Afstand warmtepomp tot woning: richtlijnen, voordelen en nadelen

Het plaatsen van een warmtepomp vereist zorgvuldige overwegingen met betrekking tot de afstand tot de woning. Niet alleen de efficiëntie van de warmtepomp hangt ervan af, maar ook de geluidsoverlast en de esthetica. In dit artikel geven we een overzicht van de aanbevolen afstanden, de invloed op geluid, de invloed op het rendement, en de voordelen en nadelen van warmtepompen met en zonder buitenunit. Het artikel is gebaseerd op betrouwbare informatie uit betrouwbare bronnen, zoals advies van energiecoöperaties, installatiehandboeken en milieucentra.

Inleiding

Een warmtepomp is tegenwoordig een populaire keuze voor duurzaam verwarmen. Het systeem maakt gebruik van warmte uit de lucht, grond of water om een woning te verwarmen. Een essentieel aspect bij de installatie is de locatie van de buitenunit. Deze moet op een manier worden geplaatst die zowel de prestaties van de warmtepomp als de omgeving zo goed mogelijk ondersteunt.

De afstand tussen de buitenunit en de woning, de afstand tot de erfgrens, de afstand tot open ramen van buren, en eventuele geluidshinder zijn allemaal cruciale factoren bij de installatie. In de volgende paragrafen bespreken we deze aspecten in detail, met aandacht voor zowel technische als juridische en esthetische overwegingen.

Richtlijnen voor de afstand van de buitenunit tot de woning

Minimale afstand tot de muur

Volgens de richtlijnen die uit de gegevens van meerdere betrouwbare bronnen zijn afgeleid, dient de buitenunit van de warmtepomp op een bepaalde afstand van de woning te staan. Bijvoorbeeld, bij een warmtepomp met een split-systeem moet de buitenunit minstens 35 centimeter van de muur af staan. Dit is van belang om ervoor te zorgen dat de luchtvrijheid wordt gewaarborgd. De warmtepomp zet namelijk warmte om uit de omgeving, en de luchttoevoer en -afvoer zijn essentieel voor de efficiëntie van het systeem.

Bij het plaatsen van een warmtepomp op een plat dak is het aan te raden om rubberen opstelblokken te gebruiken. Dit helpt bij het verminderen van trillingen, wat op lange termijn kan leiden tot minder geluidsoverlast en minder vermoeiing van de dakconstructie.

Afstand tot de erfgrens

De afstand tot de erfgrens van buren is een juridisch en sociaal belangrijk aspect. Volgens de richtlijnen dient de buitenunit minstens anderhalve meter van de erfgrens te staan. Dit is niet alleen om overlast te voorkomen, maar ook om aan te sluiten bij wettelijke normen die er zijn opgesteld om geluidsoverlast te beperken. Deze richtlijnen zijn in het bijzonder relevant voor woningen in dicht bebouwde gebieden.

Het is ook belangrijk om rekening te houden met de aard van de grond of het oppervlak waarop de buitenunit staat. Harde vlakken, zoals beton of asfalt, kunnen geluid reflecteren en dus de geluidsoverlast verhogen. Het is daarom aan te raden om de buitenunit op een oppervlak te plaatsen dat geluid absorbeert, zoals gras of aarde.

Invloed op geluid

De geluidsgeluiden die worden veroorzaakt door de buitenunit zijn onderwerp van veel aandacht. De geluidsnormen zijn duidelijk gereguleerd en gelden voor warmtepompen die vanaf 1 april 2021 zijn of worden geïnstalleerd. De geluidsnormen zijn als volgt:

• Tussen 7:00 uur en 19:00 uur (overdag) mag het geluidsniveau maximaal 45 decibel zijn.
• Tussen 19:00 en 07:00 uur (nacht) mag het geluidsniveau maximaal 40 decibel zijn.

Bij appartementen wordt het geluidsniveau gemeten in open ramen van buren, niet op de erfgrens. Dit is van belang om te weten bij de keuze van een locatie, omdat het geluidsniveau voor buren anders kan zijn dan voor de eigen woning.

Tip: gebruik van een omkasting

Een aanbevolen maatregel om geluidsoverlast te verminderen is het gebruik van een omkasting rondom de buitenunit. Een goed ontworpen omkasting kan het geluid verminderen zonder de werking van de warmtepomp te belemmeren. Het is echter belangrijk om te weten dat er kosten aan verbonden zijn, en dat het ontwerp van de omkasting van invloed kan zijn op de luchttoevoer en -afvoer.

