Gids voor de juiste buisdiameter bij warmtepompinstallaties

Bij het installeren van een warmtepompinstallatie is het kiezen van de juiste buisdiameter een essentieel onderdeel van het ontwerp en de uitvoering. De diameter van de buizen heeft een directe invloed op de efficiëntie, prestaties en het comfort van het gehele systeem. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de relevante richtlijnen, materiaalkeuzes en praktische aandachtspunten bij het kiezen van de diameter van buizen voor warmtepompinstallaties, met een focus op vloerverwarming en CV-leidingen. Alles is gebaseerd op technische informatie uit betrouwbare bronnen.

Inleiding

De diameter van de buizen in een warmtepompinstallatie bepaalt hoe efficiënt warmte kan worden getransporteerd. Te kleine buizen kunnen leiden tot drukverliezen en verminderde prestaties, terwijl te grote buizen energieverspilling kunnen veroorzaken. Bij vloerverwarmingssystemen is het verlegpatroon van de buizen even belangrijk als hun diameter. Voor CV-leidingen en gasleidingen zijn er specifieke richtlijnen afhankelijk van het vermogen en de toepassing. Deze richtlijnen zijn belangrijk om de systemen correct te ontwerpen, te installeren en te onderhouden.

Deze gids biedt een overzicht van de relevante diameteraanduidingen en richtlijnen, met uitleg over de materialen, toepassingen en praktische voorbeelden van berekeningen. Het doel is om beheerders, installateurs en eigenaars van woningen inzicht te geven in de keuze van de juiste buisgrootte, zodat het systeem optimaal werkt en het energieverbruik zo efficiënt mogelijk is.

Vloerverwarming: buisdiameter en verlegafstand

Bij vloerverwarmingssystemen is de keuze van de juiste buisdiameter en het verlegpatroon van groot belang. Dit is van invloed op de warmteverdeling en het energieverbruik van het systeem.

Buisspecifieke informatie

Vloerverwarmingsbuizen van merken zoals Lovak Professional en Comap zijn beschikbaar in verschillende diameters, namelijk 10, 12, 14, 16, 18 en 20 mm. Deze buizen zijn 5-laags en diffusiedicht, wat betekent dat ze goed geïsoleerd zijn en niet lekken. Ze worden meestal geleverd op rollen van maximaal 600 meter in lengte, maar ook op maat is mogelijk.

Voor een vloerverwarmingssysteem is de verdeling van de buizen in de ruimte even belangrijk als de diameter. Bij een verlegafstand van 100 mm is ongeveer 10 meter buis benodigd per vierkante meter vloeroppervlak. Per groep op de vloerverwarmingverdelers kan ongeveer 100 meter buis worden aangesloten bij gebruik van een warmtepomp of 120 meter bij gebruik van een CV-ketel.

Een ruimte van 60 m² vloeroppervlak zou dan een verdeler met 6 groepen nodig hebben (bij gebruik van een warmtepomp), met in totaal 600 meter buis. Het is verstandig om maximaal 100 meter per groep te kiezen, zodat je in de toekomst bij vervanging van een CV-ketel door een warmtepomp geen problemen krijgt.

Tabel: aanbevolen diameter per oppervlakte

De juiste diameter van de leidingen naar de vloerverwarmingverdelers hangt af van het oppervlak dat wordt verwarmd. Bij hoge aanvoertemperaturen (60°C) en een warmteafgifte van 100 W/m² geldt de volgende aanbeveling:

Bij lage aanvoertemperaturen (35°C) zijn de diameteraanbevelingen iets anders:

Deze tabel helpt bij het kiezen van de juiste buisdiameter, afhankelijk van de grootte van het te verwarmen oppervlak. Het is belangrijk om rekening te houden met de maximale leidinglengte van 5 meter per aftakking, zoals aangegeven in de tabellen. Dit zorgt voor een efficiënte warmteverdeling en voorkomt drukverliezen.

