Warmtepomp op plat dak: installatieopties, aandachtspunten en praktische toepassing

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

Het gebruik van een warmtepomp als energiebron voor verwarming en koeling van woningen is de afgelopen jaren sterk toegenomen. In het kader van duurzame woningbouw en energiebesparing speelt de warmtepomp een steeds belangrijkere rol. Bij de installatie van een warmtepomp wordt vaak rekening gehouden met de beschikbare ruimte op het erf of in de tuin. Echter, in stedelijke zones of bij woningen zonder voldoende vrije ruimte buiten, is het plaatsen van de buitenunit van een warmtepomp op het dak een aantrekkelijke oplossing. In dit artikel worden de installatieopties voor een warmtepomp op een plat dak besproken, aandachtspunten voor de juiste installatie en mogelijke toepassingen.

Wat is een warmtepomp en hoe werkt deze?

Een warmtepomp is een installatie die warmte uit de buitenlucht of de aarde opneemt en deze gebruikt om een woning te verwarmen. Het proces is vergelijkbaar met dat van een airconditioning, maar dan in omgekeerde richting. Tijdens het verwarmingsseizoen neemt de warmtepomp warmte uit de buitenlucht en brengt deze naar binnen, waar het wordt gebruikt voor verwarming en warm water. In de zomer kan de warmtepomp ook omgekeerd werken om de woning te koelen.

De meeste warmtepompen bestaan uit twee delen: een binnenunit en een buitenunit. De buitenunit bevat de verdamper, waarin warmte wordt opgenomen uit de buitenlucht. De binnenunit bevat de condensor, waarin de opgenomen warmte wordt afgestaan aan de woning. De twee delen worden met een leiding verbonden.

Waarom een warmtepomp op een plat dak plaatsen?

Er zijn verschillende redenen waarom het plaatsen van de buitenunit van een warmtepomp op een plat dak een goede keuze kan zijn:

Ruimtegebrek in de tuin of op het erf: In stedelijke omgevingen is het vaak moeilijk om voldoende ruimte te vinden voor de buitenunit van een warmtepomp. Het plaatsen op het dak biedt een oplossing voor dit probleem.
Esthetiek: Een warmtepomp op het dak is uit het zicht en levert een strakke uitstraling van de woning op.
Geluidsbeheersing: Op het dak wordt minder geluid afgevoerd naar het erf of de tuin, wat bijdraagt aan een lagere geluidsbelasting voor buren.
Veiligheid: Het dak is vaak een veilige locatie voor de buitenunit, ver weg van voetgangers of dieren.

Een plat dak biedt bovendien de voordelen van een vlakke oppervlakte, wat het installeren van de buitenunit technisch eenvoudiger maakt in vergelijking met een schuin dak.

Installatieoplossingen voor warmtepompen op platte daken

Bij de installatie van een warmtepomp op een plat dak zijn er verschillende technische aspecten en constructieve oplossingen die moeten worden in overweging genomen. Deze worden besproken op basis van de gegevens uit de bronnen.

Dakankers en dakconsoles

Voor een veilige installatie van een warmtepomp op een plat dak zijn dakankers en dakconsoles essentieel. Deze elementen zorgen voor een stabiele basis en voorkomen schuiven of schade aan het dak.

Dakankers: Dakankers worden stevig bevestigd aan het dakoppervlak en dienen als verankering voor het montageframe. Zij zorgen ervoor dat de warmtepomp goed vastzit en niet kan schuiven bij wind of regen.
Dakconsoles: Dakconsoles fungeren als steunpunten voor het montageframe. Ze zorgen voor een gelijkmatige verdeling van het gewicht over het dakoppervlak en voorkomen beschadiging van de dakbedekking.

Montageframe

Het montageframe is een speciaal ontworpen constructie die de warmtepomp op zijn plaats houdt. Het frame is ontworpen zonder het gebruik van ballast, wat het lichter en minder belastend maakt voor het dak. Het montageframe biedt zowel stabiliteit als bescherming van het dakoppervlak.

