Hybride warmtepomp vanaf 2026: verplichting afgelopen, maar duurzame overstap nog steeds actueel

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

Vanaf 2026 was de hybride warmtepomp uitgekozen om de nieuwe standaard te worden bij de vervanging van een cv-ketel in bestaande woningen. Dit was bedoeld om de energietransitie te versnellen en het gebruik van aardgas in de woningbouw te verminderen. Echter, na veel discussie en bezwaren vanuit de branche en politiek, is deze verplichting inmiddels teruggedraaid. Hoewel de verplichte installatie van een hybride warmtepomp dus niet doorgaat, blijft de overstap naar duurzame verwarmingssystemen belangrijk – zowel voor het milieu als voor de woningeigenaar.

In dit artikel bespreken we de oorsprong en de inhoud van de plannen vanaf 2026, de redenen waarom de verplichting is afgelopen, en welke alternatieven er op dit moment zijn voor wie toch verduurzamingsmaatregelen wil nemen. Daarnaast geven we een overzicht van de technische eigenschappen van een hybride warmtepomp, de financiële voordelen en subsidies, en de juridische kaders die nu van toepassing zijn. Alles is gebaseerd op recente informatie uit betrouwbare bronnen.

De oorsprong van de verplichting

De overheid kondigde in 2022 aan dat hybride warmtepompen vanaf 2026 de standaard zouden worden bij vervanging van een cv-ketel. Dit was gedeeltelijk gebaseerd op het klimaatbeleid van het kabinet, dat streeft naar een CO₂-neutrale woningbouwsector tegen 2050. Minister Cora van Nieuwenhuizen (Leefomgeving) benadrukte destijds dat het gebruik van aardgas in de woningbouw niet haalbaar is op lange termijn. Door de hybride warmtepomp als standaard te introduceren, zou het gebruik van fossiele brandstoffen sterk verminderen.

Hybride warmtepompen combineren een warmtepomp met een hulpbron zoals een gasgestookte cv-ketel. Op milde dagen levert de warmtepomp voldoende warmte, terwijl de ketel slechts ingebruik genomen wordt bij extreme kou. Dit zorgt voor een aanzienlijke energiebesparing in vergelijking met een traditionele cv-installatie.

In de praktijk betekende deze regel dat iedereen die zijn cv-ketel vervangt, verplicht was om over te stappen op een duurzamere oplossing, tenzij er een andere duurzame verwarmingsbron beschikbaar was, zoals een warmtenet of een volledig elektrische warmtepomp.

De verplichting is afgelopen: wat betekent dit?

Hoewel de oorspronkelijke plannen duidelijk waren, is de verplichte installatie van hybride warmtepompen vanaf 2026 uiteindelijk niet doorgegaan. De overheid heeft gekozen om deze maatregel te schrappen of op zijn minst uit te stellen. De voornaamste redenen hiervoor zijn:

Vakarbeidsgebrek en wachttijden: Er was een groot tekort aan installateurs die ervaring hebben met warmtepompen. Hierdoor was het voor veel huishoudens onrealistisch om op tijd te kunnen overstappen.
Technische en praktische uitdagingen: Niet alle woningen zijn geschikt voor een volledige overstap naar een warmtepomp. Bovendien zijn er nogal wat vragen over de prestaties van hybride systemen in extreme winters.
Financiële kanttekeningen: De kosten van een warmtepompinstallatie zijn nog steeds aanzienlijk. Zelfs met subsidies blijft het een aanzienlijke investering, wat voor sommige huishoudens onbetaalbaar is.

De schrapping van de verplichting betekent dus dat woningeigenaren vanaf 2026 niet per se over moeten stappen naar een hybride warmtepomp. De overheid benadrukt echter dat duurzame verwarmingssystemen in de toekomst steeds belangrijker zullen worden, en dat het beter is om vroegtijdig te investeren in duurzame oplossingen.

Wat zijn de voordelen van een hybride warmtepomp?

Hoewel de verplichting is afgelopen, blijft een hybride warmtepomp een interessante keuze voor wie wil verduurzamen. De voordelen zijn:

Energiebesparing: Een hybride warmtepomp bespaart tot 40 procent aan energie in vergelijking met een HR-ketel. Dit komt doordat warmtepompen warmte uit de lucht of afzuiglucht gebruiken, wat efficiënter is dan het verbranden van gas.
Laagdrempelig overstap: Voor woningen die niet direct geschikt zijn voor een volledig elektrisch systeem, is een hybride warmtepomp een praktische tussenoplossing. De bestaande radiatoren en leidingen kunnen vaak blijven zitten, wat verbouwingskosten bespaart.
Flexibiliteit in extreme koud: Bij zeer lage temperaturen kan de cv-ketel automatisch ingeschakeld worden, waardoor er geen risico is op oncomfortabele temperaturen.
Subsidies beschikbaar: Er zijn meerdere subsidies beschikbaar, zoals de ISDE-subsidie, waardoor de aanschaf van een warmtepomp aanzienlijk goedkoper kan worden, vooral in combinatie met zonnepanelen of isolatie.

Technische kenmerken en werking

Een hybride warmtepomp bestaat uit twee componenten: een warmtepomp en een cv-ketel. De warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht of de afgezogen ventilatielucht en levert die aan het verwarmingssysteem. In milde weersomstandigheden is dit voldoende om het huis te verwarmen. Bij zeer koude temperaturen springt de cv-ketel bij om het tekort aan warmte op te vullen.

Er zijn twee varianten van hybride warmtepompen:

Lucht-water hybride warmtepomp: Deze haalt warmte uit de buitenlucht en levert die aan de verwarming. Deze variant is het meest gebruikelijk in woningen.
Afzuiglucht hybride warmtepomp: Deze maakt gebruik van de afgezogen ventilatielucht uit de keuken of badkamer. Deze variant is efficiënter in het stookseizoen, maar vereist wel een goed functionerend ventilatiesysteem.

