De Installatie van een All-Electric Warmtepomp: Stappen, Aanpassingen en Overwegingen

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

In een tijd waarin duurzaamheid en energiebesparing steeds belangrijker worden, wordt de all-electric warmtepomp een steeds populaardere keuze voor zowel nieuwbouw als bestaande woningen. Deze warmtepomp maakt gebruik van lucht, water of bodemenergie om een woning te verwarmen en warm water te leveren, zonder het gebruik van fossiele brandstoffen. Het installeren van zo’n systeem vereist echter zorgvuldige planning en aandacht voor technische details. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de installatiestappen, de benodigde voorbereidingen en de relevante overwegingen bij het aansluiten van een all-electric warmtepomp in een woning.

Wat is een All-Electric Warmtepomp?

Een all-electric warmtepomp is een verwarmingsinstallatie die volledig op elektriciteit werkt. Het haalt warmte uit de omgeving — meestal uit de lucht (lucht-water warmtepomp), maar ook uit bodem of water — en brengt deze in het woning. Deze warmte wordt gebruikt voor zowel de ruimteverwarming als het opwekken van warm tapwater.

De all-electric oplossing is een volledig elektrisch systeem dat geen gas- of olietoevoer nodig heeft. Dit betekent dat de woning volledig gasloos kan worden, wat niet alleen gunstig is voor de energievoetafdruk, maar ook voor de onderhoudskosten en het energielabel. All-electric warmtepompen worden vaak aangewezen in nieuwbouwprojecten, maar ook bestaande woningen kunnen deze technologie opnemen, mits er aandacht wordt besteed aan isolatie, afgiftesystemen en het ontwerp van de woning.

Voorbereiding voor de Installatie

Voordat een all-electric warmtepomp kan worden geïnstalleerd, zijn een aantal voorbereidende stappen van groot belang. Deze stappen zorgen ervoor dat de installatie niet alleen technisch mogelijk is, maar ook efficiënt en duurzaam werkt.

1. Energieaudit en isolatiecontrole

Een warmtepomp werkt het meest efficiënt in een goed geïsoleerde woning. Het is daarom belangrijk om eerst een energieaudit uit te voeren. Deze audit bepaalt de huidige isolatiegraad van de gevels, vloeren, daken en ramen. Tevens wordt gekeken naar het afgiftesysteem — bijvoorbeeld vloerverwarming of radiatoren — en de eventuele noodzaak om dit aan te passen voor een efficiënt warmtepompbedrijf.

In sommige gevallen is het nodig om isolatieverbeteringen te maken of de afgiftesystemen te optimaliseren voordat een all-electric warmtepomp kan worden geïnstalleerd. Dit kan bijvoorbeeld inhouden het aanpassen van de aanvoertemperatuur van het verwarmingsnetwerk naar lage temperaturen (zoals 50 °C), wat typisch is voor warmtepompen.

2. Kies het juiste type warmtepomp

Er zijn verschillende vormen van all-electric warmtepompen, afhankelijk van de bron waaruit de warmte wordt opgehaald:

Lucht-water warmtepomp: Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en transporteert deze naar het binnendeel. De installatie is meestal relatief eenvoudig en vereist weinig aanpassingen aan de woning. De buitenunit wordt gemonteerd en verbonden met de binnenunit via leidingen.
Bodem-water warmtepomp: Deze warmtepomp haalt warmte uit de grond. Dit vereist het aanleggen van grondleidingen of boorputten, wat een ingrijpende maatregel is. Deze optie is meestal geschikt voor woningen met voldoende terreinruimte.

De keuze van het type warmtepomp hangt af van de bouwkenmerken van de woning, de beschikbaarheid van ruimte en het gewenste rendement. Het is aan te raden om professioneel advies in te winnen bij een erkende warmtepompinstallateur.

3. Aansluiting op elektriciteitsnet

Omdat een all-electric warmtepomp volledig op elektriciteit werkt, is het van belang om te controleren of het elektriciteitsnet in staat is om het systeem aan te drijven. Dit betreft zowel de aansluiting van de woning op het elektriciteitsnet als de elektrische installatie binnen de woning, zoals de meterkast en de aansluiting op de thermostaat.

In sommige gevallen is een upgrading van de elektriciteitsaansluiting nodig, met name bij grotere woningen of bij woningen waarbij ook zonnepanelen worden geïnstalleerd. Daarnaast kan het aanpassen van de thermostaat en het aangrijpen van een slimme verwarmingsregeling het efficiëntiebeleid ondersteunen.

Installatiestappen van een All-Electric Warmtepomp

De installatie van een all-electric warmtepomp kan worden opgedeeld in meerdere stappen. De exacte stappen kunnen variëren afhankelijk van het type warmtepomp (lucht-water, bodem-water) en de huidige situatie van de woning.

1. Installatie van de buitenunit

Bij een lucht-water warmtepomp begint de installatie met het plaatsen van de buitenunit. Deze unit moet op een stabiele plek worden gemonteerd, bij voorkeur op een betonplaat of een constructie die trillingen kan dempen. Er wordt een doorgang gemaakt voor de leidingen die de buiten- en binnenunit met elkaar verbinden. Deze doorgang moet goed geïsoleerd zijn om warmteverlies te voorkomen.