Bij appartementen is het aan te raden om een geluidsprofiel te maken, waarbij het geluidsniveau wordt gemeten op basis van de locatie van de buitenunit. Dit helpt bij het voorspellen van mogelijke overlast voor buren en maakt het mogelijk om eventuele maatregelen te nemen.

Invloed op rendement

De afstand tussen de buitenunit en de binnenunit heeft ook invloed op het rendement van een warmtepomp. Bij een split-systeem wordt warmte overgedragen via koelleidingen. Hoe groter de afstand tussen de binnen- en buitenunit, hoe groter het risico op warmteverlies. Dit heeft als gevolg dat het rendement van de warmtepomp iets lager is dan bij een monoblock-systeem.

Warmteverlies bij grotere afstanden

Bij een afstand van 20 tot 25 meter tussen de binnen- en buitenunit is het rendement van de warmtepomp iets lager dan bij een monoblock-systeem. Dit komt door het feit dat er verlies kan optreden bij het transport van warmte via de koelleidingen. Daarom is het bij het kiezen van een warmtepomp belangrijk om rekening te houden met de afstand en het rendement van het systeem.

Voordelen en nadelen van een warmtepomp met buitenunit

Voordelen

1. Geluidshinder in de woning verminderen
   Bij een split-systeem bevinden alle geluidsbronnen zich in de buitenunit. Hierdoor is er geen geluidshinder in de woning. Dit is een belangrijk voordeel, vooral bij woningen die dicht bij buren staan of in dicht bebouwde gebieden.

2. Compactere afmetingen
   Omdat de componenten zijn verdeeld over twee units, zijn de binnen- en buitenunit van een split-systeem compacter dan een monoblock-systeem. Dit maakt het mogelijk om de warmtepomp op een efficiënte manier te plaatsen.

3. Flexibiliteit in plaatsing
   Een split-systeem biedt meer flexibiliteit in plaatsing dan een monoblock-systeem. De buitenunit kan op een afstand van 20 tot 25 meter van de binnenunit staan, wat het mogelijk maakt om de buitenunit op een locatie te plaatsen die het beste is voor de prestaties van de warmtepomp.

Nadelen

1. Arbeidsintensieve plaatsing
   Een split-systeem vereist het verbinden van binnen- en buitenunit via koelleidingen. Dit is een arbeidsintensieve en tijdrovende klus die uitgevoerd moet worden door een erkende installateur. De kosten zijn dus hoger dan bij een monoblock-systeem.

2. Esthetische overwegingen
   De buitenunit kan op sommige locaties ontsierend zijn. Dit is vooral het geval in dicht bebouwde woonwijken of in wijkbeelden waar visuele harmonie belangrijk is. Het is daarom belangrijk om rekening te houden met de esthetica bij de keuze van de locatie.

3. Mogelijke warmteverliezen
   Hoe groter de afstand tussen binnen- en buitenunit, hoe groter het risico op warmteverliezen. Dit heeft als gevolg dat het rendement iets lager is dan bij een monoblock-systeem.

Alternatief: warmtepomp zonder buitenunit

Voordelen

1. Geen ontsierende buitenunit
   Een monoblock-systeem heeft geen buitenunit, wat het een esthetisch aantrekkelijker keuze maakt. Er is geen visuele inbreuk op de omgeving.

2. Geen warmteverlies
   Omdat de warmtepomp geheel in de woning is geïnstalleerd, is er geen warmteverlies tussen binnen- en buitenunit. Dit kan leiden tot een iets hoger rendement.

3. Geen geluidshinder voor buren
   Omdat alle componenten binnen de woning zijn geïnstalleerd, is er geen geluidshinder voor buren. Dit is een belangrijk voordeel bij appartementen en woningen in dicht bebouwde gebieden.

Nadelen

1. Duurdere prijs
   Monoblock-systemen zijn over het algemeen duurder dan split-systemen. Dit komt door het feit dat de gehele warmtepomp in de woning moet worden geïnstalleerd, wat meer ruimte en complexere installatie vereist.

2. Ruimte vereist in de woning
   Omdat de monoblock-systeem groter is dan een split-systeem, is er meer ruimte nodig in de woning. Dit maakt het een minder geschikte keuze voor kleine woningen of woningen zonder berging of kelder.

