Problemen met warmtepompen: Uitdagingen bij installatie, onderhoud en storingen

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Warmtepompen worden steeds vaker ingezet als duurzame alternatieve verwarmingsoplossing voor woningen en bedrijven. Ze bieden de mogelijkheid om aardgas te vervangen of drastisch terug te dringen, wat bijdraagt aan de CO₂-reductiedoelen van Nederland. De overgang van een cv-ketel naar een warmtepomp brengt echter niet alleen voordelen met zich mee, maar ook uitdagingen op het gebied van installatie, onderhoud en storingen. In dit artikel worden de huidige problemen die bij warmtepompen voorkomen, beschreven en geanalyseerd aan de hand van praktijkvoorbeelden, expertopmerkingen en verklaringen van bedrijven en leveranciers.

Uitdagingen bij installatie en onderhoud

1. Complexiteit van warmtepompen

Volgens directeur Daniël Lodders van Saman Groep is de installatie en onderhoud van warmtepompen aanzienlijk ingewikkelder dan het geval is bij traditionele cv-ketels. Hij legt uit dat warmtepompen per merk en type verschillen in constructie en werking. Daardoor zijn er veel meer instellingen en technische nuances om rekening mee te houden. Dit betekent dat monteurs specifieke kennis en opleiding moeten hebben om de installatie en het onderhoud correct te kunnen uitvoeren.

Lodders benadrukt dat het opleidingstraject om warmtepompen te installeren ongeveer half een jaar kan duren. Echter, om service en onderhoud effectief uit te voeren, is een opleiding van een volledig jaar nodig. Dit geeft aan dat het vak van warmtepompinstallatie en -onderhoud steeds technisch complexer wordt, wat gevolgen heeft voor de beschikbaarheid van ervaren vakmensen.

2. Nieuwe installatie versus onderhoud

Een bekend probleem is dat er bedrijven zijn die uitsluitend de installatie van warmtepompen uitvoeren, maar geen onderhoud of service leveren. Dit leidt tot een situatie waarin woningeigenaren, na de installatie, moeite kunnen hebben om onderhoudscontracten of storingen aan te kaarten. Lodders benadrukt dat dit een belangrijk aandachtspunt is, vooral gezien de toename van het aantal warmtepompen in het land.

3. Wachttijden voor onderhoudscontracten

In Zeeland rapporteren meerdere bedrijven dat de wachttijd voor het afsluiten van een onderhoudscontract soms drie maanden kan bedragen. Dit is een serieuze belemmering voor woningeigenaren die graag onderhoud willen laten uitvoeren om storingen te voorkomen. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat deze wachttijd alleen geldt voor nieuwe contracten. Bij een echte storing, waarbij de warmtepomp volledig uitvalt, zijn de meeste bedrijven bereid om dezelfde dag uit te sturen — mits ze het betreffende merk en type kunnen afhandelen.

4. Onderhoudscontracten en kosten

Een onderhoudscontract is vaak nodig om een monteur op de deur te krijgen, ook bij een storing. Dit komt omdat bedrijven hun onderhoudsactiviteiten vaak beperken tot klanten met een actief contract. In de praktijk betekent dit dat woningeigenaren soms verplicht zijn om een contract af te sluiten voordat ze ondersteuning kunnen krijgen.

Een voorbeeld hieruit is de ervaring van een huiseigenaar met een Alpha Innotec warmtepomp. Nadat de garantie na twee jaar verlopen was, was het niet mogelijk om hulp te krijgen van de oorspronkelijke installateur. Uiteindelijk werd een ander bedrijf gevonden, maar ook daar bleek de kennis over het specifieke type warmtepomp beperkt te zijn. De oplossing kwam pas na tussenkomst van de importeur, die een monteur kon sturen met de juiste expertise.

De kosten van een onderhoudscontract kunnen aanzienlijk zijn. In het geval van de Alpha Innotec warmtepomp bedroeg het maandbedrag 14,45 euro per maand, met extra kosten voor het merk. Dit betekent dat een onderhoudsbeurt voor deze warmtepomp ongeveer 350 euro kostte, terwijl een vergelijkbare beurt voor een cv-ketel slechts 8 euro per maand kost en jaarlijks gebeurt. Ondanks de hogere kosten benadrukt een deskundige dat onderhoud aan een warmtepomp in theorie eenvoudiger zou moeten zijn dan bij een cv-ketel, wat suggereert dat de huidige kostenstructuren mogelijk ongunstig zijn.

Problemen bij storingen en het zoeken naar ondersteuning

1. Moeilijkheid om hulp te vinden

Een duidelijk patroon in de praktijk is dat het moeilijk kan zijn om een bedrijf te vinden dat de storing aan een warmtepomp kan oplossen. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Het merk van de warmtepomp speelt een rol, aangezien niet alle installateurs elk type kunnen afhandelen. Daarnaast zijn er regio-overstapproblemen: een installateur uit Maastricht kan bijvoorbeeld niet willen of kunnen reizen naar Groningen, ook al is er behoefte aan ondersteuning.

