Warmtepomp in de zomer uitzetten of gebruiken als koelsysteem? Advies en technische overwegingen

Published by Redactie on september 24, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Een warmtepomp is tegenwoordig een veelgebruikt en duurzaam alternatief voor traditionele verwarmingssystemen. In de winter verwarmt hij de woning, maar ook in de zomer kan hij een waardevolle rol spelen. Velen stellen zich de vraag of het verstandig is om de warmtepomp in de zomer volledig uit te zetten of of hij als koelsysteem kan worden ingezet. In deze artikel bespreken we de technische mogelijkheden, de voor- en nadelen van zomergebruik, en de aanbevolen maatregelen voor de correcte installatie en werking.

Op basis van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen, zoals de productinformatie van Nefit Bosch en Viessmann, en installatieadviezen van experts in de branche, geven we een gedetailleerde uitleg over de opties voor het gebruik van een warmtepomp in de zomer. We bespreken ook mogelijke problemen en hoe deze voorkomen of oplossen.

Warmtepompen en hun zomergebruik

Een warmtepomp kan worden gebruikt voor zowel verwarming in de winter als koeling in de zomer. Dit is mogelijk door de koelfunctie van de warmtepomp, die het systeem omkeert zodat warmte van binnen naar buiten wordt afgevoerd. De efficiëntie van deze functie varieert afhankelijk van het type warmtepomp en de installatie.

Zomergebruik in de praktijk

In de zomer kan een warmtepomp als passieve of actieve koelsysteem werken. Bij passief koelen wordt de warmte van de woning via vloerverwarming of een lucht/water systeem afgevoerd naar een koelere bron, zoals de grond of grondwater. Dit type koeling is energie-efficiënt en vereist weinig elektriciteit. Actief koelen vereist daarentegen meer energie, omdat het actief werkt om de warmte af te voeren.

Een warmtepomp die als koelsysteem gebruikt wordt, draagt bij aan een comfortabel binnenklimaat, vooral in regio’s waar hoge temperaturen en vochtigheid voorkomen. In de zomer is het niet alleen mogelijk om de warmtepomp in bedrijf te houden, maar het is vaak ook wenselijk om deze te gebruiken in combinatie met passieve koeltechnieken.

Hybride systemen en zomergebruik

Hybride systemen, waarbij een warmtepomp in combinatie met een cv-ketel werkt, kunnen ook in de zomer worden ingezet. In dit geval blijft de warmtepomp actief voor het koelen, terwijl de cv-ketel als back-up beschikbaar staat in geval van extreem lage buitentemperaturen. In de meeste winters is dit echter niet nodig, omdat de warmtepomp zelf voldoende verwarming kan leveren.

In de zomer is het belangrijk om te bepalen of het zomergebruik van de warmtepomp efficiënt is in je specifieke situatie. Factoren als de isolatie van de woning, het type vloerverwarming en de externe omstandigheden spelen hierbij een rol.

Soorten warmtepompen en hun zomergebruik

Niet alle warmtepompen zijn even geschikt voor zomergebruik. Het zomergebruik hangt af van het type warmtepomp en de manier waarop het is geïnstalleerd.

Lucht/lucht warmtepomp

Een lucht/lucht warmtepomp verwarmt en koelt direct via luchtstroom. Het is een populaire keuze vanwege de lagere installatiekosten en de snelle opwarming. In de zomer werkt het als airconditioning, wat extra elektriciteit verbruikt. Echter, deze warmtepomp heeft het voordeel dat het niet alleen verwarmt, maar ook de luchtkwaliteit verbetert door ingebouwde filters die stof en allergenen verwijderen.

Een nadeel van de lucht/lucht warmtepomp is dat deze geen warm tapwater kan leveren, wat betekent dat een aparte voorziening nodig is. Bovendien is deze warmtepomp niet geschikt voor subsidie via de ISDE-subsidie, wat de aanschaf duurder maakt.

Lucht/water warmtepomp

Een lucht/water warmtepomp gebruikt lucht als bron voor warmte en levert deze via water naar de woning. In de zomer kan deze warmtepomp ook passief koelen door koud water via de vloerverwarming te sturen. Echter, actief koelen met een lucht/water warmtepomp is energie-intensiever, omdat het actief moet werken om warmte af te voeren. Dit maakt het zomergebruik iets minder efficiënt dan passief koelen.

Water/water warmtepomp

Een water/water warmtepomp onttrekt warmte aan grondwater of oppervlaktewater en levert deze via water naar de woning. In de zomer is het mogelijk om deze warmtepomp te gebruiken als natuurlijke koeling. De NC-Box van Viessmann is een voorbeeld van zo’n systeem. Hierbij wordt de warmte afgevoerd naar de grond of het grondwater. Het systeem verbruikt weinig stroom en is een betaalbare en energie-efficiënte manier om te koelen.

Bodemwarmtepomp

Een bodemwarmtepomp onttrekt warmte aan de grond en levert deze via water naar de woning. In de winter werkt dit systeem efficiënt, maar in de zomer kan het ook worden gebruikt als passieve koelsysteem. De bodem blijft namelijk koel, zelfs in de zomer, waardoor het mogelijk is om warmte af te voeren. Dit maakt het zomergebruik van een bodemwarmtepomp efficiënt en betrouwbaar.

