Nieuwe Ketel of Warmtepomp: Wat Kiest U voor Duurzame Verwarming?

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De keuze tussen een nieuwe cv-ketel en een warmtepomp is tegenwoordig niet alleen bepalend voor comfort en efficiëntie, maar ook voor duurzaamheid en conformiteit met huidige regelgeving. Tijdens de energietransitie speelt de verwarmingsinstallatie een centrale rol in de overgang naar een CO₂-arme toekomst. In Nederland wordt dit proces verder versneld door beleidsmaatregelen zoals het verbod op gasketels in nieuwbouwprojecten en de verplichte overgang naar hybride warmtepompen vanaf 2026.

In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de mogelijkheden, voordelen, uitdagingen en kosten van zowel de traditionele cv-ketel als de warmtepomp. Daarnaast wordt ingegaan op de rol van subsidies en de voorwaarden waaraan je woning moet voldoen om de keuze voor een warmtepomp verstandig en haalbaar te maken.

Waarom de Transitie naar Warmtepompen?

1. De rol van de energietransitie

De overgang naar duurzame verwarmingssystemen is een kernaspect van de Nederlandse energietransitie. Door het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen, wordt de CO₂-uitstoot verminderd en bijgedragen aan de doelstelling van een koolstofneutrale economie tegen 2050. Gasketels, die traditioneel op aardgas werken, zijn hierin niet meegesleept. Daarom is het kabinet aangegaan met het verplichte gebruik van warmtepompen in nieuwbouw en de overstap naar hybride warmtepompen bij vervangingen van huidige cv-systemen.

2. Verbod op gasketels in nieuwbouw

Vanaf 2023 zijn gasketels verboden in alle nieuwe woningen. Dit betekent dat iedereen die een woning bouwt of aanbouwt, verplicht is om een warmtepomp te kiezen. Dit is niet alleen een maatregel om CO₂-uitstoot te verminderen, maar ook om de afhankelijkheid van aardgas te verlagen.

3. Hybride warmtepomp als standaard vanaf 2026

Het kabinet heeft aangekondigd dat hybride warmtepompen vanaf 2026 de standaard worden bij vervanging van een cv-ketel. Dit betekent dat bij elke vervanging van een oude cv-ketel, de eigenaar verplicht is om minstens een hybride warmtepomp te kiezen, tenzij er uitzonderingen gelden. Dit beleidskader is opgenomen in het Bouwbesluit en biedt duidelijkheid aan woningeigenaren, installateurs en leveranciers.

Wat is een Warmtepomp?

1. Definitie en werking

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de omgeving (zoals lucht of grond) opzuigt en deze gebruikt om een woning te verwarmen. In tegenstelling tot een gasketel, die chemische energie uit aardgas omzet in warmte, gebruikt een warmtepomp elektriciteit om warmte te verplaatsen. De meeste warmtepompen werken op basis van een koelmiddel dat warmte opneemt in de buitenunit en afgeeft in de binnenunit.

2. Types warmtepompen

Er zijn drie hoofdtypes warmtepompen:

Lucht-water warmtepomp: De meest voorkomende vorm, die warmte uit de buitenlucht haalt.
Grond-water warmtepomp: Deze haalt warmte uit de grond en is iets efficiënter, maar vereist een groter oppervlak.
Hybride warmtepomp: Een combinatie van warmtepomp en cv-ketel, waarbij de warmtepomp de basisverwarming levert en de gasketel bijdraagt bij extreme kou of hoge warmtevraag.

3. Voor- en nadelen

Voordeelen:

Zuiniger energieverbruik: Warmtepompen zijn aanzienlijk efficiënter dan gasketels. Ze produceren tot drie tot vier keer zoveel warmte per kWh elektriciteit.
Minder afhankelijk van fossiele brandstoffen: Vooral bij gebruik van duurzame elektriciteit of zonnepanelen wordt het CO₂-gehalte verlaagd.
Lange levensduur: Een warmtepomp kan 20 tot 30 jaar meegaan, afhankelijk van onderhoud en kwaliteit.

Nadelen:

Hogere aanschafkosten: De installatie van een warmtepomp is duurder dan een gasketel.
Afhankelijk van elektriciteit: Bij stroomuitval werkt een warmtepomp niet, tenzij het een hybride versie is met een gasketel.
Vereist een goed geïsoleerde woning: Warmtepompen werken efficiënter in woningen met goede isolatie.