3. Geluidsoverlast in de woning
   Omdat de warmtepomp geheel in de woning is geïnstalleerd, kan er geluidshinder ontstaan. Dit is vooral het geval bij woningen waarbij de warmtepomp in een woonkamer of slaapkamer is geplaatst.

Keuze van de juiste locatie: praktische tips

De keuze van de juiste locatie voor de buitenunit van een warmtepomp is cruciaal voor het functioneren van het systeem. Hier zijn enkele aanbevolen richtlijnen:

1. Vrijheid in luchttoevoer en -afvoer
   Zorg ervoor dat er voldoende ruimte is voor luchttoevoer en -afvoer. Dit is van belang voor de efficiëntie van de warmtepomp. Vermijd het plaatsen van de buitenunit in een ruimte waar de luchttoevoer en -afvoer belemmerd kunnen worden.

2. Afstand tot open ramen van buren
   In appartementen is het aan te raden om de buitenunit op een locatie te plaatsen die zover mogelijk is van open ramen van buren. Dit helpt bij het voorkomen van geluidsoverlast.

3. Afstand tot de erfgrens
   Houd minstens anderhalve meter afstand tot de erfgrens. Dit is niet alleen een juridische eis, maar ook een maatregel om overlast te voorkomen.

4. Omkasting
   Overweeg het gebruik van een omkasting rondom de buitenunit. Dit helpt bij het verminderen van geluidsoverlast en maakt het systeem esthetisch aantrekkelijker.

5. Rubberen opstelblokken bij platte daken
   Bij het plaatsen van de buitenunit op een plat dak is het aan te raden om rubberen opstelblokken te gebruiken. Dit helpt bij het verminderen van trillingen en het voorkomen van schade aan de dakconstructie.

Juridische aspecten

Het is belangrijk om rekening te houden met juridische normen bij de keuze van een locatie voor de buitenunit van een warmtepomp. Deze normen zijn in de meeste gevallen gericht op het voorkomen van geluidsoverlast en het behouden van de esthetica van de omgeving.

Geluidsnormen

De geluidsnormen zijn duidelijk gereguleerd en gelden voor warmtepompen die vanaf 1 april 2021 zijn of worden geïnstalleerd. De normen zijn als volgt:

• Overdag (7:00 – 19:00 uur): maximaal 45 decibel.
• Nacht (19:00 – 07:00 uur): maximaal 40 decibel.

Als de geluidsnormen worden overschreden, kan er sprake zijn van onrechtmatige hinder. In dat geval kunnen buren de gemeente vragen om op te treden. Het is daarom belangrijk om rekening te houden met de geluidsnormen bij de keuze van een locatie.

Verantwoordelijkheid van de installateur

De installateur is verantwoordelijk voor het berekenen van de geluidsparameters en het garanderen dat de warmtepomp binnen de normen blijft. Het is daarom belangrijk om de installatie te laten uitvoeren door een erkende groene-energie installateur.

Conclusie

De keuze van de juiste locatie voor de buitenunit van een warmtepomp is van groot belang voor het functioneren van het systeem. De afstand tot de woning, de erfgrens, open ramen van buren en de aard van het oppervlak waarop de unit staat, zijn allemaal cruciale factoren. Het is aan te raden om rekening te houden met zowel technische als juridische en esthetische overwegingen bij de keuze van de locatie.

Bij appartementen is het aan te raden om een geluidsprofiel te maken, waarbij het geluidsniveau wordt gemeten op basis van de locatie van de buitenunit. Dit helpt bij het voorkomen van geluidsoverlast en maakt het mogelijk om eventuele maatregelen te nemen.

Het gebruik van een omkasting rondom de buitenunit is een aanbevolen maatregel om geluidsoverlast te verminderen. Het is echter belangrijk om te weten dat er kosten aan verbonden zijn en dat het ontwerp van de omkasting van invloed kan zijn op de luchttoevoer en -afvoer.

Tot slot is het belangrijk om de installatie te laten uitvoeren door een erkende installateur die ervaring heeft met warmtepompen. Dit zorgt voor de veiligheid en efficiëntie van het systeem en maakt het mogelijk om aanspraak te maken op subsidies en premies.

Bronnen

1. Warmtepomp buitenunit – Advies en tips
2. Warmtepomp installeren op het dak
3. Waar plaats je de buitenunit van je warmtepomp?
4. Geluidsoverlast door warmtepompen
5. Warmtepomp duurzaam en elektrisch verwarmen