Technische overwegingen voor zomergebruik

Het zomergebruik van een warmtepomp vereist enkele technische voorzieningen. Het is belangrijk om deze zorgvuldig te overwegen bij de installatie en het gebruik van de warmtepomp.

Installatie en aansluiting

Bij de installatie van een warmtepomp moet rekening worden gehouden met zowel het wintertijd als zomertijd gebruik. Voor zomergebruik is het aanbevolen om het systeem zo in te richten dat het als koelsysteem kan werken. Dit kan bijvoorbeeld door het gebruik van een vloerverwarmingssysteem of een specifieke koelunit.

Bij een water/water warmtepomp is het gebruik van een gesloten verdeler aanbevolen, omdat er geen circulatiepomp nodig is. Bij een lucht/water warmtepomp is het echter wel nodig om een circulatiepomp in te zetten om het water door het systeem te pompen.

Onluchten en drukcontrole

Een warmtepomp kan niet efficiënt werken als er lucht in het systeem zit. Het is daarom aan te raden om voldoende ontluchters in het systeem te plaatsen. Het gebruik van automatische ontluchters in het afgiftesysteem wordt sterk aanbevolen, terwijl het gebruik van automatische ontluchters in de bron wordt afgeraden vanwege mogelijke kristalvorming in glycol.

Bij het starten van de warmtepomp in de zomer is het belangrijk om de zuiggas temperatuur in de gaten te houden. Deze mag in principe niet onder de 3 graden komen. Als de temperatuur onder deze drempel komt, kan de verdamper invriezen, wat leidt tot storingen.

Geluidsniveaus

Het gebruik van een warmtepomp in de zomer kan leiden tot verhoogde geluidsproductie. De buitenunit en binnenunits kunnen geluid produceren, wat als storend kan worden ervaren. Het is daarom aan te raden om de warmtepomp zo te plaatsen dat het geluid zo min mogelijk last geeft aan buren of inwoners van de woning.

Koelen van de badkamer

Het passief koelen van de badkamer is niet aan te raden. Tijdens het douchen is de vochtigheidsgraad in de badkamer hoog, en door de lage temperatuur van het koelwater kan condens ontstaan. Dit kan leiden tot een natte vloer en eventueel schimmelvorming. Het is aan te raden om een klep in te zetten die tijdens het koelen van de woning wordt afgesloten. De warmtepomp heeft meestal een contact dat voor deze aansturing kan worden gebruikt.

Zomergebruik en het zwembad

Een aparte zwembadwarmtepomp kan worden gebruikt om het zwembad te verwarmen. Deze warmtepomp is vaak een lucht/water toestel, waarbij het zwembadwater na vuilfilters door de condensor kan worden gepompt. De condensor van deze toestellen is gemaakt van titanium, wat geschikt is voor het verwarmen van zwembadwater.

Bij een binnenzwembad moet het vermogen dat nodig is voor het verwarmen van het zwembad worden opgeteld bij het vermogen voor verwarming en tapwater. Bij een buitenbad is dit vaak niet nodig, omdat het in de zomer meestal niet nodig is om de woning te verwarmen.

Het is mogelijk om de warmtepomp voor het verwarmen van het zwembad in gebruik te nemen. Dit kost extra geld, maar wordt vaak als een extra service geleverd door gerenommeerde merkleveranciers.

Inbedrijfstellen en service

Het inbedrijfstellen van een warmtepomp is een belangrijke stap om ervoor te zorgen dat het systeem correct werkt. Deze service wordt vaak aangeboden door gerenommeerde merkleveranciers. Het inbedrijfstellen kan in de aankoopprijs zijn opgenomen of wordt afzonderlijk berekend. Het is belangrijk om dit te overwegen bij de aanschaf van een warmtepomp, vooral als men van plan is om deze ook in de zomer te gebruiken.

Conclusie

Het uitzetten van een warmtepomp in de zomer is niet altijd de meest efficiënte keuze. Afhankelijk van het type warmtepomp en de installatie, is het vaak mogelijk en wenselijk om deze ook in de zomer te gebruiken. Door het systeem als passieve of actieve koelsysteem in te zetten, kan het bijdragen aan een comfortabel binnenklimaat.

Voor zomergebruik zijn enkele technische voorzieningen nodig, zoals voldoende ontluchters, een correcte aansluiting en het beheersen van het geluidsprofiel. Het gebruik van een lucht/lucht, lucht/water of water/water warmtepomp heeft elk zijn eigen voordelen en nadelen, die moeten worden overwogen bij de aanschaf en installatie.

Het zomergebruik van een warmtepomp kan niet alleen bijdragen aan een gezonder en comfortabel binnenklimaat, maar ook leiden tot energiebesparing. Door het correct in te zetten en goed te onderhouden, kan een warmtepomp een waardevolle investering zijn voor iedere woning.

Bronnen

zoom
atera