erfgrens van buren vast. Dit is 40 dB(A). Dit betekent dat de geluidsproductie van de warmtepomp niet lager is dan wat is gemeten op het terrein van de eigenaar, maar wel beperkt moet zijn aan wat er op de erfgrens van de buren wordt gehoord.

Deze norm is bedoeld om geluidsoverlast te voorkomen, maar vereist wel dat de warmtepomp goed is geïnstalleerd en geplaatst. Het is dus belangrijk dat de installateur ervoor zorgt dat de buitenunit op de juiste locatie staat en eventueel voorzien wordt van geluidsisolatie.

Hybride vs. lucht-water vs. geothermische warmtepompen

Het type warmtepomp bepaalt sterk het geluidsniveau. De drie hoofdtype:

• Geothermische warmtepompen:
  Deze werken zonder buitenunit en trekken warmte uit de bodem. Ze zijn dus de stilleste optie, met een geluidsniveau van 35 tot 50 dB. Ze zijn echter duurder en vereisen een uitgebreidere installatie, waardoor ze minder geschikt zijn voor woningen in dichtbevolkte gebieden.

• Lucht-water warmtepompen:
  Deze hebben een buitenunit met een ventilator en produceren 45 tot 65 dB. Ze zijn populair vanwege hun relatief eenvoudige installatie, maar genereren meer geluid dan hybride of geothermische modellen.

• Hybride warmtepompen:
  Deze combineren een lucht-water warmtepomp met een condensatieketel. Ze produceren 40 tot 60 dB, wat minder is dan lucht-water modellen, maar meer dan geothermische. Bovendien draaien ze minder vaak, wat het gemiddelde geluidsniveau kan verlagen.

Wat doen bij onverwacht geluid?

Een hybride warmtepomp die plotseling veel lawaai maakt, kan op een defect wijzen. Als de warmtepomp opeens harder werkt dan normaal, is het verstandig om contact op te nemen met de installateur of de fabrikant. Regelmatige onderhoudsbeurten kunnen hier helpen om storingen en ongemak voorkomen.

Conclusie

De hybride warmtepomp is een duurzame en efficiënte verwarmingsoplossing, maar het geluidsniveau van de buitenunit blijft een belangrijk aandachtspunt. Moderne modellen zijn gemiddeld geruisluzer dan in het verleden, en het geluidsniveau kan verder verlaagd worden door de juiste locatiekeuze, het kiezen voor een modulerende of stilere unit, of het gebruik van een geluidsdempende kast.

Hoewel geluidsoverlast in slechts een klein deel van de gevallen voorkomt, is het verstandig om vooraf te plannen en de richtlijnen voor geluidscontrole nauwkeurig te volgen. Dit zorgt voor een comfortabelere leefomgeving voor zowel de woningeigenaar als de buren. Met de juiste installatie en aanpassingen kan een hybride warmtepomp dus zowel duurzaam als stil zijn.

Bronnen

1. Hybride warmtepomp: bekendheid en zorgen over geluid nemen toe
2. Hoeveel geluid maakt een warmtepomp?
3. Het geluid van de warmtepomp: type en niveau
4. Het geluid van de warmtepomp: 5 tips om geluid te minimaliseren