In sommige gevallen is het noodzakelijk om het montageframe verder te versterken, afhankelijk van het gewicht van de warmtepomp. Dit is bijvoorbeeld het geval bij monoblock warmtepompen, die vaak zwaarder zijn dan split-systemen.

Rubberen opstelblokken

Om trillingen te verminderen en deze niet door te geven aan de dakconstructie, zijn rubberen opstelblokken een aanbevolen optie. Deze blokken absorberen de trillingen die ontstaan tijdens het werken van de warmtepomp en voorkomen zo geluidsoverlast.

Geluidsbeheersing

Hoewel warmtepompen in het algemeen relatief stil zijn, is het belangrijk om geluidsoverlast voor buren te minimaliseren. Een omkasting kan worden gebruikt om het geluid van de buitenunit te dempen. Het is echter belangrijk om te zorgen dat de omkasting de werking van de warmtepomp niet belemmert.

Verzuring en condensvorming

Bij de installatie van de warmtepomp op een plat dak dient rekening te worden gehouden met de mogelijkheid van condensvorming. Om dit te voorkomen, is het aan te raden om de buitenunit minstens 25 centimeter boven de grond te plaatsen. Dit zorgt voor een goede afvoer van eventuele condenswater en voorkomt schade aan het dak of de omgeving.

Aandachtspunten bij de plaatsing van een warmtepomp op een plat dak

Bij de installatie van een warmtepomp op een plat dak zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten om in overweging te nemen. Deze aandachtspunten zijn van essentieel belang voor een efficiënte werking van de warmtepomp en om overlast te voorkomen.

Minimale afstanden

De installatie van de buitenunit moet aan bepaalde afstanden voldoen om zowel de werking van de warmtepomp als het comfort van de gebruiker te waarborgen:

Afstand tot muur: De buitenunit moet minstens 35 centimeter van de muur af staan om voldoende luchttoevoer te garanderen.
Afstand tot uitblaasopening: Er moet minstens 3 meter ruimte zijn tussen de uitblaasopening van de warmtepomp en eventuele obstakels.
Afstand tot erfgrens: Er dient minstens anderhalve meter ruimte te zijn tussen de buitenunit en de erfgrens van de buren om overlast te voorkomen.

Voorkomen van geluidsoverlast

Geluidsoverlast kan worden voorkomen door het gebruik van rubberen opstelblokken en eventueel een omkasting. Het is echter belangrijk om te weten dat geluidsbeheersing extra kosten kan opleveren. Daarom is het verstandig om deze kosten in het voornoemsel op te nemen.

Onderhoud en toegang

De warmtepomp moet goed toegankelijk zijn voor onderhoud. Het is daarom belangrijk om bij de installatie rekening te houden met de toegankelijkheid van de buitenunit. Op het dak kan dit bijvoorbeeld worden bereikt door de installatie te combineren met een trap of een licht ontwerp die toegang mogelijk maakt.

Aanpassing aan de structuur van het dak

Het is belangrijk om te controleren of het dak in staat is om het gewicht van de warmtepomp en het montageframe te dragen. In sommige gevallen kan een monoblock warmtepomp te zwaar zijn voor een plat dak. In dat geval is het aan te raden om een lichtere warmtepomp te kiezen of om het dak verder te versterken.

Wettelijke en regelgevende aandachtspunten

Het plaatsen van een warmtepomp op een plat dak kan onder bepaalde omstandigheden wettelijke regelgeving vereisen. Dit hangt af van het type warmtepomp en de locatie van de woning.

Omgevingsvergunning

Volgens bron 2 is het plaatsen van een bodem-waterwarmtepomp onder bepaalde omstandigheden vergunningplichtig. Voor het graven van de leidingen kan een omgevingsvergunning nodig zijn. Bij de installatie van PVT-panelen op het dak is in principe geen omgevingsvergunning nodig, zolang de panelen goed zijn geïntegreerd met het dak. Echter, als de panelen op een plat dak worden geplaatst en tegen de rand van het dak staan, kan dit vergunningplichtig zijn.