Hybride Warmtepomp: Een Tussentijdse Oplossing

1. Wat is een hybride warmtepomp?

Een hybride warmtepomp combineert een warmtepomp met een gasketel. De warmtepomp zorgt voor de basisverwarming en de gasketel springt bij wanneer de vraag naar warmte groter is dan wat de warmtepomp kan leveren, bijvoorbeeld op zeer koude dagen of bij hoge warmtevraag voor warm water.

2. Voordelen van een hybride warmtepomp

Duurzaamheid: Het systeem gebruikt minder gas dan een traditionele cv-ketel. Hybride warmtepompen zijn gemiddeld 60% zuiniger in gasverbruik.
Beperkt risico: Het hybride systeem biedt een zekere mate van flexibiliteit. Bij stroomuitval of extreme kou werkt de gasketel als back-up.
Lagere startkosten: In vergelijking met een volledig elektrische warmtepomp is een hybride versie vaak goedkoper, omdat je geen nieuwe buiswerk of boiler hoeft aan te leggen.

3. Nadelen van een hybride warmtepomp

Niet 100% aardgasvrij: Hoewel het gasverbruik afneemt, blijft het systeem afhankelijk van fossiele brandstoffen.
Verminderde efficiëntie: De aanwezigheid van een gasketel kan de efficiëntie van het systeem beïnvloeden, vooral als het systeem niet goed geregeld is.
Bijna even duur als een volledige warmtepomp: De aanschafkosten liggen rond de €6.000 tot €8.000, afhankelijk van of je ook een nieuwe cv-ketel nodig hebt.

Volledig Elektrische Warmtepomp: De Duurzamere Keuze

1. Wat is een all-electric warmtepomp?

Een volledig elektrische warmtepomp maakt geen gebruik van een gasketel. Het is een systeem dat uitsluitend op elektriciteit werkt en daarom 100% aardgasvrij is. Dit type warmtepomp is ideaal voor huishoudens die volledig van het gas af willen en zich willen voorbereiden op toekomstige maatregelen die het gebruik van aardgas verder beperken.

2. Voordelen

Volledig aardgasvrij: Geen afhankelijkheid van aardgas, wat betekent dat je volledig meedoet aan de energietransitie.
Lagere energiekosten: Bij gebruik van duurzame stroom of zonnepanelen worden de kosten behoorlijk beperkt.
Lange levensduur: Net als hybride systemen is een volledig elektrische warmtepomp aardgasvrij en kan hij 20 tot 30 jaar meegaan.

3. Nadelen

Hogere aanschafkosten: De investering is hoger dan bij een hybride systeem.
Volledig afhankelijk van elektriciteit: Bij stroomuitval werkt het systeem niet. Het is daarom verstandig om zonnepanelen of een batterij op te nemen in het energieplan.
Vereist aanpassingen in de woning: Een volledig elektrisch systeem vereist vaak aanpassingen aan de verwarmingsinstallatie, zoals de installatie van vloerverwarming of grotere radiatoren.

Wanneer Kies je voor een Nieuwe Cv-Ketel?

Hoewel de trend duidelijk is naar warmtepompen, blijft de cv-ketel in sommige gevallen een redelijke keuze. Dit is het geval wanneer:

De woning niet geschikt is voor een warmtepomp: Dit kan het geval zijn bij oude woningen met slechte isolatie of beperkte mogelijkheden voor aanpassingen.
Er geen alternatief voor aardgas op korte termijn is: In sommige regio’s is er nog geen warmtenet of andere alternatieve energiebronnen.
De cv-ketel nog relatief nieuw is: Als een cv-ketel binnen de komende jaren toch vervangen moet worden, kan het verstandig zijn om dit nu te doen als de kosten nog redelijk zijn.

Toch is het belangrijk te beseffen dat de regelgeving vanaf 2026 steeds strikter wordt. Dit betekent dat een nieuwe cv-ketel op korte termijn waarschijnlijk niet de meest duurzame of economische keuze meer is.

Factoren om in Overweging te Nemen bij de Keuze

1. Is de woning geschikt voor een warmtepomp?

Een warmtepomp functioneert het beste in een goed geïsoleerde woning. Bij slechte isolatie werkt de warmtepomp minder efficiënt en is de energiebesparing minder groot. Daarom is het verstandig om eerst de isolatiegraad van de woning te beoordelen.