CV-leidingen: diameter en materiaalkeuze

CV-leidingen zijn van even groot belang bij warmtepompinstallaties. Zowel bij een warmtepomp als bij een CV-ketel is het kiezen van de juiste diameter en het juiste materiaal essentieel voor een efficiënt systeem.

Materiaalopties

Voor CV-leidingen worden meestal dunwandige stalen buizen of meerlagenbuizen gebruikt. Beide materialen hebben hun eigen voor- en nadelen. Meerlagenbuizen zijn vooral geschikt voor systemen met lagere temperaturen en bieden goede isolatie en lange levensduur. Ze zijn ook geschikt voor systemen met een warmtepomp, die vaak werken bij lagere temperaturen.

Diameterkeuze

De keuze van de diameter hangt af van het vermogen van het systeem. Hieronder is een overzicht van de aanbevolen buisdiameters bij verschillende vermogensniveaus en bij hoge aanvoertemperaturen (60°C).

Deze richtlijnen zijn gebaseerd op een maximale leidinglengte van 5 meter en een afgifte van 100 watt per vierkante meter bij een temperatuurverhouding van 60/45/20°C. Het is verstandig om deze tabellen te gebruiken bij het ontwerp van het systeem, zodat de leidingen correct worden uitgekozen en het systeem efficiënt werkt.

Gasleidingen: diameter en toepassing

Gasleidingen zijn een ander belangrijk onderdeel van het systeem. De diameter van de leidingen hangt af van de toepassing. Voor een gemiddelde CV-ketel wordt een buis van 22 mm (koperen buis) of 26 mm (meerlagenbuis) gebruikt. Voor een gasfornuis of gaskachel wordt een buis van 15 mm (koperen buis) of 20 mm (meerlagenbuis) aangelegd.

Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de leiding niet te lang wordt. Bij langere leidingen kan het verstandig zijn om een grotere diameter te kiezen, om drukverliezen te voorkomen. Gasleidingen worden meestal gemaakt van roodkoperen buizen of meerlagenbuizen. Beide materialen zijn geschikt voor gas, maar de keuze hangt af van de toepassing en de voorkeur van de installateur.

Koppelingen en hulpstukken

Naast de keuze van de juiste diameter en het juiste materiaal is het kiezen van de juiste koppelingen en hulpstukken ook belangrijk. Deze bepalen hoe de buizen worden verbonden en hoe sterk het systeem is.

Roodkoperen buizen

Voor het verbinden van roodkoperen buizen kunnen verschillende types koppelingen worden gebruikt, zoals perskoppelingen, knelkoppelingen of soldeerkoppelingen. Elke koppeling heeft zijn eigen voordelen en nadelen. Perskoppelingen zijn handig voor snelle installatie, knelkoppelingen zijn robuust en soldeerkoppelingen bieden een sterke en permanente verbinding.

Meerlagenbuizen

Voor meerlagenbuizen worden vaak perskoppelingen of knelpastilles gebruikt. Deze koppelingen zijn eenvoudig te installeren en bieden een goede lekkagevrije verbinding. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de koppelingen goed worden aangebracht, zodat er geen drukverliezen optreden.

Ventilatiebuizen: diameter en toepassing

Tegenwoordig is ventilatie een essentieel onderdeel van een warmtepompinstallatie, vooral bij het gebruik van een WTW-systeem (warmte terughalen). Het kiezen van de juiste ventilatiebuizen is daarom ook van groot belang.

Diameterkeuze

De diameter van de ventilatiebuizen bepaalt hoeveel lucht kan worden verwerkt. Voor een WTW-systeem zijn geïsoleerde spirobuizen aan te raden. Deze buizen zijn beschikbaar in verschillende diameters en worden vaak gebruikt voor het aan- en afvoeren van lucht. Ze zijn eenvoudig te installeren en hebben veel hulpstukken beschikbaar.

