Warmtepomp 's nachts uitzetten: juridische, technische en praktische overwegingen

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De toepassing van warmtepompen als duurzame verwarmingsoplossing is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Echter, de geluidsemissies van warmtepompen, vooral 's nachts, kunnen leiden tot juridische en burenproblemen. In dit artikel worden de juridische en technische aspecten van het uitzetten van een warmtepomp 's nachts besproken, op basis van reële casussen en adviezen van professionals. Het artikel richt zich aan huis-eigenaren, verbouwers en installateurs die op zoek zijn naar praktische en juridisch veilige oplossingen voor geluidsoverlast veroorzaakt door warmtepompen.

Juridische context: wanneer is het uitzetten van een warmtepomp verplicht?

In een juridische geschilcasus die in 2021 en 2022 speelde, heeft een zwembadeigenaar aan de verkeerde kant van de erfgrens een warmtepomp geïnstalleerd die geluidsoverlast veroorzaakte. De buren stelden klacht en de zaak kwam voor de voorzieningenrechter. Het vonnis stelde duidelijk dat de eigenaar van de warmtepomp verplicht was om het apparaat te stilleggen tussen 23:00 uur en 7:00 uur, totdat maatregelen waren genomen om de geluidsoverlast te beperken. Deze maatregelen bestonden uit:

Verplaatsing van de warmtepomp tot tenminste 10 meter vanaf de erfgrens;
Aanbrengen van een geluidsbeperkende omkisting;
Het plaatsen van trillingsdempers.

De eigenaar koos ervoor deze maatregelen niet uit te voeren, waarbij hij vervolgens in hoger beroep ging. De rechter wees dit beroep echter af, omdat de dwangsommen – tot €20.000 – verbeurd werden gemaakt. Dit laat zien dat het uitzetten van een warmtepomp 's nachts juridisch verplicht kan worden gesteld, als het geluidsniveau de wettelijke normen overschrijdt.

Juridische normen en metingen

De geluidsnorm die sinds april 2021 geldt, is 40 dB op de erfgrens. In het genoemde geval was dit niveau overschreden, zoals bevestigd door een deskundig bureau. De privémetingen die de buren met mobiele telefoons en een Datalogger Laserline Sound Testmaster deden, werden ook als betrouwbaar geaccepteerd, aangezien deze slechts minder dan 1 dB afwikkelen van professionele meetapparatuur. De buren lieten ook medische verklaringen zien van huisarts, cardioloog en bedrijfsmaatschappelijk werker, waarmee ze aantoonden dat de geluidsoverlast hun gezondheid negatief beïnvloedde.

Technische oplossingen voor geluidsoverlast

1. Geluidsbeperkende omkasting

Een geluidsbeperkende omkasting is een effectieve maatregel om de geluidsemissies van een warmtepomp te verminderen. Deze omkasting kan worden geplaatst rondom de buitenunit van de warmtepomp en is een investering van circa €1.000. Hoewel dit betekent dat de unit meer ruimte inneemt, heeft het als groot voordeel dat het geluidsniveau aanzienlijk wordt verminderd. In het bovengenoemde juridische geval was deze maatregel aanbevolen, maar niet uitgevoerd.

2. Trillingsdempers en flexibele leidingen

Trillingsdempers kunnen worden geplaatst onder de warmtepomp om trillingen te beperken. Deze trillingen kunnen namelijk extra geluid veroorzaken, vooral in gevoelige situaties zoals een warmtepomp op een balkon of tegen een gevel. Ook het gebruik van flexibele leidingen helpt om trillingen en daarmee geluid te verminderen. Deze technische maatregelen zijn relatief eenvoudig uit te voeren en kunnen een aanzienlijk verschil maken.

3. Correcte plaatsing van de warmtepomp

De locatie waar een warmtepomp wordt geplaatst, speelt een cruciale rol in de mate van geluidsoverlast. Het artikel adviseert om de warmtepomp niet dichtbij de erfgrens te plaatsen, maar zover mogelijk van de buurwoning vandaan. Ook moet rekening worden gehouden met reflectieve wanden of structuren in de omgeving, die het geluid kunnen versterken. Het is verstandig om te overleggen met een professionele installateur om de meest gunstige plek te bepalen.

4. Uitblaasrichting en vrije ruimte

Een vrije uitblaasopening is essentieel om geluidsoverlast te verminderen. De uitblaasrichting van de warmtepomp moet niet gericht zijn op muren of schuttingen, maar op open ruimte. Ook moet er voldoende vrije ruimte rondom de uitblaasopening zijn. In het geval van een volledig betegelde tuin kan het aanbrengen van beplanting helpen bij het afvangen van geluid.