2. Installatie van de binnenunit en leidingen

Na het plaatsen van de buitenunit wordt de binnenunit gemonteerd. De leidingen worden aangesloten en getest op lekkages en isolatie. Vervolgens wordt de binnenunit verbonden met het verwarmingsnetwerk en het boilervat voor warm tapwater. De aansluiting op het verwarmingsnetwerk moet worden afgestemd op de lage aanvoertemperaturen die nodig zijn voor een efficiënt warmtepompbedrijf.

3. Aanpassingen aan de meterkast en thermostaat

Nadat de buiten- en binnenunit zijn aangesloten, kunnen aanpassingen aan de meterkast en thermostaat worden uitgevoerd. Dit kan bijvoorbeeld inhouden het aansluiten van een slimme thermostaat die het warmtepompbedrijf optimaliseert, of het aanpassen van de elektrische belasting om rekening te houden met de energiebehoefte van de warmtepomp.

4. Eindcontrole en inbedrijfstelling

Vooraleer de warmtepomp in gebruik wordt genomen, moet er een eindcontrole worden uitgevoerd. Deze controle omvat het testen van het gehele systeem, inclusief de warmtepomp, leidingen, boilervat en thermostaat. Vervolgens wordt de warmtepomp in gebruik genomen en wordt er een uitleg gegeven over het bedienen van het systeem.

Technische Specificaties en Aanbevelingen

De installatie van een all-electric warmtepomp vereist aandacht voor een aantal technische details. Deze details zijn belangrijk om zowel het rendement als de duurzaamheid van het systeem te waarborgen.

1. Leidingwerk en isolatie

Het leidingwerk dat gebruikt wordt bij de installatie van een all-electric warmtepomp moet van hoge kwaliteit zijn. Het is aan te raden om gebruik te maken van non-ferro of RVS leidingwerk met optimale leidingdiameters. Dit zorgt voor een lage hydraulische weerstand en een efficiënte stroom van het koudemiddel door het systeem.

Daarnaast moeten de leidingen goed geïsoleerd zijn om warmteverlies te voorkomen, met name bij lucht-water warmtepompen. Het isoleren van leidingen is vooral belangrijk bij lage aanvoertemperaturen, die typisch zijn voor warmtepompsystemen.

2. Afgiftesysteem

Het afgiftesysteem speelt een belangrijke rol in het efficiënt werken van een all-electric warmtepomp. Omdat warmtepompen meestal werken met lage aanvoertemperaturen, is het aan te raden om een afgiftesysteem te kiezen dat goed werkt op deze temperaturen. Dit kan bijvoorbeeld een vloerverwarming zijn of radiatoren met een groter oppervlak.

Bij bestaande woningen is het soms nodig om het afgiftesysteem aan te passen om het optimaal te laten werken met de warmtepomp. Dit kan bijvoorbeeld het vervangen van kleine radiatoren zijn of het aanpassen van het verwarmingsnetwerk.

3. Thermostaat en verwarmingsregeling

Een slimme thermostaat of verwarmingsregeling kan het efficiëntiebeleid van een all-electric warmtepomp ondersteunen. Deze regelingen kunnen het systeem aanpassen aan de wisseling van buitentemperaturen en het verbruik van warmte in de woning. Daarnaast kunnen ze ook worden gekoppeld aan zonnepanelen om energie te optimaliseren.

Het is aan te raden om een verwarmingsregeling te kiezen die compatibel is met de warmtepomp en die de gebruiker gemakkelijk kan bedienen. Sommige warmtepompen worden geleverd met een ingebouwde regeling, maar het is ook mogelijk om een aparte regeling aan te schaffen.

All-Electric Ready: Een Tussentijdse Oplossing

In gevallen waarin de woning niet direct klaar is voor een volledig elektrisch systeem, is er ook de optie voor een 'all-electric ready' warmtepomp. Deze warmtepomp is qua vermogen en uitvoering identiek aan een volledig elektrische warmtepomp, maar bevat ook de mogelijkheid om tijdelijk gebruik te maken van een cv-ketel. Dit betekent dat het systeem op korte termijn kan worden uitgebreid naar een volledig elektrische installatie, bijvoorbeeld na isolatieverbeteringen of renovatie.

All-electric ready warmtepompen zijn een flexibele oplossing die het mogelijk maakt om stap voor stap naar een volledig elektrisch systeem te werken. Het heeft het voordeel dat het gasverbruik al direct wordt verlaagd, terwijl het systeem nog steeds comfortabel en efficiënt werkt.

Conclusie

De installatie van een all-electric warmtepomp is een belangrijke stap in de verduurzaming van een woning. Het vereist echter zorgvuldige planning en technische aandacht om ervoor te zorgen dat het systeem efficiënt en duurzaam werkt. Een energieaudit, de keuze van het juiste type warmtepomp, het aanpassen van het afgiftesysteem en de elektrische installatie zijn allemaal essentiële stappen in de proces.

All-electric warmtepompen zijn een duurzame en toekomstbestendige oplossing voor zowel nieuwbouw als bestaande woningen. Zij zorgen voor een comfortabel binnenklimaat, een lagere energierekening en een verhoogd energielabel. Voor woningen die niet direct klaar zijn voor een volledig elektrisch systeem, is een 'all-electric ready' warmtepomp een geschikte tussentijdse oplossing die de weg opmaakt naar gasloos wonen.