De volgende kenmerken zijn belangrijk bij het kiezen van ventilatiebuizen:

• Grote diameter zorgt voor minder weerstand en hogere luchtverplaatsing.
• Zinklaag voorkomt roestvorming.
• Geïsoleerd is belangrijk om warmteverliezen te voorkomen.
• Veel hulpstukken zijn beschikbaar voor eenvoudige installatie.

Voorbeeld: Thermoduct geïsoleerde spirobuis

De Thermoduct geïsoleerde spirobuis is geschikt voor toepassing in vloeren en plafonds. Deze buizen zijn makkelijk te installeren en hebben een luchtdichte rubberen ring op elk hulpstuk. Ze zijn geschikt voor WTW-systeemen en zorgen voor minder warmteverliezen dankzij de dampdichte isolatielaag.

Deze buizen zijn echter niet direct op elkaar aansluitbaar. Er is een hulpstuk nodig om de buizen aan elkaar te verbinden. Daarnaast is er relatief veel zaagwerk nodig, omdat de buizen standaard in 2 meter worden geleverd.

Aanbevolen diameter per toepassing

Het kiezen van de juiste diameter hangt af van de toepassing. Voor een WTW-systeem is een grote diameter aan te raden, zodat er voldoende lucht kan worden verwerkt zonder dat de ventilator in een hoge stand moet draaien. Voor kleinere ventilatiekanalen, zoals bij een luchtverdeelkast, is een kleinere diameter voldoende.

Tabel: aanbevolen diameter per toepassing

Deze richtlijnen zijn gebaseerd op de eigenschappen van de buizen en de toepassing. Het is verstandig om deze richtlijnen te volgen om ervoor te zorgen dat het systeem optimaal werkt.

Praktische tips bij het kiezen van de diameter

Het kiezen van de juiste diameter is niet altijd eenvoudig. Hier zijn enkele praktische tips om de keuze te vereenvoudigen:

• Maak een legplan: Dit helpt bij het bepalen van de juiste lengte en verdeling van de buizen.
• Gebruik tabellen en richtlijnen: Deze helpen bij het kiezen van de juiste diameter per oppervlakte of vermogen.
• Zorg voor voldoende koppelingen en hulpstukken: Deze zijn essentieel voor een correcte installatie.
• Let op de maximale leidinglengte: Dit bepaalt hoeveel buizen per groep kunnen worden aangesloten.
• Kies het juiste materiaal: Metalen buizen zijn robuust, maar meerlagenbuizen zijn lichter en geschikt voor lage temperaturen.

Het is verstandig om een professional te raadplegen bij het ontwerpen van het systeem, zodat alle aandachtspunten worden meegenomen. Een goed ontworpen systeem zorgt voor een beter comfort, minder energieverbruik en een langere levensduur.

Conclusie

Het kiezen van de juiste buisdiameter is een essentieel onderdeel bij het installeren van een warmtepompinstallatie. Voor vloerverwarming, CV-leidingen, gasleidingen en ventilatiebuizen zijn er specifieke richtlijnen die moeten worden gevolgd. Deze richtlijnen zijn afhankelijk van het vermogen, de toepassing en het materiaal. Het is belangrijk om deze richtlijnen te volgen, zodat het systeem optimaal werkt en het energieverbruik zo efficiënt mogelijk is.

Bij het ontwerp van het systeem is het verstandig om een legplan te maken en te rekenen met maximale leidinglengtes. Het gebruik van tabellen en richtlijnen helpt bij het kiezen van de juiste diameter. Bovendien is het kiezen van het juiste materiaal en het gebruik van goede koppelingen en hulpstukken essentieel voor een correcte installatie.

Een goed ontworpen systeem zorgt voor een betere warmteverdeling, minder energieverbruik en een langere levensduur. Het is daarom verstandig om een professional te raadplegen bij het ontwerpen van het systeem, zodat alle aandachtspunten worden meegenomen.

Bronnen

1. Lovak en Comap vloerverwarmingsbuis
2. Dubbelwandige rookgasafvoer buis
3. Ventilatiebuis keuzehulp
4. Draad- en leidingdiameters