Praktische aanpassingen: nachtinstelling en buffervat

1. Nachtinstelling van de warmtepomp

Veel moderne warmtepompen zijn uitgerust met een ‘nachtinstelling’. Hierbij draait de warmtepomp 's nachts niet op vol vermogen, wat het geluidsniveau aanzienlijk verlaagt. Het gebruik van deze instelling is een eenvoudige maar effectieve manier om geluidsoverlast te beperken. Deze optie is echter afhankelijk van het model van de warmtepomp en moet beschikbaar zijn bij de installatie.

2. Buffervat

Een buffervat helpt om de warmte op te slaan en zo de schakelingen van de warmtepomp te verminderen. Dit betekent dat de warmtepomp niet constant tussen vol vermogen en uit-stand moet schakelen, wat zowel energie bespaart als geluid verminderd. Door langer op een laag toerental te draaien, wordt het geluidsniveau verder verlaagd. Een buffervat is dus een waardevolle aanvulling voor wie geluidsoverlast wil beperken.

Aanbevolen technische en juridische praktijken

1. Rekening houden met de omgeving bij het ontwerp

Bij het ontwerp van een warmtepompinstallatie moet rekening worden gehouden met de omgeving, inclusief de belangen van de buren. De warmtepomp moet zover mogelijk van de erfgrens worden geplaatst en zodanig geïnstalleerd dat trillingen en geluid worden beperkt. Het is aan te raden om vroegtijdig overleg te voeren met een professionele installateur en eventueel met buren.

2. Kiezen voor een fluisterstille warmtepomp

Zoals aangeraden door STIEBEL ELTRON, is het verstandig om een warmtepomp te kiezen die speciaal ontworpen is om geluid te beperken. Deze zogenaamde ‘fluisterstille’ modellen zijn in staat om geluidsoverlast tot een minimum te beperken, ook bij gebruik 's nachts. De geluidsvermogens van dergelijke modellen zijn duidelijk aangegeven op het energielabel.

3. Gebruik van rekenhulpmiddelen voor geluid

STIEBEL ELTRON en andere producenten bieden rekenhulpmiddelen aan waarmee installateurs en eigenaren kunnen bepalen hoeveel geluid een warmtepomp zal produceren op basis van locatie, vermogen en omgeving. Deze tools helpen om op voorhand geluidsproblemen te voorkomen en zo juridisch veilige oplossingen te implementeren.

Nachtverlaging versus uitzetten

1. Nachtverlaging als alternatief

Het uitzetten van de verwarming 's nachts is niet de enige optie. Het artikel van Energieloket Trivierenland stelt dat het aanhouden van een nachttemperatuur van 15°C een betere keuze kan zijn dan het volledig uitzetten van de verwarming. Dit vermindert het risico op bevroren leidingen en zorgt ervoor dat de woning sneller op temperatuur komt in de ochtend. Bij geïsoleerde woningen is het zelfs mogelijk om een lagere temperatuur aan te houden, zoals 10 of 12°C, zonder dat er schade optreedt.

2. Voor- en nadelen van uitzetten

Het volledig uitzetten van de verwarming 's nachts heeft het voordeel dat het energiebesparing oplevert en geluidsoverlast voorkomt. Het nadeel is dat het risico op bevroren leidingen toeneemt, vooral bij koude winters. Daarnaast is het voor het comfort van de bewoner minder aangenaam, aangezien de woning in de ochtend langer nodig heeft om op temperatuur te komen.

Conclusie

De beslissing om een warmtepomp 's nachts uit te zetten is vaak het gevolg van geluidsoverlast en juridische druk. In het besproken geval werd het uitzetten verplicht gesteld door de rechter, omdat de geluidsnormen werden overschreden en maatregelen om het geluid te beperken niet werden uitgevoerd. Technische oplossingen zoals geluidsbeperkende omkasten, trillingsdempers, correcte plaatsing en het gebruik van een buffervat kunnen helpen om geluidsoverlast te verminderen, zodat het uitzetten van de warmtepomp niet nodig is. Het is verstandig om vroegtijdig overleg te voeren met een professionele installateur en rekening te houden met de omgeving en eventueel met buren. Ook is het belangrijk om juridische verplichtingen te kennen en te respecteren, zodat er geen dwangsommen of hoger beroepen nodig zijn.

Bronnen

nacht
atera