Ondergrondse Installatie van Warmtepompen: Voordelen, Nadelen en Uitvoering

Inleiding

Het gebruik van warmtepompen in woningen wordt steeds populairder, vooral in het kader van duurzame energieopwekking en het verbeteren van het energielabel. Een warmtepomp verwarmt en koelt een huis door warmte te onttrekken aan de omgeving, zoals lucht of bodem. Traditioneel bestaat een warmtepompinstallatie uit een binnenunit en een buitenunit. Echter, een steeds aantrekkelijker alternatief is om deze installatie onder de grond te plaatsen. Dit artikel biedt een gedetailleerde en objectieve weergave van de voordelen, nadelen en technische uitvoering van een ondergrondse warmtepompinstallatie, met een focus op de buitenunit. Alle informatie is gebaseerd op de gegevens uit betrouwbare bronnen, zoals Slimster.nl, Bobex.nl en Warmtepompenadvies.nl.

Wat is een Warmtepompkelder?

Een warmtepompkelder is een ondergrondse installatielocatie waarin de complexe componenten van een warmtepomp worden geplaatst. In tegenstelling tot een traditionele installatie waarbij zowel een binnen- als een buitenunit aanwezig zijn, wordt de gehele warmtepompinstallatie in een geluidsdichte, betonnen kelder geïnstalleerd. Deze kelder is prefab vervaardigd, wat betekent dat de installatie relatief snel kan worden uitgevoerd. De kelder wordt na installatie opnieuw bestraat, zodat de woning visueel niet wordt aangetast. De installatie maakt gebruik van ondergrondse bodemlussen om bodemenergie te gebruiken voor verwarming, koeling en sanitair.

Voordelen van een Ondergrondse Warmtepompinstallatie

1. Ruimtebesparing in de Woning

Een warmtepomp kan aanzienlijk ruimte innemen, vooral in vergelijking met een traditionele cv-ketel. Voor kleiner woningen kan dit een probleem vormen. Door de gehele warmtepompinstallatie ondergronds te plaatsen, wordt ruimte in de woning vrijgegeven. Dit is vooral gunstig voor woningen met beperkte bouwhoogte of een compacte lay-out.

2. Verwijdering van Geluidsoverlast

Warmtepompen genereren geluid, vooral bij de buitenunit. Ondanks technologische verbeteringen, kan deze geluidsoverlast soms lastig zijn voor buren of bewoners. Uit onderzoek van Slimster blijkt dat 1 op de 8 Nederlanders last heeft van de warmtepomp van de buren. Door de installatie ondergronds te plaatsen, kan deze geluidsoverlast aanzienlijk worden verminderd of volledig worden vermeden. De geluidsdichte kelder zorgt voor een demping van geluidstrillingen.

3. Visueel Aanpassingsvriendelijk

Een buitenunit die aan de gevel of in de tuin is geplaatst, kan de esthetiek van een woning negatief beïnvloeden. Dit is vooral het geval voor historische woningen of woningen in stijlvolle straten. Door de warmtepompinstallatie ondergronds te plaatsen, wordt dit visuele nadeel vermeden. De kelder is onzichtbaar en past daarom beter binnen de architectuur van de woning.

4. Betere Energieprestaties

De bodem zorgt voor een constantere temperatuur dan de buitenlucht, vooral tijdens koude winters. Dit betekent dat een warmtepomp die via bodemenergie werkt, aanzienlijk efficiënter kan zijn. De constante temperatuur zorgt voor minder energieverbruik en dus lagere kosten. Daarnaast draagt deze oplossing bij aan het verbeteren van het energielabel van de woning.

Nadelen van een Ondergrondse Warmtepompinstallatie

1. Aanvullende Ruimte Noodzakelijk

Om een warmtepompkelder te kunnen plaatsen, is er vrij ruimte rondom de woning nodig. Niet elke woning heeft deze ruimte beschikbaar, vooral in dichtbebouwde stadsgebieden of in straten met smalle percelen. Dit beperkt de geschiktheid van deze oplossing voor sommige locaties.

2. Graafwerkzaamheden Noodzakelijk

De installatie van een warmtepompkelder vereist graafwerkzaamheden, wat in sommige gevallen complex kan zijn. De bodem moet onderzocht worden om te bepalen of deze geschikt is voor een diepe kelder. Daarnaast kan het graaien van de grond schade veroorzaken aan ondergrondse leidingen, kabels of andere infrastructuur. Dit vraagt extra voorzichtigheid en kan leiden tot extra kosten of vertragingen.