In een online discussie op een woningeigenarenforum wordt aangegeven dat het zoeken naar hulp vaak uitzonderlijk lang kan duren. In het geval van de Alpha Innotec warmtepomp bleek het nodig om de fabrikant zelf te benaderen om een installateurslijst te krijgen. Echter, de meeste bedrijven op die lijst werkten niet met particulieren, waardoor er maar weinig opties overbleven.

2. Onvoldoende kennis van installateurs

Een ander probleem is dat niet alle installateurs voldoende kennis hebben over warmtepompen. In het geval van een huiseigenaar die via Kruit BV een monteur liet sturen, bleek de monteur onbekwaam om de warmtepomp te herstellen. Pas na tussenkomst van de importeur werd er iemand gestuurd die het probleem kon oplossen. Dit toont aan dat het kwaliteitsaspect van installateurs en onderhoudsbedrijven nog steeds verbetering toelaat.

3. Fabrikantondersteuning en garantie

Fabrikanten zoals Alpha Innotec bieden ondersteuning aan via hun website en contactpersonen. Ze geven instructies hoe eigenaren storingen kunnen opsporen en contact kunnen maken met een geschikte installateur. Echter, in de praktijk kan dit verwarrend of ondoordacht zijn, vooral voor mensen die niet bekwaam zijn in technische termen of procedures. De communicatie tussen fabrikanten en eindgebruikers dient dus duidelijker en beter toegankelijk te worden.

Industriële toepassingen en het potentieel van warmtepompen

Hoewel dit artikel zich voornamelijk richt op woningen, is het ook interessant om een blik te werpen op de toepassing van warmtepompen in industriële contexten. In de voedingsindustrie, bijvoorbeeld, worden warmtepompen al ingezet om energie te besparen en CO₂-uitstoot te verminderen. Door restwarmte uit productieprocessen te benutten, kunnen bedrijven efficiënter werken en minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen.

Een voorbeeld hiervan is Deltamilk, een middelgrote kaasmakerij in Nederland. Hier wordt warmtepomp-technologie ingezet om warmte te recupereren uit het productieproces. In plaats van een gasgestookte stoomketel gebruikt het bedrijf nu een warmtepomp die koude en warme processen combineert. Dit zorgt voor een aanzienlijke energiebesparing en maakt het proces efficiënter.

Wat kunnen woningeigenaren doen?

1. Goed kiezen bij installatie en onderhoud

Het kiezen van de juiste installateur is cruciaal. Het is aan te raden om een bedrijf te kiezen dat niet alleen de installatie uitvoert, maar ook onderhoud en service biedt. Dit zorgt ervoor dat er continu ondersteuning is bij eventuele problemen. Het is ook belangrijk om te vragen naar de ervaring van het bedrijf met het specifieke type warmtepomp dat gekozen wordt.

2. Onderhoudscontract afsluiten

Hoewel het maandbedrag voor een onderhoudscontract hoger kan zijn dan bij een cv-ketel, is het aan te raden om dit contract af te sluiten. Niet alleen om eventuele storingen te voorkomen, maar ook om er zeker van te zijn dat er ondersteuning beschikbaar is bij problemen.

3. Fabrikant en leverancier betrekken bij problemen

Als de warmtepomp storingen geeft en de installateur niet voldoende hulp kan bieden, is het verstandig om de fabrikant of leverancier in te schakelen. Deze partijen hebben meestal meer kennis over het betreffende type warmtepomp en kunnen het probleem sneller en effectiever oplossen.

4. Regionale samenwerking en netwerken

In regio’s waar er weinig installateurs zijn die warmtepompen onderhouden, kan het nuttig zijn om te kijken naar regionale samenwerkingen of netwerken. Soms zijn er initiatieven waarbij meerdere bedrijven samenwerken om ondersteuning te verlenen aan woningeigenaren. Dit kan de beschikbaarheid van ondersteuning vergroten en wachttijden verkorten.

Conclusie

De toepassing van warmtepompen brengt een aantal voordelen met zich mee, zoals duurzamheid en energiebesparing. Echter, de praktijk toont ook aan dat er nog een aantal uitdagingen zijn op het gebied van installatie, onderhoud en storingen. De complexiteit van warmtepompen vereist een hogere mate van technische kennis en opleiding bij installateurs en monteurs, wat gevolgen heeft voor de beschikbaarheid van ondersteuning. Daarnaast is het kiezen van de juiste installateur en het afsluiten van een onderhoudscontract essentieel om problemen te voorkomen.

In de industrie zijn warmtepompen al ingezet met succes, wat aantoont dat het potentieel van deze technologie groot is. Voor woningeigenaren is het belangrijk om bewust te kiezen voor een betrouwbare installateur en te zorgen dat onderhoud en service geregeld zijn. Met de juiste voorbereiding en samenwerking kunnen de voordelen van warmtepompen volledig benut worden, ook ondanks de huidige uitdagingen.