Bouwtechnische eisen

Er zijn bouwtechnische eisen die moeten worden afgestemd op de locatie van de warmtepomp. Deze eisen kunnen variëren per gemeente en afhankelijk van het type woning. Het is daarom verstandig om vooraf contact op te nemen met de gemeente om te controleren of een vergunning of een aanvraag is vereist.

Hybride warmtepompen en de toekomst

Het ontwikkelen van hybride warmtepompen is een recente trend in de warmtepompsector. Deze warmtepompen combineren een elektrische warmtepomp met een traditionele CV-ketel of een gasverwarmingsinstallatie. Deze opstelling biedt een transitiemodel naar een volledig elektrische installatie en is in de toekomst gericht.

Blackbird van WeHeat

Een voorbeeld van een hybride warmtepomp die speciaal ontworpen is voor installatie op platte daken, is de Blackbird van WeHeat. Deze warmtepomp is een monoblock-toestel van 8 kW. Het bijzondere van deze warmtepomp is dat de buitenunit niet verticaal, maar liggend is. De buitenunit is slechts 52 centimeter hoog, terwijl de breedte en diepte 137 bij 85 centimeter zijn. De lucht wordt verticaal door de verdamper aangezogen en uitgeblazen, wat resulteert in een relatief lage geluidsproductie.

De Blackbird is ontworpen voor installatie op platte daken en is all-electric-ready. Dit betekent dat de installatie in een hybride opstelling een begin maakt met een volledig elektrische installatie. Het bedrijf WeHeat produceert en assembleert deze warmtepompen in Duizel en heeft plannen om 20.000 warmtepompen per jaar te produceren. De warmtepompen worden niet direct aan consumenten verkocht, maar via installatiebedrijven.

Voordelen en nadelen van een warmtepomp op een plat dak

Het plaatsen van een warmtepomp op een plat dak biedt verschillende voordelen, maar ook een aantal nadelen die moeten worden overwogen.

Voordelen

Ruimtebesparing: Het plaatsen van de buitenunit op het dak biedt een oplossing voor woningen waar er weinig ruimte is in de tuin of op het erf.
Esthetiek: Een warmtepomp op het dak is uit het zicht en levert een strakke uitstraling van de woning op.
Geluidsbeheersing: Het dak zorgt voor een betere geluidsabsorptie en voorkomt geluidsoverlast voor buren.
Veiligheid: Het dak is vaak een veilige locatie voor de buitenunit, ver weg van voetgangers of dieren.

Nadelen

Toegang voor onderhoud: Het onderhoud van de warmtepomp kan moeilijker zijn als de unit op het dak staat. Er dient rekening te worden gehouden met toegankelijkheid.
Kosten: Het installeren van de warmtepomp op het dak vereist extra materialen zoals dakankers, dakconsoles en montageframes, wat extra kosten kan opleveren.
Structuurversterking: Het dak moet in staat zijn om het gewicht van de warmtepomp en het montageframe te dragen. In sommige gevallen kan een monoblock warmtepomp te zwaar zijn.
Aanvragen en vergunningen: In sommige gevallen kan het plaatsen van een warmtepomp op het dak vergunningplichtig zijn, afhankelijk van het type warmtepomp en de locatie van de woning.

Conclusie

Het plaatsen van een warmtepomp op een plat dak is een haalbare en efficiënte oplossing voor woningen waar er weinig ruimte is op het erf of in de tuin. De installatie vereist echter een zorgvuldige voorbereiding en het rekening houden met een aantal technische en wettelijke aspecten. Door de juiste constructieve oplossingen te kiezen, zoals dakankers, dakconsoles en montageframes, kan de warmtepomp veilig en efficiënt worden geïnstalleerd. Bovendien is het belangrijk om rekening te houden met aandachtspunten zoals minimale afstanden, geluidsbeheersing en onderhoud. Met de juiste voorbereiding kan een warmtepomp op het dak een betrouwbaar en duurzame oplossing zijn voor verwarming en warm water.

Bronnen

plate
vr