Verbeterd gescheiden rioolstelsel (VGS) en de toekomst van stedelijke waterbeheersing

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category riolering

De stedelijke waterbeheersing is een cruciaal onderdeel van het rioleringssysteem, dat zorgt voor een efficiënte afvoer van regenwater en afvalwater. Het verbeterd gescheiden rioolstelsel (VGS) is al sinds de jaren tachtig een standaard in Nederland. Het stelsel is ontworpen om regenwater en afvalwater apart te houden, waardoor het mogelijk is om het regenwater lokaal te houden en te reinigen, terwijl het afvalwater naar zuiveringsinstallaties wordt gestuurd. In de afgelopen jaren is het VGS verder ontwikkeld tot VGS 2.0, een nieuwere versie die gericht is op het optimaliseren van het waterbeheer en het besparen van kosten. In dit artikel wordt ingegaan op de voordelen, werking, en toekomstige ontwikkelingen van het VGS 2.0-systeem.

Wat is een VGS?

Een verbeterd gescheiden rioolstelsel (VGS) is een systeem dat is ontworpen om regenwater en afvalwater apart te houden. Het systeem is ontstaan als gevolg van onderzoek van de Nationale Werkgroep Riolering en Waterkwaliteit (NWRW) in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Het doel van het VGS was om de vuiluitworp te beperken en de waterkwaliteit in oppervlaktewateren te verbeteren. Het systeem werd in de jaren tachtig en jaren negentig uitgebreid toegepast, en sindsdien is het een standaard in het rioleringsbeleid.

Het VGS werkt op basis van een afgesneden afvoer van regenwater en afvalwater. Bij een regenbui wordt het regenwater opgeslagen in een afzonderlijk stelsel en daarna lokaal afgevoerd naar het oppervlaktewater. Dit stelsel heeft het voordeel dat het regenwater niet direct naar de zuiveringsinstallatie wordt gestuurd, waardoor het mogelijk is om het water lokaal te reinigen en te gebruiken. Dit leidt tot een betere waterkwaliteit en een lagere belasting op de zuiveringsinstallaties.

Wat is VGS 2.0?

VGS 2.0 is een doorontwikkeling van het traditionele VGS-systeem. Het doel van VGS 2.0 is om het waterbeheer efficiënter en duurzamer te maken. De kern van het VGS 2.0-systeem is dat het water dat in het hemelwaterstelsel is opgeslagen, actief kan worden afgevoerd naar de zuiveringsinstallatie of het oppervlaktewater, afhankelijk van de kwaliteit van het water. Dit stelsel is bedoeld om het gebruik van de bestaande infrastructuur te optimaliseren en de kosten van het rioleringssysteem te beperken.

Een van de belangrijkste kenmerken van VGS 2.0 is de gemaalregeling. Hierbij wordt het water dat in het hemelwaterstelsel is opgeslagen, geregeld afgevoerd naar de zuiveringsinstallatie of het oppervlaktewater. De gemaalregeling is ontworpen om de waterstand te controleren en ervoor te zorgen dat het water niet overbelast raakt. De regeling is gecentreerd rond het niveau van 3,55 m boven NAP. Bij een waterstand lager dan dit niveau wordt het water richting de zuiveringsinstallatie afgevoerd, terwijl bij een hogere waterstand het water naar het oppervlaktewater wordt geleid.

Werking van VGS 2.0

De werking van VGS 2.0 is gebaseerd op een gemaalregeling die het water in het hemelwaterstelsel actief afvoert naar de zuiveringsinstallatie of het oppervlaktewater. De regeling is gecentreerd rond het niveau van 3,55 m boven NAP. Bij een waterstand lager dan dit niveau wordt het water richting de zuiveringsinstallatie afgevoerd, terwijl bij een hogere waterstand het water naar het oppervlaktewater wordt geleid.

De gemaalregeling van VGS 2.0 is ontworpen om de waterstand te controleren en ervoor te zorgen dat het water niet overbelast raakt. Bij een lagere waterstand wordt het water afgevoerd naar de zuiveringsinstallatie, terwijl bij een hogere waterstand het water naar het oppervlaktewater wordt geleid. Dit stelsel is bedoeld om de waterkwaliteit te verbeteren en de belasting op de zuiveringsinstallaties te beperken.

Voordeel van VGS 2.0

VGS 2.0 biedt een aantal voordelen ten opzichte van het traditionele VGS-systeem. Een van de belangrijkste voordelen is dat het systeem de waterkwaliteit kan verbeteren door het regenwater lokaal te houden en te reinigen. Dit leidt tot een lagere belasting op de zuiveringsinstallaties en een betere waterkwaliteit in de oppervlaktewateren.

Daarnaast is VGS 2.0 efficiënter in het gebruik van de bestaande infrastructuur. Door het actief afvoeren van het water naar de zuiveringsinstallatie of het oppervlaktewater, kan het systeem worden aangepast aan de behoeften van de gemeenschap en kan de belasting op de infrastructuur worden beperkt. Dit leidt tot lagere kosten voor de gemeenschap en een duurzamere waterbeheersing.

Ombouw naar VGS 2.0

De ombouw naar VGS 2.0 is een belangrijk onderdeel van het rioleringssysteem. Waterschap Rivierenland heeft in 2021 besloten het gemaal Expeditieweg om te bouwen naar een VGS 2.0-systeem. Het doel van deze ombouw was om het water lokaal te houden en te reinigen, en om hydraulische ruimte te creëren in de overbelaste persleiding.

De configuratie van het VGS 2.0-systeem maakt het mogelijk om het water in het hemelwaterstelsel actief af te voeren naar de zuiveringsinstallatie of het oppervlaktewater. Bij de renovatie zijn in het DWA-gemaal twee nieuwe pompen geïnstalleerd, elk met een capaciteit van 25 m3/u. De op de persleiding aangesloten pompcapaciteit is daarmee afgenomen van 110 m3/u tot 25 m3/u. Dit leidt tot een lagere belasting op de infrastructuur en een efficiënter gebruik van de bestaande infrastructuur.

Belangrijke resultaten

De analyse van het onderzoek toont aan dat het VGS 2.0-systeem een significant verschil kan maken in de ecologische waterkwaliteit. Het systeem kan helpen bij het verlagen van de vuiluitworp en het verbeteren van de waterkwaliteit in de oppervlaktewateren. Dit leidt tot een betere waterkwaliteit en een lagere belasting op de zuiveringsinstallaties.

Conclusie

Het verbeterd gescheiden rioolstelsel (VGS) is al sinds de jaren tachtig een standaard in Nederland. Het systeem is ontworpen om regenwater en afvalwater apart te houden, waardoor het mogelijk is om het regenwater lokaal te houden en te reinigen, terwijl het afvalwater naar zuiveringsinstallaties wordt gestuurd. In de afgelopen jaren is het VGS verder ontwikkeld tot VGS 2.0, een nieuwere versie die gericht is op het optimaliseren van het waterbeheer en het besparen van kosten.

De resultaten van het onderzoek naar VGS 2.0 zijn aanzienlijk. Het onderzoek heeft aangetoond dat het VGS 2.0-systeem efficiënter is in het gebruik van de bestaande infrastructuur en de waterkwaliteit kan verbeteren. De analyse van het onderzoek toont aan dat het VGS 2.0-systeem een significant verschil kan maken in de ecologische waterkwaliteit. Het systeem kan helpen bij het verlagen van de vuiluitworp en het verbeteren van de waterkwaliteit in de oppervlaktewateren. Dit leidt tot een betere waterkwaliteit en een lagere belasting op de zuiveringsinstallaties.