3. Hogere Kosten

Hoewel de langtermijnkosten van een warmtepompinstallatie vaak gunstiger zijn dan die van gasverwarming, is de initieel investering hoger. Een ondergrondse warmtepompinstallatie vereist extra materialen en werkzaamheden, zoals het vervaardigen en plaatsen van een prefab kelder. Daarnaast zijn de kosten voor graafwerk, bestrating en herstel van de tuin hoger dan bij een traditionele installatie. Dit maakt de oplossing minder toegankelijk voor budgetbewuste huiseigenaren.

Uitvoering van een Warmtepompkelder

De installatie van een warmtepompkelder is een complex proces, maar dankzij de prefab aard van de kelder is het relatief efficiënt uit te voeren. Het proces bestaat uit verschillende stappen:

1. Voorbereiding

Voor de installatie begint, wordt een bodemonderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek dient om te bepalen of de grond geschikt is voor een warmtepompkelder. Daarnaast wordt bepaald waar de kelder moet worden geplaatst, meestal op een locatie die ver van de woning ligt, maar toch toegankelijk is voor onderhoud.

2. Graafwerk

Met behulp van een graafmachine wordt een gat gegraven waarin de kelder zal worden geplaatst. De standaard diepte van een warmtepompkelder is ongeveer 1,5 meter. De diepte kan variëren afhankelijk van de grootte van de kelder en de benodigde isolatie.

3. Plaatsing van de Kelder

De warmtepompkelder is prefab vervaardigd, wat betekent dat de installatie van binnenruimte al is uitgevoerd in de fabriek. De kelder wordt op locatie geplaatst en vervolgens verbonden met de woning via pijpen en elektriciteitskabels.

4. Afwerking

Na de installatie van de kelder wordt de bestrating teruggelegd. De kelder is voorzien van een geluidsdichte deksel, waardoor de installatie onzichtbaar en geluidloos blijft. Tijdens de afwerking wordt ook gecontroleerd of alle verbindingen goed functioneren en of de warmtepomp efficiënt werkt.

Onderhoud van een Ondergrondse Warmtepompinstallatie

Ondanks dat de warmtepompinstallatie ondergronds is geplaatst, is onderhoud nog steeds noodzakelijk. De kelder is ontworpen voor toegang binnen 15 minuten, zodat onderhoudsbezoeken snel en efficiënt kunnen worden uitgevoerd. Dit is gunstig, omdat het beperkt de tijd en kosten van de servicebezoeken. Daarnaast is het belangrijk om regelmatig te controleren of de condensafvoer werkt, aangezien warmtepompen veel condens produceren. Als de afvoer niet goed functioneert, kan dit leiden tot gladheid of schimmelvorming.

Vergelijking Tussen Bodemwarmtepomp en Warmtepompkelder

Hoewel beide oplossingen gebruik maken van bodemenergie, zijn er belangrijke verschillen tussen een bodemwarmtepomp en een warmtepompkelder:

Alternatieven voor Ondergrondse Installatie

Als een ondergrondse installatie niet haalbaar is vanwege ruimtebeperkingen of hoge kosten, zijn er alternatieven beschikbaar:

1. Monoblock Warmtepomp

Een monoblock warmtepomp bevat zowel de binnen- als de buitenunit in één apparaat. Deze oplossing is visueel aantrekkelijker en vereist minder ruimte. Echter, deze systemen zijn technologisch complexer en dus vaak duurder.

2. Split-systeem Warmtepomp

Een split-systeem bestaat uit een buitenunit en een binnenunit. De buitenunit kan tegen de gevel worden bevestigd met een speciale beugel, wat visueel gunstiger is dan een vrije installatie. Echter, de geluidsoverlast kan nog steeds aanwezig zijn, afhankelijk van de locatie.

Conclusie

De ondergrondse installatie van een warmtepomp is een gunstige oplossing voor wie ruimte wil besparen in huis, geluidsoverlast wil vermijden en de esthetiek van de woning wil behouden. Deze oplossing maakt gebruik van een geluidsdichte kelder waarin de gehele warmtepompinstallatie is geplaatst. De kelder is prefab vervaardigd en kan binnen een dag volledig worden geïnstalleerd. Ondanks de voordelen zijn er ook nadelen, zoals de hogere kosten en de noodzaak van graafwerkzaamheden. Voor woningen met beperkte ruimte of budgetbeperkingen zijn alternatieven zoals een monoblock of split-systeem warmtepomp beschikbaar.

Bij de keuze voor een warmtepompinstallatie is het belangrijk om rekening te houden met de specifieke omstandigheden van de woning, zoals de beschikbare ruimte, het energieverbruik en de voorkeuren van de bewoner. Een ervaren installateur kan hierbij gericht advies geven en een passende oplossing aanbieden.

Bronnen

1. Slimster.nl
2. Bobex.nl
3. Warmtepompenadvies.nl