De werking van de hybride warmtepomp is automatisch: de ketel zet alleen in wanneer de warmtepomp niet voldoende warmte kan leveren. Dit zorgt voor een optimale balans tussen energiebesparing en comfort.

Welke alternatieven zijn er?

Ondanks de schrapping van de verplichting, zijn er nog steeds duurzamere alternatieven voor een traditionele cv-ketel. Deze zijn:

Volledig elektrische warmtepomp: Deze heeft geen cv-ketel nodig en werkt volledig op elektriciteit. Het is de meest duurzame oplossing, maar vereist wel een goed geïsoleerde woning en een voldoende sterke netaansluiting.
Aansluiting op een warmtenet: In sommige regio’s is het mogelijk om aangesloten te worden op een warmtenet. Dit is een duurzame en energie-efficiënte oplossing, maar vereist wel een aansluiting in de buurt.
Gasgestookte cv-ketel met efficiëntieverbeteringen: Voor wie nu nog niet klaar is voor een warmtepomp, kan een HR-ketel met verhoogde efficiëntie een tijdelijke oplossing zijn. Echter, deze zullen op de lange termijn ook vervangen moeten worden.

Juridische en regelgevingaspecten

De wetgeving rondom verwarmingssystemen in Nederland is steeds strenger geworden. Vanaf 2026 was de hybride warmtepomp verplicht bij vervanging van een cv-ketel, maar deze maatregel is nu afgelopen. Toch zijn er nog steeds regelgevingen in werking die invloed hebben op de keuze van verwarmingssystemen.

Verplichte maatregelen

De overheid kan bepaalde energiebesparende maatregelen verplicht stellen als onderdeel van het klimaatbeleid. Tot op heden is de hybride warmtepomp al de standaardkeuze vanaf 2026, maar volledige verplichting van warmtepompen is nog niet ingesteld.

Subsidies en financiële stimulering

De overheid stimuleert het gebruik van warmtepompen via subsidies zoals de ISDE-subsidie. Deze subsidie is bedoeld om woningeigenaren te ondersteunen bij de aanschaf van duurzame verwarmingssystemen. In combinatie met zonnepanelen of isolatiemaatregelen kan het bedrag van de subsidie aanzienlijk zijn.

Geluidnormen en vergunningen

Bij de installatie van een warmtepomp moet rekening worden gehouden met de geluidnormen. De regelgeving stelt dat een warmtepomp maximaal 40 dB aan geluid mag produceren op de erfgrens van een woning. Daarnaast is het in sommige gevallen nodig om een vergunning aan te vragen bij de gemeente, afhankelijk van de locatie van de warmtepomp.

De rol van hybride warmtepompen in de overgangsfase

Tot 2026 zit Nederland in een overgangsperiode waarin fossiele verwarming langzaam wordt vervangen door duurzamere alternatieven. In deze fase spelen hybride warmtepompen een belangrijke rol, vooral voor bestaande woningen die niet direct klaar zijn voor een volledig elektrisch systeem.

Hybride warmtepompen bieden een praktische oplossing voor woningeigenaren die willen verduurzamen zonder grote investeringen of verbouwingen. Ze kunnen de bestaande infrastructuur (zoals radiatoren en leidingen) meestal behouden, wat verbouwingskosten bespaart. Bovendien zijn ze vaak eenvoudiger en goedkoper te installeren dan volledig elektrische warmtepompen.

Voor installateurs is een hybride systeem ook een gunstige oplossing, omdat het minder ingrijpende verbouwingen vereist. Dit maakt het mogelijk om duurzame verwarmingssystemen in bestaande woningen te installeren zonder dat er grote aanpassingen nodig zijn.

Wat is de toekomst van de warmtepompwetgeving?

Hoewel de verplichting vanaf 2026 is afgelopen, is het duidelijk dat duurzame verwarmingssystemen in de toekomst steeds belangrijker zullen worden. De overheid benadrukt dat het beter is om vroegtijdig te investeren in duurzame oplossingen, zowel voor het milieu als voor de eigen portemonnee.

Het is te verwachten dat de regelgeving rondom warmtepompen in de komende jaren verder zal strengere worden. Het is daarom verstandig om nu al te overwegen om te stappen naar een duurzamere verwarmingssystemen. Dit kan niet alleen leiden tot energiebesparing, maar ook tot aanzienlijke kostenbesparing op de lange termijn.

Conclusie

De oorspronkelijke verplichting om vanaf 2026 over te stappen naar een hybride warmtepomp is afgelopen. Dit betekent dat woningeigenaren nu niet per se verplicht zijn om dit type verwarmingssysteem te installeren. Toch blijft de overstap naar duurzame verwarmingssystemen belangrijk – zowel voor het milieu als voor de eigen portemonnee.

Hybride warmtepompen bieden een praktische, laagdrempelige oplossing voor wie wil verduurzamen zonder grote investeringen of verbouwingen. Ze combineren de efficiëntie van een warmtepomp met de flexibiliteit van een cv-ketel, wat zorgt voor comfortabele temperaturen en aanzienlijke energiebesparing. Bovendien zijn er subsidies beschikbaar die het aanschaf van een warmtepomp aanzienlijk goedkoper maken.

Hoewel de verplichting is afgelopen, is het verstandig om nu al te overwegen om over te stappen naar een duurzamere verwarmingssystemen. Dit is niet alleen gunstig voor het milieu, maar ook voor de eigen woning en energierekening. In de toekomst zullen duurzame verwarmingssystemen namelijk steeds belangrijker worden, en het is verstandig om nu al voorbereid te zijn op deze overgang.

Bronnen

hybrid
en