2. Welk type verwarmingsinstallatie is er al aanwezig?

Als je al een cv-ketel hebt, dan is een hybride warmtepomp een logische keuze. Als je woning niet aan een cv-systeem is aangesloten, is een volledig elektrisch systeem meestal de beste optie.

3. Wat zijn de verwachtingen voor energieprijzen en regelgeving?

De gasprijzen stijgen, terwijl de regelgeving steeds strenger wordt inzake duurzaamheid. Het is verstandig om hier rekening mee te houden bij de keuze voor een nieuw systeem. Een warmtepomp kan op de lange termijn goedkoper zijn dan een cv-ketel, vooral bij gebruik van zonnepanelen.

4. Welke subsidies zijn beschikbaar?

Subsidies kunnen de aanschaf van een warmtepomp aanzienlijk vergemakkelijken. Het is verstandig om te informeren over beschikbare subsidies en financieringsmogelijkheden.

Keuzehulp en Advies

1. Online keuzehulpsystemen

Er zijn meerdere online tools beschikbaar om je te helpen bij het kiezen van de juiste verwarmingsinstallatie. Deze tools vragen vragen over je woningtype, isolatiegraad, huidige verwarmingsinstallatie en verwachtingen. Op basis van deze gegevens geven ze advies over de meest geschikte optie.

2. Advies van een professional

Het is verstandig om een professionele installateur te raadplegen. Deze kan beoordelen of je woning geschikt is voor een warmtepomp en welk type het beste past bij jouw situatie. Daarnaast kan hij ook helpen met de aansluiting, installatie en onderhoud van het systeem.

3. Aanvullende maatregelen

Naast het kiezen van een warmtepomp zijn er andere maatregelen die je kunt nemen om je woning duurzamer te maken. Denk aan:

Extra isolatie: Dit verbetert de efficiëntie van een warmtepomp en verlaagt je energiekosten.
Vloerverwarming of grotere radiatoren: Deze werken efficiënter met een warmtepomp dan traditionele radiatoren.
Zonnepanelen: Dit kan je elektriciteitsverbruik vergroten en je energiekosten verder verlagen.

De Toekomst van Verwarming

1. Richtlijnen en beleidsmaatregelen

De regering heeft duidelijke plannen gemaakt voor de toekomst van verwarming. Vanaf 2026 is een hybride warmtepomp verplicht bij vervanging van een cv-ketel. Dit betekent dat woningeigenaren en huurders zich nu al moeten voorbereiden op deze verandering.

Daarnaast is er ook een duidelijke trend naar volledig elektrische warmtepompen. Deze worden steeds efficiënter en goedkoper, waardoor ze op de lange termijn de meest logische keuze zijn voor een duurzame verwarming.

2. De rol van de woningmarkt

De woningmarkt speelt een belangrijke rol in de overgang naar warmtepompen. Nieuwe woningen zijn al verplicht op warmtepompen te bouwen, en bestaande woningen moeten zich aanpassen aan de veranderende regelgeving. Dit betekent dat investeringen in warmtepompen ook een waardeverhoging kunnen opleveren.

3. De invloed van het klimaatbeleid

Het klimaatbeleid van de regering en de EU heeft een grote invloed op de keuzes die woningeigenaren maken. Door steeds strengere regelgeving en stijgende energieprijzen, wordt het steeds verstandiger om over te stappen naar duurzamere verwarmingsinstallaties.

Conclusie

De keuze tussen een nieuwe cv-ketel en een warmtepomp is tegenwoordig een belangrijke beslissing die invloed heeft op je comfort, je budget en je bijdrage aan de energietransitie. Tegen de huidige ontwikkelingen in te kiezen voor een traditionele cv-ketel is risicovol, gezien de verwachting dat deze systemen in de toekomst minder economisch en minder duurzaam worden.

Hybride warmtepompen bieden een tussentijdse oplossing die combinaties van efficiëntie, duurzaamheid en flexibiliteit biedt. Echter, voor huishoudens die volledig van het gas af willen, is een all-electric warmtepomp de duurzamere keuze.

Om de beste keuze te maken, is het verstandig om rekening te houden met factoren zoals de geschiktheid van je woning, je verwachtingen, subsidies en de toekomstige regelgeving. Het raadplegen van een professionele installateur en het gebruik van keuzehulpsystemen kan je helpen bij het maken van een verstandige en duurzame keuze.